Proverbs 20
1 Wine is a mocker and strong drink is a brawler; whoever is led astray by drink is not wise.
Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
2 The fear of a king is like the fear of a young lion that is roaring; the one who makes him angry forfeits his life.
Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
3 It is an honor for anyone to avoid conflict, but every fool jumps into an argument.
Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
4 The lazy person does not plow in autumn; he seeks a crop at harvest time but will have nothing.
Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
5 The purpose in a human heart is like deep water, but someone with understanding will draw it out.
Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
6 Many a person proclaims he is loyal, but who can find one who is faithful?
Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
7 The righteous person walks in his integrity, and his sons who follow after him will be blessed.
Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
8 A king who sits on the throne performing the duties of a judge is winnowing with his eyes all the evil that is before him.
Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
9 Who can say, “I have kept my heart pure; I am clean from my sin”?
Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
10 Differing weights and unequal measures— Yahweh hates them both.
Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
11 Even a youth is known by his actions, by whether his conduct is pure and upright.
Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
12 Ears that hear and eyes that see— Yahweh made them both.
Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
13 Do not love sleep or you will come to poverty; open your eyes and you will have plenty to eat.
Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
14 “Bad! Bad!” says the buyer, but when he goes away he boasts.
Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
15 There is gold and an abundance of costly stones, but lips of knowledge are a precious jewel.
Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
16 Take a garment of one who has put up security for a stranger, and hold it in pledge when he puts up security for an immoral woman.
Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
17 Bread gained by deceit tastes sweet, but afterward his mouth will be full of gravel.
Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
18 Plans are established by advice and only with wise guidance should you wage war.
Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
19 A gossip reveals secrets and so you should not associate with people who talk too much.
Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
20 If a person curses his father or his mother, his lamp will be snuffed out in the middle of darkness.
Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
21 An inheritance gained quickly at the beginning will do less good in the end.
Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
22 Do not say, “I will pay you back for this wrong!” Wait for Yahweh and he will rescue you.
Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
23 Yahweh hates unequal weights and dishonest scales are not good.
Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
24 A person's steps are directed by Yahweh; how then can he understand his way?
Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
25 It is a snare for a person to say rashly, “This thing is holy,” and begin to think about what it means only after making his vow.
Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
26 A wise king winnows the wicked and he turns a threshing wheel over them.
Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
27 The spirit of a person is the lamp of Yahweh, searching all his inmost parts.
Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
28 Covenant faithfulness and trustworthiness preserve the king; his throne is made secure by love.
Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
29 The glory of young men is their strength and the splendor of old people is their gray hair.
Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
30 Blows that make a wound cleanse away evil and beatings make the innermost parts clean.
Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
