Ezekiel 18
1 The word of Yahweh came to me again, saying,
Chúa Hằng Hữu truyền một sứ điệp khác cho tôi:
2 “What do you mean, you who use this proverb concerning the land of Israel and say, 'Fathers eat sour grapes, and the children's teeth are made blunt'?
“Tại sao các ngươi truyền tụng tục ngữ này trong đất Ít-ra-ên: ‘Cha ăn trái nho chua mà con phải ê răng?’
3 As I live—this is the Lord Yahweh's declaration—there will certainly no longer be any occasion for you to use this proverb in Israel.
Thật như Ta hằng sống, Chúa Hằng Hữu Chí Cao phán, các ngươi sẽ không còn ai dùng tục ngữ đó nữa trong Ít-ra-ên.
4 Behold! Every life belong to me—the life of the father as well as the life of the son, they belong to me! The soul who sins is the one who will die!
Này, mọi linh hồn đều thuộc về Ta—linh hồn của cha mẹ cũng như của con cái. Và đây là điều luật Ta: Người nào phạm tội thì người ấy sẽ chết.
5 What can be said about a man who is righteous and who carries out justice and righteousness—
Giả sử có một người công chính và làm những điều công bằng và hợp lý.
6 if he does not eat upon the mountains or lift up his eyes to the idols of the house of Israel, and he does not defile his neighbor's wife, nor approached a woman during her monthly period, is he a righteous man?
Người ấy không ăn của cúng trên núi, không thờ lạy thần tượng của Ít-ra-ên. Người ấy không phạm tội ngoại tình với vợ người lân cận, không nằm với đàn bà đang có kinh nguyệt.
7 What can be said about a man who does not oppress anyone, and he gives back to the debtor what was put up as security for a loan, and he does not commit theft but gives his food to the hungry and he covers the naked with clothes, is he a righteous man?
Người ấy là chủ nợ nhân từ, không giữ của cầm cho người đi vay. Người ấy không cướp bóc, nhưng cho người đói bánh ăn và chu cấp quần áo cho người có cần.
8 What can be said about a man who does not charge too much interest for the money he loans, and he does not take too much profit for what he sells? It is said of him that he carries out justice and establishes faithfulness between people.
Người ấy không cho vay nặng lãi, không nhúng tay vào việc ác, xét đoán người khác công minh chính trực,
9 If that man walks in my statutes and keeps my decrees to act faithfully, then the promise for this righteous man is this: He will surely live!—this is the Lord Yahweh's declaration.
vâng giữ sắc lệnh và điều luật Ta. Bất cứ ai làm theo những điều này đó là người công chính và chắc chắn sẽ được sống, Chúa Hằng Hữu Chí Cao phán vậy.
10 But suppose that he has a violent son who sheds blood and does any one of these things that were mentioned,
Nhưng giả sử người ấy có một đứa con lớn lên làm trộm cướp hay giết người và không chịu làm điều công chính.
11 (though his father has not done any of these things). He eats upon the mountains and he defiles his neighbor's wife, what can be said about him?
Người con ấy làm toàn việc ác mà cha mình chưa bao giờ làm—người con ấy thờ lạy thần tượng trên núi, phạm tội ngoại tình,
12 This man oppresses the poor and needy, and he seizes and robs, and he does not return a pledge, and he lifts up his eyes to the idols and commits disgusting actions,
áp bức người nghèo khổ thiếu thốn, ăn cắp từ người mượn nợ bằng cách không cho họ chuộc lại của cầm, thờ lạy thần tượng, phạm những tội lỗi ghê tởm,
13 and he lends out money at too high interest and he makes too much profit on what he sells, should that man live? Surely he will not! He will certainly die and his blood will be on him because he has done all these detestable things.
và cho vay nặng lãi. Những ai phạm tội trọng như thế có được sống chăng? Không! Người ấy chắc chắn sẽ chết và bị báo trả về những việc gian ác đã làm.
14 But behold! Suppose there is a man who bears a son, and his son sees all the sins that his father has committed, and though he sees them, he does not do those things.
Nhưng giả sử người ác này sinh đứa con, và nó có lòng sùng kính, không sống như cha dù chứng kiến việc xấu của cha.
15 That son does not eat upon the mountains, and he does not lift up his eyes to the idols of the house of Israel, and he does not defile his neighbor's wife, what can be said about him?
Người con ấy không thờ lạy thần tượng trên núi và không phạm tội ngoại tình.
16 That son does not oppress anyone, or seize a pledge, or take stolen things, but instead gives his food to the hungry and covers up the naked with clothes.
Người ấy không bóc lột người nghèo khổ, nhưng công bằng với con nợ và không cướp bóc họ. Người ấy phân phát thức ăn cho người nghèo đói, và chu cấp quần áo cho người rách rưới.
17 That son does not oppress anyone or take interest that is too high or make too much profit for a loan, but he carries out my decrees and walks according to my statutes; that son will not die for his father's sin: He will surely live!
Người ấy giúp đỡ người nghèo, không cho vay nặng lãi, và vâng giữ tất cả điều lệ và sắc lệnh Ta. Người như thế sẽ không chết vì tội lỗi của cha mình; người ấy chắc chắn sẽ được sống.
18 His father, since he oppressed others by extortion and robbed his brother, and did what is not good among his people—behold, he will die in his iniquity.
Còn cha người ấy sẽ chết vì việc tội ác của mình—vì độc ác, cướp bóc đồng loại, và làm những việc ác giữa dân chúng.
19 But you say, 'Why does the son not bear the iniquity of his father?' Because the son carries out justice and righteousness and keeps all my statutes; he does them. He will surely live!
Các ngươi hỏi: ‘Sao người con không bị phạt vì tội ác của cha mẹ mình?’ Không! Vì người con đã làm những điều công bình và công chính, cẩn thận vâng giữ sắc lệnh, chắc chắn nó sẽ sống.
20 The one who sins, he is the one who will die. A son will not bear his father's iniquity, and a father will not bear his son's iniquity. The righteousness of the one who acts rightly will be on himself, and the wickedness of the wicked will be on himself.
Người nào phạm tội, người ấy chết. Con sẽ không bị phạt vì việc ác của cha mẹ, và cha mẹ sẽ không chịu tội vì việc xấu của con. Người công chính sẽ được phần thưởng vì việc ngay lành mình, còn người gian ác sẽ bị báo trả vì tội ác của chính họ.
21 But if the wicked turns away from all his sins that he has done, and keeps all my statutes and performs justice and righteousness, then he will certainly live and not die.
Nhưng nếu người ác lìa bỏ mọi tội lỗi đã phạm và bắt đầu vâng giữ sắc lệnh Ta và làm những việc công bình và chính trực, thì chắc chắn người ấy sẽ sống chứ không chết đâu.
22 All the transgressions that he has committed will not be called to mind against him. He will live by the righteousness that he practices.
Tất cả tội ác chúng đã phạm sẽ không còn nhắc đến nữa, và họ sẽ sống nhờ những việc công chính họ đã làm.
23 Do I greatly rejoice over the death of the wicked—this is the Lord Yahweh's declaration—and not in his turning away from his way so that he may live?
Chúa Hằng Hữu Chí Cao phán: Các ngươi nghĩ rằng Ta vui thích khi thấy người ác chết sao? Không phải vậy! Ta chỉ muốn chúng ăn năn để được sống.
24 But if the righteous person turns away from his righteousness and commits iniquity and practices abominations like all the abominations that the wicked person does, then will he live? All the righteousness that he had done will not be called to mind when he betrays me in his treason. So he will die in the sins that he committed.
Nếu người công chính lìa bỏ đường ngay, phạm những tội gớm ghê như người gian ác, thì chúng có được sống không? Không, dĩ nhiên không! Tất cả việc công chính của chúng sẽ bị quên lãng, và chúng sẽ chết vì những tội ác đã phạm.
25 But you say, 'The way of the Lord is not fair!' Listen, house of Israel! Are my ways unfair? Is it not your ways that are unfair?
Các ngươi nói: ‘Chúa xét xử không công bằng!’ Hãy nghe Ta, hỡi nhà Ít-ra-ên. Ta là Đấng không công bằng hay các ngươi không công bằng?
26 When the righteous man turns away from his righteousness, and commits iniquity and dies because of them, then he will die in the iniquity that he has done.
Khi người công chính lìa bỏ đường ngay và bắt đầu phạm tội, chúng sẽ chết trong tội. Đúng vậy, chúng sẽ chết vì tội ác mình.
27 But when a wicked man turns away from his wickedness that he has done and performs justice and righteousness, then he will preserve his life.
Nếu người ác ăn năn tội lỗi, tuân theo luật pháp, làm theo điều công minh và chính trực, thì chúng sẽ cứu linh hồn mình.
28 For he has seen and turned away from all the transgressions that he had done. He will surely live, and he will not die.
Chúng sẽ sống vì đã tỉnh ngộ và quyết định từ bỏ tội lỗi mình. Người như thế chắc chắn nó sẽ không chết.
29 But the house of Israel says, 'The way of the Lord is not fair!' How is my way not fair, house of Israel? It is your ways that are not fair.
Nhưng dân tộc Ít-ra-ên vẫn nói: ‘Chúa xét xử không công bằng!’ Hỡi dân tộc Ít-ra-ên, chính các ngươi không công bằng, không phải Ta đâu.
30 Therefore I will judge each man among you according to his ways, house of Israel!—this is the Lord Yahweh's declaration. Repent and turn away from all your transgressions so that they will not be stumbling blocks of iniquity against you.
Vì thế, Ta xét xử mỗi người trong các ngươi, hỡi nhà Ít-ra-ên, theo hành vi của mình, Chúa Hằng Hữu Chí Cao phán. Hãy ăn năn, và từ bỏ tội lỗi mình. Đừng để chúng hủy diệt các ngươi!
31 Throw away from yourselves all of the transgressions that you have committed; make for yourselves a new heart and a new spirit. Why should you die, house of Israel?
Hãy bỏ tội lỗi đã phạm, để nhận lãnh lòng mới và tâm thần mới. Tại sao các ngươi muốn chết, hỡi nhà Ít-ra-ên?
32 For I have no delight in the death of the one who dies—this is the Lord Yahweh's declaration—so repent and live!”
Ta không muốn các ngươi chết, Chúa Hằng Hữu Chí Cao phán. Hãy ăn năn để được sống!”
