1 Kings 11
1 Now King Solomon loved many foreign women including the daughter of Pharaoh—women of the Moabites, Ammonites, Edomites, Sidonians, and Hittites.
Karon si hari Salomon nahigugma sa daghang lumalangyaw nga babaye, lakip ang anak nga babaye ni Faraon, mga babaye nga Moabnon, mga Ammonhanon, mga Edomhanon, mga Sidonhanon, ug mga Hetehanon;
2 They were from the nations about which Yahweh said to the people of Israel, “You will not go among them to marry, neither will they come among you, for they will certainly turn your heart to their gods.” In spite of this command, Solomon was affectionate toward these women in love.
Sa mga nasud nga giingon ni Jehova sa mga anak sa Israel: Dili kamo makigkauban sa taliwala kanila, bisan pa kong sila moanha kaninyo; kay sa pagkatinuod sila magaliso sa inyong kasingkasing sa pagsunod sa ilang mga dios: si Salomon miipon niini diha sa gugma.
3 Solomon had seven hundred royal wives and three hundred concubines. His wives turned his heart away.
Ug siya may pito ka gatus ka mga asawa, mga princesa, ug totolo ka gatus ka mga puyopuyo; ug ang iyang mga asawa nakapaliso sa iyang kasingkasing.
4 For when Solomon grew old, his wives turned away his heart after other gods; his heart was not fully surrendered to Yahweh his God, as was the heart of David his father.
Kay nahitabo, sa diha nga si Salomon natigulang na ang iyang mga asawa nakapaliso sa iyang kasingkasing sa pagpanunot sa laing mga dios; ug ang iyang kasingkasing wala mahingpit kang Jehova nga iyang Dios, ingon sa kasingkasing ni David nga iyang amahan.
5 For Solomon followed Ashtoreth, the goddess of the Sidonians, and he followed Molech, the disgusting idol of the Ammonites.
Kay si Salomon nagsunod kang Astaroth, ang dios nga babaye sa mga Sidonhanon, ug sunod kang Milcom, ang dinumtan sa mga Ammonhanon.
6 Solomon did what was evil in the sight of Yahweh; he did not fully follow Yahweh as David his father had done.
Ug si Salomon nagbuhat niadtong dautan sa pagtan-aw ni Jehova, ug wala maglakat nga hingpit kang Jehova, ingon sa gihimo ni David nga iyang amahan.
7 Then Solomon built a high place for Chemosh, the disgusting idol of Moab, on a hill east of Jerusalem, and also for Molech, the disgusting idol of the people of Ammon.
Unya si Salomon naghimo sa usa ka hataas nga dapit nga halaran alang kang Cemos, ang dinumtan sa Moab, dinha sa bukid nga atbang sa Jerusalem, ug alang kang Moloch, ang dinumtan sa mga anak sa Ammon.
8 He also built high places for all his foreign wives, who burned incense and sacrificed to their gods at them.
Ug busa gihimo niya alang sa tanan niyang mga lumalangyaw nga mga asawa nga nagsunog sa incienso nga naghalad sa ilang mga dios.
9 Yahweh was angry with Solomon, because his heart had turned away from him, the God of Israel, even though he had appeared to him twice
Ug si Jehova nasuko kang Salomon tungod kay ang iyang kasingkasing naliso gikan kang Jehova, ang Dios sa Israel, nga nagpakita kaniya sa makaduha.
10 and commanded him about this very thing, that he should not go after other gods. But Solomon did not obey what Yahweh commanded.
Ug nagsugo kaniya mahitungod niining butanga nga siya dili magsunod sa laing mga dios; apan wala niya bantaye ang gisugo ni Jehova.
11 Therefore Yahweh said to Solomon, “Because you have done this and have not kept the covenant and my statutes that I have commanded you, I will surely tear the kingdom from you and give it to your servant.
Busa si Jehova miingon kang Salomon: Tungod kay kini imong nabuhat, ug ikaw wala makatuman sa akong tugon, ug sa akong kabalaoran nga akong ginasugo kanimo, sa pagkatinuod gision ko ang gingharian gikan kanimo ug ihatag ko kana sa imong ulipon.
12 However, for David your father's sake, I will not do it in your lifetime, but I will tear it out of the hand of your son.
Bisan pa niini, sa imong adlaw dili ko kana himoon, tungod lamang kang David nga imong amahan: apan gision ko kini gikan sa kamot sa imong anak.
13 Yet I will not tear away all the kingdom; I will give one tribe to your son for David my servant's sake, and for the sake of Jerusalem, which I have chosen.”
Ugaling dili ko gision ang tibook gingharian: apan mohatag ako ug usa ka kaliwat sa imong anak tungod kang David nga imong amahan, ug tungod sa Jerusalem nga akong gipili.
14 Then Yahweh raised up an adversary to Solomon, Hadad the Edomite. He was from the royal family of Edom.
Ug si Jehova nagpatindog sa usa ka kaaway kang Salomon: si Adad, ang Edomhanon: siya ang kaliwat sa hari sa Edom.
15 When David was in Edom, Joab the captain of the army had gone up to bury the dead, every man who had been killed in Edom.
Kay nahitabo, sa diha nga si David dinha sa Edom, ug si Joab, ang capitan sa panon mingtungas aron sa paglubong sa gipamatay, ug nanagpatay sa tagsatagsa ka lalake nga Edomhanon,
16 Joab and all Israel remained there six months until he had killed every male in Edom.
(Kay si Joab ug ang tibook Israel napabilin didto unom ka bulan hangtud nga nahurot niya ang tagsatagsa ka lalake sa Edom);
17 But Hadad was taken with other Edomites by his father's servants into Egypt, since Hadad was still a little child.
Nga si Adad mikalagiw, siya ug pipila sa mga Edomhanon sa mga ulipon sa iyang amahan uban kaniya sa pag-adto sa Egipto, si Adad usa ka diyutayng bata.
18 They left Midian and came to Paran, from where they took men with them to Egypt, to Pharaoh king of Egypt, who gave him a house and land and food.
Ug sila mingtindog gikan sa Madian ug ming-adto sa Paran, ug sila nangadto sa Egipto ngadto kang Faraon, hari sa Egipto, nga mihatag kaniya sa usa ka balay, ug naghatag kaniya sa mga makaon, ug mihatag kaniya sa yuta.
19 Hadad found great favor in the sight of Pharaoh, so that Pharaoh gave him a wife, his own wife's sister, the sister of Tahpenes the queen.
Ug si Adad gikahimut-an sa mga mata ni Faraon, mao nga iyang gihatag kaniya nga mahimong asawa ang igsoon sa iyang asawa, ang igsoon nga babaye ni Thaphnes nga reina.
20 The sister of Tahpenes gave birth to Hadad's son. They named him Genubath. Tahpenes raised him in Pharaoh's palace. So Genubath lived in Pharaoh's palace among the children of Pharaoh.
Ug ang igsoon nga babaye ni Thaphnes nanganak kaniya kang Genubath, iyang anak nga lalake nga gilutas ni Thaphnes sa balay ni Faraon; ug si Genubath diha sa balay ni Faraon ipon sa mga anak ni Faraon.
21 While he was in Egypt, Hadad heard that David had lain down with his ancestors and that Joab the captain of the host was dead, Hadad said to Pharaoh, “Let me depart, so I may go to my own country.”
Ug sa pagkadungog ni Adad didto sa Egipto nga si David natulog na uban sa iyang mga amahan, ug nga si Joab, ang capitan sa panon, patay na, si Adad miingon kang Faraon: Pagikana ako karon ako makaadto sa akong kaugalingong yuta.
22 Then Pharaoh said to him, “But what have you lacked with me, that you now seek to go to your own country?” Hadad answered, “Nothing. Please let me go.”
Unya si Faraon miingon kaniya: Apan unsay nakulang mo uban kanako nga, ania karon, ikaw mangita sa pag-adto sa imong kaugalingong yuta? Ug siya mitubag: Wala man; apan pagikana lamang ako.
23 God also raised up another adversary to Solomon, Rezon son of Eliada, who had fled from his master Hadadezer king of Zobah.
Ug ang Dios nagpatindog sa laing kaaway niya, si Rezon, ang anak nga lalake ni Eliada, nga nakakalagiw gikan sa iyang ginoo nga si Adad-ezer, ang hari sa Seba.
24 Rezon gathered men to himself and became captain over a small force, when David defeated the men of Zobah. Rezon's men went to Damascus and lived there, and Rezon controlled Damascus.
Ug gitigum niya ang mga tawo ngadto kaniya, ug nahimong capitan sa usa ka panong sundalo, sa gipatay ni David sila nga mga taga-Soba: ug sila nangadto sa Damasco, ug nagpuyo didto, ug naghari sa Damasco.
25 He was an enemy of Israel all the days of Solomon, along with the trouble that Hadad caused. Rezon abhorred Israel and reigned over Aram.
Ug siya ang kaaway sa Israel sa tanang mga adlaw ni Salomon, gawas sa kadautan nga gihimo ni Adad: ug siya gingil-aran sa Israel, ug naghari sa Siria.
26 Then Jeroboam son of Nebat, an Ephraimite of Zeredah, an official of Solomon, whose mother's name was Zeruah, a widow, also lifted up his hand against the king.
Ug si Jeroboam, anak nga lalake ni Nabat, usa ka Ephratehanon sa Sereda, usa ka sulogoon ni Salomon, kinsang inahan ginganlan si Serva, usa ka balo nga babaye, siya usab mipahitaas sa iyang kamot batok sa hari.
27 He lifted up his hand against the king because Solomon had built up the place located at Millo and repaired the opening in the city wall of David his father.
Ug kini mao ang hinungdan ngano nga gipataas niya ang iyang kamot batok sa hari: gitukod ni Salomon ang Millo, ug giayo ang guba sa ciudad ni David nga iyang amahan.
28 Jeroboam was a mighty man of valor. Solomon saw that the young man was industrious, so he gave him command over all the labor of the house of Joseph.
Ug ang tawo nga si Jeroboam maoy usa ka gamhanang tawo sa kaisug; ug nakita ni Salomon ang batan-ong lalake nga siya manggibuhaton, ug iyang gihatagan siya sa pagbuot sa tanang buhat sa balay ni Jose.
29 At that time, when Jeroboam went out of Jerusalem, the prophet Ahijah the Shilonite found him on the road. Now Ahijah had dressed in a new garment and the two men were alone in the field.
Ug nahitabo nga niadtong panahona, sa diha nga si Jeroboam migula sa Jerusalem, nga ang manalagna nga si Ahias ang Silonhon, nakakaplag kaniya diha sa dalan; karon si Ahias nagsaput sa usa ka bag-ong saput; ug sila nga duha mao lamang ang dinha sa kapatagan.
30 Then Ahijah grabbed hold of the new garment that was on him and tore it into twelve pieces.
Ug gikuptan ni Ahias ang bag-ong saput nga diha kaniya, ug gigisi kini sa napulo ug duha ka gihay.
31 He said to Jeroboam, “Take ten pieces, for Yahweh, the God of Israel, says, 'Look, I will tear the kingdom out of the hand of Solomon and I will give ten tribes to you
Ug siya miingon kang Jeroboam, Kuhaon mo ang napulo ka gihay; kay mao kini ang gipamulong ni Jehova, ang Dios sa Israel: Ania karon, gision ko ang gingharian gikan sa kamot ni Salomon, ug mohatag ug napulo ka mga banay kanimo.
32 (but Solomon will have one tribe, for my servant David's sake and for Jerusalem's sake—the city that I have chosen out of all the tribes of Israel),
(Apan usa ka banay ang maiya tungod sa akong alagad nga si David, ug tungod sa Jerusalem, ang ciudad nga akong gipili sa tanang kabanayan sa Israel),
33 because they have forsaken me and have worshiped Ashtoreth the goddess of the Sidonians, Chemosh the god of Moab, and Molech the god of the people of Ammon. They have not walked in my ways, to do what is right in my eyes, and to keep my statutes and my decrees, as did David his father.
Tungod kay ilang gitalikdan ako, ug nagsimba kang Astaroth, ang dios nga babaye sa mga Sidonhanon, kang Cemos, ang dios sa Moab, ug kang Milcom, ang dios sa mga anak sa Ammon; ug sila wala maglakat sa akong mga dalan, sa pagbuhat sa matarung sa akong mga mata, ug sa pagbantay sa akong kabalaoran ug sa akong mga tulomanon, ingon sa gihimo ni David nga iyang amahan.
34 However, I will not take the whole kingdom out of Solomon's hand. Instead, I have made him ruler all the days of his life, for David my servant's sake whom I chose, the one who kept my commandments and my statutes.
Apan dili ko kuhaon ang tibook gingharian sa iyang kamot; apan himoon ko siya nga principe sa tanang adlaw sa iyang kinabuhi tungod kang David nga akong ulipon nga akong gipili, nga nagbantay sa akong mga sugo ug sa akong kabalaoran;
35 But I will take the kingdom out of his son's hand and I will give it to you, ten tribes.
Apan kuhaon ko ang gingharian gikan sa kamot sa iyang anak nga lalake, ug kini ihatag ko kanimo, bisan ang napulo ka banay.
36 I will give one tribe to Solomon's son, so that David my servant may always have a lamp before me in Jerusalem, the city in which I have chosen to put my name.
Ug sa iyang anak nga lalake ihatag ko ang usa ka banay aron si David nga akong alagad makabaton sa usa ka lamparahan kanunay sa akong atubangan diha sa Jerusalem, ang ciudad nga akong gipili kanako aron sa pagbutang sa akong ngalan diha.
37 I will take you, and you will rule to fulfill all that you desire, and you will be king over Israel.
Ug kuhaon ko ikaw, ug ikaw mohari sumala sa tanang tinguha sa imong kalag nga mahimong hari sa Israel.
38 If you listen to all that I command you, and if you walk in my ways and do what is right in my eyes, to keep my statutes and my commandments, as David my servant did, then I will be with you and will build you a sure house, as I built for David, and will give Israel to you.
Ug mahitabo nga, kong ikaw mamati sa tanan nga akong gisugo kanimo, ug molakat sa akong mga dalan, ug magabuhat sa matarung sa akong mga mata, sa pagbantay sa akong kabalaoran ug sa akong mga sugo ingon sa gihimo ni David nga akong alagad; nga ako magauban kanimo, ug motukod sa usa ka balay nga malig-on kanimo, ingon nga ako nagtukod alang kang David, ug ihatag ko ang Israel kanimo.
39 I will punish the descendants of David, but not forever.'”
Ug sakiton ko tungod niini ang kaliwat ni David, apan dili sa walay katapusan.
40 So Solomon tried to kill Jeroboam. But Jeroboam got up and fled into Egypt, to Shishak king of Egypt, and he remained in Egypt until the death of Solomon.
Busa si Salomon nangita sa pagpatay kang Jeroboam; apan si Jeroboam mitindog ug mikalagiw ngadto sa Egipto, ngadto kang Sisac, hari sa Egipto, ug didto sa Egipto hangtud sa kamatayon ni Salomon.
41 As for the other matters concerning Solomon, all that he did and his wisdom, are they not written in the book of the events of Solomon?
Karon ang nahabilin sa mga buhat ni Salomon, ug sa tanan nga iyang gihimo, ug sa iyang kaalam, wala ba sila mahisulat sa basahon sa mga buhat ni Salomon?
42 Solomon reigned in Jerusalem over all Israel for forty years.
Ug ang panahon nga si Salomon naghari sa Jerusalem sa tibook Israel kap-atan ka tuig.
43 He slept with his ancestors and he was buried in the city of David his father. Rehoboam his son became king in his place.
Ug si Salomon natulog uban sa iyang mga amahan, ug gilubong diha sa ciudad ni David nga iyang amahan: ug si Roboam nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.
