Hebrews 11
1 Now faith is being sure of the things hoped for and certain of things that are not seen.
A wiara jest podstawą tego, czego się spodziewamy, [i] dowodem tego, czego nie widzimy.
2 For because of this the ancestors were approved for their faith.
Przez nią bowiem przodkowie otrzymali [chlubne] świadectwo.
3 By faith we understand that the universe was created by God's command, so that what is visible was not made out of things that were visible. (aiōn g165)
Przez wiarę rozumiemy, że światy zostały ukształtowane słowem Boga, tak że to, co widzimy, nie powstało z tego, co widzialne. (aiōn g165)
4 It was by faith that Abel offered God a better sacrifice than Cain, through which he was attested to be righteous, and God spoke well of him because of his offerings, and by faith Abel still speaks, even though he is dead.
Przez wiarę Abel złożył Bogu ofiarę lepszą niż Kain, dzięki czemu otrzymał świadectwo, że jest sprawiedliwy, bo Bóg zaświadczył o jego darach. Przez nią też, choć umarł, jeszcze mówi.
5 It was by faith that Enoch was taken up so that he did not see death. “He was not found, because God took him.” For before he was taken up, it was testified that he had pleased God.
Przez wiarę Henoch został przeniesiony, aby nie oglądał śmierci, i nie znaleziono go, ponieważ Bóg go przeniósł. Zanim bowiem został przeniesiony, miał świadectwo, że podobał się Bogu.
6 Now without faith it is impossible to please him. For it is necessary that anyone coming to God must believe that he exists and that he is a rewarder of those who seek him.
Bez wiary zaś nie można podobać się [Bogu], bo ten, kto przychodzi do Boga, musi wierzyć, że [on] jest i że nagradza tych, którzy go szukają.
7 It was by faith that Noah, having been given a divine message about things not yet seen, with godly reverence built a ship to save his household. By doing this, he condemned the world and became an heir of the righteousness that is according to faith.
Przez wiarę Noe, ostrzeżony przez Boga o tym, czego jeszcze nie widziano, kierowany bojaźnią zbudował arkę, aby ocalić swój dom. Przez nią też potępił świat i stał się dziedzicem sprawiedliwości, która jest z wiary.
8 It was by faith that Abraham, when he was called, obeyed and went out to the place that he was to receive as an inheritance. He went out, not knowing where he was going.
Przez wiarę Abraham, gdy został wezwany, aby pójść na miejsce, które miał wziąć w dziedzictwo, usłuchał i wyszedł, nie wiedząc, dokąd idzie.
9 It was by faith that he lived in the land of promise as a foreigner. He lived in tents with Isaac and Jacob, fellow heirs of the same promise.
Przez wiarę przebywał w ziemi obiecanej jak w obcej, mieszkając w namiotach z Izaakiem i Jakubem, współdziedzicami tej samej obietnicy.
10 For he was looking forward to the city with foundations, whose architect and builder is God.
Oczekiwał bowiem miasta mającego fundamenty, którego budowniczym i twórcą jest Bóg.
11 It was by faith, even though Sarah herself was barren, that Abraham received ability to father a child. This happened even though he was too old, since he considered as faithful the one who had given the promise.
Przez wiarę także [sama] Sara, mimo podeszłego wieku, otrzymała moc poczęcia potomstwa i urodziła, gdyż za wiernego uznała tego, który obiecał.
12 Therefore, from this one man—and he was almost dead—were born descendants as many as the stars in the sky and as countless as sand by the seashore.
Dlatego z jednego [człowieka], i to obumarłego, zrodziło się [potomstwo] tak liczne, jak gwiazdy niebieskie i jak niezliczony piasek na brzegu morza.
13 It was in faith that all these died without receiving the promises. Instead, after seeing and greeting them from far off, they admitted that they were foreigners and exiles on earth.
Wszyscy oni umarli w wierze, nie otrzymawszy [spełnienia] obietnic, ale z daleka je ujrzeli, cieszyli się nimi i witali je, i wyznawali, że są obcymi i pielgrzymami na ziemi.
14 For those who say such things make it clear that they are seeking a homeland.
Ci bowiem, którzy tak mówią, wyraźnie okazują, że szukają ojczyzny.
15 If they had been thinking of the country from which they had gone out, they would have had opportunity to return.
Gdyby przecież wspominali tę, z której wyszli, mieliby sposobność powrócić.
16 But as it is, they desire a better country, that is, a heavenly one. Therefore God is not ashamed to be called their God, since he has prepared a city for them.
[Teraz] jednak pragną lepszej, to jest niebiańskiej. Dlatego Bóg nie wstydzi się być nazywany ich Bogiem, bo przygotował dla nich miasto.
17 It was by faith that Abraham, when he was tested, offered Isaac. It was his only son whom he offered, he who had received the promises.
Przez wiarę Abraham, wystawiony na próbę, ofiarował Izaaka. On, który otrzymał obietnicę, złożył w ofierze jednorodzonego [syna];
18 It was Abraham to whom it had been said, “It is through Isaac that your descendants will be named.”
On, któremu powiedziano: W Izaaku będzie nazwane twoje potomstwo;
19 Abraham reasoned that God was able to raise up Isaac from the dead, and figuratively speaking, it was from them that he received him back.
Uważał, że Bóg może nawet wskrzesić z martwych, skąd go też otrzymał na podobieństwo [zmartwychwstania].
20 It was also by faith about things to come that Isaac blessed Jacob and Esau.
Przez wiarę Izaak pobłogosławił Jakuba i Ezawa odnośnie tego, co miało nastąpić.
21 It was by faith that Jacob, when he was dying, blessed each of Joseph's sons. Jacob worshiped, leaning on the top of his staff.
Przez wiarę Jakub, umierając, pobłogosławił każdego z synów Józefa i pokłonił się, wsparty o wierzchołek swojej laski.
22 It was by faith that Joseph, when his end was near, spoke of the departure of the children of Israel from Egypt and instructed them about his bones.
Przez wiarę Józef, umierając, wspomniał o wyjściu synów Izraela i wydał polecenie co do swoich kości.
23 It was by faith that Moses, when he was born, was hidden for three months by his parents because they saw he was a beautiful child. They were not afraid of the king's command.
Przez wiarę Mojżesz po urodzeniu przez trzy miesiące był ukrywany przez swoich rodziców, ponieważ widzieli, że dziecko jest urodziwe, i nie ulękli się rozkazu króla.
24 It was by faith that Moses, after he had grown up, refused to be called the son of Pharaoh's daughter.
Przez wiarę Mojżesz, gdy dorósł, odmówił nazywania się synem córki faraona;
25 Instead, he chose to suffer with the people of God, rather than to enjoy the pleasures of sin for a while.
Wybierając raczej cierpieć uciski z ludem Bożym, niż mieć doczesną rozkosz z grzechu.
26 He reasoned that the disgrace of following Christ was greater riches than Egypt's treasures. For he was fixing his eyes on his reward.
Uważał zniewagi [znoszone dla] Chrystusa za większe bogactwo niż skarby Egiptu, bo wypatrywał zapłaty.
27 It was by faith that Moses left Egypt. He did not fear the king's anger, for he endured as if he were seeing the one who is invisible.
Przez wiarę opuścił Egipt, nie lękając się gniewu króla, bo wytrwał, tak jakby widział Niewidzialnego.
28 It was by faith that he kept the Passover and the sprinkling of the blood, so that the destroyer of the firstborn should not touch the Israelites' firstborn sons.
Przez wiarę obchodził Paschę i pokropienie krwią, aby nie dotknął ich ten, który niszczył pierworodne.
29 It was by faith that they passed through the Sea of Reeds as if over dry land. When the Egyptians tried to do this, they were swallowed up.
Przez wiarę przeszli przez Morze Czerwone jak po suchej [ziemi], a gdy Egipcjanie próbowali to uczynić, potonęli.
30 It was by faith that Jericho's walls fell down, after they had been circled around for seven days.
Przez wiarę upadły mury Jerycha, gdy je okrążano przez siedem dni.
31 It was by faith that Rahab the prostitute did not die with those who were disobedient, because she had received the spies in peace.
Przez wiarę nierządnica Rachab nie zginęła razem z niewierzącymi, gdyż w pokoju przyjęła szpiegów.
32 What more can I say? For the time will fail me if I tell about Gideon, Barak, Samson, Jephthah, David, Samuel, and about the prophets.
I co jeszcze mam powiedzieć? Nie wystarczyłoby mi bowiem czasu, gdybym miał opowiadać o Gedeonie, Baraku, Samsonie, Jeftem, Dawidzie, Samuelu i o prorokach;
33 It was through faith that they conquered kingdoms, worked justice, and received promises. They stopped the mouths of lions,
Którzy przez wiarę pokonali królestwa, czynili sprawiedliwość, dostąpili [spełnienia] obietnic, zamknęli paszcze lwom;
34 extinguished the power of fire, escaped the edge of the sword, were healed of illnesses, became mighty in battle, and defeated foreign armies.
Zgasili moc ognia, uniknęli ostrza miecza, umocnieni powstawali z niemocy, stali się dzielni na wojnie, zmusili do ucieczki obce wojska.
35 Women received back their dead by resurrection. Others were tortured, not accepting release, so that they might experience a better resurrection.
Kobiety odzyskały swoich zmarłych przez wskrzeszenie. Inni zaś byli torturowani, nie przyjąwszy uwolnienia, aby dostąpić lepszego zmartwychwstania.
36 Others had testing in mocking and whippings, and even chains and imprisonment.
Jeszcze inni doświadczyli szyderstw i biczowania, ponadto kajdan i więzienia.
37 They were stoned. They were sawn in two. They were killed with the sword. They went about in sheepskins and goatskins. They were destitute, oppressed, mistreated.
Byli kamienowani, przerzynani piłą, doświadczani, zabijani mieczem, tułali się w owczych i kozich skórach, cierpieli niedostatek, ucisk, utrapienie;
38 The world was not worthy of them. They were always wandering about in the deserts and mountains, and in caves and holes in the ground.
(Których świat nie był godny). Błąkali się po pustyniach i górach, po jaskiniach i rozpadlinach ziemi.
39 Although all these people were approved by God because of their faith, they did not receive the promise.
A ci wszyscy, [choć] zyskali [chlubne] świadectwo dzięki wierze, nie dostąpili [spełnienia] obietnicy;
40 God planned something better for us, so that without us, they would not be made perfect.
Ponieważ Bóg przewidział dla nas coś lepszego, aby oni nie stali się doskonali bez nas.
