Matthew 26
1 It came about that when Jesus had finished all these words, he said to his disciples,
A gdy Jezus dokończył tych wszystkich mów, powiedział do swoich uczniów:
2 “You know that after two days the Passover is coming, and the Son of Man will be delivered up to be crucified.”
Wiecie, że za dwa dni będzie Pascha, a Syn Człowieczy zostanie wydany na ukrzyżowanie.
3 Then the chief priests and the elders of the people were gathered together in the palace of the high priest, who was named Caiaphas.
Wtedy to naczelni kapłani, uczeni w Piśmie i starsi ludu zebrali się na dziedzińcu najwyższego kapłana, zwanego Kajfaszem;
4 They plotted together to arrest Jesus stealthily and kill him.
I naradzali się, jak by podstępnie schwytać i zabić Jezusa.
5 For they were saying, “Not during the feast, so that a riot does not arise among the people.”
Lecz mówili: Nie w święto, aby nie wywołać rozruchu wśród ludu.
6 Now while Jesus was in Bethany in the house of Simon the leper,
A gdy Jezus był w Betanii, w domu Szymona Trędowatego;
7 as he was reclining at table, a woman came to him having an alabaster jar of very expensive ointment, and she poured it upon his head.
Przyszła do niego kobieta, która miała alabastrowe naczynie bardzo drogiego olejku, i wylała go na jego głowę, gdy siedział przy stole.
8 But when his disciples saw it, they became angry and said, “What is the reason for this waste?
Widząc to, jego uczniowie oburzyli się i powiedzieli: I na cóż to marnotrawstwo?
9 This could have been sold for a large amount and given to the poor.”
Przecież można było ten olejek drogo sprzedać, a [pieniądze] rozdać ubogim.
10 But Jesus, knowing this, said to them, “Why are you troubling this woman? For she has done a beautiful thing for me.
Gdy Jezus to zauważył, powiedział im: Dlaczego sprawiacie przykrość tej kobiecie? Przecież dobry uczynek spełniła wobec mnie.
11 You always have the poor with you, but you will not always have me.
Ubogich bowiem zawsze macie u siebie, ale mnie nie zawsze mieć będziecie.
12 For when she poured this ointment on my body, she did it for my burial.
Bo ona, wylewając ten olejek na moje ciało, zrobiła to, aby przygotować mnie na mój pogrzeb.
13 Truly I say to you, wherever this gospel is preached in the whole world, what this woman has done will also be spoken of in memory of her.”
Zaprawdę powiadam wam: Gdziekolwiek po całym świecie będzie głoszona ta ewangelia, będzie się też opowiadać na jej pamiątkę to, co zrobiła.
14 Then one of the twelve, who was named Judas Iscariot, went to the chief priests
Wtedy jeden z dwunastu, zwany Judaszem Iskariotą, poszedł do naczelnych kapłanów;
15 and said, “What are you willing to give me to deliver him to you?” They weighed out thirty pieces of silver for him.
I powiedział: Co chcecie mi dać, a ja wam go wydam. A oni wyznaczyli mu trzydzieści srebrników.
16 From that moment he sought an opportunity to deliver him to them.
I odtąd szukał sposobności, aby go wydać.
17 Now on the first day of unleavened bread the disciples came to Jesus and said, “Where do you want us to prepare for you to eat the Passover meal?”
W pierwszy dzień Przaśników uczniowie podeszli do Jezusa i zapytali go: Gdzie chcesz, abyśmy przygotowali ci Paschę do spożycia?
18 He said, “Go into the city to a certain man and say to him, 'The Teacher says, “My time is at hand. I will keep the Passover at your house with my disciples.”'”
A on odpowiedział: Idźcie do miasta, do pewnego [człowieka] i powiedzcie mu: Nauczyciel mówi: Mój czas jest bliski; u ciebie będę obchodził Paschę z moimi uczniami.
19 The disciples did as Jesus directed them, and they prepared the Passover meal.
Uczniowie zrobili tak, jak im nakazał Jezus, i przygotowali Paschę.
20 When evening came, he sat down to eat with the twelve disciples.
Kiedy nastał wieczór, usiadł [za stołem] z dwunastoma.
21 As they were eating, he said, “Truly I say to you that one of you will betray me.”
A gdy jedli, powiedział: Zaprawdę powiadam wam, że jeden z was mnie wyda.
22 They were very sorrowful, and each one began to ask him, “Surely not I, Lord?”
I bardzo zasmuceni zaczęli pytać jeden po drugim: Czy to ja, Panie?
23 He answered, “The one who dips his hand with me in the dish is the one who will betray me.
A on odpowiedział: Ten, który macza ze mną rękę w misie, on mnie wyda.
24 The Son of Man will go, just as it is written about him. But woe to that man by whom the Son of Man is betrayed! It would be better for that man if he had not been born.”
Syn Człowieczy odchodzi, jak jest o nim napisane, ale biada człowiekowi, przez którego Syn Człowieczy będzie wydany! Lepiej byłoby dla tego człowieka, aby się nie urodził.
25 Judas, who would betray him said, “Is it I, Rabbi?” He said to him, “You have said it yourself.”
Wtedy Judasz, który go zdradził, zapytał: Czy to ja, Mistrzu? Odpowiedział mu: Ty [sam to] powiedziałeś.
26 As they were eating, Jesus took bread, blessed it, and broke it. He gave it to the disciples and said, “Take, eat. This is my body.”
A gdy jedli, Jezus wziął chleb, pobłogosławił, połamał i dał uczniom, mówiąc: Bierzcie, jedzcie, to jest moje ciało.
27 He took a cup and gave thanks, and gave it to them and said, “Drink it, all of you.
Potem wziął kielich, złożył dziękczynienie i dał im, mówiąc: Pijcie z niego wszyscy;
28 For this is my blood of the covenant that is poured out for many for the forgiveness of sins.
To bowiem jest moja krew nowego testamentu, która wylewa się za wielu na przebaczenie grzechów.
29 But I say to you, I will not drink again of this fruit of the vine, until that day when I drink it new with you in my Father's kingdom.”
Ale mówię wam: Odtąd nie będę pił z tego owocu winorośli aż do dnia, gdy go będę pił z wami nowy w królestwie mego Ojca.
30 When they had sung a hymn, they went out to the Mount of Olives.
A gdy zaśpiewali hymn, wyszli ku Górze Oliwnej.
31 Then Jesus said to them, “All of you will fall away tonight because of me, for it is written, 'I will strike the shepherd and the sheep of the flock will be scattered.'
Wtedy Jezus powiedział do nich: Wy wszyscy zgorszycie się z mojego powodu tej nocy. Jest bowiem napisane: Uderzę pasterza i rozproszą się owce stada.
32 But after I am raised up, I will go ahead of you into Galilee.”
Lecz gdy zmartwychwstanę, udam się do Galilei przed wami.
33 But Peter said to him, “Even if all fall away because of you, I will never fall away.”
A Piotr odezwał się do niego: Choćby się wszyscy zgorszyli z twojego powodu, ja się nigdy nie zgorszę.
34 Jesus said to him, “Truly I say to you, this very night, before the rooster crows, you will deny me three times.”
Powiedział mu Jezus: Zaprawdę powiadam ci, że tej nocy, zanim kogut zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz.
35 Peter said to him, “Even if I must die with you, I will not deny you.” All the other disciples said the same thing.
Odpowiedział mu Piotr: Choćbym miał z tobą umrzeć, nie wyprę się ciebie. Podobnie mówili wszyscy uczniowie.
36 Then Jesus went with them to a place called Gethsemane and said to his disciples, “Sit here while I go over there and pray.”
Wtedy Jezus przyszedł z nimi na miejsce zwane Getsemani i powiedział do uczniów: Siądźcie tu, a ja tymczasem odejdę tam i będę się modlił.
37 He took Peter and the two sons of Zebedee with him and began to become sorrowful and troubled.
A wziąwszy ze sobą Piotra i dwóch synów Zebedeusza, zaczął się smucić i odczuwać udrękę.
38 Then he said to them, “My soul is deeply sorrowful, even to death. Remain here and watch with me.”
Wtedy [Jezus] powiedział do nich: Smutna jest moja dusza aż do śmierci. Zostańcie tu i czuwajcie ze mną.
39 He went a little farther, fell on his face, and prayed. He said, “My Father, if it is possible, let this cup pass from me. Yet, not as I will, but as you will.”
A odszedłszy trochę dalej, upadł na twarz i modlił się, mówiąc: Mój Ojcze, jeśli to możliwe, niech mnie ominie ten kielich. Jednak [niech się stanie] nie jak ja chcę, ale jak ty.
40 He came to the disciples and found them sleeping, and he said to Peter, “What, could you not watch with me for one hour?
Potem przyszedł do uczniów i zastał ich śpiących, i powiedział do Piotra: Czy nie mogliście przez jedną godzinę czuwać ze mną?
41 Watch and pray that you do not enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak.”
Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie. Duch wprawdzie jest ochoczy, ale ciało słabe.
42 He went away a second time and prayed. He said, “My Father, if this cannot pass away unless I drink it, your will be done.”
Znowu, po raz drugi odszedł i modlił się, mówiąc: Mój Ojcze, jeśli ten kielich nie może mnie minąć, tylko abym go wypił, niech się stanie twoja wola.
43 He came again and found them sleeping, for their eyes were heavy.
A gdy przyszedł, znowu zastał ich śpiących, bo oczy same im się zamykały.
44 So leaving them again, he went away and prayed a third time, saying the same words.
I zostawiwszy ich, odszedł znowu i modlił się po raz trzeci tymi samymi słowami.
45 Then Jesus came to the disciples and said to them, “Are you still sleeping and taking your rest? Look, the hour is at hand, and the Son of Man is being betrayed into the hands of sinners.
Potem przyszedł do swoich uczniów i powiedział do nich: Śpijcie jeszcze i odpoczywajcie. Oto nadchodzi godzina i Syn Człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników.
46 Arise, let us go. Look, the one who is betraying me is near.”
Wstańcie, chodźmy! Oto zbliża się ten, który mnie wyda.
47 While he was still speaking, Judas, one of the twelve, came. A large crowd came with him from the chief priests and elders of the people. They came with swords and clubs.
A gdy on jeszcze mówił, nadszedł Judasz, jeden z dwunastu, a z nim liczny tłum z mieczami i kijami, od naczelnych kapłanów i starszych ludu.
48 Now the man who was going to betray Jesus had given them a signal, saying, “Whomever I kiss, he is the one. Seize him.”
Ten zaś, który go zdradził, ustalił z nimi znak, mówiąc: Ten, którego pocałuję, to on. Schwytajcie go.
49 Immediately he came up to Jesus and said, “Greetings, Rabbi!” and he kissed him.
Zaraz też podszedł do Jezusa i powiedział: Witaj, Mistrzu! I pocałował go.
50 Jesus said to him, “Friend, do what you have come to do.” Then they came, laid hands on Jesus, and seized him.
Jezus powiedział do niego: Przyjacielu, po co przyszedłeś? Wtedy podeszli, rzucili się na Jezusa i schwytali go.
51 Behold, one of those who was with Jesus stretched out his hand, drew his sword, and struck the servant of the high priest, and cut off his ear.
A oto jeden z tych, [którzy] byli z Jezusem, wyciągnął rękę i dobył miecz, a uderzywszy sługę najwyższego kapłana, odciął mu ucho.
52 Then Jesus said to him, “Put your sword back in its place, for all those who take up the sword will perish by the sword.
Wtedy Jezus powiedział do niego: Schowaj miecz na swoje miejsce. Wszyscy bowiem, którzy za miecz chwytają, od miecza zginą.
53 Do you think that I could not call upon my Father, and he would send me more than twelve legions of angels?
Czy sądzisz, że nie mógłbym teraz prosić mego Ojca, a wystawiłby mi więcej niż dwanaście legionów aniołów?
54 But how then would the scriptures be fulfilled, that this must happen?”
Ale jakże wypełniłyby się Pisma, [które mówią], że musi się tak stać?
55 At that time Jesus said to the crowd, “Have you come out with swords and clubs to seize me like a robber? Every day I sat teaching in the temple, and you did not arrest me.
W tym momencie Jezus powiedział do tłumów: Wyszliście jak na bandytę z mieczami i kijami, aby mnie schwytać. Codziennie siadałem z wami, nauczając w świątyni, a nie schwytaliście mnie.
56 But all this has happened so that the writings of the prophets might be fulfilled.” Then all the disciples left him and fled.
Ale to wszystko się stało, aby się wypełniły Pisma proroków. Wtedy wszyscy uczniowie opuścili go i uciekli.
57 Those who had seized Jesus led him away to Caiaphas the high priest, where the scribes and the elders had gathered together.
A ci, którzy schwytali Jezusa, zaprowadzili go do Kajfasza, najwyższego kapłana, gdzie zebrali się uczeni w Piśmie i starsi.
58 But Peter followed him from a distance to the courtyard of the high priest. He went inside and sat down with the guards to see the outcome.
Piotr zaś szedł za nim z daleka aż do dziedzińca najwyższego kapłana i wszedłszy tam, siedział ze sługami, aby zobaczyć, jak to się skończy.
59 Now the chief priests and the whole council were looking for false testimony against Jesus so that they might put him to death.
Tymczasem naczelni kapłani, starsi i cała Rada szukali fałszywego świadectwa przeciwko Jezusowi, aby go skazać na śmierć;
60 They did not find any, even though many false witnesses came forward. But later two came forward
Lecz nie znaleźli. I chociaż przychodziło wielu fałszywych świadków, [jednak niczego] nie znaleźli. A na koniec wystąpili dwaj fałszywi świadkowie;
61 and said, “This man said, 'I am able to destroy the temple of God and rebuild it in three days.'”
Mówiąc: On powiedział: Mogę zburzyć świątynię Bożą i w trzy dni ją odbudować.
62 The high priest stood up and said to him, “Do you have no answer? What is it that they are testifying against you?”
Wtedy najwyższy kapłan powstał i zapytał go: Nic nie odpowiadasz? [Cóż znaczy to], co oni przeciwko tobie zeznają?
63 But Jesus was silent. The high priest said to him, “I command you by the living God, tell us whether you are the Christ, the Son of God.”
Lecz Jezus milczał. A najwyższy kapłan powiedział mu: Zaklinam cię na Boga żywego, abyś nam powiedział, czy ty jesteś Chrystusem, Synem Bożym?
64 Jesus replied to him, “You have said it yourself. But I tell you, from now on you will see the Son of Man sitting at the right hand of Power, and coming on the clouds of heaven.”
Odpowiedział mu Jezus: Ty powiedziałeś. Ale mówię wam: Odtąd ujrzycie Syna Człowieczego siedzącego po prawicy mocy [Boga] i przychodzącego na obłokach niebieskich.
65 Then the high priest tore his clothes and said, “He has spoken blasphemy! Why do we still need witnesses? Look, now you have heard the blasphemy.
Wtedy najwyższy kapłan rozdarł swoje szaty i powiedział: Zbluźnił! Czyż potrzebujemy jeszcze świadków? Oto teraz słyszeliście bluźnierstwo.
66 What do you think?” They answered and said, “He is worthy of death.”
Jak wam się zdaje? A oni odpowiedzieli: Zasługuje na śmierć.
67 Then they spit in his face and beat him, and struck him with the palms of their hands,
Wówczas [zaczęli] pluć mu w twarz i bili go pięściami, a inni go policzkowali;
68 and said, “Prophesy to us, you Christ. Who is it that struck you?”
Mówiąc: Prorokuj nam, Chrystusie: Kto cię uderzył?
69 Now Peter was sitting outside in the courtyard, and a servant girl came to him and said, “You were also with Jesus of Galilee.”
Piotr zaś siedział na zewnątrz, na dziedzińcu. Podeszła do niego pewna dziewczyna i powiedziała: Ty też byłeś z Jezusem z Galilei.
70 But he denied it in front of them all, saying, “I do not know what you are talking about.”
Lecz on wyparł się wobec wszystkich, mówiąc: Nie wiem, o czym mówisz.
71 When he went out to the gateway, another servant girl saw him and said to those there, “This man was also with Jesus of Nazareth.”
A gdy wyszedł do przedsionka, zobaczyła go inna [dziewczyna] i powiedziała do tych, którzy tam byli: On też był z Jezusem z Nazaretu.
72 He again denied it with an oath, “I do not know the man!”
I znowu wyparł się pod przysięgą: Nie znam tego człowieka.
73 After a little while those who were standing by came and said to Peter, “Surely you are also one of them, for the way you speak gives you away.”
Po chwili ci, którzy tam stali, podeszli i powiedzieli do Piotra: Na pewno ty też jesteś [jednym] z nich, bo i twoja mowa cię zdradza.
74 Then he began to curse and swear, “I do not know the man,” and immediately a rooster crowed.
Wtedy zaczął się zaklinać i przysięgać: Nie znam tego człowieka. I zaraz zapiał kogut.
75 Peter remembered the words that Jesus had said, “Before the rooster crows you will deny me three times.” Then he went outside and wept bitterly.
I przypomniał sobie Piotr słowa Jezusa, który mu powiedział: Zanim kogut zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz. Wyszedł na zewnątrz i gorzko zapłakał.
