Proverbs 11
1 Yahweh hates scales that are not accurate, but he delights in a precise weight.
Fałszywa waga budzi odrazę w PANU, ale podobają mu się uczciwe odważniki.
2 When pride comes, then comes disgrace, but with humility comes wisdom.
Za pychą przychodzi hańba, a u pokornych jest mądrość.
3 The integrity of the upright guides them, but the crooked ways of the treacherous destroy them.
Uczciwość prawych poprowadzi ich, lecz grzeszników zgubi ich przewrotność.
4 Wealth is worthless on the day of wrath, but doing right keeps you from death.
Bogactwa nie pomogą w dniu gniewu, ale sprawiedliwość ocala od śmierci.
5 The right conduct of a blameless person makes his way straight, but the wicked will fall because of their own wickedness.
Sprawiedliwość nienagannego toruje mu drogę, a niegodziwy upadnie przez swoją niegodziwość.
6 The right conduct of those who please God keeps them safe, but the treacherous are trapped by their cravings.
Sprawiedliwość prawych ocali ich, a przewrotni będą schwytani w swojej przewrotności.
7 When a wicked man dies, his hope perishes and the hope that was in his strength comes to nothing.
Gdy umiera niegodziwy, ginie [jego] nadzieja, a oczekiwanie niesprawiedliwych znika.
8 The righteous person is kept away from trouble and it comes upon the wicked instead.
Sprawiedliwy bywa wybawiony z ucisku, a na jego miejsce przychodzi niegodziwy.
9 With his mouth the godless person destroys his neighbor, but through knowledge righteous people are kept safe.
Obłudnik ustami niszczy swego bliźniego, a sprawiedliwi bywają wybawieni dzięki wiedzy.
10 When righteous people prosper, a city rejoices; when the wicked perish, there are shouts of joy.
Gdy sprawiedliwym się powodzi, miasto się cieszy, a gdy giną niegodziwi, panuje radość.
11 Through the good gifts of those who please God, the city becomes great; by the mouth of the wicked, the city is torn down.
Dzięki błogosławieństwu prawych wznosi się miasto, a usta niegodziwych je burzą.
12 The man who has contempt for his friend has no sense, but a man of understanding keeps quiet.
Nierozumny gardzi swym bliźnim, a człowiek roztropny milczy.
13 Whoever goes around slandering reveals secrets, but a faithful person keeps a matter covered.
Plotkarz wyjawia tajemnice, ale człowiek wiernego serca ukrywa [powierzoną] sprawę.
14 Where there is no wise direction, a nation falls, but victory comes by consulting many advisors.
Gdzie nie ma dobrej rady, lud upada, a gdzie wielu radców, tam jest wybawienie.
15 Whoever guarantees a loan for a stranger will surely suffer harm, but the one who hates giving a pledge in that kind of promise is safe.
Bardzo sobie szkodzi, kto ręczy za obcego, a kto nienawidzi poręki, jest bezpieczny.
16 A gracious woman gets honor, but ruthless people grasp for wealth.
Miła kobieta dostępuje chwały, a mocarze zdobywają bogactwa.
17 A kind person benefits himself, but one who is cruel hurts himself.
Człowiek miłosierny czyni dobrze swej duszy, a okrutnik dręczy własne ciało.
18 The wicked person lies to get his wages, but one who sows what is right reaps the wages of truth.
Niegodziwy czyni zwodnicze dzieło, a kto sieje sprawiedliwość, [ma] zapłatę pewną.
19 An honest person who does what is right will live, but the one who pursues evil will die.
Jak sprawiedliwość [prowadzi] do życia, tak do śmierci [zmierza] ten, kto naśladuje zło.
20 Yahweh hates those whose hearts are perverse, but he delights in those whose ways are blameless.
Ludzie przewrotnego serca budzą odrazę w PANU, a podobają mu się ci, których droga jest prawa.
21 Be sure of this—the wicked person will not go unpunished, but the descendants of righteous people will be kept safe.
Zły nie uniknie kary, choćby [innych] wezwał na pomoc, a potomstwo sprawiedliwych będzie ocalone.
22 Like a gold ring in a pig's nose is a beautiful woman without discretion.
[Czym] złoty kolczyk w ryju świni, [tym] piękna kobieta pozbawiona roztropności.
23 The desires of righteous people result in good, but wicked people can only hope for wrath.
Pragnieniem sprawiedliwych jest tylko dobro, oczekiwaniem zaś niegodziwych – gniew.
24 There is one who scatters—he will accumulate even more; another withholds what he should give—he comes to poverty.
Jeden hojnie rozdaje, a jednak mu przybywa, [drugi] nad miarę skąpi, a ubożeje.
25 The generous person will prosper and the one who gives water to others will have water for himself.
Człowiek szczodry będzie bogatszy, a kto [innych] syci, sam też będzie nasycony.
26 People curse the man who refuses to sell grain, but good gifts crown the head of him who sells it.
Kto zatrzymuje zboże, tego lud przeklnie, a błogosławieństwo [będzie] nad głową tego, który je sprzedaje.
27 The one who diligently seeks good is also seeking favor, but the one who searches for evil will find it.
Kto pilnie szuka dobrego, zdobędzie przychylność, lecz kto szuka zła, przyjdzie ono na niego.
28 Those who trust in their riches will fall, but like the leaf, righteous people will flourish.
Kto ufność pokłada w swych bogactwach, ten upadnie, a sprawiedliwi będą zielenić się jak latorośl.
29 The one who brings trouble on his own household will inherit the wind and the fool will become a servant to the wise of heart.
Kto niepokoi swój dom, odziedziczy wiatr, a głupi będzie sługą mądrego.
30 The righteous person will be like a tree of life, but violence takes away lives.
Owoc sprawiedliwego [jest] drzewem życia; a kto zyskuje dusze, jest mądry.
31 Behold! The righteous person receives what he deserves; how much more the wicked and the sinner!
[Jeśli] sprawiedliwy otrzyma zapłatę na ziemi, to tym bardziej niegodziwy i grzesznik.
