Ecclesiastes 10
1 As dead flies cause perfume to stink, so a little folly can overpower wisdom and honor.
Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
2 The heart of a wise person tends to the right, but the heart of a fool tends to the left.
Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
3 When a fool walks down a road, his thinking is deficient, proving to everyone he is a fool.
Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
4 If the emotions of a ruler rise up against you, do not leave your work. Calm can quiet down great outrage.
Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
5 There is an evil that I have seen under the sun, a kind of error that comes from a ruler:
Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
6 Fools are given leadership positions, while successful men are given low positions.
Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
7 I have seen slaves riding horses, and successful men walking like slaves on the ground.
Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
8 Anyone who digs a pit can fall into it, and whenever someone breaks down a wall, a snake can bite him.
Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
9 Whoever cuts out stones can be hurt by them, and the man who chops wood is endangered by it.
Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
10 If an iron blade is dull, and a man does not sharpen it, then he must use more strength, but wisdom provides an advantage for success.
Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
11 If a snake bites before it is charmed, then there is no advantage for the charmer.
Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
12 The words of a wise man's mouth are gracious, but the lips of a fool consume him.
Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
13 As words begin to flow from a fool's mouth, foolishness comes out, and at the end his mouth flows with wicked madness.
Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
14 A fool multiplies words, but no one knows what is coming. Who knows what is coming after him?
Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
15 The toil of fools wearies them, so that they do not even know the road to town.
Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
16 Woe to you, land, if your king is a young boy, and if your leaders begin feasting in the morning!
Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
17 But blessed are you, land, if your king is the son of nobles, and if your leaders eat at the right time, for strength, and not for drunkenness!
Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
18 Because of laziness the roof sinks in, and because of idle hands the house leaks.
Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
19 People prepare food for laughter, wine brings enjoyment to life, and money fills the need for everything.
Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
20 Do not curse the king, not even in your mind, and do not curse rich people in your bedroom. For a bird of the sky might carry your words; whatever has wings can spread the matter.
Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
