Proverbs 15
1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
Ang malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: nguni't ang mabigat na salita ay humihila ng galit.
2 The tongue of wise people compliments knowledge, but the mouth of fools pours out folly.
Ang dila ng pantas ay nagbabadya ng tuos ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso ng kamangmangan.
3 The eyes of Yahweh are everywhere, keeping watch over the evil and the good.
Ang mga mata ng Panginoon ay nasa bawa't dako, na nagbabantay sa masama at sa mabuti.
4 A healing tongue is a tree of life, but a deceitful tongue crushes the spirit.
Ang dilang magaling ay punong kahoy ng buhay: nguni't ang kalikuan niyaon ay kasiraan ng diwa.
5 A fool has contempt for his father's instruction, but he who learns from correction is prudent.
Hinahamak ng mangmang ang saway ng kaniyang ama: nguni't siyang nagpapakundangan ng saway ay gumagawang may kabaitan.
6 In the house of the righteous person there is great treasure, but the earnings of the wicked person give him trouble.
Sa bahay ng matuwid ay maraming kayamanan: nguni't sa mga pakinabang ng masama ay kabagabagan.
7 The lips of wise people scatter knowledge about, but not so the hearts of fools.
Ang mga labi ng pantas ay nagsasabog ng kaalaman: nguni't ang puso ng mangmang ay hindi gayon.
8 Yahweh hates the sacrifices of wicked people, but the prayer of upright people is his delight.
Ang hain ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang dalangin ng matuwid ay kaniyang kaluguran.
9 Yahweh hates the way of wicked people, but he loves the one who pursues what is right.
Ang lakad ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't iniibig niya ang sumusunod sa katuwiran.
10 Harsh discipline awaits anyone who forsakes the way and he who hates correction will die.
May mabigat na saway sa kaniya, na nagpapabaya ng lakad: at siyang nagtatanim sa saway ay mamamatay.
11 Sheol and destruction are open before Yahweh; how much more the hearts of the sons of mankind? (Sheol h7585)
Sheol at kapahamakan ay nasa harap ng Panginoon: gaanong higit pa nga ang mga puso ng mga anak ng mga tao! (Sheol h7585)
12 The mocker resents correction; he will not go to the wise.
Ayaw ang manglilibak na siya'y sawayin. Siya'y hindi paroroon sa pantas.
13 A joyful heart makes the face cheerful, but heartache crushes the spirit.
Ang masayang puso ay nagpapasaya ng mukha: nguni't sa kapanglawan ng puso ay nababagbag ang diwa.
14 The heart of the discerning seeks knowledge, but the mouth of fools feeds on folly.
Ang puso niyaong naguunawa ay humahanap ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kamangmangan.
15 All the days of oppressed people are miserable, but a cheerful heart has an unending feast.
Lahat ng mga araw sa nagdadalamhati ay masama: nguni't siyang may masayang puso ay may laging kapistahan.
16 Better is little with the fear of Yahweh than great treasure with confusion.
Maigi ang kaunti na may pagkatakot sa Panginoon, kay sa malaking kayamanan na may kabagabagan.
17 Better is a meal with vegetables where there is love than a fatted calf served with hatred.
Maigi ang pagkaing gulay na may pagibig, kay sa matabang baka at may pagtataniman.
18 An angry man stirs up arguments, but a person who is slow to anger quiets a quarrel.
Ang mainiting tao ay humihila ng pagtatalo: nguni't siyang makupad sa galit ay pumapayapa ng kaalitan.
19 The path of the sluggard is like a place with a hedge of thorns, but the path of the upright is a built-up highway.
Ang daan ng tamad ay gaya ng bakuran na mga dawag: nguni't ang landas ng matuwid ay ginagawang maluwang na lansangan.
20 A wise son brings joy to his father, but a foolish person despises his mother.
Ang pantas na anak ay nagpapasaya ng ama: nguni't hinahamak ng mangmang ang kaniyang ina.
21 Folly delights a person who lacks sense, but the one who has understanding walks a straight path.
Ang kamangmangan ay kagalakan sa walang bait: nguni't pinatutuwid ng maalam ang kaniyang lakad.
22 Plans go wrong where there is no advice, but with numerous advisors they succeed.
Kung saan walang payo ay nagugulo ang mga panukala: nguni't sa karamihan ng mga tagapayo ay nangatatatag.
23 A person finds joy when he gives a pertinent reply; how good is a timely word!
Ang tao ay may kagalakan sa sagot ng kaniyang bibig: at ang salita sa ukol na panahon, ay anong pagkabuti!
24 The path of life leads upward for prudent people, that they may turn away from Sheol beneath. (Sheol h7585)
Sa pantas ay paitaas ang daan ng buhay, upang kaniyang mahiwalayan ang Sheol sa ibaba. (Sheol h7585)
25 Yahweh tears down the house of the proud, but he protects the property of the widow.
Bubunutin ng Panginoon ang bahay ng palalo: nguni't kaniyang itatatag ang hangganan ng babaing bao.
26 Yahweh hates the thoughts of wicked people, but the words of kindness are pure.
Ang mga masamang katha ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang mga maligayang salita ay dalisay.
27 The robber brings trouble to his family, but the one who hates bribes will live.
Siyang sakim sa pakinabang ay bumabagabag ng kaniyang sariling sangbahayan: nguni't siyang nagtatanim sa mga suhol ay mabubuhay.
28 The heart of the righteous person ponders before it answers, but the mouth of wicked people pours out all its evil.
Ang puso ng matuwid ay nagbubulay ng isasagot: nguni't ang bibig ng masama ay nagbubugso ng mga masamang bagay.
29 Yahweh is far away from wicked people, but he hears the prayer of righteous people.
Ang Panginoon ay malayo sa masama: nguni't kaniyang dinidinig ang dalangin ng matuwid.
30 The light of the eyes brings joy to the heart and good news is health to the body.
Ang liwanag ng mga mata ay nagpapagalak ng puso: at ang mabubuting balita ay nagpapataba ng mga buto.
31 If you pay attention when someone corrects how you live, you will remain among wise people.
Ang taingang nakikinig sa saway ng buhay, ay tatahan sa gitna ng pantas.
32 The one who rejects discipline despises himself, but he who listens to correction gains understanding.
Siyang tumatanggi sa saway ay humahamak sa kaniyang sariling kaluluwa: nguni't siyang nakikinig sa saway ay nagtatamo ng kaawaan.
33 The fear of Yahweh teaches wisdom and humility comes before honor.
Ang pagkatakot sa Panginoon ay turo ng karunungan; at sa unahan ng karangalan ay nagpapauna ang pagpapakumbaba.
