Proverbs 23
1 When you sit down to eat a meal with a (government official/king), think carefully about what (OR, who) is in front of you.
Bir ağa ilə süfrəyə əyləşəndə Qarşında olana yaxşı bax.
2 [Even] if you (have a big appetite/want to eat a lot of food), restrain yourself.
İştahan çox olsa da, boğazına sərhəd qoy.
3 Do not want to eat [a lot of] his fine food, because he may be trying to trick you.
Onun ləziz xörəklərinə tamah salma, Çünki bu yemək adamı aldadar.
4 Do not [cause yourself to become very tired by] working very hard to become rich; be wise and stop doing that,
Sərvət qazanmaq üçün özünü əldən salma, İdraklı ol, bu fikirdən vaz keç.
5 because as soon as you look [MTY] at [all the money that you have acquired], it will be gone; it will [disappear as if it] suddenly grew wings [SIM] and flew up into the sky like an eagle.
Gözünü sərvətə diksən, yox olar, Birdən qanadlanar, uçub qartal tək göyə qalxar.
6 [If] someone who is stingy [invites you to a meal], do not eat [a lot of] his fine food,
Xəsisin çörəyini yemə, Onun ləziz xörəklərinə tamah salma.
7 because he will be thinking about how much [the food cost that you are eating]. He [will] say to you, “Eat and drink all that you want!”, but that is not what he [will] really be thinking.
O, ürəyində hər şeyin hesabını edər. Dilində sənə «ye, iç» deyər, Amma ürəyi ilə dili bir deyil.
8 [When you realize what he is really thinking, it will cause you to want to] vomit what you have eaten; and your kind words [telling him that you are enjoying the meal] will be wasted.
Yediyin loğmanı qusarsan, Dediyin bütün şirin sözlər boşa çıxar.
9 (Do not [waste time by]/It is useless) talking to foolish people; they will [only] despise the wise things that you say.
Axmağın qulağına söz demə, Çünki sənin ağıllı sözlərinə xor baxar.
10 Do not [steal someone’s property by] removing a boundary marker that has been there for a long time, and do not take for yourself the land that belongs to orphans,
Qədim sərhəd daşının yerini dəyişmə, Yetimlərin əkininə girmə.
11 because Yahweh is strong, and he is [like] a relative that has the responsibility to defend them, he will [stand up in court and] argue for them and against you.
Çünki onların Hamisi qüvvətlidir, Səninlə olan münaqişəyə O baxar.
12 Pay attention to what [your teachers] teach you, and try to learn from the wise things that they say.
Qəlbini tərbiyəyə, Qulaqlarını bilik sözlərinə ver.
13 Do not refuse to discipline your children; if you punish/spank them, it will not cause them to die,
Uşağa tərbiyə ver, bundan vaz keçmə, Tərbiyə kötəyi ona ölüm gətirməz.
Əgər sən onu kötəkləsən, Canını ölülər diyarından xilas edərsən. (Sheol h7585)
15 My son/child, if you [SYN] become wise, I [SYN] will be very happy.
Oğlum, ürəyin hikmətli olarsa, Mənim də ürəyim sevinər.
16 I [SYN] will rejoice when I hear you [SYN] say what is right/wise.
Dilindən düz sözlər çıxarsa, Könlüm sevincdən cuşa gələr.
17 Do not envy sinful people; instead, revere Yahweh all of your life.
Ürəyin günahkarlara qibtə etməsin, Ancaq bütün gün Rəbb qorxusu ilə yaşa.
18 [If you do that], you will be happy in the future, and [God] will certainly [do for you what you are] confidently expecting him to do.
Sənin də bir aqibətin var, Ümidin boşa çıxmaz.
19 My son/child, listen carefully to me and become wise, and think about (all that you do/your behavior).
Oğlum, dinlə, hikmətli ol, Qəlbini düz yola bağla.
20 Do not associate with those who drink a lot of (wine/strong drink) or with those who (are gluttons/eat more than they should),
Şərab düşkünü olan əyyaşlara, Ət qapan qarınqululara qoşulma.
21 because drunkards and gluttons will become poor; and if all that you do is eat and sleep, you will [soon] (be wearing rags/not have any money to buy clothes).
Çünki əyyaş və qarınqulu yoxsullaşar, Yeyib-içib, məst olan cır-cındır içində qalar.
22 Pay attention to what your father tells you, and (do not neglect/take care of) [LIT] your mother when she is old.
Doğma atana qulaq as, Qoca anana xor baxma.
23 Try to know/learn what is wise, and get good instruction and understanding; and do not throw those things away.
Həqiqət al, onu satma, Hikməti, tərbiyəni, idrakı qoruyub-saxla.
24 Righteous [children] will cause their parents to be very happy; those whose children are wise are proud of them.
Salehin atası bolluca fərəhlənəcək, Hikmətlinin övladı onu sevindirəcək.
25 [Do what will] cause your father to be glad and enable your mother [also] to be happy.
Qoy ata-anan sevinsin, Səni doğan fərəhlənsin.
26 My son, heed what I say to you, and allow what I do to be an example for you.
Oğlum, ürəyini mənə yönəlt, Gözlərin mənim yollarımı nəzərdən keçirsin.
27 Prostitutes and immoral women [DOU] are [like] [MET] a deep pit or a well [that you may fall into].
Fahişə dərin bir çuxurdur, Yad arvad dar quyudur.
28 They wait [for you] like robbers [SIM], and they cause many men to (be unfaithful to/have sex with women who are not) their wives.
Quldur kimi pusqu qurar, İnsanlar arasında xainləri artırar.
29 I will tell you [RHQ] what kind of people are always miserable and sad. I will tell you [RHQ] which people are always causing arguments/quarrels and who are always complaining. I will tell you [RHQ] who are injured in fights and whose eyes are always red/bloodshot.
Kimdir yaslı? Kimdir dərdli? Kimin münaqişəsi var? Kimin şikayəti var? Kim boş yerə yaralandı? Kimin gözləri qızarar?
30 [It is] those who drink a lot of wine, who try drinking other kinds of strong drinks.
Şərab içməyə oturub qalxmayan, Gedib müxtəlif şərab dadanlar!
31 Do not look with pleasure at red wine that looks nice, and which sparkles when it is [poured out] into cups, and which tastes good as you drink it,
Şərabın al rənginə, Qədəhdə parlamasına, rahat içilməsinə baxma.
32 because the next morning [you will feel like] you have been bitten by a poisonous snake [DOU].
Axırda ilan kimi sancar, Əfi ilan kimi zəhərlər.
33 You [SYN] will [think that you are] seeing strange/weird things, and you [SYN] will not be able to think clearly or speak clearly.
Gözlərinə qəribə şeylər görünər, Qəlbinə əyri fikirlər gələr.
34 You will think you are in a ship that is tossing on the sea; you be like [SIM] someone who is trying to sleep when the ship is rolling from one side to the other.
Özünü dənizin ortasında sanarsan, Sanki gəmi dirəyinin başında yatmısan.
35 You will say, “[I think that] someone struck me, but he did not hurt me; he hit me, but I did not feel it. When will I (wake up/feel normal again) in order that I can drink some more wine?”
Deyərsən: «Məni vurublar, hiss etməmişəm, Məni döyüblər, heç bilməmişəm. Yenə içmək üçün nə zaman ayılacağam?»
