Proverbs 13
1 A wise son hears his father's instruction, but a mocker will not listen to rebuke.
Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.
2 From the fruit of his mouth a person enjoys good things, but the appetite of the treacherous is for violence.
Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,
3 The one who guards his mouth protects his life, but the one who opens wide his lips will ruin himself.
Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.
4 The appetite of lazy people craves but gets nothing, but the appetite of diligent people will be richly satisfied.
Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.
5 The righteous person hates lies, but a wicked person makes himself repugnant, and he does what is shameful.
Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.
6 Righteousness protects those who are faultless in their path, but wickedness turns away those who commit sin.
Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.
7 There is someone who enriches himself, but has nothing at all, and there is someone who gives everything away, yet is truly wealthy.
May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.
8 The ransom of a rich man's life is his wealth, but a poor person does not hear a threat.
Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.
9 The light of righteous people rejoices, but the lamp of wicked people will be put out.
Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.
10 Pride only breeds conflict, but for those who listen to good advice there is wisdom.
Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.
11 Wealth dwindles away when there is too much vanity, but the one who makes money by working with his hand will make his money grow.
Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.
12 When hope is postponed, it breaks the heart, but a longing fulfilled is a tree of life.
Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.
13 Whoever despises instruction brings destruction on himself, but he who respects the commandment will be rewarded.
Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.
14 The teaching of a wise person is a fountain of life, turning you away from the snares of death.
Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.
15 Good insight wins favor, but the way of the treacherous is never-ending.
Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.
16 Prudent people act out of knowledge in every decision, but a fool parades his folly.
Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.
17 A wicked messenger falls into trouble, but a faithful envoy brings reconciliation.
Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.
18 The one who ignores instruction will have poverty and shame, but honor will come to him who learns from correction.
Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.
19 A longing realized is sweet to the appetite, but fools hate to turn away from evil.
Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.
20 Walk with wise people and you will be wise, but the companion of fools will suffer harm.
Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.
21 Disaster runs after sinners, but righteous people are rewarded with good.
Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.
22 A good person leaves an inheritance for his grandchildren, but a sinner's wealth is stored up for the righteous person.
Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.
23 An unplowed field owned by the poor could produce much food, but it is swept away by injustice.
Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.
24 The one who does not discipline his son hates him, but one who loves his son is careful to instruct him.
Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.
25 The righteous person eats until he satisfies his appetite, but the stomach of the wicked is always hungry.
Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.
