Proverbs 18
1 One who isolates himself seeks his own desire and he quarrels with all sound judgment.
Көпчиликтин айрилип ялғуз жүргән киши һаман өз нәпсигә чоғ тартар; Һәр қандақ чин һекмәткә һаман җан-җәһли билән қарши чиқар.
2 A fool finds no pleasure in understanding, but only in revealing what is in his own heart.
Ахмақ йорутулушқа қизиқмас; Қизиқидиғини пәқәт өз ойлиғанлирини көрситишла, халас.
3 When a wicked person comes, contempt comes with him— along with shame and reproach.
Яман киши кәлсә, нәпрәтму пәйда болар; Номуссиз иш иза-аһанәттин айрилмас.
4 The words of a man's mouth are deep waters; the fountain of wisdom is a flowing stream.
Адәмниң сөзлири чоңқур суларға охшар; Даналиқ булиқи ериқ сүйидәк өркәшләп ақар.
5 It is not good to be partial to the wicked person, nor to deny justice to the righteous person.
Яманға ян бесишқа, Сорақта һәққанийға увал қилишқа қәтъий болмас.
6 A fool's lips bring him conflict and his mouth invites a beating.
Ахмақниң ләвлири уни җедәлгә башлар; Униң ағзи «Мени думбала» дәп тәклип қилар.
7 A fool's mouth is his ruin and he ensnares himself with his lips.
Ахмақниң ағзи өз бешиға һалакәттур; Униң ләвлири өз җениға қапқандур.
8 The words of a gossip are like delicious morsels and they go down into the inner parts of the body.
Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
9 Also, one who is slack in his work is a brother to the one who destroys the most.
Ишида һорун болған кишиму, Бузғунчи билән үлпәтдаш болиду.
10 The name of Yahweh is a strong tower; the righteous person runs into it and is safe.
Пәрвәрдигарниң нами мәзмут мунардур; Һәққанийлар униң ичигә жүгүрүп кирип жуқурида аман болар.
11 The wealth of the rich is his fortified city and in his imagination it is like a high wall.
Бай адәм мал-дуниясини «мустәһкәм шәһирим» дәп биләр; Нәзиридә өзини сақлайдиған егиз сепилдәк турар.
12 Before his downfall a person's heart is proud, but humility comes before honor.
Битчит болуштин авал, көңүлгә тәкәббурлуқ келәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
13 One who answers before listening— it is his folly and shame.
Сөзни аңлимай туруп, алдирап җавап бәргән, Ахмақлиғини көрситип өзини хиҗаләттә қалдурур.
14 A person's spirit will survive sickness, but a broken spirit who can bear it?
Тәндики ағриқ азавиға адәмниң өз роһи бәрдашлиқ бәргүзәр; Бирақ роһи сунған болса уни ким көтирәр?
15 The heart of the intelligent acquires knowledge and the hearing of the wise seeks it out.
Йорутулғанниң қәлби билимгә еришмәктә, Ақиланиниң қулақлири билимни издимәктә.
16 A man's gift may open the way and bring him before an important person.
Соғат өз егисигә ишикни дағдам ечип берәр; Уни чоң әрбаблар алдиға йәткүзәр.
17 The first to plead his case seems right until his opponent comes and questions him.
Дәва қилғанда, авал сөзлигүчиниң сөзлири орунлуқ көрүнәр; Лекин қарши тәрәп соал қоюп ишни сүрүштүрәр.
18 Casting the lot settles disputes and separates strong opponents.
Чәк ташлаш җедәлләрни түгитәр; Ғоҗиларниң арисидики ишниму һәл қилар.
19 An offended brother is harder to be won than a strong city, and quarreling is like the bars of a castle.
Рәнҗигән қериндашниң көңлини елиш мустәһкәм шәһәрни елиштинму тәс; Җедәл-маҗира қорғанниң тақақ-балдақлириға охшаштур.
20 From the fruit of his mouth one's stomach is filled; with the harvest of his lips he is satisfied.
Адәм [дурус] сөзлигәнлигидин қосиғи тоқ болар; Өз көңлидин чиққан сөзлиридин мол һосул алар.
21 Death and life are controlled by the tongue, and those who love the tongue will eat its fruit.
Һаят-мамат тилниң илкидидур; Кимки униң тәсирини әтиварлиса униң мевисидин йәр.
22 He who finds a wife finds a good thing and receives favor from Yahweh.
Хотунни таллап алған киши яхшилиқ тапиду, У Пәрвәрдигарниң мәрһимитигә еришкән болиду.
23 A poor person pleads for mercy, but a rich person answers harshly.
Мискинләр пәс авазда йелинип сөзләр; Бай болса қопаллиқ билән җавап берәр.
24 The one who claims many friends is brought to ruin by them, but there is a friend who comes closer than a brother.
Достни көп тутқан киши харап болар; Лекин қериндаштинму йеқин бағланған бир дост бардур.
