Psalms 78
1 My friends, listen to what I am going to teach you; pay careful attention [IDM] to what I say.
Een leerdicht van Asaf. Luister naar mijn onderrichting, mijn volk, Geef acht op de woorden van mijn mond;
2 I am going to give you some sayings that wise people have said. They will be sayings about things that happened long ago, things that were difficult to understand [MET],
Ik ga mijn mond voor een leerdicht openen, Diepzinnige lessen uit oude tijden verkonden!
3 things that we have heard and known previously, things that our parents and grandparents told us.
Wat wij hebben gehoord en vernomen, En onze vaders ons hebben verteld,
4 We will tell these things to our children [LIT], and we will also tell to our grandchildren [about] Yahweh’s power and the glorious/great things that he has done.
Dat willen wij niet voor hun kinderen verbergen, Maar het verhalen aan een volgend geslacht: Jahweh’s heerlijke daden en macht, En de wonderen, die Hij deed.
5 He gave laws and commandments to the Israeli people, [those who are the descendants of] Jacob [DOU], and he told our ancestors to teach them to their children
Hij gaf zijn geboden aan Jakob, Schonk aan Israël een wet; Hij beval onze vaderen, ze hun kinderen te leren,
6 in order that their children would [also] know them and then they would teach them to their children.
Opdat een volgend geslacht ze zou kennen, En de kinderen, die hun werden geboren, Ze weer aan hun kinderen zouden vertellen.
7 In that way, they also would trust in God, and not forget the things that he has done; instead, they would obey his commandments.
Zij moesten vertrouwen stellen in God, Niet vergeten Gods werken, zijn geboden onderhouden;
8 They would not be like their ancestors, who were very stubborn and kept rebelling [against God]; they did not continue firmly trusting in God, and they did not worship only him.
Niet worden als hun vaderen, Een lichtzinnig en opstandig geslacht: Een geslacht, onstandvastig van hart, En trouweloos van geest jegens God.
9 [The soldiers of] the tribe of Ephraim had bows [and arrows] but they ran away [from their enemies] on the day that they fought a battle with their enemies.
Maar Efraïms zonen waren ontrouw als schutters, Die terugtreden op de dag van de strijd.
10 They did not do what they had agreed with God that they would do; they refused to obey his laws.
Ze deden het verbond met God niet gestand, En weigerden, zijn wet te beleven.
11 They forgot what he had done; they forgot about the miracles that they had seen him perform.
Ze vergaten zijn machtige werken, De wonderen, die Hij hun had getoond.
12 While our ancestors were watching, God performed miracles in the area around Zoan [city] in Egypt.
Toch had Hij ook voor hun vaderen Wondertekenen gewrocht In het land van Egypte, In de vlakte van Sóan:
13 [Then] he caused the [Red] Sea to divide, causing the water [on each side] to pile up like a wall, with the result that [our ancestors] walked through it [on dry ground].
Hij kliefde de zee en voerde hen er doorheen, Zette de wateren overeind als een dam.
14 He led them by a [bright] cloud during the day and by a fiery light during the night.
Hij leidde hen overdag door een wolk, Door een lichtend vuur heel de nacht.
15 He split rocks open in the desert, giving to our ancestors plenty of water from deep inside the earth.
Hij spleet in de woestijn de rotsen vaneen, En drenkte de steppen met plassen;
16 He caused a stream of water to flow from the rock; the water flowed like a river [DOU].
Uit de klippen liet Hij beken ontspringen, En er water uit vloeien bij stromen.
17 But [our ancestors] continued to sin against God; in the desert they rebelled against the one who is greater than any other god.
Maar ze zondigden opnieuw tegen Hem, En tartten den Allerhoogste in de woestijn;
18 By demanding that God give them the food that they desired, they tried to find out if he would always do what they requested him to do.
Ze stelden God in hun hart op de proef, Door spijs voor hun leeftocht te eisen.
19 They insulted God by saying, “We don’t think he can supply food for us [here] in this desert!
En krenkend spraken ze over God: "Zou God een tafel in de woestijn kunnen dekken?"
20 [It is true that] he struck the rock, with the result that water gushed/flowed out, [but] (can he also provide bread and meat for [us], his people?/we doubt that he can also provide bread and meat for us, his people.)” [RHQ]
"Zeker, Hij heeft wel de rotsen geslagen, En de steppen met plassen gedrenkt, Zodat er water uit vloeide, En er beken uit stroomden: Maar zal Hij ook brood kunnen schenken, En vlees aan zijn volk kunnen geven?"
21 So, when Yahweh heard that, he became very angry, and he sent a fire to burn up [some of] his Israeli [people]. [MTY, DOU]
Toen Jahweh dit hoorde, Ontstak Hij in gramschap; Er ontbrandde een vuur tegen Jakob, En tegen Israël woedde zijn toorn:
22 [He did that] because they did not trust in him, and they did not believe that he would rescue them.
Omdat ze niet in God geloofden, En niet vertrouwden op zijn hulp.
23 But God spoke to the sky above them; he commanded it to open [like] a door,
Toch gaf Hij de wolken daarboven bevel, En ontsloot de poorten des hemels;
24 and [then food] fell down like rain, [food which they named] ‘manna’; God gave them grain from (heaven/the sky).
Hij regende manna als spijs op hen neer, En schonk hun het hemelse koren:
25 [So] the people ate the food that angels eat, [and] God gave to them all the manna that they wanted.
De mensen aten het brood der engelen, Hij zond hun voedsel tot verzadiging toe.
26 [Later], he caused the wind to blow from the east, and by his power he also sent wind from the south,
Hij liet ook aan de hemel de oostenwind waaien, En zweepte de zuidenwind op door zijn kracht:
27 and the wind brought birds which were as numerous as the grains of sand on the seashore.
Hij regende vlees als stof op hen neer, Gevleugelde vogels als het zand van de zee;
28 God caused those birds to fall [dead] in the middle of (their camp)/the area where the people had put up their tents. [There were dead birds] all around their tents.
Hij liet ze midden in hun legerplaats vallen, En rond hun tenten.
29 [So] the people [cooked the birds and] ate the meat and their stomachs were full, because God had given them what they wanted.
Zij aten, en werden ten volle verzadigd: Hij had hun geschonken, wat ze begeerden;
30 But before they had eaten all that they wanted, and while they were still eating it,
Maar nog was hun lust niet voldaan, en de spijs in hun mond,
31 God was [still] very angry with them, and he caused their strongest men to die; he got rid of [many of] the finest [young] Israeli men.
Of Gods gramschap barstte tegen hen los; Hij richtte een slachting aan onder hun sterksten, En velde de bloem van Israël neer.
32 In spite of all that, the people continued to sin; in spite of all the miracles that God had performed, they still did not trust that he [would take care of them].
Ondanks dit alles, bleven ze in hun zonden volharden, En niet aan zijn wonderen geloven.
33 So, he caused their lives to end as quickly as a puff of wind ends; they died when disasters suddenly struck them.
Toen liet Hij doelloos hun dagen verlopen, En in ontgoocheling hun jaren.
34 When God caused [some of] them to die, [the others] turned to God; they repented and earnestly asked God [to save them].
Ze zochten Hem enkel, wanneer Hij ze sloeg; Dan bekeerden ze zich, en vroegen naar God.
35 They remembered that God is [like] a huge rock ledge [under which they would be safe] [MET], and that he, who was greater than any other god, is the one who protected/rescued them.
Maar zelfs als ze gedachten, dat God hun Rots was, De allerhoogste God hun Verlosser,
36 But they [tried to] deceive God by what they said [MTY]; their words [MTY] were [all] lies.
Ook dan nog vleiden ze Hem met hun mond, En belogen Hem met hun tong.
37 They were not loyal to him; they disregarded/ignored the agreement that he had made with them.
Neen, hun hart was Hem toch niet verknocht, Ze bleven zijn verbond niet getrouw.
38 But God was merciful to his people. He forgave them for having sinned and did not get rid of them. Many times he refrained from becoming angry [with them] and restrained from furiously/severely [punishing them] [MTY].
Maar Hij bleef barmhartig, Vergaf hun de schuld en vernielde ze niet. Hoe dikwijls bedwong Hij zijn toorn, En liet zijn volle gramschap niet woeden:
39 He remembered/considered that they were only humans who die; they [disappear quickly] [SIM], like a wind that blows by and then is gone.
Hij dacht er aan, dat ze maar vlees zijn, Een zucht; die vervliegt, en niet keert.
40 Many times our ancestors rebelled against God in the desert and caused him to become very sad.
Hoe dikwijls nog hebben ze in de woestijn Hem verbitterd, En Hem in de steppe gekrenkt;
41 Many times they did evil things, to find out [if they could do those things without God punishing them]. They frequently caused the holy God of Israel to become disgusted/sad.
Hebben ze God beproefd, Israëls Heilige gegriefd?
42 They forgot about his [great] power, and they (forgot/did not think) about the time when he rescued them from their enemies.
Neen, ze dachten niet terug aan de macht van zijn hand, Aan de dag, waarop Hij ze van den vijand verloste.
43 They forgot about when he performed many miracles in the area near Zoan [city] in Egypt.
En toch, wat voor tekenen had Hij in Egypte gedaan, En wonderen in de vlakte van Sóan!
44 He caused the [Nile] River (OR, their sources of water) to become [red like] blood, with the result that the people of Egypt had no water to drink.
Hun stromen had Hij in bloed veranderd, En hun beken ondrinkbaar gemaakt;
45 He sent among the people of Egypt swarms of flies that bit them, and he sent frogs that ate up everything.
Gulzige muggen op hen afgezonden, En kikvorsen, om ze te gronde te richten.
46 He sent locusts to eat their crops and the other things that grew in their fields.
Hij had hun gewas aan den sprinkhaan gegeven, En aan den schrokker hun vruchten;
47 He sent hail that destroyed the grapevines, and sent frost that ruined the figs.
Hun ranken door hagel vernield, Hun moerbei door ijzel;
48 He sent hail that killed their cattle and sent lightning that killed their sheep and cows.
Hun vee een prooi der pest gemaakt, Hun kudde een buit der besmetting.
49 Because God was fiercely angry with the people of Egypt, he caused them to be very distressed. The disasters that struck them were like a group of angels that destroyed [everything].
En op henzelf had Hij zijn ziedende gramschap losgelaten, Zijn toorn, zijn woede en kwelling; Verderf-engelen op hen afgezonden, De vrije loop aan zijn gramschap gelaten:
50 He did not lessen his being angry [with them], and he did not (spare their lives/prevent them from dying); he sent a (plague/serious illness) that killed [many of] them.
Hij had ze de dood niet laten ontsnappen, Maar hun leven prijs gegeven aan de pest.
51 He also caused all the firstborn sons of the people of Egypt to die.
Hij had alle eerstgeborenen in Egypte geslagen, De eerstelingen der mannelijke kracht in de tenten van Cham.
52 Then he led his people out [of Egypt] like [a shepherd leads] his sheep [SIM], and he guided them [while they walked] through the desert.
Maar zijn volk had Hij weggeleid als een kudde, En als schapen door de steppe gevoerd;
53 He led them safely, and they were not afraid, but their enemies were drowned in the sea.
Hij had ze veilig doen gaan, ze behoefden niemand te vrezen: Want de zee had hun vijand bedekt.
54 [Later] he brought them to [Canaan], his sacred land, to [Zion] Hill (OR, the hilly area) and by his power [MTY] he enabled them to conquer [the people who were living there].
Zo bracht Hij hen naar zijn heilige grond, Naar de berg, die zijn rechterhand had veroverd.
55 He expelled the people-groups while his people were advancing; he allotted part of the land for [each tribe] to possess, and he gave to the Israeli people the houses of those people who had been expelled.
Hij dreef de volkeren voor hen uit, Gaf ze bij lot als erfdeel weg; En in hun tenten liet Hij wonen. Israëls stammen.
56 However, the Israeli people rebelled against God, who is greater than any other god, and they did many evil things to see if they could do those things without God punishing them, and they did not obey his commandments.
Maar ook daar beproefden en tartten ze God, En onderhielden de geboden van den Allerhoogste niet.
57 Instead, like their ancestors did, they rebelled against God and (were not loyal to/did not faithfully [obey]) him; they were as [unreliable as] a crooked arrow [that does not go straight] [SIM].
Trouweloos vielen ze af als hun vaderen, Wispelturig als een onbetrouwbare boog;
58 Because they [worshiped] carved images of their gods on the tops of hills, they caused God to become angry [DOU].
Ze tergden Hem door hun offerhoogten, En prikkelden Hem met hun beelden.
59 He saw what they were doing and became very angry, so he rejected the Israeli people.
God merkte het, en ziedde van gramschap, En Israël begon Hem te walgen:
60 He no longer appeared to them at Shiloh in the tent where he had lived among them.
Hij gaf zijn woning in Sjilo prijs, De tent, waar Hij onder de mensen verkeerde;
61 He allowed their enemies to capture [the sacred chest], [which was the symbol of] his power and his glory.
Zijn majesteit gaf Hij gevangen, Zijn glorie in de hand van den vijand.
62 Because he was angry with his people, he allowed them to be killed [MTY] [by their enemies].
Hij wierp zijn volk ten prooi aan het zwaard, En grimde van toorn op zijn erfdeel:
63 Young men were killed in battles, with the result that the young women had no one to marry.
Zijn jonge mannen werden verteerd door het vuur, Zijn maagden kregen geen huwelijkslied;
64 [Many] priests were killed by [their enemies’] swords, and (the people did not allow the priests’ widows/the priests’ widows were not allowed) to mourn.
Zijn priesters vielen door het zwaard, En zijn weduwen beweenden ze niet.
65 Later, [it was as though] the Lord awoke from sleeping; he was like a strong man who (became stimulated/felt that he was strong) by (OR, became sober after) [drinking] a lot of wine [SIM].
Maar eindelijk ontwaakte de Heer, als iemand die slaapt, En als een krijgsman, bevangen door wijn:
66 He pushed their enemies back and caused them to be [very] ashamed for a long time [HYP] [because they had been defeated].
Hij sloeg zijn vijanden achteruit, En bracht ze voor eeuwig tot schande.
67 [But] he did not set up his tent where [the people of] the tribe of Ephraim lived; he did not choose their area [to do that].
Toch bleef Hij de tent van Josef versmaden, En koos de stam van Efraïm niet uit!
68 Instead he chose [the area where] the tribe of Judah [lived]; he chose Zion Hill, which he loves.
Neen, Juda’s stam koos Hij uit, Sions berg, die Hij liefhad;
69 He [decided to have] his temple built [there], high up, like [his home in] heaven; he caused it to be firm, [and intended that] his temple would last forever, like the earth.
Hij bouwde zijn heiligdom hoog als de hemel, Vast als de aarde voor eeuwig.
70 He chose David, who served him [faithfully], and took him from the pastures
En Hij stelde zijn keuze In David, zijn dienaar! Hij nam hem van de schaapskooien weg,
71 where he was taking care of his [father’s] sheep, and appointed him to be the leader [MET] of the Israeli people, the people who belong to God.
En haalde hem van de zogende schapen, Opdat hij Jakob, zijn volk, zou weiden, En Israël, zijn erfdeel.
72 David took care of the Israeli people sincerely and wholeheartedly, and guided them skillfully/wisely.
Hij heeft ze geweid, rechtschapen van hart, En met bekwame hand ze geleid!
