Matthew 6
1 “When you do your good deeds, make certain that you do not do them when other people are watching so that they may see you [and think highly of you]. If [you do good deeds merely in order that other people may think highly of you, God], your Father who is in heaven, will not give you any reward.
१लोकांनी आपले न्यायीपण पाहावे म्हणून तुम्ही तुमची न्यायीपणाची कृत्ये त्यांच्यासमोर करु नये याविषयी जपा, अन्यथा तुम्हास तुमच्या स्वर्गातील पित्याकडून प्रतिफळ मिळणार नाही.
2 So, whenever you give something to the poor, do not [announce it as people announce something that they want other people to know about] by playing a [fanfare] on a trumpet [MET]. That is what the hypocrites do (in the synagogues/in the Jewish meeting places) and on the main roads in order that people might [see what they do and] praise them. Keep this in mind: [People praise those hypocrites], [but] that is the [only] reward they will receive!
२म्हणून ज्यावेळेस तू दानधर्म करतोस तेव्हा लोकांनी आपली स्तुती करावी म्हणून ढोंगी जसे सभास्थानात व रस्त्यात आपणापुढे कर्णा वाजवतात तसे करू नको. मी तुम्हास खरे सांगतो त्यांना आपले प्रतिफळ मिळालेच आहे.
3 Instead [of doing as they do], when you give something to the poor, do not let other people know that you are doing that [MET].
३म्हणून जेव्हा तुम्ही दान कराल, तेव्हा ते गुप्तपणे करा. तुमचा उजवा हात काय करतो हे तुमच्या डाव्या हाताला कळू देऊ नका.
4 In that way, you will be giving to the poor secretly. [As a result God], your Father who observes [you] while no one else sees [you], will reward you.
४जेणेकरून तुझे दान देणे गुप्तपणे व्हावे, कारण तुझा स्वर्गीय पिता जो गुप्तदर्शी आहे, तो त्याचे प्रतिफळ तुला देईल.
5 Also when you pray, do not do what the hypocrites do. They like to stand in the Jewish meeting places and on the corners of the main streets to pray, in order that other people will see them [and think highly of them]. Keep this in mind: [People praise them, but] that is the [only] reward they will get.
५जेव्हा तुम्ही प्रार्थना करता तेव्हा ढोंग्यांसारखे होऊ नका कारण आपण लोकांस दिसावे म्हणून ते सभास्थानांमध्ये व रस्त्याच्या कोपऱ्यांवर उभे राहून प्रार्थना करणे त्यांना आवडते. मी तुम्हास खरे सांगतो की, त्यांना आपले प्रतिफळ प्राप्त झाले आहे.
6 But as for you, when you pray, go into your private room and close the door in order to pray to [God], your Father, whom no one can see. He observes you where no one else observes you, and he will reward you.
६पण तू जेव्हा प्रार्थना करतो तेव्हा आतल्या खोलीत जावून दरवाजा लावून घे व जो तुझा पिता गुप्तवासी आहे त्याची प्रार्थना कर. मग तुझा स्वर्गीय पिता जो गुप्तदर्शी आहे तो तुला प्रतिफळ देईल.
7 When you pray, do not repeat words many times as the people who do not know God do [when they pray. They repeat meaningless words] because they think that if they use many words, their gods will listen to them and give them [what they ask for].
७आणि जेव्हा तुम्ही प्रार्थना करता तेव्हा परराष्ट्रीय लोकांसारखी निरर्थक बडबड करू नका कारण आपण फार बोलल्याने आपले म्हणणे ऐकले जाईल असे त्यांना वाटते.
8 Do not [repeat words] as they do, because [God] your Father knows what you need before you ask him.
८तर तुम्ही त्यांच्यासारखे असू नका कारण तुम्हास कशाची गरज आहे हे तुमच्या पित्याला तुम्ही त्याच्याकडे मागण्यापूर्वीच ठाऊक आहे.
9 So pray [things] like this: Father, [you who are] in heaven, we [(exc)] desire that you be honored/revered {that people honor/revere you}.
९म्हणून तुम्ही प्रार्थना करता तेव्हा तुम्ही अशाप्रकारे प्रार्थना करावीः हे आमच्या स्वर्गातील पित्या, तुझे नाव पवित्र मानले जावो.
10 We [(exc)] desire that people let you rule [over their lives]. We(exc) want [people who live] on the earth to do what you desire, as those who live in heaven [do what you want them to do].
१०तुझे राज्य येवो, जसे स्वर्गात तसे पृथ्वीवरही तुझ्या इच्छेप्रमाणे होवो.
11 Give us [(exc)] each day the food [SYN] that we [(exc) need for] that day.
११आमची रोजची भाकर आज आम्हास दे.
12 Forgive our sins just like we [(exc)] have forgiven the people who sin against us [(exc)].
१२जशी आम्ही आमच्या ऋण्यांस त्यांची ऋणे सोडली आहेत, तशीच तू आमची ऋणे आम्हांस सोड.
13 Do not let us(exc) do wrong things when we(exc) are tempted {someone or something tempts us}, and rescue us [(exc)] when Satan the evil one tempts us to do evil things.”
१३आणि आम्हास परीक्षेत आणू नकोस तर आम्हास त्या दुष्टापासून सोडव. (कारण की राज्य, सामर्थ्य आणि गौरवही सर्वकाळ तुझीच आहेत.)
14 “[Forgive the people who sin against you], because, if you forgive other people, [God], your Father who is in heaven, will forgive your [sins].
१४कारण जर तुम्ही इतरांचे अपराध क्षमा कराल तर तुमचा स्वर्गातील पिता तुम्हासही क्षमा करील;
15 But if you do not forgive other people, neither will God forgive your sins.”
१५पण जर तुम्ही इतरांच्या अपराधांची क्षमा करणार नाही, तर तुमचा पिताही तुमच्या अपराधांची क्षमा करणार नाही.
16 “When you abstain from eating food [in order to please God], do not look sad as the hypocrites look. They make their faces appear sad in order that people will see that they are abstaining from food [and will think highly of them]. Keep this in mind: [People will think highly of those people for that], but [that is the only] reward those people will get!
१६जेव्हा तुम्ही उपवास करता तेव्हा तुम्ही ढोंगी लोकांसारखे उदास चेहऱ्याचे राहू नका कारण आपण उपवास करीत आहोत हे लोकांस दिसावे म्हणून ते आपली मुखे उदास करतात. मी तुम्हास खरे सांगतो त्यांना त्यांचे प्रतिफळ प्राप्त झाले आहे.
17 Instead, [each of] you, when you abstain from food, should comb your hair and wash your face [as usual],
१७तू जेव्हा उपवास करतो तेव्हा आपल्या डोक्याला तू तेल लाव आणि आपले तोंड धुवा.
18 in order that other people will not notice that you are fasting [because you will look as you always do]. But [God], your Father, whom no one can see, [will observe that you are abstaining from food. God] your Father sees [you] even though no one else sees [you], and he will reward you.”
१८यासाठी की, तू उपवास करता हे लोकांस दिसू नये तर तुमच्या गुप्त पित्याला दिसावे. मग तुमचा गुप्त पिता तुम्हास उघडपणे प्रतिफळ देईल.
19 “Do not [selfishly] accumulate large quantities of money and material goods for yourselves on [this] earth, because [the earth is where everything is destroyed. For example], on earth termites ruin things, and things rust, and thieves enter [buildings] and steal things.
१९तुम्ही पृथ्वीवर स्वतःसाठी संपत्ती साठवू नका कारण येथे कसर व जंग लागून तिचा नाश होईल आणि चोर घर फोडून ती चोरून नेतील.
20 Instead, do [deeds that will please God. Your doing such deeds will be like] storing treasures in heaven [MET]. [Nothing perishes in heaven]. In heaven no termites ruin [things], nothing rusts, and thieves do not enter buildings and steal.
२०म्हणून त्याऐवजी स्वर्गात आपणासाठी संपत्ती साठवा.
21 [Remember that] the things [that you think are the most] valuable are [the things that] you will be constantly concerned about [MET]. [So if you want to be storing treasures in heaven], you [need to be] constantly thinking [about God and heaven], [instead of your earthly possessions].”
२१जेथे तुमचे धन आहे तेथे तुमचे मनही लागेल.
22 “Your eyes are [like] a lamp [MET] for your body, because they enable you to see things. So if your eyes are healthy, you are able to see everything well [MET]. [Similarly, if you are generous with your money and other possessions, you will be able to know much of what God wants you to know] [MET].
२२डोळा शरीराचा दिवा आहे. म्हणून जर तुमचे डोळे निर्दोष असतील तर तुमचे संपुर्ण शरीर प्रकाशमय होईल.
23 But if your eyes are bad, you are not able to see things well. And if that continues, the time will come when you will not be able to see at all. You will be in complete darkness [MET]. [Similarly, if you continue to be greedy, you will be in spiritual darkness. If all that your eyes can see and your mind can think about involves your greedily desiring material possessions, all that you do will be evil] [MET].”
२३पण जर तुमचे डोळे सदोष असतील, तर तुमचे संपुर्ण शरीर अंधकारमय होईल. जर तुम्हाठायी असणारा प्रकाश हा वास्तविक अंधकार आहे, तर खरोखरचा अंधार किती असणार!
24 “No one is able to serve two [different] bosses [at the same time]. If [he tried to do that], he would dislike one of them and love the other one, or he would be loyal to one of them and despise the other one [DOU]. [Similarly], you cannot [devote your life to] worshipping God and [worshipping] money and material goods [at the same time].”
२४कोणालाही दोन धन्यांची चाकरी एकावेळी करणे शक्य नाही. तो एकाचा तिरस्कार करील तर दुसऱ्यावर प्रीती करील किंवा तो एका धन्याशी एकनिष्ठ राहील व दुसऱ्याला तुच्छ लेखेल. तसेच तुम्हास देवाची आणि पैशाचीसेवा एकाच वेळी करता येणार नाही.
25 “Because [you should be concerned about what God thinks is important and not about material goods, I] tell you that you should not worry about [things that you need in order to] live. [Do not worry] about whether you will have [enough food] to eat, and [something] to drink, or [enough] clothes to wear. It is important to have [sufficient] food [and drink] and clothing, but the way you conduct your lives is much more important [RHQ].
२५म्हणून मी तुम्हास सांगतो की, तुम्ही आपल्या जीवनाविषयी काळजी करु नका की आपण काय खावे आणि काय प्यावे किंवा आपल्या शरीराविषयी आपण काय पांघरावे अशी चिंता करू नका. जीव अन्नापेक्षा आणि शरीर वस्त्रांपेक्षा अधिक महत्त्वाचे आहे की नाही?
26 Look at the birds. They do not plant [seeds, and they do not] harvest [crops] and gather them into barns. [But they always have food to eat because God], your Father who is in heaven, provides food for them. And you are certainly worth a lot more than birds [RHQ]! [So you can be assured that God will supply what you need!]
२६आकाशातील पक्ष्यांकडे पाहा! ती पेरीत नाहीत, कापणी करीत नाहीत किंवा कोठारात साठवूनही ठेवत नाहीत, तरी तुमचा स्वर्गातील पिता त्यांना खावयास देतो. तुम्ही त्यांच्यापेक्षा अधिक मौल्यवान आहात की नाही?
27 (None of you can, just by worrying, [add time to your life]./Can any of you, just by worrying, [add time to your life]?) [RHQ] [You cannot] add [even] one minute to your life! [So you should not worry about things such as food and clothing!]
२७आणि चिंता करून आपले आयुष्याची लांबी हाथभरही वाढवणे तुम्हापैकी कोणाला शक्य आहे का?
28 You should also not worry about [whether you will have enough] clothes [to wear] [RHQ]. Think about the way flowers [grow] in the fields. They do not work [to earn money], and they do not make their own clothes.
२८आणि तुम्ही वस्त्रांविषयी का काळजी करता? रानातील फुलांविषयी विचार करा, ती कशी वाढतात? ती कष्ट करीत नाहीत आणि ती कापड विणीत नाहीत,
29 But I tell you that even though [King] Solomon, who [lived long ago], [wore very beautiful clothes], his clothes were not as beautiful as one of those [flowers].
२९तरी मी तुम्हास सांगतो की, शलमोन राजादेखील त्याच्या भर वैभवाच्या काळात यांतील एकासारखा ही सजला नव्हता.
30 God makes the wild plants very beautiful, [but they grow] in the field [for only a short time]. One day they grow, and the next day they are thrown into an oven {someone [cuts them and] throws them into an oven} [to be burned to make heat for baking bread. But you are more important to God than wild plants are, and you live much longer]. So (God will certainly provide clothes for you who [live a long time but] trust him so little!/will not God surely very adequately clothe you, [who live a long time but] trust him so little?) [RHQ]
३०तर अहो अल्पविश्वासी लोकांनो, जी रानफुले आज अस्तित्वात आहेत आणि उद्या भट्टीत टाकली जातात त्यांना जर देव त्यांना असा पोशाख घालतो तर त्याहीपेक्षा विशेष असा पोशाख तो तुम्हास घालणार नाही काय?
31 Because of God’s caring for you, do not worry and say, ‘Will we have anything to eat?’ or ‘Will we have anything to drink?’ or ‘Will we have clothes to wear?’ [RHQ]
३१‘आम्ही काय खावे’ किंवा ‘काय प्यावे’, अथवा ‘आम्ही काय पांघरावे’ असे म्हणून काळजीत करु नका.
32 Those who do not know God are always worrying about things like that. But God, your Father who is in heaven, knows that you need all those things, [so you should not worry about them].
३२कारण या सर्व गोष्टी मिळवण्याची धडपड परराष्ट्रीय करत असतात, कारण तुमच्या स्वर्गातील पित्याला तुम्हास या गोष्टींची गरज आहे हे ठाऊक आहे.
33 Instead, the most important thing you should be concerned about is to let [God] completely direct your life, and to strive [to live] righteously. [If you do that], all the things that you [need] will be given to you {God will give you all the things [that you need]}.
३३तर पहिल्याने तुम्ही देवाचे राज्य व त्याचे नीतिमत्त्व मिळविण्याचा प्रयत्न करा म्हणजे त्याबरोबर या सर्व गोष्टीही तुम्हास मिळतील.
34 So [each day] do not be worried about what will happen to you the next day, because [when] that day [PRS] comes, [you] will be concerned about [what happens during] that day. You will have enough to be concerned about each day. [So do not worry ahead of time].”
३४म्हणून उद्याची चिंता करू नका कारण प्रत्येक दिवस काही ना काही चिंता घेऊनच उगवतो. म्हणून उद्याची चिंता उद्या स्वतः करेल. ज्या दिवसाचे जे दुःख ते त्या दिवसासाठी पुरेसे आहे.
