Matthew 8
1 When Jesus went down from the hillside, large crowds followed him.
| ئۇ تاغدىن چۈشكەندە، توپ-توپ كىشىلەر ئۇنىڭغا ئەگىشىپ ماڭدى. |
2 [After he left the crowds], a man who had [the skin disease called] leprosy unexpectedly came and knelt before him. He said [to Jesus], “Lord/Sir, [please heal me, because I know] you are able to heal me if you are willing to.”
| ۋە مانا، ماخاۋ كېسىلى بار بولغان بىر كىشى ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ، بېشىنى يەرگە ئۇرۇپ تىزلىنىپ: ــ تەقسىر، ئەگەر خالىسىڭىز، مېنى كېسىلىمدىن پاك قىلالايسىز! ــ دېدى. |
3 Then Jesus, [disregarding the religious law that forbade people to come close to lepers], stretched out his hand and touched the man. He said [to him], “I am willing to [heal you], and I heal you [now]!” Immediately the man was healed from his leprosy {he was no longer a leper}.
| ئەيسا ئۇنىڭغا قولىنى تەگكۈزۈپ تۇرۇپ: ــ خالايمەن، پاك بولغىن! ــ دېۋىدى، بۇ ئادەمنىڭ ماخاۋ كېسىلى شۇئان پاك بولۇپ ساقايدى. |
4 Then Jesus said to him, “Go and show yourself to a [nearby] priest [so that he can examine you and verify that you no longer have leprosy]. [Then], after he tells [the local people], they will know [that you no longer have leprosy], [and you will be able to associate with them again]. Make sure that [now] you do not report [about my healing you] to anyone [other than the priest]. Then go [to the Temple in Jerusalem and give the priest] the offering that Moses commanded [that people who have been healed from leprosy should offer] as a sacrifice to God.”
| ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ ھازىر بۇ ئىشنى ھېچكىمگە ئېيتما، بەلكى ئۇدۇل بېرىپ كاھىنغا ئۆزۈڭنى كۆرسىتىپ، ئۇلاردا بىر گۇۋاھلىق بولۇش ئۈچۈن، مۇسا بۇ ئىشتا ئەمر قىلغان ھەدىيە-قۇربانلىقنى سۇنغىن، ــ دېدى. |
5 When Jesus went to Capernaum [city], a [Roman] officer who commanded 100 soldiers came to him. He begged Jesus [to help him].
| ئۇ كەپەرناھۇم شەھىرىگە بارغاندا، [رىملىق] بىر يۈزبېشى ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ، ئۇنىڭدىن يېلىنىپ: |
6 He said [to him], “Sir, my servant is lying [in bed] at home and is paralyzed, and he has severe pain.”
| ــ تەقسىر، چاكىرىم پالەچ بولۇپ قېلىپ، بەك ئازابلىنىپ ئۆيدە ياتىدۇ، ــ دېدى. |
7 Jesus said [to him], “I will go [to your house] and heal him.”
| مەن بېرىپ ئۇنى ساقايتىپ قوياي، ــ دېدى ئەيسا. |
8 But the officer said [to him], “Lord/Sir, [do not bother to go. I am a non-Jew], so I am not worthy for you, [a Jew], to come into my house [MTY] [and associate with me]. Instead, [just] command [that] my servant [be healed], and he will be healed.
| يۈزبېشى جاۋابەن: ــ تەقسىر، تورۇسۇمنىڭ ئاستىغا كىرىشىڭىزگە لايىق ئەمەسمەن. پەقەت بىر ئېغىزلا سۆز قىلىپ قويسىڭىز، چاكىرىم ساقىيىپ كېتىدۇ. |
9 I [believe this] because, as for me, I am a man under the authority of others, and I also have soldiers under my authority. When I say to one of them ‘Go!’ he goes. When I say to another ‘Come!’ he comes. When I say to my slave, ‘Do this!’ he does it. [And I believe that you speak with a similar kind of authority].”
| چۈنكى مەنمۇ باشقا بىرسىنىڭ ھوقۇقى ئاستىدىكى ئادەممەن، مېنىڭ قول ئاستىمدا لەشكەرلىرىم بار. بىرىگە بار دېسەم بارىدۇ، بىرىگە كەل دېسەم، كېلىدۇ. قۇلۇمغا بۇ ئىشنى قىل دېسەم، ئۇ شۇ ئىشنى قىلىدۇ، ــ دېدى. |
10 When Jesus heard this, he marveled. He said to the crowd that was walking with him, “Listen to this: I have never before found anyone who has as firm a faith [in me as this non-Jewish man has]. Not even in Israel, [where I would expect people to believe in me], have I found anyone who has the kind of faith in me that he has!
| ئەيسا بۇ گەپلەرنى ئاڭلاپ، ھەيران بولدى. ئۆزى بىللە كەلگەنلەرگە: ــ مەن سىلەرگە شۇنى بەرھەق ئېيتىپ قويايكى، بۇنداق ئىشەنچنى ھەتتا ئىسرائىللار ئارىسىدىمۇ تاپالمىغانىدىم. |
11 I tell you truly that many [other non-Jewish people] who [will believe in me like this Roman officer] will come from [distant countries, including] those [far] to the east and far to the west [SYN], and they will sit down to eat with [MTY] Abraham, Isaac, and Jacob in heaven, where God rules.
| سىلەرگە شۇنى ئېيتايكى، نۇرغۇن كىشىلەر كۈنچىقىش ۋە كۈنپېتىشتىن كېلىپ، ئەرش پادىشاھلىقىدا ئىبراھىم، ئىسھاق ۋە ياقۇپلار بىلەن بىر داستىخاندا ئولتۇرىدۇ. |
12 But [the Jews] [IDM] [who should have allowed] God to rule over them will be sent to [hell, where there is] total darkness. And as a result, they will weep [because of their suffering] and will grind their teeth [because they will have severe pain] [MTY].” (questioned)
| لېكىن بۇ پادىشاھلىقنىڭ ئۆز پەرزەنتلىرى بولسا، سىرتتا قاراڭغۇلۇققا تاشلىنىپ، ئۇ يەردە يىغا-زارلار كۆتۈرىدۇ، چىشلىرىنى غۇچۇرلىتىدۇ، ــ دېدى. |
13 Then Jesus said to the officer, “Go [home]. What you believed [would happen], [that I would heal your servant from a distance], will happen.” [Then the officer went home and found out that] his servant became well at the exact time [that Jesus told him that he would heal him].
| ئاندىن، ئەيسا يۈزبېشىغا: ــ ئۆيۈڭگە قايت، ئىشەنگىنىڭدەك سەن ئۈچۈن شۇنداق قىلىنىدۇ، دېدى. ھېلىقى چاكارنىڭ كېسىلى شۇ پەيتتە ساقايتىلدى. |
14 When Jesus [and some of his disciples] went to the home of Peter, Jesus saw Peter’s mother-in-law. She was lying on a bed because she had a fever.
| ئەيسا پېترۇسنىڭ ئۆيىگە بارغاندا، پېترۇسنىڭ قېينئانىسىنىڭ قىزىپ ئورۇن تۇتۇپ يېتىپ قالغىنىنى كۆردى. |
15 He touched her hand, and as a result, [immediately] she no longer had a fever [PRS]. Then she got up and served them [some food].
| ئۇ ئۇنىڭ قولىنى تۇتىۋىدى، ئۇنىڭ قىزىتمىسى ياندى. [ئايال] دەرھال ئورنىدىن تۇرۇپ، ئەيسانى كۈتۈشكە باشلىدى. |
16 That evening [when] ([the Sabbath/the Jewish rest day]) [ended and restrictions about traveling ended], many people who were controlled by demons {whom demons controlled} [and people who were sick] [MTY] [were] brought to Jesus. He caused the demons to leave just by speaking to them, and he healed all the people who were sick.
| كەچ كىرگەندە، كىشىلەر جىن چاپلاشقان نۇرغۇن ئادەملەرنى ئۇنىڭ ئالدىغا ئېلىپ كېلىشتى. ئۇ بىر ئېغىز سۆز بىلەنلا جىنلارنى ھەيدىۋەتتى ۋە بارلىق كېسەللەرنى ساقايتتى. |
17 By doing this he fulfilled the words that had been said by the prophet Isaiah {that the prophet Isaiah had said} [about the Messiah]: “He healed people who had sicknesses and he cured them of their diseases.” [DOU]
| بۇنىڭ بىلەن، يەشايا پەيغەمبەر ئارقىلىق يەتكۈزۈلگەن: «ئۇ ئۆزى ئاغرىق-سىلاقلىرىمىزنى كۆتۈردى، كېسەللىرىمىزنى ئۈستىگە ئالدى» دېگەن سۆز ئەمەلگە ئاشۇرۇلدى. |
18 Jesus saw the crowd around him, but [he needed to rest]. So he told [his disciples to take him by boat] to the other side [of the lake].
| ئەيسا ئۆزىنى ئورىۋالغان توپ-توپ كىشىلەرنى كۆرۈپ، [مۇخلىسلىرىغا] دېڭىزنىڭ ئۇ قېتىغا ئۆتۈپ كېتىشنى ئەمر قىلدى. |
19 [As they were walking toward the boat], a man who taught the [Jewish] laws came to him and said, “Teacher, I will go with you wherever you go.”
| شۇ چاغدا، تەۋرات ئۇستازلىرىدىن بىرى كېلىپ، ئۇنىڭغا: ــ ئۇستاز، سەن قەيەرگە بارساڭ، مەنمۇ ساڭا ئەگىشىپ شۇ يەرگە بارىمەن، ــ دېدى. |
20 [In order that the man might know what he could expect if he went with him], Jesus said to him, “Foxes have holes [in the ground in which to live], and birds have nests, but [even though I] am the one who came from heaven, I do not have a home where I can sleep [MTY].”
| ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ تۈلكىلەرنىڭ ئۆڭكۈرلىرى، ئاسماندىكى قۇشلارنىڭ ئۇۋىلىرى بار؛ بىراق ئىنسانئوغلىنىڭ بېشىنى قويغۇدەك يېرىمۇ يوق، ــ دېدى. |
21 Another man who was one of Jesus’ disciples said to him, “Sir/Lord, permit me first to go [home. After] my father [dies I will] bury him, [and then I will come with you].”
| مۇخلىسلىرىدىن يەنە بىرى ئۇنىڭغا: ــ رەب، مېنىڭ ئاۋۋال بېرىپ ئاتامنى يەرلىككە قويۇشۇمغا ئىجازەت بەرگەيسەن، ــ دېدى. |
22 But Jesus said to him, “Come with me [now]. [God considers that people who do not have eternal life are] dead [MET]. Let those people [do the work of] burying people who die.”
| بىراق ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ ماڭا ئەگەشكىن، ۋە ئۆلۈكلەر ئۆز ئۆلۈكلىرىنى يەرلىككە قويسۇن، ــ دېدى. |
23 Then Jesus got into the boat. The disciples also got [in, and] they [started sailing close to the shoreline around Lake Galilee].
| ئۇ كېمىگە چۈشتى، مۇخلىسلىرىمۇ چۈشۈپ بىللە ماڭدى. |
24 Suddenly strong winds blew on the lake, and very high waves were splashing into the boat and filling it. But Jesus was sleeping.
| ۋە مانا، دېڭىز ئۈستىدە قاتتىق بوران چىقىپ كەتتى؛ شۇنىڭ بىلەن دولقۇنلار كېمىدىن ھالقىپ كېمىنى غەرق قىلىۋېتەي دەپ قالدى. لېكىن ئۇ ئۇخلاۋاتاتتى. |
25 They went and woke him up, and said [to him], “Sir/Lord, rescue [us!] We are about to drown!”
| مۇخلىسلار كېلىپ ئۇنى ئويغىتىپ: ــ ئى ئۇستاز، بىزنى قۇتۇلدۇرغايسەن! بىز ھالاكەت ئالدىدا تۇرىمىز ــ دېدى. |
26 He said [to them], “(You should not be terrified!/Why are you terrified?) [RHQ] I [am disappointed that in spite of all you have seen me do], (you do not believe very much [that I can rescue you./] you not believe [that I can rescue you]?) [RHQ]” Then he got up and rebuked the wind and told the waves to calm down. And [the wind stopped blowing and the lake] became calm.
| ــ نېمىشقا قورقىسىلەر، ئى ئىشەنچى ئاجىزلار! ــ دېدى ئۇ ۋە ئورنىدىن تۇرۇپ، بوران-چاپقۇنغا ۋە دېڭىزغا تەنبىھ بېرىۋىدى، ھەممىسى بىردىنلا تىنچىدى. |
27 [As a result], they were amazed, and they said [to one another], “This man is certainly an [extraordinary] person [RHQ]! [All things are under his control!] Even the winds and the waves obey him [PRS]!”
| مۇخلىسلار ئىنتايىن ھەيران بولۇپ، بىر-بىرىگە: ــ بۇ زادى قانداق ئادەمدۇ؟ ھەتتا بوران-چاپقۇنلار ۋە دېڭىزمۇ ئۇنىڭغا بويسۇنىدىكەن-ھە! ــ دەپ كېتىشتى. |
28 When they came to the [east] side [of the lake], they arrived in the region where the Gadarenes [lived]. [Jesus got out of the boat and began walking on the road. Then] two men who were controlled by demons {whom demons controlled} came out of the burial caves [where they were living]. Because they were extremely violent [and attacked people], no one dared to travel on the road [near where they were living].
| ئەيسا دېڭىزنىڭ ئۇ قېتىدىكى گادارالىقلارنىڭ يۇرتىغا بارغىنىدا، جىن چاپلاشقان ئىككى كىشى گۆرلىرىدىن چىقىپ ئۇنىڭغا ئالدىغا كەلدى. ئۇلار شۇنچە ۋەھشىي ئىدىكى، ھېچكىم بۇ يەردىن ئۆتۈشكە جۈرئەت قىلالمايتتى. |
29 Suddenly they shouted [to Jesus], “You are the Son of God! [Because] you have nothing in common with us [IDM, RHQ], [leave us alone] Have you come here [RHQ] to torture us before the time [MTY] [God has appointed to punish us]?”
| ئۇنى كۆرگەندە ئۇلار: ــ ئى خۇدانىڭ ئوغلى، سېنىڭ بىز بىلەن نېمە كارىڭ! سەن ۋاقىت-سائىتى كەلمەيلا بىزنى قىينىغىلى كەلدىڭمۇ؟ ــ دەپ توۋلىدى. |
30 There was a large herd of pigs not far away, digging for food with their noses.
| شۇ يەردىن خېلى يىراقتا چوڭ بىر توپ توڭگۇز پادىسى ئوتلاپ يۈرەتتى. |
31 So the demons begged Jesus, saying, “You are going to cast us out of the men, so send us into the herd of pigs!”
| جىنلار ئەمدى ئۇنىڭغا: ــ ئەگەر سەن بىزنى قوغلىۋەتمەكچى بولساڭ، بىزنى توڭگۇز پادىسى ئىچىگە كىرگۈزۈۋەتكەيسەن، ــ دەپ يالۋۇرۇشتى. |
32 Jesus said [to them], “[If that is what you want], go!” So the demons left [the men] and entered the pigs. Suddenly the whole herd [of pigs] rushed down the steep bank into the lake and drowned.
| ئۇ ئۇلارغا: ــ چىقىڭلار! ــ دېۋىدى، جىنلار چىقىپ، توڭگۇزلارنىڭ تېنىگە كىرىۋالدى. مانا، پۈتكۈل توڭگۇز پادىسى تىك ياردىن ئېتىلىپ چۈشۈپ، سۇلاردا غەرق بولدى. |
33 The men who were tending the pigs [became afraid and] ran into the town and reported everything [that had happened], including what had happened to the two men who had been controlled by demons {whom demons had controlled}.
| لېكىن توڭگۇز باققۇچىلار بەدەر قېچىپ، شەھەرگە كىرىپ، بۇ ئىشنىڭ باش-ئاخىرىنى، جۈملىدىن جىن چاپلاشقان كىشىلەرنىڭ كەچۈرمىشلىرىنى خالايىققا ئېيتىپ بېرىشتى. |
34 Then [it seemed as if] all [the people] [HYP] [who lived in] that town [MTY] went to meet Jesus. When they saw him [and the two men who had been controlled by the demons], they begged Jesus to leave their region [because they thought that he would destroy more things than just the pigs] (OR, [because they realized he must be very powerful]).
| ۋە مانا، پۈتۈن شەھەردىكىلەر ئەيسا بىلەن كۆرۈشكىلى چىقتى. ئۇلار ئۇنى كۆرگەندە، ئۇنىڭ ئۆزلىرىنىڭ شۇ رايونىدىن ئايرىلىپ كېتىشىنى ئۆتۈندى. |
