Ecclesiastes 10
1 As dead flies cause perfume to stink, so a little folly can overpower wisdom and honor.
Kas ti panangpabangsit dagiti natay a tumatayab iti pabanglo, kasta met a ringbawan ti bassit a kinamaag ti kinatan-ok ken kinasirib.
2 The heart of a wise person tends to the right, but the heart of a fool tends to the left.
Adda iti makannawan ti puso ti nasirib a tao, ngem adda ti makannigid ti puso ti maag.
3 When a fool walks down a road, his thinking is deficient, proving to everyone he is a fool.
No magmagna ti maag iti dalan, kurang ti panagpanpanunotna, panpaneknekanna iti tunggal maysa a maag isuna.
4 If the emotions of a ruler rise up against you, do not leave your work. Calm can quiet down great outrage.
No makaunget kenka ti mangiturturay, saanmo a panawan ti trabahom. Mapagulimek ti kinatalna ti kasta unay a pungtot.
5 There is an evil that I have seen under the sun, a kind of error that comes from a ruler:
Adda kinadakes a nakitak iti baba ti init, maysa a biddut nga agtataud iti mangiturturay:
6 Fools are given leadership positions, while successful men are given low positions.
Maik-ikkan iti panangidaulo a saad dagiti maag, kabayatan a maikkan iti nababa a saad dagiti naballigi a lallaki.
7 I have seen slaves riding horses, and successful men walking like slaves on the ground.
Nakakitaak kadagiti tagabu nga agluglugan kadagiti kabalyo, ken magmagna iti daga a kasla tagabu dagiti naballigi a lallaki.
8 Anyone who digs a pit can fall into it, and whenever someone breaks down a wall, a snake can bite him.
Siasinoman nga agkali iti abut ket mabalin a matnag iti daytoy, ken no adda mangrebba iti pader, mabalin a kagaten isuna ti uleg.
9 Whoever cuts out stones can be hurt by them, and the man who chops wood is endangered by it.
Siasinoman nga agtikap kadagiti bato ket mabalin a madangran babaen kadagitoy, ken ti tao nga agbalsig ti kayo ket agpeggad iti daytoy.
10 If an iron blade is dull, and a man does not sharpen it, then he must use more strength, but wisdom provides an advantage for success.
No namudel ti landok a patadem, ken saan nga asaen ti tao daytoy, masapul ngarud nga ad-adu a pigsa ti usarenna, ngem mangipapaay ti kinasirib iti pagimbagan para iti panagballigi.
11 If a snake bites before it is charmed, then there is no advantage for the charmer.
No kimmagat ti uleg sakbay a napaamo, ket awanen ngarud ti pagimbagan para iti mangpapaamo.
12 The words of a wise man's mouth are gracious, but the lips of a fool consume him.
Naparabur dagiti sasao ti nasirib a tao, ngem alun-unen dagiti bibig ti maag ti bagina.
13 As words begin to flow from a fool's mouth, foolishness comes out, and at the end his mouth flows with wicked madness.
Kas mangrugi a rummuar dagiti sasao iti ngiwat ti maag, rummuar ti kinamaag, ken iti pagleppasan ti panagsasaona ket rummuar ti nadangkes a kinamauyong.
14 A fool multiplies words, but no one knows what is coming. Who knows what is coming after him?
Papaaduen ti maag dagiti sasao, ngem awan ti makaammo no ania ti dumteng. Siasino ti makaammo no ania ti dumteng kalpasanna?
15 The toil of fools wearies them, so that they do not even know the road to town.
Ti kinagaed nga agtrabaho dagiti maag ti mangbannog kadakuada, a saanda payen nga ammo ti dalan nga agturong iti ili.
16 Woe to you, land, if your king is a young boy, and if your leaders begin feasting in the morning!
Adda ti riribuk iti daga no ubing ti ariyo, ken mangrugi nga agrambak dagiti mangidadauloyo iti agsapa!
17 But blessed are you, land, if your king is the son of nobles, and if your leaders eat at the right time, for strength, and not for drunkenness!
Ngem naragsak ti daga no ti ariyo ket anak dagiti natatakneng, ken mangan dagiti mangidadauloyo no tiempon ti pannangan ken aramidenda dayta para iti pigsa ken saan a para iti kinamammartek!
18 Because of laziness the roof sinks in, and because of idle hands the house leaks.
Gapu iti kinasadut, agbayukyok ti atep, ken agtedted ti balay gapu kadagiti sadut nga ima.
19 People prepare food for laughter, wine brings enjoyment to life, and money fills the need for everything.
Agisagana dagiti tattao iti taraon para ti katkatawa, mangiyeg ti arak iti ragsak iti biag, ken sungbatan ti kuarta ti pagkasapulan para kadagiti amin a banbanag.
20 Do not curse the king, not even in your mind, and do not curse rich people in your bedroom. For a bird of the sky might carry your words; whatever has wings can spread the matter.
Saanmo nga ilunod ti ari, saan uray iti panunotmo, ken saanmo nga ilunod dagiti nababaknang a tattao iti kuartom. Ta mabalin nga awiten ti billit iti tangatang dagiti sasaom; mabalin nga iwaras ti aniaman nga adda payyakna ti maysa a banag.
