Proverbs 15
1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
Đối đáp êm dịu làm nguôi cơn giận, trả lời xẳng xớm như lửa thêm dầu.
2 The tongue of wise people compliments knowledge, but the mouth of fools pours out folly.
Lưỡi người khôn truyền thông tri thức, miệng người dại tuôn chảy điên rồ.
3 The eyes of Yahweh are everywhere, keeping watch over the evil and the good.
Mắt Chúa Hằng Hữu ở khắp mọi nơi, xét xem người ác lẫn người thiện lành.
4 A healing tongue is a tree of life, but a deceitful tongue crushes the spirit.
Lưỡi hiền lành là cây sự sống; lưỡi gian ngoa phá hại tâm linh.
5 A fool has contempt for his father's instruction, but he who learns from correction is prudent.
Con cãi lời cha là con ngu dại; con nghe sửa dạy mới là con ngoan.
6 In the house of the righteous person there is great treasure, but the earnings of the wicked person give him trouble.
Nhà người công chính là kho tàng quý giá, lợi tức người gian tà đem lại đủ thứ rối ren.
7 The lips of wise people scatter knowledge about, but not so the hearts of fools.
Môi người khôn truyền rao tri thức; lòng người dại thì chẳng được gì.
8 Yahweh hates the sacrifices of wicked people, but the prayer of upright people is his delight.
Tế lễ người ác là vật Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng lời người ngay cầu nguyện được Chúa hài lòng.
9 Yahweh hates the way of wicked people, but he loves the one who pursues what is right.
Đường người ác bị Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng người theo đường công chính được Chúa yêu thương.
10 Harsh discipline awaits anyone who forsakes the way and he who hates correction will die.
Bỏ đường chính bị cực hình chắc chắn, ghét khuyên răn bị tiêu diệt chẳng sai.
11 Sheol and destruction are open before Yahweh; how much more the hearts of the sons of mankind? (Sheol h7585)
Âm Phủ và Hỏa Ngục, Chúa Hằng Hữu còn thấy suốt. Huống hồ chi lòng dạ loài người! (Sheol h7585)
12 The mocker resents correction; he will not go to the wise.
Người nhạo báng không đến gần người khôn, vì sợ phải nghe lời quở trách.
13 A joyful heart makes the face cheerful, but heartache crushes the spirit.
Lòng khoái lạc làm mặt mày vui vẻ; dạ ưu phiền làm héo hắt tâm linh.
14 The heart of the discerning seeks knowledge, but the mouth of fools feeds on folly.
Lòng thông sáng đi tìm tri thức, miệng người ngu ăn nói điên rồ.
15 All the days of oppressed people are miserable, but a cheerful heart has an unending feast.
Lòng ưu sầu thấy ngày nào cũng ngày hoạn nạn; lòng vui mừng lúc nào cũng yến tiệc liên miên.
16 Better is little with the fear of Yahweh than great treasure with confusion.
Thà ít của mà kính sợ Chúa Hằng Hữu, hơn là có nhiều tài sản mà bối rối cặp theo.
17 Better is a meal with vegetables where there is love than a fatted calf served with hatred.
Thà một bát rau mà yêu thương nhau, hơn là ăn thịt bò với lòng ganh ghét.
18 An angry man stirs up arguments, but a person who is slow to anger quiets a quarrel.
Người nóng tính thường gây xung đột; người ôn hòa dàn xếp đôi bên.
19 The path of the sluggard is like a place with a hedge of thorns, but the path of the upright is a built-up highway.
Đường người biếng nhác như có rào gai ngăn chặn, đường người ngay lành luôn quang đãng hanh thông.
20 A wise son brings joy to his father, but a foolish person despises his mother.
Con khôn vui lòng cha; con ngu khinh dể mẹ.
21 Folly delights a person who lacks sense, but the one who has understanding walks a straight path.
Người dại dột cho u mê là hay; nhưng người khôn lúc nào cũng chọn đường ngay.
22 Plans go wrong where there is no advice, but with numerous advisors they succeed.
Kế hoạch thất bại, vì không có người tính kế; kế hoạch thành công, nhờ có mưu sĩ tài cao.
23 A person finds joy when he gives a pertinent reply; how good is a timely word!
Lời khéo đáp khiến lòng vui vẻ; lời đúng lúc quý giá biết bao!
24 The path of life leads upward for prudent people, that they may turn away from Sheol beneath. (Sheol h7585)
Đường sống của người khôn dẫn lên cao; lánh xa âm phủ ở dưới thấp. (Sheol h7585)
25 Yahweh tears down the house of the proud, but he protects the property of the widow.
Chúa Hằng Hữu phá nhà người kiêu ngạo, nhưng Ngài giữ vững ranh giới người góa bụa.
26 Yahweh hates the thoughts of wicked people, but the words of kindness are pure.
Chúa Hằng Hữu ghê tởm mưu gian ác, nhưng lời trong sạch được Chúa hài lòng.
27 The robber brings trouble to his family, but the one who hates bribes will live.
Người tham lợi đem rối rắm vào nhà, người khước từ hối lộ được sống an vui.
28 The heart of the righteous person ponders before it answers, but the mouth of wicked people pours out all its evil.
Người công chính lựa câu đối đáp cách thận trọng; người gian tà thốt lời độc địa không đắn đo.
29 Yahweh is far away from wicked people, but he hears the prayer of righteous people.
Chúa Hằng Hữu lánh xa người mưu ác, nhưng nghe người công chính cầu xin.
30 The light of the eyes brings joy to the heart and good news is health to the body.
Mắt thấy cảnh đẹp khiến lòng vui vẻ; tai nghe tin lành xương cốt nở nang.
31 If you pay attention when someone corrects how you live, you will remain among wise people.
Ai chịu nghe phê bình xây dựng, sẽ ở giữa đám người khôn ngoan.
32 The one who rejects discipline despises himself, but he who listens to correction gains understanding.
Ai khước từ khuyên răn, ghét chính linh hồn mình; người nghe lời sửa dạy sẽ trở nên thông sáng.
33 The fear of Yahweh teaches wisdom and humility comes before honor.
Kính sợ Chúa Hằng Hữu thật là khôn ngoan, đức tính khiêm nhu mang lại vinh dự.
