Proverbs 19
1 Better is a poor person who walks in his integrity than one who is perverse in speech and is a fool.
Пәзиләтлик йолда маңған кәмбәғәл, Һейлигәр сөзлүк ахмақтин яхшидур.
2 Also, it is not good to have desire without knowledge and the one who runs too fast misses the path.
Йәнә, ғәйрити бар киши билимсиз болса болмас; Алдираңғу йолдин чиқар.
3 A person's folly ruins his life and his heart rages against Yahweh.
Кишиниң ахмақлиғи өз йолини астин-үстин қиливетәр; Шундақ туруқлуқ у көңлидә Пәрвәрдигардин рәнҗип ағринар.
4 Wealth adds many friends, but a poor person is separated from his friends.
Байлиқ достни көп қилар; Мискинләр бар достидинму айрилип қалар.
5 A false witness will not go unpunished and he who breathes out lies will not escape.
Ялған гувалиқ қилған җазаланмай қалмас; Ялған ейтқучиму җазадин қутулалмас.
6 Many will ask for a favor from a generous person and everyone is a friend of the one who gives gifts.
Тола адәм сехийдин илтипат көзләр; Соғат берип турғучиға һәммә киши досттур.
7 All the brothers of a poor man hate him; how much more do his friends who go far away from him! He calls out to them, but they are gone.
Намратлашқандин қериндашлириму зерикәр; Униң достлири техиму жирақ қачар; Ялвуруп қоғлисиму, улар тепилмас.
8 He who gets wisdom loves his own life; he who keeps understanding will find what is good.
Пәм-парасәткә еришкүчи өзигә көйүнәр; Нурни сақлиған кишиниң бәхити болар.
9 A false witness will not go unpunished, but the one who breathes out lies will perish.
Ялған гувалиқ қилған җазаланмай қалмас; Ялған ейтқучиму һалак болар.
10 It is not fitting for a fool to live in luxury— much less for a slave to rule over princes.
Һәшәмәтлик турмуш ахмаққа ярашмас; Қулниң әмәлдарлар үстидин һөкүм сүрүши техиму қамлашмас.
11 Discretion makes a person slow to anger and it is his glory to overlook an offense.
Данишмәнлик егисини асанлиқчә аччиқланмайдиған қилар; Хаталиқни йопутуп кәчүрүш униң шөһритидур.
12 The wrath of the king is like the roaring of a young lion, but his favor is like dew on the grass.
Падишаһниң ғәзиви ширниң һувлишиға охшаш дәһшәтлик болар; Униң шәпқити юмран от-чөпкә чүшкән шәбнәмдәк шериндур.
13 A foolish son is ruin to his father and a quarreling wife is a constant dripping of water.
Ахмақ оғул атиси үчүн балайиқазадур; Урушқақ хотунниң зарлашлири тохтимай темип чүшкән тамчә-тамчә йеғинға охшаштур.
14 A house and wealth are inherited from parents, but a prudent wife is from Yahweh.
Өй билән мал-мүлүк ата-бовилардин мирастур; Бирақ пәм-парасәтлик хотун Пәрвәрдигарниң илтипатидиндур.
15 Laziness throws a person into a deep sleep, but the one not willing to work will go hungry.
Һорунлуқ кишини ғәпләт уйқиға ғәриқ қилар; Бекар тәләп ачарчилиқниң дәрдини тартар.
16 The one who obeys the command guards his life, but the person who does not think about his ways will die.
[Пәрвәрдигарниң] әмригә әмәл қилған киши өз җенини сақлар; Өз йоллиридин һези болмиған киши өләр.
17 Whoever is kind to the poor lends to Yahweh and he will repay him for what he has done.
Кәмбәғәлләргә рәһимдиллиқ қилған, Пәрвәрдигарға қәриз бәргән билән баравәрдур; Униң шәпқитини [Пәрвәрдигар] қайтурар.
18 Discipline your son while there is hope and do not set your desire on putting him to death.
Пәрзәнтиңниң тәрбийини қобул қилишиға үмүтвар болуп, Уни җазалап тәрбийә берип турғин; Лекин уни өлгичә хар болсун дегүчи болма.
19 A hot-tempered person must pay the penalty; if you rescue him, you will have to do it a second time.
Қәһрлик киши җаза тартар; Уни қутқузмақчи болсаң, қайта-қайта қутқузушуң керәк.
20 Listen to advice and accept instruction, so you may become wise by the end of your life.
Несиһәтни аңлиғин, тәрбийәни қобул қилғин, Ундақ қилғанда кейинки күнлириңдә дана болисән.
21 Many are the plans in a person's heart, but it is the purpose of Yahweh that will stand.
Кишиниң көңлидә нурғун нийәтләр бар; Ахирида пәқәт Пәрвәрдигарниң далаләт-һидайитидин чиққан иш ақар.
22 Loyalty is what a person desires and a poor person is better than a liar.
Кишиниң йеқимлиғи униң меһир-муһәббитидиндур; Мискин болуш ялғанчилиқтин яхшидур.
23 Honor for Yahweh leads people to life; anyone who has it will be satisfied and not afflicted by harm.
Пәрвәрдигардин әйминиш кишини һаятқа ериштүрәр; У киши хатирҗәм, тоқ яшап, балайиқаза чүшүрүлүшидин халий болар.
24 The sluggard buries his hand in the dish; he will not even bring it back up to his mouth.
Һорун қолини сунуп қачиға тиққини билән, Ғизани ағзиға селишқиму һорунлуқ қилар.
25 Strike a mocker, and the naive person will become prudent; discipline one who is discerning, and he will gain knowledge.
Һакавурға қилинған таяқ җазаси саддиға қилинған ибрәттур; Йорутулған кишигә берилгән тәнбиһ, Униң билимини техиму зиядә қилар.
26 The one who robs his father and chases his mother away is a son who brings shame and reproach.
Атисиниң мелини булиған, Анисини өйидин һайдап чиқарған, Рәсвалиқ, иза-аһанәт қалдурғучи оғулдур.
27 If you cease to hear instruction, my son, you will stray from the words of knowledge.
И оғул, несиһәткә қулиқиңни юпурувалсаң, Әқилниң тәлимлиридин жирақлашқиниңдур.
28 A corrupt witness mocks justice and the mouth of the wicked swallows iniquity.
Пәскәш гувачи адаләтни мазақ қилғучидур; Яман адәмниң ағзи рәзилликни жутар.
29 Condemnation is ready for mockers and flogging for the backs of fools.
Һакавурлар үчүн җазалар тәйярдур, Ахмақларниң дүмбисигә уридиған қамча тәйярдур.
