Romans 2
1 [God will severely punish non-Jewish people who habitually do evil things, because he has clearly revealed that he is angry with them]. So, [when God judges people], he will not excuse any one of you Jews [to whom I am writing]. You [(sg)] say that [God should] punish [non-Jews for doing evil things]. But when any one of you says that, it is you yourself whom you are saying that God should punish, because you [(sg)] do [some of] the same [evil] things [that the non-Jews do].
၁သို့ဖြစ်၍မိတ်ဆွေ၊ သင်သည်သူတစ်ပါးအား အပြစ်စီရင်ပါသလော။ သင်သည်မည်သူဖြစ် စေကာမူသူတစ်ပါးအားအပြစ်စီရင်နိုင် သောအခြေအနေတွင်မရှိ။ သင်သည်သူတစ် ပါးကဲ့သို့အပြစ်ကူးလွန်သူဖြစ်လျက် နှင့် သူတစ်ပါးအားအပြစ်စီရင်လျှင်မိမိ ကိုယ်တိုင်အားလည်းအပြစ်စီရင်ရာရောက် ၏။-
2 We know very well that God will judge and punish fairly [non-Jewish] people who do such [evil] things.
၂ထိုသို့အကျင့်ဆိုးများကိုပြုကျင့်သူတို့ အားဘုရားသခင်အပြစ်စီရင်တော်မူသည် မှာ လျော်ကန်သင့်မြတ်ကြောင်းကိုငါတို့သိ ကြ၏။-
3 So, you who [say God should punish] others for doing evil things yet you do evil things yourself, (you should certainly not think that you yourself will be able to escape from being punished by God!/do you think that you yourself will be able to escape from being punished by God?) [RHQ]
၃သို့သော်လည်းမိတ်ဆွေ၊ သင်ကသူတစ်ပါး အားအပြစ်စီရင်သည့်အပြစ်မျိုးကို သင် ကိုယ်တိုင်ပင်ကူးလွန်လျက်နေပါသည် တကား။ သင်သည်ဘုရားသခင်၏အပြစ် စီရင်ခြင်းနှင့်ကင်းလွတ်လိမ့်မည်ဟုထင် မှတ်ပါသလော။-
4 And you should not say, “God is acting very tolerantly and patiently toward me, [so I do not need to stop sinning] [DOU].” (You should realize that God is acting in a kind manner [toward you] in order to encourage you [(sg)] to turn away from your sinful behavior!/Do you not realize that God is acting in a kind manner [toward you] in order to encourage you [(sg)] to turn away from your sinful behavior?) [RHQ]
၄သို့တည်းမဟုတ်သင်သည်ကိုယ်တော်၏ ကရုဏာထားတော်မူခြင်း၊ စိတ်ရှည်တော်မူ ခြင်း၊ သည်းခံတော်မူခြင်းတို့ကိုမထီမဲ့ မြင်ပြုပါသလော။ ဘုရားသခင်သည်သင့် အားနောင်တရစေရန်လမ်းပြပို့ဆောင် လျက်ရှိတော်မူသည်ဖြစ်၍ ကိုယ်တော် ကရုဏာထားကြောင်းကိုသင်ဧကန် အမှန်ပင်သိ၏။-
5 But instead, by your stubbornly refusing to turn away from your sinful behavior [DOU], you are causing [MET] God to punish you even more severely. [He will do that] at the time when he shows that he is angry and judges people fairly.
၅သို့သော်လည်းသင်သည်ခေါင်းမာလျက် နောင်တမရ။ ထို့ကြောင့်အမျက်တော်ပေါ် လွင်ထင်ရှားရာ၊ ဖြောင့်မှန်စွာတရားစီရင် ရာနေ့ရက်၌သင်သည်ပိုမိုကြီးလေးသော အပြစ်ဒဏ်ကိုခံရလိမ့်မည်။-
6 God will pay back everyone according to [what they deserve for] what they have done.
၆ထိုနေ့ရက်၌ကိုယ်တော်သည်လူအသီးသီး တို့အား မိမိတို့၏အကျင့်အလျောက်အကျိုး အပြစ်ကိုဆပ်ပေးတော်မူလတ္တံ့။-
7 [Specifically], some people, by continuing to doing good things, strive to be highly honored [by God] [DOU] and to receive a life that will not end. [God will reward them by enabling them] to live forever. (aiōnios g166)
၇အကျင့်ကောင်းကိုဆက်လက်ပြုကျင့်လျက် ဘုန်းအသရေကိုလည်းကောင်း၊ ဂုဏ်အသရေ ကိုလည်းကောင်း၊ သေခြင်းကင်းသောဘဝကို လည်းကောင်းရှာသောသူတို့အား ဘုရားသခင် သည်ထာဝရအသက်ကိုပေးတော်မူလိမ့်မည်။- (aiōnios g166)
8 But some people act in a selfish way and refuse to believe that [what God says is] true, and they do the things that [God says] are wrong. [God will] punish them very severely [DOU, MTY].
၈သို့ရာတွင်တစ်ကိုယ်ကောင်းသဘောရှိ၍ အမှန် တရားကိုပစ်ပယ်ကာအမှားဘက်သို့လိုက် ပါသူများသည် အမျက်တော်သင့်ကြလိမ့် မည်။-
9 He will cause everyone who habitually does evil deeds to suffer greatly, [with the result that they will become severely] distressed [DOU]. This certainly will happen to the Jews [who refuse to accept God’s message, because God gave them the privilege to be his special people], but it will also happen to the non-Jews.
၉ဦးစွာယုဒလူ၊ ထို့နောက်လူမျိုးခြားတို့ အနက်ဒုစရိုက်ကိုပြုသူအပေါင်းတို့ သည် ဆင်းရဲဒုက္ခနှင့်နာကျင်ခြင်းဝေဒနာ ကိုခံရကြလိမ့်မည်။-
10 But [God will] greatly reward spiritually [MET, DOU] every person who habitually does good deeds. He will [certainly] do this for the Jews [because God chose them as his special people], but he will also do it for the non-Jews.
၁၀သို့ရာတွင်ဦးစွာယုဒလူ၊ ထို့နောက်လူမျိုး ခြားတို့အနက်သုစရိုက်ကိုပြုသူတို့အား ဘုရားသခင်သည်ဘုန်းအသရေကိုလည်း ကောင်း၊ ငြိမ်သက်ခြင်းကိုလည်းကောင်းခံစား စေတော်မူလိမ့်မည်။-
11 God [will do this fairly], because people’s status does not influence him.
၁၁ဘုရားသခင်သည်မျက်နှာကြီးငယ်မလိုက် ဘဲတရားစီရင်တော်မူသတည်း။
12 Although [non-Jews do not have] the laws that [God gave to Moses], all [non-Jews] who sin will be eternally separated from God. He will [not consider whether or not they knew] the laws that he [gave to Moses]. And all the [Jews] who have sinned in spite of knowing the laws that [God gave to Moses will also be punished] {[God will also punish them]}. [They will be punished for disobeying] God’s laws.
၁၂လူမျိုးခြားတို့၌မောရှေ၏ပညတ်တရား မရှိ။ သူတို့အပြစ်ကူးကြသောအခါဆုံး ပါးပျက်စီးရကြမည်သာဖြစ်၏။ ပညတ် တရားရှိသောယုဒအမျိုးသားတို့အပြစ် ကူးလွန်သည့်အခါ သူတို့သည်ပညတ်တရား ပြဋ္ဌာန်းသည့်အပြစ်ဒဏ်ကိုခံရကြ၏။-
13 [It is right for them to be punished] {[God to punish them]} [because] it is not those who [merely] know God’s laws whom he considers to be righteous. On the contrary, it is only those who continually have obeyed [all] (of [God’s] laws/of the laws that [God gave to Moses]) (whom God will consider righteous/whose record of sins God will erase).
၁၃လူသည်ပညတ်တရားကိုကြားနာရုံဖြင့် ဘုရားသခင်နှင့်မှန်ကန်စွာဆက်သွယ်သူ မဖြစ်နိုင်။ ပညတ်တရားပြဋ္ဌာန်းသည့်အတိုင်း ပြုကျင့်မှသာလျှင် ဘုရားသခင်နှင့်မှန်ကန် စွာဆက်သွယ်သူဖြစ်နိုင်၏။-
14 Whenever the non-Jews, who do not have the laws [God gave to Moses], naturally obey those laws, [they prove that] they have a law within their own minds, even though they do not have the laws [God gave to Moses].
၁၄လူမျိုးခြားတို့သည်မောရှေ၏ပညတ်တရား ကိုမခံယူမရရှိကြသော်လည်းပညတ် တရား၏ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို မိမိတို့အလို ဆန္ဒအလျောက်ပြုကျင့်ကြသောအခါယင်း တို့သည်မိမိတို့အဖို့ပညတ်တရားဖြစ် လာ၏။-
15 They show that they know in their own minds what God [commands in his] laws [MET], as each person in his very own conscience either accuses or excuses/defends himself [concerning his own behavior].
၁၅ပညတ်တရား၏ပြဋ္ဌာန်းချက်များသည်ထို သူတို့၏နှလုံးသားတွင်ရေးသားထားလျက် ရှိကြောင်း သူတို့၏အပြုအမူများကထောက် ခံ၏။ သူတို့၏သြတ္တပ္ပစိတ်ကလည်းထောက်ခံ၏။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော်သူတို့၏စိတ်နှလုံး သည် တစ်ခါတစ်ရံသူတို့ကိုပြစ်တင်၍ တစ်ခါ တစ်ရံလည်းသူတို့ကိုထောက်ခံသောကြောင့် ဖြစ်၏။-
16 God [will punish people] at the time when he will judge them according to what they have thought and done. He will judge them [even] for the things that they have done secretly. He will judge people by [authorizing] Christ Jesus [to judge them]. This is [what I tell people when] I preach the gospel to them.
၁၆သို့ဖြစ်၍ငါဟောပြောကြေညာသည့်သတင်း ကောင်းအရ တရားစီရင်တော်မူရာနေ့၌ ဘုရား သခင်သည်ယေရှုခရစ်အားဖြင့်လူခပ်သိမ်း တို့၏လျှို့ဝှက်သောအကြံအစည်များကို ထို သို့စစ်ဆေးစီရင်တော်မူပေအံ့။
17 [Now I have something to say to any one of] you [Jews to whom I am writing]: You [(sg)] boast about yourself saying, “I am a Jew.” You [(sg)] trust [that God will save you because you possess] the laws [that he gave to Moses]. You boast that [you belong to] God.
၁၇သို့ရာတွင်အချင်းမိတ်ဆွေ၊ သင်သည်မိမိကိုယ် ကိုယုဒအမျိုးသားဖြစ်သည်ဟုဆိုကာ ပညတ် တရားကိုအားကိုးလျက်ဘုရားသခင်အကြောင်း ကိုကြွားဝါ၏။-
18 You know what God desires. Because you have been taught {[people] have taught you} [God’s] laws, you are able to know which things are right and to choose to do them.
၁၈သင်သည်ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကိုသိမြင် သူဖြစ်သည်။ ပညတ်တရား၏သွန်သင်မှုအား ဖြင့်အမှန်ကိုသိမြင်လာသူဖြစ်၏။-
19 You are certain that you [are able to] show [God’s truth to non-Jews], as guides [show the road] to those who are blind [MET]. You are certain that by what you say you can show God’s way to the [non-Jews who do not understand it], as a light shows the way to [those who walk in] the darkness [MET, DOU].
၁၉မိမိသည်မျက်မမြင်တို့၏လမ်းပြ၊ အမှောင် တွင်ရှိသူတို့၏အလင်း၊ လူမိုက်တို့၏နည်းပြ၊ မသိနားမလည်သူတို့၏ဆရာဖြစ်သည်ဟု အမှန်ပင်သင်ယုံကြည်၏။ ပညတ်တရားသည် အသိပညာနှင့်သမ္မာတရားအစုံအလင် ကိန်းအောင်းရာဖြစ်သည်ကိုလည်းသေချာ စွာသိ၏။-
20 [You are certain that you] can instruct/correct [non-Jews, whom you consider] foolish [because of their not understanding God’s message]. Because you have in [God’s] laws a [written] expression of true knowledge [HEN], you are certain that you can teach [people who, being like] children, do not know [God’s truth] [MET].
၂၀
21 [Since you claim that you have all these advantages because you are a Jew], (it is disgusting that you who teach other people [that they should obey the laws God gave Moses] do not [obey the laws that you] yourself teach!/why is it that you who teach other people [that they should obey the laws God gave Moses] do not [obey the laws that you] yourself teach?) [RHQ] You who preach that people should not steal things, it is disgusting that you yourself steal things! [RHQ]
၂၁သင်သည်သူတစ်ပါးတို့အားသွန်သင်ဆုံးမ သူဖြစ်ပါလျက် အဘယ်ကြောင့်မိမိကိုယ်ကို မသွန်သင်မဆုံးမပါသနည်း။ သင်သည်သူ တစ်ပါးတို့အားမခိုးမဝှက်ရန် သွန်သင် ဆုံးမပါလျက်အဘယ်ကြောင့်သင်ကိုယ်တိုင် ကခိုးဝှက်ပါသနည်း။-
22 You who command people not to have sexual relations with someone to whom they are not married, it is disgusting that you commit adultery yourself! [RHQ] You who detest idols, it is disgusting that you rob temples [where people worship idols]! [RHQ]
၂၂သင်သည်အခြားသူတို့အားသူတစ်ပါး၏ အိမ်ရာကိုမပြစ်မှားရန်တားမြစ်ပါလျက် အဘယ်ကြောင့်သင်ကိုယ်တိုင်ပြစ်မှားပါ သနည်း။ သင်သည်ရုပ်တုကိုရွံရှာပါလျက် အဘယ်ကြောင့် သင်ကိုယ်တိုင်ရုပ်တုတည်ရာ ဗိမာန်ကိုလုယက်ပါသနည်း။-
23 You who boast saying, “[I have God’s] laws,” it is disgusting that you disobey those same laws! [RHQ] As a result you are insulting God!
၂၃သင်သည်ပညတ်တရားကိုအမှီပြု၍ဂုဏ် ယူဝါကြွားပါလျက် အဘယ်ကြောင့်ထိုပညတ် တရားကိုချိုးဖောက်ခြင်းအားဖြင့် ဘုရား သခင်၏အသရေတော်ကိုဖျက်နေပါသနည်း။-
24 [You must not be like our ancestors, about whom] were written [these words in the Scriptures: ] “The non-Jews speak evil about God because of [the evil actions of] many of you [Jews].” The non-Jews say God must be a hypocrite if he condones the behavior of people like you.
၂၄ကျမ်းစာတော်တွင်``ယုဒအမျိုးသားတို့ကြောင့် လူမျိုးခြားတို့သည်ဘုရားသခင်၏နာမ တော်ကိုကဲ့ရဲ့ကြ၏'' ဟုဖော်ပြပါရှိ သည်။
25 Any one of you who [is] circumcised [to show that he belongs to God] can benefit from that if he obeys the laws [God gave to Moses]. But if you [(sg), a circumcised person], disobey [God’s] laws, [God will consider that] you who are circumcised are no better [in God’s sight] than [someone who is] not circumcised.
၂၅သင်သည်ပညတ်တရားကိုစောင့်ထိန်းသူဖြစ် ပါမူ သင်၏အရေဖျားလှီးခြင်းမင်္ဂလာသည် အဋ္ဌိပ္ပါယ်ရှိ၏။ သို့ရာတွင်အကယ်၍ပညတ် တရားကိုချိုးဖောက်သူဖြစ်ပါက အရေဖျား လှီးခြင်းမင်္ဂလာမခံခဲ့လျှင်ပို၍ကောင်းလိမ့် မည်။-
26 This means that God will certainly consider that even [non-Jews who are] not circumcised can become his people if they obey the things that he commanded in his laws. [RHQ]
၂၆အကယ်၍အရေဖျားလှီးခြင်းမင်္ဂလာမခံသူ လူမျိုးခြားတစ်ယောက်သည် ပညတ်တရား ပြဋ္ဌာန်းချက်များကိုထိန်းသိမ်းလိုက်လျှောက် ပါမူ ထိုသူအားဘုရားသခင်သည်အရေ ဖျားလှီးမင်္ဂလာခံသူကဲ့သို့မှတ်ယူတော်မူ မည်မဟုတ်လော။-
27 [If any one of] you disobeys God’s laws, even though [you(sg) have] the Scriptures and even though someone has circumcised you {you are circumcised} [God will punish you]. And those people who are not circumcised, but who obey God’s laws, [will declare that God is right] when he says that he will punish you.
၂၇သင်သည်အက္ခရာတင်ထားသည့်ပညတ်တရား နှင့် အရေဖျားလှီးခြင်းမင်္ဂလာခံယူရရှိသူဖြစ် ပါလျက်ပညတ်တော်ကိုချိုးဖောက်ပေသည်။ ထို့ ကြောင့်လူမျိုးခြားတို့သည်သင်တို့ယုဒအမျိုး သားအားပြစ်ဒဏ်စီရင်ကြလိမ့်မည်။ သူတို့ သည်ကာယနှင့်ဆိုင်သောအရေဖျားလှီးမင်္ဂ လာကိုမခံကြသော်လည်းပညတ်တော်ကို စောင့်ထိန်းကြ၏။-
28 It is not those who perform rituals [to show they are God’s people] who are [true] Jews, and it is not being circumcised in their bodies [that causes God to accept them] [MTY].
၂၈နိဂုံးချုပ်ရသော်ယုဒအမျိုးသားဟူ၍ထင် မှတ်ခြင်းခံရသူတိုင်းသည် ယုဒအမျိုးသား အစစ်အမှန်မဟုတ်။ လူတစ်ဦးတစ်ယောက် သည်အရေဖျားလှီးမင်္ဂလာကိုခံခြင်းအား ဖြင့်ယုဒအမျိုးသားဖြစ်၍မလာ။-
29 On the contrary, we whom [God has changed] inwardly are [true] Jews [MTY]. And [God has accepted us because we have allowed God’s] Spirit to change our hearts, not because we perform rituals. Even if [other] people will not praise us [for that change], God will praise us.
၂၉ယုဒအမျိုးသားအစစ်အမှန်ကားစိတ်နှလုံး တွင် အရေဖျားလှီးခြင်းမင်္ဂလာကိုခံသူသာ လျှင်ဖြစ်ပေသည်။ ထိုသူကိုယုဒအမျိုးသား ဖြစ်စေသောအရာမှာအက္ခရာတင်ထားသည့် ပညတ်တရားမဟုတ်။ ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ် တော်ကသာလူကိုအတွင်းစိတ်သဘောအား ဖြင့် ယုဒအမျိုးသားဖြစ်စေတော်မူ၏။ ထို သို့သောသူသည်လူတို့ထံမှမဟုတ်၊ ဘုရား သခင်၏ထံတော်မှအချီးအမွမ်းကိုခံရ သတည်း။
