Nehemiah 4
1 When Sanballat heard that we were rebuilding the city wall, he was very angry. He was enraged/furious. He made fun of us Jews.
Karon sa pagkadungog ni Sanbalat nga gitukod namo ang paril, nakapasilaob kini kaniya, ug hilabihan ang iyang kasuko, ug iyang gibugalbugalan ang mga Judio.
2 While his colleagues and officials of the army troops who had come from Samaria were listening, he said, “What do these feeble/pathetic Jews [think they] are doing? Do they think that if they offer enough/many sacrifices, [their gods will hear them and enable] them to finish building the wall in one day? The stones [that were in the wall previously have been weakened by] being burned in a fire. Those stones that they are pulling out of the rubbish/garbage heaps—do they think that they can make them strong again?” [RHQ]
Sa atubangan sa iyang mga igsoong lalaki ug sa kasundalohan sa Samaria, miingon siya, “Unsay gibuhat niining mga huyang nga mga Judio? Tukoron ba nila pag-usab ang siyudad alang sa ilang mga kaugalingon? Maghimo ba sila ug mga paghalad? Mahuman ba nila kini pagtrabaho sa usa lamang ka adlaw? Buhion ba nila pag-usab ang nangadugmok nga mga bato human kini masunog?
3 Tobiah was [standing] beside Sanballat. He said, “That stone wall [that they are building] is very weak; so if even a fox climbed up on it, the wall would fall down!”
Uban kaniya si Tobia nga Amonihanon, ug miingon siya, “Bisan gani mosaka lamang ang milo sa ilang gitukod, malumpag niini ang ilang paril nga bato!”
4 Then I prayed. I said, “Our God, hear us, because they are ridiculing us! Cause the words of their insults to fall back on them! Allow their enemies to come and capture them and force them to go to a foreign land!
Patalinghogi, O among Dios, kay gitamay kami. Ibalik sa ilang kaugalingong mga ulo ang ilang pagtamay kanamo ug tugoti nga kawaton ang ilang bahandi sa yuta kung diin sila pagabihagon.
5 They are guilty; they have [said things that] caused you to be angry while the people here who are building the wall are listening; so punish them!”
Ayaw taboni ang ilang kalapasan ug ayaw papasa ang ilang mga sala nga gikan sa imong atubangan, kay gipasuko man nila pag-ayo ang mga magtutukod.
6 But after some time, we finished building the wall around the whole city, up to half as high as the first wall had been. We were able to do that because we worked very hard.
Busa, gitukod namo ang paril ug ang tanang paril miabot sa katunga ang kahabugon, kay aduna may tinguha ang mga katawhan nga magtrabaho.
7 But when Sanballat, Tobiah, the men from Arabia, the people from the Ammon [people-group] and from Ashdod [city] heard that the work on the wall was continuing and that we were filling in the gaps in the wall, they became very angry.
Apan sa pagkadungog ni Sanbalat, ni Tobia, ang mga taga-Arabia, ang mga taga-Amonihanon, ug mga taga-Asdod nga padayon ang pag-ayo sa paril sa Jerusalem, ug natabunan na ang mga bahin nga adunay bangag, ang hilabihang kasuko misilaob kanila.
8 They all planned to come and fight against the people of Jerusalem [MTY] and to cause trouble.
Nagkahiusa sila sa pagplano ug daotan, ug miabot sila aron makig-away batok sa Jerusalem aron magkagubot.
9 But we prayed to our God [to protect us], and we put men [around the walls] to guard [the city] day and night.
Apan nag-ampo kami sa among Dios ug nagbutang ug magbalantay aron manalipod kanamo batok kanila sa adlaw ug gabii tungod sa ilang panghulga.
10 Then the people of [MTY] Judah started to say, “The men who are working [on the wall] are becoming very tired. There is a lot of [heavy] rubble that we must remove; we ourselves cannot finish the work.
Unya nag-ingon ang katawhan sa Juda, “Nagkaluya na kadtong nagdala ug bug-at nga palas-anon. Daghan ang nangadugmok nga bato, ug dili na kami makahimo sa pagtukod ug paril.”
11 “Besides, our enemies are saying, ‘Before the Jews see us, we will swoop down on them and kill them and stop their work [on the wall]!’”
Miingon ang among mga kaaway, “Dili nila masayran o makita kung moadto kita kanila ug patyon sila, ug pahunongon ang trabaho.”
12 The Jews who were living near our enemies came and told us many times, “You should leave the city and go to other places, in order that your enemies will not attack you!”
Niadtong panahona ang mga Judio nga nagpuyo duol kanila miabot gikan sa tanan nga dapit ug nagsulti kanamo sa ikapulo ka higayon, nagpasidaan kanamo mahitungod sa daotang laraw nga ilang gihimo batok kanamo.
13 So I put guards at the places where the wall was not very high yet and at places where there were gaps in the wall. I put guards to protect each of their family groups. I gave the guards daggers, spears, and bows [and arrows].
Busa gipahimutang ko ang mga tawo sa ubos nga bahin sa paril sa hawan nga dapit. Gipahimutang ko ang matag pamilya uban sa ilang mga espada, mga bangkaw, ug mga pana.
14 Then after I inspected everything, I summoned the leaders and [other] officials and [many of] the other people, and I said to them, “Do not be afraid of our enemies! Think about [what] Yahweh, who is great and glorious, [can do]! And fight to protect your friends, your families, and your homes!”
Unya mitan-aw ako, ug mitindog, ug gisultihan ko ang mga halangdon, ug ang mga tigmando, ug ang uban pang mga tawo, “Ayaw kamo kahadlok kanila. Hunahunaa nga ang Dios, maoy gamhanan ug makalilisang. Makig-away alang sa inyong mga banay, sa inyong mga anak nga lalaki ug inyong anak nga mga babaye, sa inyong mga asawa, ug sa inyong panimalay.”
15 Our enemies heard that we knew what they were planning to do and that God had (spoiled their plans/prevented them from doing what they planned). [But we were sure that God would defend us, ] so we all started to work on the wall again.
Niabot ang higayon nga ang among mga kaaway nakadungog nga nasayran namo ang ilang mga laraw, ug gipakyas sa Dios ang ilang mga laraw, busa mibalik kaming tanan sa paril, ug ngadto sa tagsatagsa namo nga buluhaton.
16 But after that, only half of the men who were working for me worked on the wall. The others stood there on guard, holding their spears, shields, bows [and arrows], and [wearing their] coats made of metal plates. [To encourage the people] were building the wall, their leaders stood behind them.
Busa niadtong higayona nagtrabaho ang katunga sa akong mga sulugoon sa pagtukod sa paril, ug ang katunga kanila nagkupot ug mga bangkaw, mga taming, mga pana ug nagsul-ob ug armadora, samtang nagtindog ang mga pangulo luyo sa tanang tawo sa Juda.
17 Those who carried [baskets of supplies on their heads/shoulders] and those who built the wall did their work with one hand, and held a weapon with the other hand.
Ang maong mga trabahante nga nagtukod sa paril ug ang nag-alsa sa mga karga nagmabinantayon sa ilang nahimutangan. Nagtrabaho sila sa usa lamang ka kamot ug ang laing kamot nagkupot sa iyang hinagiban.
18 All those who were building [the wall] had a dagger fastened to their side. The man who would blow the trumpet [if our enemies attacked] was standing at my side.
Nagtakin sa iyang espada ang matag magtutukod ug mao kini ang paagi sa iyang pagtrabaho. Ang tigpatingog sa budyong anaa sa akong tapad.
19 Then I said to the officials, the other important men, and the other people, “This wall is very long, and we are far apart from each other along the wall.
Akong gisultihan ang mga halangdon, mga opisyal ug ang ubang katawhan, “Dako ug malisod ang buluhaton, ug nagkabulag kita sa paril, halayo sa usag-usa.
20 If you hear the man blowing the trumpet, gather around us at that place. [Remember that] our God will fight for us!”
Kinahanglan magdali ka paingon sa dapit kung diin madungog mo ang tingog sa budyong ug pagtigom didto. Ang atong Dios makig-away alang kanato.”
21 So we continued to work. Half of the men continued to hold their spears all day, from when the sun rose [in the morning] until the stars appeared [at night].
Busa buhaton namo ang buluhaton. Naggunit ug mga bangkaw ang katunga kanila gikan sa pagsubang sa sayo sa kabuntagon hangtod sa paggawas sa mga bituon.
22 At that time, I also said to the people, “Tell every worker and his helper that they must stay inside Jerusalem at night. By doing that, they can guard us at night, and they can work [on the wall] during the daytime.”
Miingon usab ako ngadto sa mga tawo nianang higayona, “Tugoti ang matag tawo ug ang iyang sulugoon nga magpabilin pagkagabii diha sa tunga sa Jerusalem, aron mobantay kanato panahon sa gabii ug motrabaho inig ka adlaw.”
23 During that time, none of us ever took off our clothes (OR, we wore our clothes all the time)—I and my relatives and my workers and the guards who were with me. And we had our weapons with us, in our hands.
Bisan ug ako, ni akong mga igsoon nga lalaki, bisan akong mga sulugoon, bisan pa ang mga tawo sa tigbantay musunod kanako, walay usa kanamo ang mag-ilis sa among mga bisti, ug ang matag usa kanamo nagdala sa kaugalingon nga hinagiban, bisan molakaw siya aron sa pagsag-ob ug tubig.
