Proverbs 21
1 The king's heart is a stream of water in the hand of Yahweh; he turns it wherever he pleases.
Lòng vua như nước trong tay Chúa Hằng Hữu; Ngài nghiêng tay bên nào, nước chảy về bên ấy.
2 Every person's way is right in his own eyes, but it is Yahweh who weighs the hearts.
Xét việc làm, tự cho ta phải, nhưng Chúa Hằng Hữu xét lòng dạ ta.
3 To do what is right and just is more acceptable to Yahweh than sacrifice.
Chúa Hằng Hữu muốn ta chính trực, công bằng, hơn là đem tế lễ hằng dâng.
4 Haughty eyes and a proud heart— the lamp of the wicked—are sin.
Lòng tự đại, mắt kiêu cường, cũng là tội lỗi như phường bất lương.
5 The plans of the diligent lead only to prosperity, but everyone who acts too quickly comes only to poverty.
Trù liệu và chăm chỉ thì no nê thịnh vượng; bất cẩn vội vàng, thì nghèo đói đương nhiên.
6 Acquiring riches by a lying tongue is a fleeting vapor and a snare that kills.
Gia tài xây dựng bằng lưỡi dối trá, như hơi nước mau tan, như cạm bẫy tử thần.
7 The violence of the wicked will drag them away, for they refuse to do what is just.
Bọn bất lương chối việc công bằng, lòng gian tà cuốn đùa chúng đi.
8 The way of a guilty person is crooked, but the one who is pure does what is right.
Đường lối người phạm tội là quanh co; việc làm người chân thật là ngay thẳng.
9 It is better to live on a corner of the roof than in a house shared with a quarrelsome wife.
Thà ở nơi góc mái nhà, còn hơn ở chung nhà với đàn bà hay sinh sự.
10 The appetite of the wicked craves evil; his neighbor finds no favor in his eyes.
Người dữ chuyên làm ác, dù láng giềng, nó chẳng thương xót.
11 When the mocker is punished, the naive become wise, and when the wise person is instructed, he lays hold of knowledge.
Khi người nhạo báng bị hình phạt, người dại trở thành khôn ngoan; lúc người khôn được giáo huấn, tri thức người càng tăng.
12 The righteous person watches the house of the wicked person; he brings wicked people to disaster.
Đấng Công Chính quan sát nhà người ác, Ngài ném người ác vào tai họa.
13 The one who shuts his ears to the cry of the poor, he also will cry out, but he will not be answered.
Bịt tai khi người nghèo khổ kêu ca, lúc ta gào khóc gào, nào ai đoái hoài.
14 A gift in secret appeases anger and a concealed gift appeases strong wrath.
Quà biếu âm thầm làm nguôi cơn giận; hối lộ kín giấu khiến thịnh nộ tan.
15 When justice is done, it brings joy to the righteous person, but it brings terror to evildoers.
Công lý đem vui mừng cho người lành, nhưng gây khiếp sợ cho người ác.
16 The one who wanders from the way of understanding, he will rest in the assembly of the dead.
Người từ bỏ lương tri, sẽ rơi vào cõi chết.
17 Whoever loves pleasure will become poor; the one who loves wine and oil will not be rich.
Vui chơi khiến con nghèo nàn; rượu chè xa xỉ không đưa đến giàu có.
18 A wicked person is ransom for the righteous person, and the treacherous person is ransom for upright people.
Người ác lãnh tai nạn thay cho người lành, người bất nghĩa lãnh tai nạn thay cho người ngay thẳng.
19 It is better to live in the desert than with a quarreling and angry wife.
Thà ở nơi hoang mạc, còn hơn ở chung nhà đàn bà rầy rà, nóng nảy.
20 Desirable treasure and oil are kept in the dwelling of the wise, but a foolish person swallows it all up.
Trong tay người khôn, tài sản còn lại, người dại hễ có là ăn tiêu hết ngay.
21 The one who does right and is kind— this person finds life, righteousness, and honor.
Hãy công bằng và nhân từ, con sẽ được trường sinh, công lý, và danh dự.
22 A wise man scales the city of the mighty ones, and he brings down the stronghold in which they trusted.
Người khôn tấn công thành trì người mạnh, triệt hạ pháo đài phòng thủ đối phương.
23 Whoever guards his mouth and tongue keeps himself out of trouble.
Ai kiểm soát miệng, cầm giữ lưỡi, là người giữ mình thoát khỏi rối reng.
24 The proud and haughty person—”Mocker” is his name— acts with arrogant pride.
Người nhạo báng luôn kiêu căng, xấc xược; thái độ lúc nào cũng hợm hĩnh khinh khi.
25 The desire of the lazy kills him, for his hands refuse to work.
Dục vọng của người lười biếng sẽ giết chết nó, vì đôi tay của nó không chịu làm việc.
26 All day long he craves and craves more, but the righteous person gives and does not hold back.
Người gian tham suốt ngày thèm thuồng nhưng người công chính chia sẻ rời rộng.
27 The sacrifice of the wicked is detestable; it is even more detestable when he brings it with evil motives.
Của lễ người ác đã là điều đáng ghét; tà tâm nó còn ghê tởm đến đâu!
28 A false witness will perish, but the one who listens will speak for all time.
Lời chứng dối tự nó triệt tiêu, ai nghe theo sẽ bị hủy diệt đời đời!
29 A wicked man makes his face hard, but an upright person is certain about his ways.
Người ác làm cho mặt mày chai đá, người công chính làm cho đường lối mình vững chãi luôn.
30 There is no wisdom, there is no understanding, and there is no advice that can stand against Yahweh.
Chẳng ai chống lại được Chúa Hằng Hữu, dù khôn ngoan hay thông sáng, dù thương nghị mưu kế.
31 The horse is prepared for the day of battle, but the victory belongs to Yahweh.
Người ta chuẩn bị ngựa cho ngày chinh chiến, nhưng chiến thắng thuộc về Chúa Hằng Hữu.
