Proverbs 13
1 A wise son hears his father's instruction, but a mocker will not listen to rebuke.
Syn mądry przyjmuje ćwiczenie ojcowskie, ale naśmiewca nie słucha strofowania.
2 From the fruit of his mouth a person enjoys good things, but the appetite of the treacherous is for violence.
Każdy będzie pożywał dobrego z owocu ust swoich; ale dusza przewrotnych krzywdy pożywać będzie.
3 The one who guards his mouth protects his life, but the one who opens wide his lips will ruin himself.
Kto strzeże ust swych, strzeże duszy swojej; kto lekkomyślnie otwiera wargi swe, będzie starty.
4 The appetite of lazy people craves but gets nothing, but the appetite of diligent people will be richly satisfied.
Dusza leniwego żąda, a nic nie ma; ale dusza pracowitych zbogaci się.
5 The righteous person hates lies, but a wicked person makes himself repugnant, and he does what is shameful.
Słowa kłamliwego nienawidzi sprawiedliwy; ale niezbożny staje się obrzydliwym i shańbionym.
6 Righteousness protects those who are faultless in their path, but wickedness turns away those who commit sin.
Sprawiedliwość strzeże tego, który żyje bez zmazy; ale niezbożność podwraca grzesznika.
7 There is someone who enriches himself, but has nothing at all, and there is someone who gives everything away, yet is truly wealthy.
Znajduje się taki co się czyni bogatym, a nie ma nic; i taki, co się czyni ubogim, choć ma wiele bogactw.
8 The ransom of a rich man's life is his wealth, but a poor person does not hear a threat.
Okup żywota człowieczego jest bogactwo jego; ale ubogi nie słucha łajania.
9 The light of righteous people rejoices, but the lamp of wicked people will be put out.
Światłość sprawiedliwych jasna: ale pochodnia bezbożnych zgaśnie.
10 Pride only breeds conflict, but for those who listen to good advice there is wisdom.
Samą tylko pychą człowiek zwady wszczyna, ale przy tych, co radę przyjmują, jest mądrość.
11 Wealth dwindles away when there is too much vanity, but the one who makes money by working with his hand will make his money grow.
Bogactwa źle nabyte umniejszą się; ale kto je zgromadza ręką swą, przyczynia ich.
12 When hope is postponed, it breaks the heart, but a longing fulfilled is a tree of life.
Nadzieja długa wątli serce; ale żądość wypełniona jest drzewem żywota.
13 Whoever despises instruction brings destruction on himself, but he who respects the commandment will be rewarded.
Kto gardzi słowem Bożem, sam sobie szkodzi; ale kto się boi przykazania jego, odniesie nagrodę.
14 The teaching of a wise person is a fountain of life, turning you away from the snares of death.
Nauka mądrego jest źródłem żywota ku ochronieniu się sideł śmierci.
15 Good insight wins favor, but the way of the treacherous is never-ending.
Rozum dobry daje łaskę; ale droga przewrotnych jest przykra.
16 Prudent people act out of knowledge in every decision, but a fool parades his folly.
Każdy ostrożny umiejętnie sobie poczyna; ale głupi rozpościera głupstwo.
17 A wicked messenger falls into trouble, but a faithful envoy brings reconciliation.
Poseł niezbożny upada we złe; ale poseł wierny jest lekarstwem.
18 The one who ignores instruction will have poverty and shame, but honor will come to him who learns from correction.
Ubóstwo i zelżywość przyjdzie na tego, który się wyłamuje z karności; ale kto przestrzega upominania, wysławiony będzie.
19 A longing realized is sweet to the appetite, but fools hate to turn away from evil.
Żądność wypełniona słodka jest duszy; ale odstąpić od złego, głupim jest obrzydliwością.
20 Walk with wise people and you will be wise, but the companion of fools will suffer harm.
Kto chodzi z mądrymi, mądrym będzie; ale kto towarzyszy z głupimi, startym będzie.
21 Disaster runs after sinners, but righteous people are rewarded with good.
Nieszczęście grzeszników ściga; ale sprawiedliwym Bóg dobrem nagrodzi.
22 A good person leaves an inheritance for his grandchildren, but a sinner's wealth is stored up for the righteous person.
Dobry człowiek zostawia dziedzictwo synom synów swoich; ale majętność grzesznika sprawiedliwemu zachowana bywa.
23 An unplowed field owned by the poor could produce much food, but it is swept away by injustice.
Obfita żywność na roli ubogich, a drugi ginie przez nieroztropność.
24 The one who does not discipline his son hates him, but one who loves his son is careful to instruct him.
Kto zawściąga rózgi swej, ma w nienawiści syna swego; ale kto go miłuje, wczas go karze.
25 The righteous person eats until he satisfies his appetite, but the stomach of the wicked is always hungry.
Sprawiedliwy je, i nasyca duszę swoję; ale żołądek niezbożnych niedostatek cierpi.
