< Acts 7 >

1 The high priest said, “Are these things true?”
At sinabi ng dakilang saserdote, Tunay baga ang mga bagay na ito?
2 Stephen said, “Brothers and fathers, listen to me: The God of glory appeared to our father Abraham when he was in Mesopotamia, before he lived in Haran;
At sinabi niya, Mga kapatid na lalake at mga magulang, mangakinig kayo: Ang Dios ng kaluwalhatia'y napakita sa ating amang si Abraham, nang siya'y nasa Mesapotamia, bago siya tumahan sa Haran,
3 he said to him, 'Leave your land and your relatives, and go into the land that I will show you.'
At sinabi sa kaniya, Umalis ka sa iyong lupain, at sa iyong kamaganakan, at pumaroon ka sa lupaing ituturo ko sa iyo.
4 Then he left the land of the Chaldeans and lived in Haran; from there, after his father died, God brought him into this land, where you live now.
Nang magkagayo'y umalis siya sa lupain ng mga Caldeo, at tumahan sa Haran: at buhat doon, pagkamatay ng kaniyang ama, ay inilipat siya ng Dios sa lupaing ito, na inyong tinatahanan ngayon:
5 He gave none of it as an inheritance to him, no, not even enough to set a foot on. But he promised—even though Abraham had no child yet—that he would give the land as a possession to him and to his descendants after him.
At hindi siya pinamanahan ng anoman doon, kahit mayapakan ng kaniyang paa: at siya'y nangakong yao'y ibibigay na pinakaari sa kaniya, at sa kaniyang binhi pagkatapos niya, nang wala pa siyang anak.
6 God was speaking to him like this, that his descendants would live for a while in a foreign land, and that the inhabitants there would bring them into slavery and treat them badly for four hundred years.
At ganito ang sinalita ng Dios, na ang kaniyang binhi ay makikipamayan sa ibang lupain, at kanilang dadalhin sila sa pagkaalipin, at sila'y pahihirapang apat na raang taon.
7 'But I will judge the nation that they serve,' said God, 'and after that they will come out and worship me in this place.'
At ang bansang sa kanila'y aalipin ay aking hahatulan, sabi ng Dios: at pagkatapos nito'y magsisialis sila, at paglilingkuran nila ako sa dakong ito.
8 Then God gave Abraham the covenant of circumcision, so Abraham became the father of Isaac and circumcised him on the eighth day; Isaac became the father of Jacob, and Jacob the father of the twelve patriarchs.
At ibinigay niya sa kaniya ang tipan ng pagtutuli: at sa ganito'y naging anak ni Abraham si Isaac, at ito'y tinuli nang ikawalong araw; at naging anak ni Isaac si Jacob, at naging mga anak ni Jacob ang labingdalawang patriarka.
9 Because the patriarchs were jealous of Joseph, they sold him into Egypt; but God was with him
At ang mga patriarka sa udyok ng kainggitan kay Jose, ay ipinagbili siya, upang dalhin sa Egipto; at ang Dios ay sumasa kaniya,
10 and rescued him from all his troubles. He gave Joseph favor and wisdom in the presence of Pharaoh, king of Egypt, who had made him governor over Egypt and over all his household.
At siya'y iniligtas sa lahat ng kaniyang kapighatian, at siya'y binigyan ng ikalulugod at karunungan sa harapan ni Faraon na hari sa Egipto; at siya'y ginawang gobernador sa Egipto at sa buong bahay niya.
11 Now there came a famine over all Egypt and Canaan, and great suffering, and our fathers could find no food.
Dumating nga ang kagutom sa buong Egipto at sa Canaan, at nagkaroon ng malaking kapighatian: at walang nasumpungang pagkain ang ating mga magulang.
12 But when Jacob heard that there was grain in Egypt, he sent out our fathers on their first trip.
Datapuwa't nang marinig ni Jacob na may trigo sa Egipto, ay sinugo niyang una ang ating mga magulang.
13 On their second trip Joseph made himself known to his brothers, and Joseph's family became known to Pharaoh.
At sa ikalawa'y napakilala si Jose sa kaniyang mga kapatid; at nahayag kay Faraon ang lahi ni Jose.
14 Joseph sent his brothers back to tell Jacob his father to come to Egypt, along with all his relatives, seventy-five persons in all.
At nagsugo si Jose, at pinaparoon sa kaniya si Jacob, na kaniyang ama, at ang lahat niyang kamaganakan, na pitongpu't limang tao.
15 So Jacob went down into Egypt, and he died, he and our fathers.
At lumusong si Jacob sa Egipto; at namatay siya, at ang ating mga magulang.
16 They were carried over to Shechem and laid in the tomb that Abraham had bought for a price in silver from the sons of Hamor in Shechem.
At sila'y inilipat sa Siquem, at inilagay sila sa libingang binili ni Abraham sa mga anak ni Hamor sa Siquem, sa halaga ng pilak.
17 As the time of the promise approached, the promise that God had made to Abraham, the people grew and multiplied in Egypt,
Datapuwa't nang nalalapit na ang panahon ng pangako, na ginawa ng Dios kay Abraham, ang bayan ay kumapal at dumami sa Egipto,
18 until there arose another king over Egypt, a king who did not know about Joseph.
Hanggang sa lumitaw ang ibang hari sa Egipto na hindi nakakikilala kay Jose.
19 He deceived our people and forced our fathers to expose their newborn infants so they would not be kept alive.
Ito rin ay gumamit ng lalang sa ating lahi, at pinahirapan ang ating mga magulang, na ipinatapon ang kani-kanilang mga sanggol upang huwag mangabuhay.
20 At that time Moses was born; he was very beautiful before God and was nourished for three months in his father's house.
Nang panahong yaon, ay ipinanganak si Moises, at siya'y totoong maganda; at siya'y inalagaang tatlong buwan sa bahay ng kaniyang ama:
21 When he was placed outside, Pharaoh's daughter adopted him and raised him as her own son.
At nang siya'y matapon, ay pinulot siya ng anak na babae ni Faraon, at siya'y inalagaang gaya ng sariling anak niya.
22 Moses was educated in all the wisdom of the Egyptians, and he was mighty in his words and works.
At tinuruan si Moises sa lahat ng karunungan ng mga Egipcio: at siya ay makapangyarihan sa kaniyang mga salita at mga gawa.
23 But when he was about forty years old, it came into his heart to visit his brothers, the children of Israel.
Datapuwa't nang siya'y magaapat na pung taong gulang na, ay tumugtog sa kaniyang puso na dalawin ang kaniyang mga kapatid na mga anak ni Israel.
24 Seeing an Israelite being mistreated, Moses defended him and avenged him who was oppressed by striking the Egyptian:
At nang makita niya ang isa sa kanila na inaalipusta, ay kaniyang ipinagsanggalang siya, at ipinaghiganti ang pinipighati, at pinatay ang Egipcio:
25 he thought that his brothers would understand that God by his hand was rescuing them, but they did not understand.
At ang isip niya'y napagunawa ng kaniyang mga kapatid na ibinigay ng Dios sa kanila ang kaligtasan sa pamamagitan ng kamay niya: datapuwa't hindi nila napagunawa.
26 On the next day he came to some Israelites as they were quarreling; he tried to put them at peace with each other; he said, 'Men, you are brothers; why are you hurting one another?'
At nang kinabukasan ay napakita siya sa kanila samantalang sila'y nagaaway, at sila'y ibig sana niyang payapain, na sinasabi, mga Ginoo, kayo'y magkapatid; bakit kayo'y nagaalipustaan?
27 But the one who had wronged his neighbor pushed him away, and said, 'Who made you a ruler and a judge over us?
Datapuwa't itinulak siya ng umalipusta sa kaniyang kapuwa tao, na sinasabi, Sino ang naglagay sa iyo na puno at hukom sa amin?
28 Would you like to kill me, as you killed the Egyptian yesterday?'
Ibig mo bagang ako'y patayin mo, na gaya ng pagkapatay mo kahapon sa Egipcio?
29 Moses ran away after hearing this; he became a foreigner in the land of Midian, where he became the father of two sons.
At sa salitang ito'y tumakas si Moises, at nakipamayan sa lupain ng Midian, na doo'y nagkaanak siya ng dalawang lalake.
30 When forty years were past, an angel appeared to him in the wilderness of Mount Sinai, in a flame of fire in a bush.
At nang maganap ang apat na pung taon, ay napakita sa kaniya ang isang anghel sa ilang ng bundok ng Sinai, sa ningas ng apoy sa isang mababang punong kahoy.
31 When Moses saw the fire, he marveled at the sight; and as he approached to look at it, there came a voice of the Lord, saying,
At nang makita ito ni Moises, ay nanggilalas sa tanawin; at nang siya'y lumapit upang pagmasdan, ay dumating ang isang tinig ng Panginoon,
32 'I am the God of your fathers, the God of Abraham, and of Isaac, and of Jacob.' Moses trembled and did not dare to look.
Ako ang Dios ng iyong mga magulang, ang Dios ni Abraham, at ni Isaac, at ni Jacob. At si Moises ay nanginig at hindi nangahas tumingin.
33 The Lord said to him, 'Take off the sandals from your feet, for the place where you are standing is holy ground.
At sinabi sa kaniya ng Panginoon, Alisin mo ang mga pangyapak sa iyong mga paa: sapagka't ang dakong kinatatayuan mo ay lupang banal.
34 I have certainly seen the suffering of my people who are in Egypt; I have heard their groaning, and I have come down to rescue them; now come, I will send you to Egypt.'
Totoong nakita ko ang kapighatian ng aking bayang nasa Egipto, at narinig ko ang kanilang hibik, at ako'y bumaba upang sila'y iligtas: at ngayo'y halika, susuguin kita sa Egipto.
35 This Moses whom they rejected, when they said, 'Who made you a ruler and a judge?'—he was the one whom God sent as both a ruler and deliverer. God sent him by the hand of the angel who appeared to Moses in the bush.
Ang Moises na ito na kanilang itinakuwil, na sinasabi, Sino ang sa iyo'y naglagay na puno at hukom? ay siyang sinugo ng Dios na maging puno at tagapagligtas sa pamamagitan ng kamay ng anghel na sa kaniya'y napakita sa mababang punong kahoy.
36 Moses led them out of Egypt, after doing miracles and signs in Egypt and at the Sea of Reeds, and in the wilderness during forty years.
Pinatnugutan sila ng taong ito, pagkagawa ng mga kababalaghan at mga tanda sa Egipto, at sa dagat na Pula, at sa ilang sa loob ng apat na pung taon.
37 It is the same Moses who said to the people of Israel, 'God will raise up a prophet for you from among your brothers, a prophet like me.'
Ito'y yaong Moises, na nagsabi sa mga anak ni Israel, Palilitawin ng Dios sa inyo ang isang propeta na gaya ko, mula sa inyong mga kapatid.
38 This is the man who was in the assembly in the wilderness with the angel who had spoken to him on Mount Sinai. This is the man who was with our fathers; this is the man who received living words to give to us.
Ito'y yaong naroon sa iglesia sa ilang na kasama ang anghel na nagsalita sa kaniya sa bundok ng Sinai, at kasama ang ating mga magulang: na siyang nagsitanggap ng mga aral na buhay upang ibigay sa atin:
39 This is the man whom our fathers refused to obey; they pushed him away from themselves, and in their hearts they turned back to Egypt.
Sa kaniya'y ayaw magsitalima ang ating mga magulang, kundi siya'y kanilang itinakuwil, at sa kanilang mga puso'y nangagbalik sa Egipto,
40 At that time they said to Aaron, 'Make us gods who will lead us. As for this Moses, who led us out of the land of Egypt, we do not know what has happened to him.'
Na sinasabi kay Aaron, Igawa mo kami ng mga dios na mangunguna sa amin: sapagka't tungkol dito kay Moises, na naglabas sa amin sa lupain ng Egipto, ay hindi namin nalalaman kung ano ang nangyari sa kaniya.
41 So they made a calf in those days and brought a sacrifice to the idol, and rejoiced because of the work of their hands.
At nagsigawa sila nang mga araw na yaon ng isang guyang baka, at nagsipaghandog ng hain sa diosdiosang yaon, at nangatuwa sa mga gawa ng kanilang mga kamay.
42 But God turned and gave them up to worship the stars in the sky, as it is written in the book of the prophets, 'Did you offer to me slain beasts and sacrifices for forty years in the wilderness, house of Israel?
Datapuwa't tumalikod ang Dios, at sila'y pinabayaang magsisamba sa hukbo ng langit; gaya ng nasusulat sa aklat ng mga propeta, Hinandugan baga ninyo ako ng mga hayop na pinatay at mga hain Na apat na pung taon sa ilang, Oh angkan ni Israel?
43 You accepted the tabernacle of Molech and the star of the god Rephan, and the images that you made to worship them: and I will carry you away beyond Babylon.'
At dinala ninyo ang tabernakulo ni Moloc, At ang bituin ng dios Refan, Ang mga larawang ginawa ninyo upang inyong sambahin: At dadalhin ko kayo sa dako pa roon ng Babilonia.
44 Our fathers had the tabernacle of the testimony in the wilderness, just as God commanded when he spoke to Moses, that he should make it like the pattern that he had seen.
Sumaating mga magulang sa ilang ang tabernakulo ng patotoo, ayon sa itinakda ng nagsalita kay Moises, na kaniyang gawin yaon alinsunod sa anyong kaniyang nakita.
45 Later, our fathers, under Joshua, received the tabernacle and brought it with them when they took possession of the land. God took the land from the nations and drove them out before the face of our fathers. The tabernacle remained in the land until the time of David,
Na yao'y ipinasok din ng ating mga magulang sa kapanahunang ukol, na kasama ni Josue nang sila'y magsipasok sa inaari ng mga bansa, na pinalayas ng Dios sa harapan ng ating magulang, hanggang sa mga araw ni David;
46 who found favor in the sight of God, and he asked if he might find a dwelling place for the God of Jacob.
Na nakasumpong ng biyaya sa paningin ng Dios, at huminging makasumpong ng isang tahanang ukol sa Dios ni Jacob.
47 But it was Solomon who built the house for God.
Datapuwa't iginawa siya ni Salomon ng isang bahay.
48 However, the Most High does not live in houses made with hands, as the prophet says,
Bagama't ang Kataastaasa'y hindi tumatahan sa mga bahay na gawa ng mga kamay; gaya ng sinasabi ng propeta,
49 'Heaven is my throne, and the earth is the footstool for my feet. What kind of house can you build for me? says the Lord, or what is the place for my rest?
Ang langit ay ang aking luklukan, At ang lupa ang tungtungan ng aking mga paa: Anong anyo ng bahay ang itatayo ninyo sa akin? sabi ng Panginoon: O anong dako ang aking pahingahan?
50 Did my hand not make all these things?'
Hindi baga ginawa ng aking kamay ang lahat ng mga bagay na ito?
51 You people who are stiff-necked and uncircumcised in heart and ears, you always resist the Holy Spirit; you act just as your fathers acted.
Kayong matitigas ang ulo, at di tuli ang puso't mga tainga, kayo'y laging nagsisisalangsang sa Espiritu Santo: kung ano ang ginawa ng inyong mga magulang, ay gayon din naman ang ginagawa ninyo.
52 Which of the prophets did your fathers not persecute? They killed the prophets who appeared in advance of the coming of the Righteous One; and you have now become the betrayers and murderers of him also,
Alin sa mga propeta ang hindi pinagusig ng inyong mga magulang? at kanilang pinatay ang nangagpahayag ng una ng pagdating ng Matuwid na Ito; na sa kaniya'y kayo ngayon ay nangaging mga tagapagkanulo at mamamatay-tao;
53 you people who received the law that angels had established, but you did not keep it.”
Kayo na nagsitanggap ng kautusan ayon sa pangangasiwa ng mga anghel, at hindi ninyo ginanap.
54 Now when the council members heard these things, they were cut to the heart, and they ground their teeth at Stephen.
Nang marinig nga nila ang mga bagay na ito, ay nangasugatan sila sa puso, at siya'y pinagngalitan nila ng kanilang mga ngipin.
55 But he, being full of the Holy Spirit, looked up intently into heaven and saw the glory of God; and he saw Jesus standing at the right hand of God.
Datapuwa't siya, palibhasa'y puspos ng Espiritu Santo ay tumitig na maigi sa langit, at nakita niya ang kaluwalhatian ng Dios, at si Jesus na nakatindig sa kanan ng Dios,
56 Stephen said, “Look, I see the heavens opened, and the Son of Man standing at the right hand of God.”
At nagsabi, Narito, nakikita kong bukas ang mga langit, at ang Anak ng tao na nakatindig sa kanan ng Dios.
57 At this the council members covered their ears, and shouting out with a loud voice, altogether they rushed at him.
Datapuwa't sila'y nagsigawan ng malakas na tinig, at nangagtakip ng kanilang mga tainga, at nangagkaisang siya'y dinaluhong;
58 They dragged him out of the city where they began to stone him, and the witnesses laid down their outer clothing at the feet of a young man named Saul.
At siya'y kanilang itinapon sa labas ng bayan, at binato: at inilagay ng mga saksi ang kanilang mga damit sa mga paanan ng isang binata na nagngangalang Saulo.
59 As they were stoning Stephen, he was calling out to the Lord and saying, “Lord Jesus, receive my spirit.”
At kanilang pinagbatuhanan si Esteban, na tumatawag sa Panginoon at nagsasabi, Panginoong Jesus, tanggapin mo ang aking espiritu.
60 He knelt down and called out with a loud voice, “Lord, do not hold this sin against them.” When he had said this, he fell asleep.
At siya'y nanikluhod, at sumigaw ng malakas na tinig, Panginoon, huwag mong iparatang sa kanila ang kasalanang ito. At pagkasabi niya nito, ay nakatulog siya.

< Acts 7 >