Proverbs 15
1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
Odpowiedź łagodna uśmierza gniew; ale słowa przykre wzruszają popędliwość.
2 The tongue of wise people compliments knowledge, but the mouth of fools pours out folly.
Język mądrych zdobi umiejętność; ale usta głupich wywierają głupstwo.
3 The eyes of Yahweh are everywhere, keeping watch over the evil and the good.
Na każdem miejscu oczy Pańskie upatrują złe i dobre.
4 A healing tongue is a tree of life, but a deceitful tongue crushes the spirit.
Zdrowy język jest drzewo żywota; ale przewrotność z niego jest jako zdruzgotanie od wiatru.
5 A fool has contempt for his father's instruction, but he who learns from correction is prudent.
Głupi gardzi karaniem ojca swego; ale kto przyjmuje napomnienie, stanie się ostrożnym.
6 In the house of the righteous person there is great treasure, but the earnings of the wicked person give him trouble.
W domu sprawiedliwego jest dostatek wielki; ale w dochodach niepobożnego zamięszanie.
7 The lips of wise people scatter knowledge about, but not so the hearts of fools.
Wargi mądrych sieją umiejętność; ale serce głupich nie tak.
8 Yahweh hates the sacrifices of wicked people, but the prayer of upright people is his delight.
Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością Panu; ale modlitwa szczerych podoba mu się.
9 Yahweh hates the way of wicked people, but he loves the one who pursues what is right.
Obrzydliwością Panu jest droga bezbożnego, ale tego, co idzie za sprawiedliwością, miłuje.
10 Harsh discipline awaits anyone who forsakes the way and he who hates correction will die.
Karanie srogie należy temu, co opuszcza drogę; a kto ma w nienawiści karność, umrze.
11 Sheol and destruction are open before Yahweh; how much more the hearts of the sons of mankind? (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie są przed Panem; jakoż daleko więcej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 The mocker resents correction; he will not go to the wise.
Naśmiewca nie miłuje tego, który go karze, ani do mądrych przychodzi.
13 A joyful heart makes the face cheerful, but heartache crushes the spirit.
Serce wesołe uwesela twarz; ale dla żałości serca duch strapiony bywa.
14 The heart of the discerning seeks knowledge, but the mouth of fools feeds on folly.
Serce rozumne szuka umiejętności; ale usta głupich karmią się głupstwem
15 All the days of oppressed people are miserable, but a cheerful heart has an unending feast.
Wszystkie dni ubogiego są złe; ale kto jest wesołego serca, ma gody ustawiczne.
16 Better is little with the fear of Yahweh than great treasure with confusion.
Lepsza jest trocha w bojaźni Pańskiej, niżeli skarb wielki z kłopotem.
17 Better is a meal with vegetables where there is love than a fatted calf served with hatred.
Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść.
18 An angry man stirs up arguments, but a person who is slow to anger quiets a quarrel.
Mąż gniewliwy wszczyna swary; ale nierychły do gniewu uśmierza zwady.
19 The path of the sluggard is like a place with a hedge of thorns, but the path of the upright is a built-up highway.
Droga leniwego jest jako płot cierniowy, ale ścieszka szczerych jest równa.
20 A wise son brings joy to his father, but a foolish person despises his mother.
Syn mądry uwesela ojca; ale głupi człowiek lekce waży matkę swoję.
21 Folly delights a person who lacks sense, but the one who has understanding walks a straight path.
Głupstwo jest weselem głupiemu, ale człowiek roztropny prostuje drogę swoję.
22 Plans go wrong where there is no advice, but with numerous advisors they succeed.
Gdzie niemasz rady, rozsypują się myśli; ale w mnóstwie radców ostoją się.
23 A person finds joy when he gives a pertinent reply; how good is a timely word!
Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich: bo słowo według czasu wyrzeczone, o jako jest dobre!
24 The path of life leads upward for prudent people, that they may turn away from Sheol beneath. (Sheol h7585)
Drogę żywota rozumny ma ku górze, aby się uchronił piekła głębokiego. (Sheol h7585)
25 Yahweh tears down the house of the proud, but he protects the property of the widow.
Pan wywróci dom pysznych; ale wdowy granicę utwierdzi.
26 Yahweh hates the thoughts of wicked people, but the words of kindness are pure.
Myśli złego są obrzydliwością Panu! ale powieści czystych są przyjemne.
27 The robber brings trouble to his family, but the one who hates bribes will live.
Kto chciwie naśladuje łakomstwa, zamięszanie czyni w domu swoim; ale kto ma w nienawiści dary, będzie żył.
28 The heart of the righteous person ponders before it answers, but the mouth of wicked people pours out all its evil.
Serce sprawiedliwego przemyśliwa, co ma mówić; ale usta niepobożnych wywierają złe rzeczy.
29 Yahweh is far away from wicked people, but he hears the prayer of righteous people.
Dalekim jest Pan od niepobożnych; ale modlitwę sprawiedliwych wysłuchiwa.
30 The light of the eyes brings joy to the heart and good news is health to the body.
Światłość oczów uwesela serce, a wieść dobra tuczy kości.
31 If you pay attention when someone corrects how you live, you will remain among wise people.
Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie.
32 The one who rejects discipline despises himself, but he who listens to correction gains understanding.
Kto uchodzi ćwiczenia, zaniedbywa duszy swojej; ale kto przyjmuje karanie, ma rozum.
33 The fear of Yahweh teaches wisdom and humility comes before honor.
Bojaźń Pańska jest ćwiczenie się w mądrości, a sławę uprzedza poniżenie.
