Proverbs 24
1 Do not be envious of those who are evil, nor desire to associate with them,
Wees niet afgunstig op booswichten, Verlang niet naar hun gezelschap;
2 because their hearts plot violence and their lips talk about trouble.
Want wat zij willen is geweld, Wat zij bespreken, is onheil.
3 Through wisdom a house is built and by understanding it is established.
Door wijsheid wordt een huis gebouwd, Door inzicht houdt het stand;
4 By knowledge the rooms are filled with all precious and pleasant riches.
Door kunde worden de kamers vol Van allerlei kostbaar en prettig bezit.
5 A warrior of wisdom is strong, and a man of knowledge increases his strength;
Een wijze is meer waard dan een sterke, Een man van ervaring meer dan een krachtmens;
6 for by wise direction you can wage your war and with many advisors there is victory.
Want alleen met overleg wordt een oorlog gevoerd, De zege bevochten door rijp beraad.
7 Wisdom is too high for a fool; in the gate he does not open his mouth.
Voor een dwaas is de wijsheid te hoog; Daarom doet hij in de poort zijn mond niet open.
8 There is one who plans to do evil— people call him a master of schemes.
Wie op kwaad zint, Wordt een gluiperd genoemd.
9 A foolish plan is sin and men despise a mocker.
De gedachten van een dwaas zijn zondig, Een spotter is voor de mensen een gruwel.
10 If you become weak with fear in the day of trouble, then your strength is small.
Gedraagt ge u slap, als het u goed gaat, Dan schieten in moeilijke tijden uw krachten te kort.
11 Rescue those who are being taken away to death and hold back those who are staggering to the slaughter.
Red hen, die ter dood worden gebracht; Bevrijd hen, die naar de plaats van terechtstelling wankelen.
12 If you say, “Behold, we knew nothing about this,” does not the one who weighs the heart understand what you are saying? The one who guards your life, does he not know it? Will God not give to each one what he deserves?
Al zegt ge: "Och, we wisten het niet," Zou Hij, die de harten peilt, het niet merken, Hij, die uw leven beschermt, het niet weten, En den mens niet naar zijn werken vergelden?
13 My son, eat honey because it is good, because the drippings of the honeycomb are sweet to your taste.
Mijn zoon, eet honing, want die smaakt goed; Honingzeem is zoet voor het gehemelte:
14 Such is wisdom for your soul— if you find it, there will be a future and your hope will not be cut off.
Zo is ook de kennis goed voor uw hart, En de wijsheid voor uw ziel. Vindt ge haar, dan is er toekomst, En wordt uw verwachting niet beschaamd.
15 Do not lie in wait like the wicked person who attacks the house of the righteous person. Do not destroy his home!
Booswicht, loer niet op de woning van den rechtvaardige, Beproef niet, zijn verblijf te vernielen;
16 For the righteous person falls down seven times and rises again, but wicked people are brought down by calamity.
Want al valt de rechtvaardige zevenmaal, hij staat weer op, Maar de bozen blijven liggen in het kwaad.
17 Do not celebrate when your enemy falls and let not your heart be glad when he stumbles,
Als uw vijand valt, moet ge u niet verheugen, Als hij struikelt, u niet verblijden;
18 or Yahweh will see and disapprove and turn away his wrath from him.
Want als Jahweh het ziet, mishaagt het Hem, En wendt Hij zijn gramschap van hem op u af.
19 Do not worry because of evildoers, and do not envy wicked people,
Erger u niet over hen, die kwaad doen, Wees niet jaloers op booswichten;
20 for the evil person has no future and the lamp of wicked people will go out.
Want voor den booswicht is er geen toekomst, De lamp der bozen gaat uit.
21 Fear Yahweh, and fear the king, my son; do not associate with those who rebel against them,
Mijn zoon, vrees Jahweh en den koning, Houd u niet met nieuwlichters op;
22 for suddenly their disaster will come and who knows the extent of the destruction that will come from both of them?
Want plotseling daagt hun ongeluk, Wie weet, wat hun einde zal zijn?
23 These also are sayings of the wise. Partiality in judging a case at law is not good.
Ook de volgende spreuken zijn van wijzen. Partijdigheid in een rechtszaak is nooit goed
24 Whoever says to the wicked person, “You are a righteous person,” will be cursed by peoples and hated by nations.
Wie tot een schuldige zegt: ge hebt gelijk, De volkeren zullen hem verwensen, De naties hem vloeken.
25 But those who discipline the wicked will have delight and gifts of goodness will come to them.
Maar die hem bestraffen, gaat het goed, Op hen rust zegen en voorspoed;
26 The one who gives an honest answer gives a kiss on the lips.
Een kus op de lippen krijgt hij, Die een rechtvaardige uitspraak doet.
27 Prepare your outdoor work, and make everything ready for yourself in the field; after that, build your house.
Stel orde op uw werk buitenshuis, Maak, dat het klaar is op uw akker; Neem dan eerst een vrouw En bouw u een huis.
28 Do not bear witness against your neighbor without cause and do not deceive with your lips.
Leg geen valse getuigenis af tegen uw naaste, Waarom zouden uw lippen bedriegen?
29 Do not say, “I will do to him what he has done to me; I will pay him back for what he has done.”
Zeg niet: "Zoals hij mij heeft gedaan, zal ik hem doen; Ik zet den man zijn daden betaald."
30 I went by the field of a lazy man, past the vineyard of the man having no sense.
Ik kwam eens langs de akker van een luiaard, Langs de wijngaard van een dwaas;
31 Thorns had grown up everywhere, the ground was covered with nettles, and its stone wall was broken down.
En zie: hij was geheel met onkruid begroeid, De grond met distels bedekt, En de stenen muur lag in puin.
32 Then I saw and considered it; I looked and received instruction.
Toen ik dat zag, nam ik het ter harte; Toen ik dat merkte, heb ik er deze les uit getrokken:
33 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest—
Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar;
34 and poverty comes marching upon you, and your needs like an armed soldier.
Dan overvalt u de armoe als een zwerver, Het gebrek als een rover.
