< Ruth 4 >
1 [Meanwhile], Boaz went up to the town gate and sat there. [That was the place where people met together to decide important matters]. When the man that Boaz had mentioned came there, the close relative of Ruth and Naomi’s dead husbands [who had a responsibility to take care of Naomi and Ruth], Boaz said to him, “My friend, come over here and sit down.” So the man went and sat down.
Bô-ô đi đến cửa thành và ngồi đó. Bấy giờ, người có quyền chuộc sản nghiệp, mà Bô-ô đã nói đến, vừa đi qua; Bô-ô bèn nói rằng: Hỡi anh, hãy lại gần và ngồi.
2 Boaz then gathered ten of the elders of the town and asked them to sit down [there also]. After they sat down,
Bô-ô bèn chọn mười người trong các trưởng lão của thành, mà rằng: Các ông hãy ngồi đây. Các trưởng lão bèn ngồi.
3 he said to the man who had the responsibility to take care of Naomi, “Naomi has returned from Moab [region]. She wants to sell the field that belonged to our relative Elimelech.
Ðoạn, Bô-ô nói cùng người có quyền chuộc sản nghiệp rằng: Na-ô-mi ở Mô-áp trở về, rao bán miếng đất của Ê-li-mê-léc, anh chúng ta.
4 I thought that I should tell you about that, and suggest that you buy it, while these elders who are sitting here are listening. If you are willing to buy the property, do that. But if you do not want to buy it, tell me, so that I will know. I am suggesting this to you because you are the one who has the first right to buy it, and I am the one who has the second/next right to buy it.” The man replied, “I will buy it!”
Tôi muốn báo cáo cho anh hay và nói rằng: Tại trước mặt những người ngồi đây và trước mặt các trưởng lão của dân sự tôi, xin hãy mua sản nghiệp đó. Nếu anh muốn chuộc sản nghiệp đó lại, thì hãy làm đi; bằng không, thì hãy tỏ ra cho tôi biết. Vì trước anh chẳng ai có quyền chuộc lại, và sau anh, quyền này trở về tôi. Người đáp: Tôi sẽ chuộc.
5 Then Boaz told him, “When you buy the land from Naomi, you will also be taking Ruth, [the woman] who is from Moab, [to be your wife], in order that she may [give birth to a son who will] inherit the property of her dead husband [MTY].”
Bô-ô lại nói: Khi mua ruộng bởi tay Na-ô-mi, anh cũng phải mua luôn bởi Ru-tơ, người Mô-áp, vợ của kẻ chết, để nối danh của kẻ chết cho sản nghiệp người.
6 Then the close relative [of Ruth’s dead husband] said, “[If that is so], I do not [want to] buy the field, because then my own [children] would not inherit the property; [Ruth’s children would inherit it]. You buy the property!”
Người có quyền chuộc lại đáp rằng: Nếu vậy, tôi không chuộc lại được, e phải hủy hoại sản nghiệp của mình; xin hãy lấy về cho anh quyền chuộc lại của tôi, vì tôi không thế chuộc được.
7 At that time, it was the custom in Israel, when a person bought property that belonged to another person, that the man who was selling the property would take off one of his sandals and give it to the one who was buying the property. That was the way they finalized sales in Israel.
Vả, xưa trong Y-sơ-ra-ên khi chuộc lại hay là đổi nhau, muốn làm cho chắc lời giao kết, thì người này phải cổi giầy mình mà trao cho người kia. Nơi Y-sơ-ra-ên, ấy là cách ưng chịu một tờ giao ước.
8 So that close relative said to Boaz, “You buy the field yourself!” And he took off [one of] his sandals [and gave it to Boaz].
Vậy, người có quyền chuộc lại nói cùng Bô-ô rằng: Anh hãy chuộc sản nghiệp đó. Rồi người cổi giầy mình ra.
9 Then Boaz said to the elders and all the [other] people [who were there], “Today you have all seen that I have bought from Naomi all the property that belonged to [her dead husband] Elimelech and [his dead sons] Mahlon and Chilion.
Bấy giờ, Bô-ô nói cùng các trưởng lão và cả dân sự rằng: Ngày nay, các ông chứng kiến rằng tôi mua nơi tay Na-ô-mi mọi tài sản thuộc về Ê-li-mê-léc, về Ki-lôn, và về Mạc-lôn,
10 I am also taking Ruth, [the woman] from Moab, Mahlon’s widow, to be my wife, in order that she may give birth to a son who will inherit the property of the dead man. In that way, Elimelech’s name will continue [LIT] among the members of his family and among all the people of this town. Today you all are witnesses [of what I have done].”
và cũng lấy Ru-tơ, người Mô-áp, vợ của Mạc-lôn, làm vợ tôi, đặng nối danh kẻ chết cho sản nghiệp người; hầu cho danh kẻ chết không mất khỏi giữa anh em mình và khỏi dân sự của thành người; ngày nay các ông làm chứng về điều đó.
11 All the elders and the [others] who were sitting at the [town] gate [agreed, and one of them] said, “[Yes, ] we are witnesses. We hope/desire that Yahweh will enable this woman, who will be coming into your home, to give birth to many children, as Rachel and Leah did. They are the women from whom all [us] people [MTY] of Israel are descended. We hope that you will become rich in the clan of Ephratah, and become famous [MTY] [here] in Bethlehem.
Cả dân sự hiện ở nơi cửa, và các trưởng lão, đều đáp rằng: Chúng tôi làm chứng điều đó. Nguyện Ðức Giê-hô-va làm cho người nữ vào nhà ngươi giống như Ra-chên và Lê-a, là hai người đã dựng nên nhà Y-sơ-ra-ên! Hãy trở nên cường thạnh nơi Ép-ra-ta và làm cho nổi danh ngươi trong Bết-lê-hem!
12 We hope/desire that Yahweh will enable you and this young woman to have many descendants. And we hope/desire that your family will be as important as the family of your ancestor Perez, the son of Judah and Tamar.”
Nguyện con cháu ngươi mà Ðức Giê-hô-va sẽ ban cho ngươi bởi người gái trẻ này, làm cho nhà ngươi giống như nhà của Pha-rết, mà Tha-ma đã sanh cho Giu-đa!
13 So Boaz took Ruth [home], and she became his wife. He (slept with/had sexual relations with) her [EUP] and Yahweh enabled her to become pregnant, and she gave birth to a son.
Như vậy, Bô-ô lấy Ru-tơ làm vợ, người đi lại cùng nàng; Ðức Giê-hô-va làm cho nàng được thọ thai và sanh một con trai.
14 The women [of Bethlehem] said to Naomi, “Praise Yahweh! Now he has given [LIT] you a grandson who will be the one who will have the responsibility to take care of you. We hope that he will become famous [MTY] throughout Israel.
Các người đờn bà nói cùng Na-ô-mi rằng: Ðáng ngợi khen Ðức Giê-hô-va chẳng từ chối cho bà một người có quyền chuộc lại; nguyện danh của người trở nên sang trọng nơi Y-sơ-ra-ên!
15 He will make you feel young again, and he will take care of you when you become old. Your daughter-in-law, who loves you, has given birth to a son, who will (be better to/do more for) you than [if you had] seven sons [of your own].”
Nó sẽ an ủi lòng bà, dưỡng già bà; vì ấy là dân bà vẫn thương bà, đã sanh nó cho bà; nàng quí cho bà hơn bảy con trai.
16 Then Naomi took the baby and put him on her lap, and took care of him.
Na-ô-mi bồng đứa trẻ, để vào lòng mình, và nuôi nó.
17 The women who were living near her said, “[It is as though] Naomi [now] has a son!” And they named him Obed. [Later], Obed became the father of Jesse, and [later] Jesse became the father of [King] David.
Những người nữ lân cận đặt tên cho nó là Ô-bết, mà rằng: Một đứa trai đã sanh cho Na-ô-mi. Ô-bết là cha của Y-sai, ông của Ða-vít.
18 Here is [a list of] the ancestors of [King David]: Perez’s son was Hezron. Hezron’s son was Ram. Ram’s son was Amminadab. Amminadab’s son was Nahshon. Nahshon’s son was Salmon. Salmon’s son was Boaz. Boaz’s son was Obed. Obed’s son was Jesse. Jesse’s son was [King] David.
Nầy là dòng dõi của Pha-rết: Pha-rết sanh Hết-rôn.
Hết-rôn sanh Ram; Ram sanh A-mi-na-đáp;
A-mi-na-đáp sanh Na-ha-sôn; Na-ha-sôn sanh Sanh-môn;
Sanh-môn sanh Bô-ô; Bô-ô sanh Ô-bết;
Ô-bết sanh Y-sai, và Y-sai sanh Ða-vít.