Proverbs 18
1 One who isolates himself seeks his own desire and he quarrels with all sound judgment.
Ang humihiwalay ay humahanap ng sarili niyang nasa, at nakikipagtalo laban sa lahat na magaling na karunungan.
2 A fool finds no pleasure in understanding, but only in revealing what is in his own heart.
Ang mangmang ay walang kaluguran sa paguunawa, kundi maihayag lamang ang kaniyang puso.
3 When a wicked person comes, contempt comes with him— along with shame and reproach.
Pagka ang masama ay dumarating, dumarating din naman ang paghamak, at kasama ng kutya ang pagkaduwahagi.
4 The words of a man's mouth are deep waters; the fountain of wisdom is a flowing stream.
Ang mga salita ng bibig ng tao ay parang malalim na tubig; ang bukal ng karunungan ay parang umaagos na batis.
5 It is not good to be partial to the wicked person, nor to deny justice to the righteous person.
Igalang ang pagkatao ng masama ay hindi mabuti, ni iligaw man ang matuwid sa kahatulan.
6 A fool's lips bring him conflict and his mouth invites a beating.
Ang mga labi ng mangmang ay nanasok sa pagkakaalit, at tinatawag ng kaniyang bibig ang mga hampas.
7 A fool's mouth is his ruin and he ensnares himself with his lips.
Ang bibig ng mangmang ay kaniyang kapahamakan, at ang kaniyang mga labi ay silo ng kaniyang kaluluwa.
8 The words of a gossip are like delicious morsels and they go down into the inner parts of the body.
Ang mga salita ng mga mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa pinakaloob ng tiyan.
9 Also, one who is slack in his work is a brother to the one who destroys the most.
Siya mang walang bahala sa kaniyang gawain ay kapatid siya ng maninira.
10 The name of Yahweh is a strong tower; the righteous person runs into it and is safe.
Ang pangalan ng Panginoon ay matibay na moog: tinatakbuhan ng matuwid at naliligtas.
11 The wealth of the rich is his fortified city and in his imagination it is like a high wall.
Ang yaman ng mayamang tao ay ang kaniyang matibay na bayan, at gaya ng matayog na kuta sa kaniyang sariling isip,
12 Before his downfall a person's heart is proud, but humility comes before honor.
Bago ang pagkapahamak ay pagmamalaki ng puso ng tao, at bago ang karangalan ang pagpapakumbaba.
13 One who answers before listening— it is his folly and shame.
Ang sumasagot bago makinig, ay kamangmangan at kahihiyan sa kaniya.
14 A person's spirit will survive sickness, but a broken spirit who can bear it?
Aalalayan ng diwa ng tao ang kaniyang sakit; nguni't ang bagbag na diwa sinong nakapagdadala?
15 The heart of the intelligent acquires knowledge and the hearing of the wise seeks it out.
Ang puso ng mabait ay nagtatamo ng kaalaman; at ang pakinig ng pantas ay humahanap ng kaalaman.
16 A man's gift may open the way and bring him before an important person.
Ang kaloob ng tao ay nagbubukas ng daan sa kaniya, at dinadala siya sa harap ng mga dakilang tao.
17 The first to plead his case seems right until his opponent comes and questions him.
Ang nakikipaglaban ng kaniyang usap na una ay tila ganap; nguni't dumarating ang kaniyang kapuwa at sinisiyasat siya.
18 Casting the lot settles disputes and separates strong opponents.
Ang pagsasapalaran ay nagpapatigil ng mga pagtatalo, at naghihiwalay sa gitna ng mga makapangyarihan.
19 An offended brother is harder to be won than a strong city, and quarreling is like the bars of a castle.
Ang kapatid na nasaktan sa kalooban ay mahirap mabawi kay sa matibay na bayan: at ang gayong mga pagtatalo ay parang mga halang ng isang kastilyo.
20 From the fruit of his mouth one's stomach is filled; with the harvest of his lips he is satisfied.
Ang tiyan ng tao ay mabubusog ng bunga ng kaniyang bibig; sa bunga ng kaniyang mga labi ay masisiyahan siya.
21 Death and life are controlled by the tongue, and those who love the tongue will eat its fruit.
Kamatayan at buhay ay nasa kapangyarihan ng dila; at ang nagsisiibig sa kaniya ay magsisikain ng kaniyang bunga.
22 He who finds a wife finds a good thing and receives favor from Yahweh.
Sinomang lalaking nakakasumpong ng asawa ay nakasumpong ng mabuting bagay, at nagtatamo ng lingap ng Panginoon.
23 A poor person pleads for mercy, but a rich person answers harshly.
Ang dukha ay gumagamit ng mga pamanhik: nguni't ang mayaman ay sumasagot na may kagilasan.
24 The one who claims many friends is brought to ruin by them, but there is a friend who comes closer than a brother.
Ang nagpaparami ng mga kaibigan ay sa kaniyang sariling kapahamakan: nguni't may kaibigan na mahigit kay sa isang kapatid.
