Nehemiah 8
1 Ezra, who taught people the laws of Moses, [had a scroll on which] the laws of Moses were written. Those were the laws that Yahweh had commanded the Israeli people [to obey]. On October 8 of that year, all the people gathered together in the plaza/square that was close to the Water Gate. Men and women and [children] who [were old enough to] understand gathered together. Someone told Ezra to bring out that scroll.
Йәттинчи айға кәлгәндә, Исраилларниң һәммиси өз шәһәрлиригә келип орунлишип болди. Бу чағда пүтүн халайиқ худди бир адәмдәк болуп «Су қовуқи» алдидики мәйданға жиғилип, тәвратшунас Әзрадин Пәрвәрдигарниң Мусаниң вастиси билән Исраилға тапилиған Тәврат-қанун китавини кәлтүрүшни тәләп қилди.
Йәттинчи айниң биринчи күни каһин Әзра Тәврат-қанун китавини җамаәткә, йәни әр-аяллар, шундақла аңлап чүшинәләйдиған барлиқ кишиләрниң алдиға елип чиқти;
3 So he brought it out and read it to the people. He started reading it early in the morning and continued reading it until noontime. All the people listened carefully to the laws that were written on the scroll.
«Су қовуқи»ниң алдидики мәйданда, әтигәндин чүшкичә, әр-аялларға, шундақла аңлап чүшинәләйдиған кишиләргә оқуп бәрди. Пүткүл җамаәтниң қулақлири Тәврат-қанун китавидики сөзләрдә еди.
4 Ezra stood on top of a high wooden platform that had been built just for that event. At his right side stood Mattithiah, Shema, Anaiah, Uriah, Hilkiah, and Maaseiah. At his left side stood Pedaiah, Mishael, Malkijah, Hashum, Hashbaddanah, Zechariah, and Meshullam.
Тәвратшунас Әзра мәхсус мошу ишқа һазирланған яғач мунбәргә чиқип турди; униң оң тәрипидә турғини Маттития, Шема, Анаяһ, Урия, Һилқия билән Маасеяһлар еди; сол тәрипидә турғини Пидая, Мишаәл, Малкия, Һашом, Һашбаддана, Зәкәрия билән Мәшуллам еди.
5 Ezra stood on the platform above the people, where they could all see him. He opened the scroll; and as he did that, all the people stood up, [and they continued to stand, to show respect for God’s word].
Әзра пүткүл халайиқниң көз алдида китапни ачти, чүнки у пүтүн халайиқтин егиздә туратти; у китапни ачқанда, барлиқ халайиқ орнидин қопти.
6 Then Ezra praised Yahweh, the great God, and all the people lifted up their hands and said, “Amen! Amen!” Then they all bowed down with their foreheads touching the ground, and they worshiped Yahweh.
Әзра улуқ Худа болған Пәрвәрдигарға мәдһийәләр оқувиди, барлиқ халайиқ қоллирини көтирип җававән: «Амин! Амин!» дейишти; андин тизлинип, пишанисини йәргә йеқип, Пәрвәрдигарға сәҗдә қилди.
7 Jeshua, Bani, Sherebiah, Jamin, Akkub, Shabbethai, Hodiah, Maaseiah, Kelita, Azariah, Jozabad, Hanan, and Pelaiah, were all (Levites/men who worked in the temple). They explained the meaning of the laws of Moses to the people who were standing there.
Андин кейин Лавийлардин Йәшуя, Бани, Шәрәбия, Ямин, Аккуб, Шаббитай, Ходия, Маасеяһ, Келита, Азария, Йозабад, Һанан вә Пелаялар халайиққа Тәврат қанунини чүшәндүрди; җамаәт өрә туратти.
8 They also read from scrolls that contained the laws that God [gave to Moses], and they interpreted [into the Aramaic language] what they read, making the meaning clear so that the people could understand the meaning.
Улар җамаәткә китаптин Худаниң Тәврат-қанунини җараңлиқ оқуп бәрди вә оқулғанни чүшинивелиши үчүн униң мәнаси вә әһмийити тоғрисида ениқ тәбир бәрди.
9 Then I, Nehemiah the governor, and Ezra, and the Levites who were interpreting what was being read to the people, said to them, “Yahweh your God considers that this day is very holy/sacred. So do not be sad or cry!” They said that because all the people were crying as they were listening to the laws of Moses.
Валий Нәһәмия билән тәвратшунас каһин Әзра вә хәлиққә қанунниң мәнасини үгитидиған Лавийлар пүткүл җамаәткә: — Бүгүн Худайиңлар болған Пәрвәрдигарға аталған муқәддәс күндур, жиға-зерә қилмаңлар! — деди. Чүнки халайиқниң һәммиси Тәврат қанунидики сөзләрни аңлап жиға-зерә қилип кетишкән еди.
10 Then I said to them, “Now go home and enjoy [some] good food and drink [some] sweet wine. And send some of it to people who do not have anything [to eat or drink]. This is a day that Yahweh considers sacred. Do not be sad! Yahweh will cause you to be joyful and make you strong.”
Андин [Нәһәмия] уларға: — Силәр берип назу-немәтләрни йәп, шәрбәтләрни ичиңлар, өзигә [йимәк-ичмәк] тәйярлалмиғанларға йемәк-ичмәк бөлүп бериңлар; чүнки бүгүн Рәббимизгә аталған муқәддәс бир күндур. Ғәмкин болмаңлар; чүнки Пәрвәрдигарниң шатлиғи силәрниң күчүңлардур, деди.
11 The Levites also caused the people to be quiet, saying “Be quiet [and do not cry], because this is a sacred day! Do not be sad!”
Лавийларму: — Бүгүн муқәддәс күн болғачқа, тиничлиниңлар, ғәмкин болмаңлар! — дәп җамаәтни тиничландурди.
12 So the people went away, and they ate and drank, and they sent portions of food [to those who did not have any]. They celebrated very joyfully, because they had heard and understood what had been read to them.
Җамаәт қайтип берип, йәп-ичишти, башқиларғиму йимәк-ичмәк үләштүрүп бәрди, шат-хурамлиққа чөмди; чүнки улар берилгән тәлим сөзлирини чүшәнгән еди.
13 The next day, the leaders of the families and the priests and [other] descendants of Levi met with Ezra to study carefully the laws that Yahweh had given to Moses.
Әтиси халайиқ ичидики қәбилә каттивашлири, каһинлар вә Лавийлар тәвратшунас Әзраниң йениға жиғилип, Тәврат қанунидики сөзләрни техиму чүшинип пәм-парасәткә еришмәкчи болди.
14 While they were doing that, they realized that Yahweh had told Moses to command the Israeli people to live in shelters during that month, [to remember that their ancestors lived in shelters when they left Egypt].
Улар Тәврат қанунида Пәрвәрдигар Мусаниң вастиси билән Исраилларға йәттинчи айдики һейтта кәпиләрдә туруши керәклиги пүтүлгәнлигини уқти,
15 They also learned that they should proclaim in Jerusalem and in all the towns that the people should go to the hills and cut branches from olive trees [that they have planted] and from wild olive trees and from myrtle trees and palm trees and fig trees. They should make shelters from these branches, and live in those shelters during the festival, just as Moses wrote [that they should do].
шундақла өзлири туруватқан барлиқ шәһәрләрдә вә Йерусалимда: «Силәр таққа чиқип, зәйтун шехи билән явайи зәйтун шахлирини, хадас өҗмә шахлирини, хорма дәрәқлириниң шахлирини вә йопурмақлири барақсан дәрәқ шахлирини әкилип, Тәвратта йезилғинидәк кәпиләрни ясаңлар» дегәнлигини тарқитип җаркалашни буйруғанлиғини уқти.
16 So the people went out [of the city] and cut branches and used them to build shelters. They built shelters on the [flat] roofs [of their houses], in their courtyards, in the courtyards of the temple, and in the plazas/squares close to the Water Gate and the Ephraim Gate.
Шуниң билән халайиқ чиқип шах әкилип өзлири үчүн, һәр бири өйлириниң өгүзлиридә, һойлилирида, Худаниң өйидики һойлиларда, «Су қовуқи»ниң чоң мәйданида вә «Әфраим дәрвазиси»ниң чоң мәйданида кәпиләрни ясап тикти.
17 All of the Israeli people who had returned from Babylon built shelters and lived in them [for one week]. The Israeli people had not celebrated that festival like that since the time that Joshua lived. And they were very joyful.
Сүргүнлүктин қайтип кәлгән пүткүл җамаәт кәпиләрни ясап тикти вә шундақла кәпиләргә җайлашти; Нунниң оғли Йәшуаниң күнлиридин тартип шу күнгичә Исраиллар ундақ қилип бақмиған еди. Һәммәйлән қаттиқ хошал болушти.
18 Every day during that week Ezra read to the people from the scroll that contained the laws that God [gave Moses]. Then on the eighth day, just as one of the laws of God said that they should do, they gathered together to end the celebration.
Биринчи күндин ахирқи күнгичә [Әзра] һәр күни Худаниң Тәврат-қанун китавини оқуди. Улар йәттә күн һейт өткүзди; сәккизинчи күни бәлгүлимә бойичә тәнтәнилик ибадәт жиғилиши өткүзүлди.
