< Proverbs 16 >
1 The plans of the heart belong to a person, but from Yahweh comes the answer from his tongue.
Việc toan liệu của lòng thuộc về loài người; Còn sự đáp lời của lưỡi do Ðức Giê-hô-va mà đến.
2 All of a person's ways are pure in his own eyes, but Yahweh weighs the spirits.
Các đường lối của người đều là trong sạch theo mắt mình; Song Ðức Giê-hô-va cân nhắc cái lòng.
3 Commit your works to Yahweh and your plans will succeed.
Hãy phó các việc mình cho Ðức Giê-hô-va, Thì những mưu ý mình sẽ được thành công.
4 Yahweh has made everything for its purpose, even the wicked for the day of trouble.
Ðức Giê-hô-va đã dựng nên muôn vật để dùng cho Ngài; Ðến đỗi kẻ ác cũng vậy, để dành cho ngày tai họa.
5 Yahweh hates everyone who has an arrogant heart, but be sure of this, they will not go unpunished.
Phàm ai có lòng kiêu ngạo lấy làm gớm ghiếc cho Ðức Giê-hô-va; Quả thật nó sẽ chẳng được khỏi bị phạt.
6 By covenant faithfulness and trustworthiness iniquity is atoned for and by the fear of Yahweh people turn away from evil.
Nhờ sự nhơn từ và chơn thật tội lỗi được chuộc; Và bởi sự kính sợ Ðức Giê-hô-va người ta xây bỏ điều ác.
7 When a person's ways are pleasing to Yahweh, he makes even that person's enemies to be at peace with him.
Khi tánh hạnh của người nào đẹp lòng Ðức Giê-hô-va, Thì Ngài cũng khiến các thù nghịch người ở hòa thuận với người.
8 Better is a little with what is right, than a large income with injustice.
Thà ít của mà có sự công bình, Hơn là nhiều hoa lợi với sự bất nghĩa cặp theo.
9 In his heart a person plans out his way, but Yahweh directs his steps.
Lòng người toan định đường lối mình; Song Ðức Giê-hô-va chỉ dẫn các bước của người.
10 Insightful decisions are on the lips of a king, his mouth should not betray justice.
Lời của Chúa ở môi vua; Miệng người sẽ không sai lầm khi xét đoán.
11 Honest scales come from Yahweh; all the weights in the bag are his work.
Trái cân và vá cân công bình thuộc về Ðức Giê-hô-va; Các trái cân trong bao là công việc của Ngài.
12 When kings do wicked things, that is something to be despised, for a throne is established by doing what is right.
Làm gian ác, ấy là điều gớm ghiếc cho vua chúa; Vì nhờ công bình ngôi nước được lập vững bền.
13 A king delights in lips that say what is right and he loves the one who speaks directly.
Môi miệng người công bình là sự vui vẻ cho các vua; Họ ưa mến kẻ nói ngay thẳng.
14 A king's wrath is a messenger of death but a wise man will try to calm his anger.
Cơn thạnh nộ của vua khác nào sứ giả sự chết; Nhưng người khôn ngoan làm cho nó nguôi đi.
15 In the light of a king's face is life and his favor is like a cloud that brings a spring rain.
Nhờ sắc mặt vua sáng sủa bèn được sự sống; Aân điển người khác nào áng mây dẫn mưa muộn.
16 How much better it is to get wisdom than gold. To get understanding should be chosen more than silver.
Ðược sự khôn ngoan, thật quí hơn vàng ròng biết mấy! Ðược thông sáng, đáng chuộng hơn bạc biết bao!
17 The highway of upright people turns away from evil; the one who protects his life guards his way.
Ðạo của người ngay thẳng, ấy là lìa bỏ sự ác; Ai canh giữ tánh nết mình giữ lấy linh hồn mình.
18 Pride comes before destruction and a haughty spirit before a downfall.
Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau, Và tánh tự cao đi trước sự sa ngã.
19 It is better to be humble among poor people than to divide the spoil with proud people.
Thà khiêm nhượng mà ở với người nhu mì, Còn hơn là chia của cướp cùng kẻ kiêu ngạo.
20 Whoever contemplates what they are taught will find what is good, and those who trust in Yahweh will be blessed.
Ai giữ theo đạo lý tìm được ích; Và ai trông cậy nơi Ðức Giê-hô-va lấy làm có phước thay.
21 The one who is wise in heart is called discerning and sweetness of speech improves the ability to teach.
Ai có lòng khôn ngoan được gọi là thông sáng; Lời dịu dàng gia thêm sự tri thức.
22 Understanding is a fountain of life to the one who has it, but the instruction of fools is their foolishness.
Người có được thông sáng, tức có được nguồn sự sống; Nhưng sự điên dại của kẻ ngu muội, ấy là sự sửa phạt của nó.
23 The heart of a wise person gives insight to his mouth and adds persuasiveness to his lips.
Lòng người khôn ngoan dạy dỗ miệng mình, Và thêm sự học thức nơi môi của mình.
24 Pleasant words are a honeycomb— sweet to the soul and healing to the bones.
Lời lành giống như tàng ong, Ngon ngọt cho tâm hồn, và khỏe mạnh cho xương cốt.
25 There is a way that seems right to a man, but its end is the way to death.
Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người; Nhưng cuối cùng nó thành ra cái nẻo sự chết.
26 The laborer's appetite works for him; his hunger urges him on.
Sự biết đói của kẻ lao khổ giúp làm việc cho người, Bởi vì miệng người thúc giục người.
27 A worthless person digs up mischief and his speech is like a scorching fire.
Thằng điếm toan mưu hại người ta; Và trên môi nó có như ngọn lửa hừng.
28 A perverse person stirs up conflict and a gossip separates close friends.
Kẻ gian tà gieo điều tranh cạnh; Và kẻ thèo lẻo phân rẽ những bạn thiết cốt.
29 A man of violence lies to his neighbor and leads him down a path that is not good.
Kẻ cường bạo quyến dụ bậu bạn mình, Và dẫn người vào con đường không tốt.
30 The one who winks the eye is plotting perverse things; those who purse the lips will bring evil to pass.
Kẻ nào nhắm mắt đặng toan liệu đều gian tà, Và kẻ nào bặm môi mình, đều làm thành việc ác.
31 Gray hair is a crown of glory; it is gained by living the right way.
Tóc bạc là mão triều thiên vinh hiển, Miễn là thấy ở trong đường công bình.
32 It is better to be slow to anger than to be a warrior and one who rules his spirit is stronger than one who conquers a city.
Người chậm nóng giận thắng hơn người dõng sĩ; Và ai cai trị lòng mình thắng hơn kẻ chiếm lấy thành.
33 The lots are cast into the lap, but the decision is from Yahweh.
Người ta bẻ thăm trong vạt áo; Song sự nhứt định do nơi Ðức Giê-hô-va mà đến.