Matthew 22
1 Once more Jesus spoke to them in parables.
Ug kanila misulti si Jesus pag-usab pinaagi sa mga sambingay, nga nag-ingon,
2 “The Kingdom of Heaven,” he said, “may be compared to a king who gave a banquet in honour of his son’s wedding.
"Ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga naghimog kombira sa kasal alang sa iyang anak nga lalaki,
3 He sent his servants to call those who had been invited to the banquet, but they were unwilling to come.
ug nagsugo sa iyang mga ulipon sa pagtawag sa mga dinapitsa kombira sa kasal; apan nanagdumili sila sa pagtambong.
4 A second time he sent some servants, with orders to say to those who had been invited ‘I have prepared my breakfast, my cattle and fat beasts are killed and everything is ready; come to the banquet.’
Ug nagpaadto na usab siyag uban pang mga ulipon nga iyang giingnan, `Ingna ang mga dinapit, Tan-awa, nahikay ko na ang akong kombira, naihaw na ang akong mga baka ug ang akong mga nati nga pinatambok, ug andam na ang tanan; busa, pangadto na kamo sa kombira.'
5 They, however, took no notice, but went off, one to his farm, another to his business;
Apan ang mga dinapit wala lang manumbaling niini ug nanglakaw hinoon sila, usa paingon sa iyang uma, ug usa paingon sa iyang patigayon,
6 while the rest, seizing his servants, ill-treated them and killed them.
samtang ang uban nanagdakop sa iyang mga ulipon, ug ilang gidagmalan ug gipamatay sila.
7 The king, in anger, sent his troops, put those murderers to death, and set their city on fire.
Ug ang hari nasuko, ug gipaadtoan niya sa iyang mga sundalo ug gipapatay ang maong mga mamumuno ug gipasunog ang ilang siyudad.
8 Then he said to his servants ‘The banquet is prepared, but those who were invited were not worthy.
Ug siya miingon sa iyang mga ulipon, `Andam na ang kombira sa kasal, apan dili takus kadtong mga dinapit.
9 So go to the cross-roads, and invite everyone you find to the banquet.’
Busa pangadto hinoon kamo sa kadalanan, ug bisan kinsay inyong ihibalag didto, dapita ninyo sila sa kombira.'
10 The servants went out into the roads and collected all the people whom they found, whether bad or good; and the bridal-hall was filled with guests.
Ug ang mga ulipon miadto sa kadalanan ug ilang gitigum ang tanan nga ilang gihibalag, mga dautan ug mga maayo; ug ang kombirahan sa kasal napuno sa mga dinapit.
11 But, when the king went in to see his guests, he noticed there a man who had not put on a wedding-robe.
"Apan sa pagsulod sa hari aron sa pagtan-aw sa mga dinapit, nakita niya didto ang usa ka tawo nga wala magsul-ob ug bisti alang sa kombira sa kasal;
12 So he said to him ‘My friend, how is it that you came in here without a wedding-robe?’ The man was speechless.
ug siya miingon kaniya, `Migo, naunsa ba nga misulod ka man dinhi nga wala magsul-ob ug bisti nga angay sa kasal?' Ug ang tawo wala makatingog.
13 Then the king said to the attendants ‘Tie him hand and foot, and ‘put him out into the darkness’ outside, where there will be weeping and grinding of teeth.’
Ug ang hari miingon sa iyang mga sulogoon, `Gapusa ninyo siya sa tiil ug kamot, ug ilabay ninyo siya ngadto sa labawng kangitngitan sa gowa; didto ang mga tawo managpanghilak ug managkagot sa ilang mga ngipon.'
14 For many are called, but few chosen.”
Kay daghan ang gipanagtawag apan diyutay ra ang pagapilion."
15 Then the Pharisees went away and conferred together as to how they might lay a snare for Jesus in the course of conversation.
Ug milakaw ang mga Fariseo ug nanagsabut sila kon unsaon nila sa pagbitik kang Jesus pinaagi sa iyang isulti.
16 They sent their disciples, with the Herodians, to say to him: “Teacher, we know that you are an honest man, and that you teach the way of God honestly, and are not afraid of any one; for you pay no regard to a man’s position.
Ug ilang gipaadtoan siya sa ilang mga tinun-an, kinuyogan sa mga Herodianhon, sa pag-ingon kaniya, "Magtutudlo, nasayud kami nga ikaw maminatud-on, ug nga ikaw sa minatuod nagatudlo sa dalan sa Dios, ug nga wala ka magsapayan sa tawo sanglit wala ka man magtan-aw sa panagway sa mga tawo.
17 Tell us, then, what you think. Are we right in paying taxes to the Emperor, or not?”
Busa tug-ani kami unsay imong paghunahuna niini. Uyon ba sa balaod ang pagbayad ug buhis kang Cesar, o dila ba?"
18 Perceiving their malice, Jesus answered: “Why are you testing me, you hypocrites?
Apan si Jesus, sa naila niya ang ilang pagkamadinauton, miingon kanila "Mga maut, nganong inyo man akong sulayan?
19 Show me the coin with which the tax is paid.” And, when they had brought him a florin,
Pakitai akog kuwarta nga igbubuhis." Ug ilang gidala kaniya ang kuwarta nga usa ka denario.
20 he asked: “Whose head and title are these?”
Ug si Jesus miingon kanila, "Kang kinsa man kining dagway ug kining nahisulat?"
21 “The Emperor’s,” they answered: on which he said to them: “Then pay to the Emperor what belongs to the Emperor, and to God what belongs to God.”
Sila mitubag nga nag-ingon, "Kang Cesar." Ug siya miingon kanila, "Nan, bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar, ug ang Dios sa mga butang nga iya sa Dios."
22 They wondered at his answer, and left him alone and went away.
Ug sa ilang pagkadungog niini, nahitingala sila; ug ilang gibiyaan siya ug nanglakaw sila.
23 That same day some Sadducees came up to Jesus, maintaining that there is no resurrection. Their question was this: —
Ug sa maong adlaw giadto siyag mga Saduceo, mga tawo nga nanag-ingon nga walay pagkabanhaw; ug gipangutana siya nila
24 “Teacher, Moses said — ‘should a man die without children, the man’s brother shall become the husband of the widow, and raise a family for his brother.’
nga nanag-ingon, "Magtutudlo, si Moises nag-ingon, `Kon ang usa ka lalaki mamatay nga walay anak, ang iyang igsoong lalaki kinahanglan mangasawa sa balo ug magpaliwat ug mga anak alang sa iyang igsoon.'
25 Now we had living among us seven brothers; of whom the eldest married and died, and, as he had no family, left his wife for his brother.
Karon, diha kanamoy pito ka mga magsoong lalaki; ang nahauna nagminyo ug unya namatay, ug tungod kay wala man siya mga anak, ang asawa niya gipangasawa sa iyang igsoon.
26 The same thing happened to the second and the third brothers, and indeed to all the seven.
Mao usab ang nahitabo sa ikaduha ug sa ikatulo, ug hangtud sa ikapito.
27 The woman herself died last of all.
Tapus nilang tanan, ang babaye namatay usab.
28 At the resurrection, then, whose wife will she be out of the seven, all of them having had her?”
Nan, sa pagkabanhaw ni kinsa man sa pito maasawa siya? Kay silang tanan nakahupot man kaniya."
29 “Your mistake,” replied Jesus, “is due to your ignorance of the Scriptures, and of the power of God.
Apan kanila mitubag si Jesus nga nag-ingon, "Nangasayop kamo kay wala kamo makasabut sa kasulatan o sa gahum sa Dios.
30 For at the resurrection there is no marrying or being married, but all who rise are as angels in Heaven.
Kay sa pagkabanhaw dili na sila magapangasawa o magapamana, kondili mahisama na sila sa mga manolunda didto sa langit.
31 As to the resurrection of the dead, have you not read these words of God —
Ug mahitungod sa pagbanhaw sa mga patay, wala ba ninyo hibasahi ang gisulti kaninyo sa Dios nga nag-ingon,
32 ‘I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob’? He is not the God of dead men, but of living.”
`Ako mao ang Dios ni Abraham, ug ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'? Siya dili Dios sa mga patay, kondili sa mga buhi."
33 The crowds, who had been listening to him, were greatly struck with his teaching.
Ug sa pagkadungog niini sa panon sa katawhan, nahitingala sila sa iyang pagpanudlo.
34 When the Pharisees heard that Jesus had silenced the Sadducees, they collected together.
Apan sa pagkadungog sa mga Fariseo nga napahilum niya ang mga Saduceo, sila nanagtapok.
35 Then one of them, a Student of the Law, to test him, asked this question —
Ug usa kanila, nga batid sa kasugoan, may gipangutana kaniya aron sa pagsulay kaniya.
36 “Teacher, what is the great commandment in the Law?”
Miingon siya, "Magtutudlo, unsa man ang dakung sugo sa kasugoan?"
37 His answer was: “‘Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind.’
Ug si Jesus miingon kaniya, "Higugmaa ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing, ug sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong salabutan.
38 This is the great first commandment.
Mao kana ang daku ug unang sugo.
39 The second, which is like it, is this — ‘Thou shalt love thy neighbour as thou dost thyself.’
Ug ang ikaduha sulosama ra, nga mao kini, Higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.
40 On these two commandments hang all the Law and the Prophets.”
Niining duha ka mga sugo nagasukad ang tibuok nga kasugoan ug ang mga profeta."
41 Before the Pharisees separated, Jesus put this question to them —
Ug samtang nagkatapok ang mga Fariseo, kanila si Jesus may gipangutana,
42 “What do you think about the Christ? Whose son is he?” “David’s,” they said.
nga nag-ingon, "Unsa may inyong paghunahuna mahitungod kang Cristo? Kang kinsa man siyang anak?" Sila mitubag kaniya, "Anak siya ni David."
43 “How is it, then,” Jesus replied, “that David, speaking under inspiration, calls him ‘lord,’ in the passage —
Siya miingon kanila, "Nan, ngano man lagi nga si David, dinasig sa Espiritu, nagtawag man kaniya nga Ginoo, sa iyang pag-ingon:
44 ‘The Lord said to my Lord: “Sit at my right hand, until I put thy enemies beneath thy feet”’?
`Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo: Lumingkod ka sa akong too, hangtud igabutang ko ang imong mga kaaway diha sa ilalum sa imong mga tiil?
45 Since, then, David calls him ‘lord,’ how is he David’s son?”
Kon si David nagtawag kaniya nga Ginoo, unsaon man niya pagkahimong anak ni David?"
46 No one could say a word in answer; nor did any one after that day venture to question him further.
Ug walay nakatubag kaniyag bisan usa na lang ka pulong, ug sukad niadtong adlawa wala nay nangahas pa sa paghimog mga pagpa-ngutana kaniya.
