Matthew 7
1 Do not judge, and you will not be judged.
୧“ଏଟାଃକକେ ଆଲ୍ପେ ବିଚାର୍କଆ, ଏନାରେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆପେକେ କାଏ ବିଚାର୍ପେୟା ।
2 For with the judgment you judge, you will be judged, and with the measure that you measure, it will be measured out to you.
୨ଚିୟାଃଚି ଆପେ ଏଟାଃକକେ ବିଚାର୍କ ଲେକାଗି ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆପେକେ ବିଚାର୍ପେୟାଏ, ଆଡଃ ଆପେ ସଙ୍ଗେ ତାମ୍ବିରେଗି ଆପେ ନାଗେନ୍ତେ ସୋଙ୍ଗଃଆ ।
3 Why do you look at the tiny piece of straw that is in your brother's eye, but you do not notice the log that is in your own eye?
୩ଆମ୍ ଆମାଃ ମେଦ୍ରେଆଃ ଚୁବାଃ କା ନେଲ୍କେଦ୍ତେ ହାଗାମାଃ ମେଦ୍ରେଆଃ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ ଚୁବାଃ ଚିକା ନାଗେନ୍ତେମ୍ ନେଲେତାନା?
4 How can you say to your brother, 'Let me take out the piece of straw that is in your eye,' while the log is in your own eye?
୪ଆମାଃ ମେଦ୍ରେ ଚୁବାଃ ତାଇନ୍କେଦ୍ତେ, ‘ହାଗାମାଃ ମେଦ୍ରେଆଃ ଚୁବାଃକେ ଅଡଙ୍ଗ୍ତାମାଇଙ୍ଗ୍’ ମେନ୍ତେ ଚିଲ୍କାତେ କାଜି ଦାଡ଼ିୟାମ୍?
5 You hypocrite! First take the log out of your own eye, and then you will see clearly to take out the piece of straw that is in your brother's eye.
୫ଏ ବେଦାହଡ଼, ସିଦାତେ ଆମାଃ ମେଦ୍ରେଆଃ ଚୁବାଃ ଅଡଙ୍ଗ୍ୟେଁମେ, ଏନ୍ତେ ହାଗାମାଃ ମେଦ୍ରାଃ ଚୁବାଃ ଅଡଙ୍ଗ୍ ନାଗେନ୍ତେ ବୁଗିଲେକାମ୍ ନେଲ୍ଦାଡ଼ିୟା ।
6 Do not give what is holy to the dogs, and do not throw your pearls in front of the hogs. Otherwise they may trample them underfoot, and then turn and tear you to pieces.
୬“ପାବିତାର୍ତେୟାଃ ସେତାକକେ ଆଲ୍ପେ ଏମାକଆ ଚାଏ ଆପେୟାଃ ମୋତି ସୁକୁରିକଆଃ ଆୟାର୍ରେ ଆଲ୍ପେ ଏଣ୍ଡାଃଏୟା, କା'ରେଦ ଇନ୍କୁ ଏନାକକେ ଆକଆଃ କାଟାତେକ ତିକାଏୟା ଆଡଃ ରୁହାଡ଼୍କେଦ୍ତେ ଆପେକେ ଅଡ଼େଃପେୟାକ ।
7 Ask, and it will be given to you. Seek, and you will find. Knock, and it will be opened to you.
୭“ଆସିପେ ଏନାରେଦ ଆପେକେ ଏମଃଆ, ଦାଣାଁଁଏପେ ଏନ୍ରେଦପେ ନାମେୟା, ଦୁଆର୍ ଠକ୍ ଠକାଏପେ ଏନ୍ରେଦ ଆପେ ନାଗେନ୍ତେ ନିଜଆଃ ।
8 For everyone who asks, receives; everyone who seeks, finds; and to the person who knocks, it will be opened.
୮ଚିୟାଃଚି ଜେତାଏ ଆସିତାନ୍ନିଃଦ ତେଲାଜମାଃ, ଆଡଃ ଦାଣାଁଁଏନିଃଦ ନାମେୟାଏ, ଆଡଃ ଠକ୍ ଠକାଏନିଃ ନାଗେନ୍ତେ ନିଜଆଃ ।
9 Or which one of you, if his son asks for a loaf of bread, will give him a stone?
୯ଆପେକଏତେ ଅକନ୍ ହଡ଼ ନେ'ଲେକା ମେନାଇୟା, ଆୟାଃ ହନ୍ ହଲଙ୍ଗ୍ ଆସିରେଦ, ଚିନାଃ ଇନିଃକେ ଦିରି ଏମାଇୟାଏ,
10 Or if he asks for a fish, will give him a snake?
୧୦ଚାଏ ହାକୁ ଆସିରେଦ ଚିୟାଃ ଇନିଃକେ ବିଙ୍ଗ୍ ଏମାଇୟାଏ?
11 Therefore, if you who are evil know how to give good gifts to your children, how much more will your Father in heaven give good things to those who ask him?
୧୧ଏନ୍ତେ ଆପେ ଏତ୍କାନ୍କ ତାଇନ୍ରେୟ, ଆପେୟାଃ ହନ୍କକେ ବୁଗିନାଃ ଏମଃପେ ସାରିୟା, ତାବ୍ଦ ଆପେୟାଃ ସିର୍ମାରେନ୍ ଆପୁ, ଅକନ୍କଚି ଆଇଃକ୍କେ ଆସି ତାନାକ, ଇନ୍କୁକେ ଏନାଏତେ ଆଦ୍କା ବୁଗିନ୍ତେୟାଃ କାଏଚି ଏମାକଆ!
12 Therefore, whatever things you want people to do to you, you should also do to them, for this is the law and the prophets.
୧୨“ଏନାମେନ୍ତେ ହଡ଼କ ଆଲେନାଙ୍ଗ୍ ରିକାଏକାକ ମେନ୍ତେପେ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନ୍ ଲେକା ଆପେୟଗି ଇନ୍କୁ ନାଗେନ୍ତେ ଏନ୍ଲେକା ରିକାଏପେ, ଚିୟାଃଚି ନେଆଁଁଗି ମୁଶାରାଃ ଆନ୍ଚୁ ଆଡଃ ନାବୀକଆଃ ଇନିତୁରାଃ ମୁଣ୍ଡିତାନାଃ ।
13 Enter through the narrow gate. For wide is the gate and broad is the way that leads to destruction, and there are many people who go through it.
୧୩“ରେସେଦ୍ ଦୁଆର୍ତେ ବଲପେ, ଚିୟାଃଚି ଜିୟନଃତେ ଇଦି ନାରାକ୍ ଦୁଆର୍ଦ ଚାକାର୍ଗିୟା ଆଡଃ ଏନ୍ ହରାତେ ସେନ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃଗି ସାହାଜ୍ଗିଆ, ଏନାରେ ବଲନାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃ ହଡ଼କ ମେନାକଆ ।
14 But the gate is narrow and the way is difficult that leads to life, and there are few who find it.
୧୪ମେନ୍ଦ କା ଟୁଣ୍ଡୁ ଜୀଦାନ୍ତେ ସେଟେର୍ ଦୁଆର୍ ରେସେଦ୍ଗିଆ ଆଡଃ ଏନ୍ ହରାତେ ସେନ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃଗି କେଟେଦ୍ଗିୟା, ଏନାକେ ନାମେ ହଡ଼କ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଗି ମେନାକଆ ।
15 Beware of false prophets, who come to you in sheep's clothing but are truly ravenous wolves.
୧୫“ହସଡ଼ ନାବୀକତାଃଏତେ ଚିର୍ଗାଲାକାନ୍ପେ, ଇନ୍କୁ ବାହାରି ନେପେଲ୍ରେ ମିଣ୍ଡିକ ଲେକା ଆପେୟାଃ ହେପାଦ୍ତେକ ହିଜୁଃଆ, ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ଭିତାର୍ ନେପେଲ୍ରେ ହୁଣ୍ଡାର୍କ ଲେକାନ୍କ ତାନ୍କ ।
16 By their fruits you will know them. Do people gather grapes from a thornbush or figs from thistles?
୧୬ଆପେ ଇନ୍କୁଆଃ କାମିତେ ଇନ୍କୁକେପେ ନେଲ୍ଉରୁମ୍କଆ । ଚିୟାଃ ହଡ଼କ ଜାନୁମ୍ ଦାରୁଏତେ ଦାଖ୍ ଜ ଚାଏ ଦଧାଡ଼ି ଦାରୁଏତେ ଲଆ ଜ ଗଦେୟାକ?
17 In the same way, every good tree produces good fruit, but the bad tree produces bad fruit.
୧୭ଏନ୍ ଲେକାତେ ସବେନ୍ ବୁଗିନ୍ ଦାରୁ ବୁଗିନ୍ ଜ ଜଅଃ'ତାନା ମେନ୍ଦ ଏତ୍କାନ୍ ଦାରୁ ଏତ୍କାନ୍ ଜ ଜଅଃ'ଆ ।
18 A good tree cannot produce bad fruit, nor can a bad tree produce good fruit.
୧୮ବୁଗିନ୍ ଦାରୁଏତେ ଏତ୍କାନ୍ ଜ କା ଜ ଦାଡ଼ିୟଃଆ, ଚାଏ ଏତ୍କାନ୍ ଦାରୁଏତେ ବୁଗିନ୍ ଜ କା ଜଅଃ'ଆ ।
19 Every tree that does not produce good fruit is cut down and thrown into the fire.
୧୯ଜେତା ଦାରୁଏତେ ବୁଗିନ୍ ଜ କା ଜ'ରେଦ, ଏନା ମାଗଃଆ ଆଡଃ ସେଙ୍ଗେଲ୍ରେ ଏଣ୍ଡାଗଃଆ ।
20 So then, you will recognize them by their fruits.
୨୦ଏନାମେନ୍ତେ ଆପେ ହସଡ଼ ନାବୀକଆଃ କାମିତେ ଇନ୍କୁକେପେ ନେଲ୍ଉରୁମ୍କଆ ।
21 Not everyone who says to me, 'Lord, Lord,' will enter into the kingdom of heaven, but only those who do the will of my Father who is in heaven.
୨୧“ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ‘ହେ ପ୍ରାଭୁ, ହେ ପ୍ରାଭୁ’ ମେତାଇଙ୍ଗ୍ତାନ୍ ଏନ୍ ହଡ଼କଏତେ ସବେନ୍ ହଡ଼କ ସିର୍ମା ରାଇଜ୍ରେ କାକ ବଲଆ, ମେନ୍ଦ ଜେତାଏ ଆଇଁୟାଃ ସିର୍ମାରେନ୍ ଆପୁଆଃ ମନେଲେକା ସେସେନ୍ନିଃ ବଲଆଏ ।
22 Many people will say to me in that day, 'Lord, Lord, did we not prophesy in your name, in your name drive out demons, and in your name do many mighty deeds?'
୨୨ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ସାଜାଇ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ ହିଜୁଃରେ, ପୁରାଃ ହଡ଼କ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ‘ହେ ପ୍ରାଭୁ, ହେ ପ୍ରାଭୁ, ଚିୟାଃ ଆଲେ ଆମାଃ ନୁତୁମ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ କାନାଜି କାଲେଚି କାଜି? ଆମାଃ ନୁତୁମ୍ତେ ବଙ୍ଗାକକେ କାଲେଚି ହାର୍ଅଡଙ୍ଗ୍? ଆଡଃ ଆକ୍ଦାନ୍ଦାଅ କାମି କାଲେଚି କାମି?’
23 Then will I openly declare to them, 'I never knew you! Get away from me, you evildoers!'
୨୩ଏନ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନ୍କୁକେ ମେତାକଆଇଙ୍ଗ୍, ‘ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ କାଇଙ୍ଗ୍ ସାରିୟାଃ, ଏ ଏତ୍କାନ୍କ, ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃଏତେ ଆତମେନ୍ପେ ।’
24 Therefore, everyone who hears my words and obeys them will be like a wise man who built his house upon a rock.
୨୪“ଏନା ନାଗେନ୍ତେ ଜେତାଏ ଆଇଁୟାଃ ନେ ସବେନ୍ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ ମାନାତିଙ୍ଗ୍ନିଃ, ଚାଟେନ୍ ଦିରିରେ ଆୟାଃ ଅଡ଼ାଃ ବାଇକେଦ୍ ସେଣାଁଁନ୍ ହଡ଼ ଲେକାଃଏ ।
25 The rain came down, the floods came, and the winds blew and beat upon that house, but it did not fall down, for it was built on the rock.
୨୫ଦାଆଃ ଗାମାକେଦାଏ, ଟୁଡାୟାନା, ଆନ୍ଧିହୟ ହୟକେଦାଏ ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃରେ ଟଅଃୟାନା, ମେନ୍ଦ ଏନା କା ହାଦୁଡ଼୍ୟାନା, ଚିୟାଃଚି ଏନାଦ ଚାଟେନ୍ ଦିରି ଚେତାନ୍ରେ ବାଇୟାକାନ୍ ତାଇକେନା ।
26 But everyone who hears my words and does not obey them will be like a foolish man who built his house upon the sand.
୨୬“ମେନ୍ଦ ଜେତାଏ ଆଇଁୟାଃ ନେ ସବେନ୍ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ କା ମାନାତିଙ୍ଗ୍ନିଃ, ଗିତିଲ୍ରେ ଆୟାଃ ଅଡ଼ାଃ ବାଇକେଦ୍ ଡଣ୍ଡ ହଡ଼ ଲେକାଃଏ ।
27 The rain came down, the floods came, and the winds blew and struck that house, and it fell, and its destruction was complete.”
୨୭ଦାଆଃ ଗାମାକେଦାଏ, ଟୁଡାୟାନା, ଆନ୍ଧିହୟ ହୟକେଦାଏ ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃରେ ଟଅଃୟାନା, ଏନ୍ତେ ଏନା ହାଦୁଡ଼୍ୟାନା, ଆଡଃ ଏନାରାଃ ଜିୟନଃ ପୁରାଃ ବରୱାନ୍ଗି ହବାୟାନା ।”
28 It came about that when Jesus finished speaking these words, the crowds were astonished by his teaching,
୨୮ୟୀଶୁ ନେ କାଜିକ କାଜିଟୁଣ୍ଡୁକେଦ୍ଚି, ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କ ଇନିୟାଃ ଇନିତୁରେ ଆକ୍ଦାନ୍ଦାଅୟାନାକ,
29 for he taught them as one who had authority, and not as their scribes.
୨୯ଚିୟାଃଚି ଇନିଃଦ ଇନ୍କୁଆଃ ଆଇନ୍ ଇତୁକ ଲେକାଦ କାହା, ମେନ୍ଦ ମିଆଁଦ୍ ଆକ୍ତେୟାର୍ ନାମାକାଦ୍ନିଃଲେକା ଇତୁକ ତାଇକେନା ।
