Matthew 10
1 He told [us] twelve disciples to come to him. Then he gave us the power/authority to expel evil spirits [that controlled people]. He also enabled [us] to heal all people who had diseases or who were sick.
౧ఆయన తన పన్నెండు మంది శిష్యులను పిలిచి, అపవిత్రాత్మలను వెళ్ళగొట్టడానికి, అన్నిరకాల రోగాలనూ వ్యాధులనూ బాగుచేయడానికి వారికి అధికారం ఇచ్చాడు.
2 [Here is a list of us] twelve [disciples whom he called] apostles ([which means ‘messengers’]): Simon, [to whom he gave the new name] Peter; Andrew, Peter’s [younger] brother; James, the son of Zebedee; John, the [younger] brother of James;
౨ఆ పన్నెండు మంది అపొస్తలుల పేర్లు ఇవి. మొట్ట మొదటిగా పేతురు అనే సీమోను, అతని సోదరుడు అంద్రెయ, జెబెదయి కొడుకు యాకోబు, అతని సోదరుడు యోహాను.
3 Philip; Bartholomew; Thomas; me, Matthew, the tax collector; James, the [son] of Alpheus; Thaddeus;
౩ఫిలిప్పు, బర్తొలొమయి, తోమా, సుంకరి మత్తయి, అల్ఫయి కొడుకు యాకోబు, తద్దయి,
4 Simon, a member of the party [that wanted to overthrow the Roman government; ] and Judas Iscariot (OR, Judas, the man from Kerioth [Town]), who [later] enabled [the Jewish leaders] to seize Jesus.
౪కనానీయుడు సీమోను, ఆయనను అప్పగించిన ఇస్కరియోతు యూదా.
5 When Jesus was [about to] send [us] twelve [apostles to tell his message to people in various places], he gave [us] these instructions: “Do not go where the non-Jews live [MTY] or into the towns [where the] Samaritans live, [because they hate you].
౫యేసు ఆ పన్నెండు మందిని పంపుతూ వారికి ఆజ్ఞాపించింది ఏమిటంటే, “మీరు యూదేతరుల ప్రాంతాల్లోకి వెళ్ళొద్దు. సమరయ ప్రాంతంలోని ఏ ఊరిలోకీ వెళ్ళొద్దు.
6 Instead, go to the people of Israel [SYN] who have [gone away from God like] sheep that have gotten lost [MET].
౬ఇశ్రాయేలు వంశంలో దారి తప్పిన గొర్రెల దగ్గరకే వెళ్ళండి.
7 When you go [to them], proclaim to them that God [EUP/MTY] will soon begin to rule over people.
౭వెళుతూ, ‘పరలోకరాజ్యం దగ్గర్లో ఉంది’ అని ప్రకటించండి.
8 Heal sick people, cause dead people to become alive, heal people who have leprosy, and cause demons to leave people [who are controlled by them] {[whom demons control]}. Do not charge money [for helping people, because God] did not charge you anything [for helping you].
౮రోగులను బాగుచేయండి, చనిపోయిన వారిని లేపండి, కుష్టురోగులను శుద్ధి చెయ్యండి, దయ్యాలను వెళ్ళగొట్టండి. ఉచితంగా పొందారు, ఉచితంగానే ఇవ్వండి.
9 Do not take any money with you [MTY], nor a knapsack. Do not take an extra shirt, nor sandals [in addition to what you are wearing], nor a walking stick. Every worker deserves to get pay [from the people for whom he works], [so you deserve to receive food and a place to stay from the people to whom you go].
౯బంగారం, వెండి, ఇత్తడి, ప్రయాణం కోసం పెట్టె, రెండు అంగీలు, చెప్పులు, చేతికర్ర, ఇవేవీ మీ సంచిలో ఉంచుకోవద్దు. ఎందుకంటే పనివాడు తన ఆహారానికి అర్హుడు.
౧౦
11 In whatever town or village you enter, find out which person is worthy [that you should stay in his home]. And as you go into that house, [ask God to] bless the people [who live there] [MTY]. Stay in that home until you leave [that town or village].
౧౧మీరు ఏదైనా పట్టణంలో లేదా ఊరిలో ప్రవేశించినప్పుడు దానిలో యోగ్యులెవరో అడిగి తెలుసుకోండి. అక్కడ నుండి వెళ్ళే వరకూ అతని ఇంట్లోనే అతిథిగా ఉండిపొండి.
౧౨ఆ ఇంట్లో ప్రవేశిస్తూ ఇంటివారికి శుభం పలకండి.
13 If the people who live in [MTY] that house are worthy [of being blessed] {[God blessing them]}, [God] will bless them. If the people who live in that house are not worthy [of being blessed] {[of God blessing them]}, [God] will bless you [instead of blessing them].
౧౩ఆ ఇల్లు యోగ్యమైనదైతే మీ శాంతి దాని పైకి వస్తుంది. దానిలో యోగ్యత లేకపోతే మీ శాంతి మీకు తిరిగి వచ్చేస్తుంది.
14 If the people [who live in any house or town] do not welcome you [to their home or town], nor listen to your message, leave that house or town. And as you leave, shake off the dust from your feet. [By doing that, you will warn them that God will punish them for rejecting your message].
౧౪ఎవరైనా మిమ్మల్ని చేర్చుకోకపోతే మీ మాటలు వినకపోతే మీరు ఆ ఇంటిని గానీ ఆ ఊరిని గానీ, విడిచి వెళ్ళిపోయేటపుడు మీ పాదధూళి దులిపి వేయండి.
15 Note this carefully: [At the time when God] judges [all people, he] will punish [the people who lived in] Sodom and Gomorrah [MTY], [the ancient cities which God destroyed because their people were extremely wicked]. But in any town where the people [MTY] refuse to hear your message, God will punish them even more severely.”
౧౫తీర్పు దినాన ఆ పట్టణానికి పట్టే గతి కంటే సొదొమ గొమొర్రా నగరాల గతి నయంగా ఉంటుందని మీతో కచ్చితంగా చెబుతున్నాను.
16 “Take note: After I send you out, [you will be as defenseless] as sheep [MET] in the midst of [people who are as dangerous as] wolves. So you should wisely [stay away from such people, like you stay away from poisonous] snakes [SIM]. You should be as harmless as doves are [SIM].
౧౬“తోడేళ్ళ మధ్యకు గొర్రెలను పంపినట్టు నేను మిమ్మల్ని పంపుతున్నాను. కాబట్టి పాముల్లాగా వివేకంగా, పావురాల్లాగా కపటం లేకుండా ఉండండి.
17 Also, be on guard against [our religious leaders]. They will arrest you and take you to the members of the religious councils [to put you on trial and punish you because you are my disciples]. You will be whipped {The local leaders will whip you} [in] their meeting places.
౧౭మనుషుల గురించి జాగ్రత్తగా ఉండండి. వారు మిమ్మల్ని న్యాయస్థానాలకు అప్పగించి, తమ సమాజ మందిరాల్లో మిమ్మల్ని కొరడాలతో కొట్టిస్తారు.
18 [And] because [you teach] about me, you will be taken {[the religious leaders] will take you} to governors and kings [in order that they may put you on trial and punish you]. As a result, you will testify to those rulers and to [other] non-Jews [about what I have done].
౧౮వీరికీ యూదేతరులకూ సాక్షార్థంగా నాకోసం మిమ్మల్ని అధిపతుల దగ్గరకీ రాజుల దగ్గరకీ తెస్తారు.
19 When [the religious leaders] arrest you, do not be worried about what you will say [to them], because at that very time [the] Holy Spirit will tell you the words that you should say.
౧౯వారు మిమ్మల్ని అప్పగించేటపుడు, ‘ఎలా మాట్లాడాలి? ఏమి చెప్పాలి?’ అని ఆందోళన పడవద్దు. మీరేమి చెప్పాలో అది ఆ సమయంలోనే దేవుడు మీకు తెలియజేస్తాడు.
20 It is not that you [will decide what to] say. Instead, you will say what the Spirit of your [heavenly] Father tells [you to say].
౨౦మాట్లాడేది మీరు కాదు, మీ తండ్రి ఆత్మ మీలో ఉండి మాట్లాడతాడు.
21 [You will be taken] {[People who do not believe in me will] take you} to the authorities to be killed [because you believe in me. For example], people will betray their brothers, and fathers will betray their children. Children will rebel against their parents and cause [them] to be killed.
౨౧సోదరుడు సోదరుణ్ణి, తండ్రి కొడుకునూ చావుకు అప్పగిస్తారు. పిల్లలు తల్లిదండ్రుల మీద లేచి వారిని చంపిస్తారు.
22 Many people will hate you [because you believe in me]. Nevertheless, [many people] will keep on believing in me until they die. They are the people whom [God] will take to live with him.
౨౨నా నామాన్ని బట్టి అందరూ మిమ్మల్ని ద్వేషిస్తారు. చివరి వరకూ సహించే వారిని దేవుడు రక్షిస్తాడు.
23 When people in one town cause you to suffer, escape to another town [and tell the people there about me]. Note this: [I], the one who came down from heaven, will certainly return [to earth] before you have finished going from one town to another town throughout Israel [and telling people about me].
౨౩వారు ఈ పట్టణంలో మిమ్మల్ని హింసిస్తుంటే వేరే పట్టణానికి పారిపొండి. మనుష్య కుమారుడు వచ్చేలోగా మీరు ఇశ్రాయేలు పట్టణాలు అన్నిటికీ వెళ్ళి ఉండరు అని మీతో కచ్చితంగా చెబుతున్నాను.
24 A disciple should not [expect to be] greater than his teacher, and servants [are not] superior to their master.
౨౪గురువు కంటే శిష్యుడూ యజమాని కంటే పనివాడూ గొప్పవారేమీ కాదు.
25 You do not [expect that] people will [treat] a disciple better than [they treat] his teacher, or that [they will treat] a servant [better than they treat] his master. [Similarly, because I am your teacher and master, you can expect that people will mistreat you, because they have mistreated me]. The most you can expect is that people [will treat you like they treat me. I am like] the ruler of a household [MET]. But people [have insulted me by] calling [me] Beelzebub, [the ruler of the demons]. So they [will] certainly [insult you more, you who are only like] members of my household [MET]!”
౨౫శిష్యుడు తన గురువు లాగా, పనివాడు తన యజమానిలాగా ఉంటే చాలు. ఇంటి యజమానికి బయెల్జెబూలు అని వారు పేరు పెట్టి ఉంటే అతని ఇంటివారిని మరి ఇంకెంతగా అంటారు గదా!
26 “Do not be afraid of [people who insult you and do evil things to you. God wants] everything that is unknown now to be revealed {[God wants you to] reveal everything [that is unknown now]}. [He does] not [want his truth] to remain hidden [MET] and kept secret [DOU].
౨౬కాబట్టి మీరు వారికి భయపడవద్దు. కప్పిపెట్టింది ఏదీ బట్టబయలు కాకుండా ఉండదు. రహస్యంగా ఉంచింది ఏదీ తెలియకుండా ఉండదు.
27 [So, instead of being afraid], what I say to you [secretly as people do] at night [MTY], tell [publicly as people do] during the daytime [MTY]. What I [say to you privately as people do when they] whisper to you [MTY], proclaim publicly [MTY, DOU].
౨౭మీతో నేను చీకట్లో చెప్పేది వెలుగులో చెప్పండి. మీ చెవిలో వినిపించేది మేడలమీద చాటించండి.
28 Do not be afraid of people who [are able to] kill your body [SYN] but are not able to destroy your soul. Instead, fear [God because] he is able to destroy both a [person’s] body and a [person’s] soul in hell. (Geenna g1067)
౨౮“ఆత్మను చంపలేక శరీరాన్నే చంపేవారికి భయపడవద్దు. ఆత్మనూ శరీరాన్నీ నరకంలో పడేసి నాశనం చేయగల వాడికే భయపడండి. (Geenna g1067)
29 [Think about the] sparrows. [They have so little value] that [you] can buy cares two of them for [only] one small coin [RHQ]. But when [any] sparrow falls to the ground [and dies] [LIT], [God], your [heavenly] Father, knows it, [because he cares about everything].
౨౯రెండు పిచ్చుకలు ఒక చిన్న నాణేనికి అమ్ముడవుతాయి గదా. అయినా మీ తండ్రి అనుమతి లేకుండా వాటిలో ఒకటి కూడా నేల కూలదు.
30 [He cares about you, too]. He even knows how many hairs you have on your head!
౩౦మీ తల వెంట్రుకలెన్నో ఆ లెక్క ఆయనకు తెలుసు.
31 [God] values you much more than he values sparrows [LIT]. So, do not be afraid [of people who threaten to kill you]
౩౧కాబట్టి భయపడవద్దు. మీరు అనేక పిచ్చుకల కంటే ఎంతో విలువైన వారు.
32 If people, [without being afraid, are willing to] tell others [that they are my disciples], I will acknowledge before my Father who is in heaven [that they are my disciples].
౩౨మనుషుల ముందు నన్ను ఒప్పుకొనే వాణ్ణి పరలోకంలో ఉన్న నా తండ్రి ముందు నేనూ ఒప్పుకుంటాను.
33 But if they are afraid to say in front of others that they are my [disciples], I will tell my Father, who is in heaven, [that] they are not [my disciples].”
౩౩ప్రజల ముందు ఎవడు నన్ను తెలియదంటాడో వాణ్ణి పరలోకంలో ఉన్న నా తండ్రి ముందు నేనూ తెలియదంటాను.
34 “Do not think that I came to earth to cause [people] to live together harmoniously. The result of my coming is that [some of those who follow me] [MTY] will be killed.
౩౪“నేను భూమి మీదికి శాంతి తేవడానికి వచ్చాననుకోవద్దు. కత్తిని తేవడానికే వచ్చాను గానీ శాంతిని కాదు.
35 Because I came [to earth, people who do not believe in me] will oppose [those who do believe in me. For example], some sons will oppose their fathers, some daughters will oppose their mothers, and some daughters-in-law will oppose their mothers-in-law.
౩౫అంటే ఒక మనిషికి అతని తండ్రితో, కూతురికి తన తల్లితో, కోడలికి తన అత్తతో విరోధం కలిగించడానికే వచ్చాను.
36 [This shows that sometimes] a person’s enemies will be members of his own household.
౩౬ఒక వ్యక్తి స్వంత ఇంటివాళ్ళే అతనికి శత్రువులుగా తయారవుతారు.
37 People who love their fathers or mothers more than [they love] me are not worthy to [have a relationship with me]. And people who love their sons or daughters more than [they love] me are not worthy [to belong to] me.
౩౭నా కంటే ఎక్కువగా తండ్రినిగానీ తల్లినిగానీ ప్రేమించే వాడు నాకు తగినవాడు కాడు. అలాగే నాకంటే ఎక్కువగా కొడుకునుగానీ కూతురునుగానీ ప్రేమించేవాడు నాకు తగినవాడు కాడు.
38 [People who are ready to execute a prisoner force him to] carry a cross [to the place where they will nail him to it] [MET]. Those who are not [willing to allow other people to hurt and disgrace them like that because of being my disciples] are not worthy to belong to me.
౩౮తన సిలువను భుజాన వేసుకుని నావెంట రాని వాడు నాకు తగినవాడు కాడు.
39 People who [deny that they believe in me in order to escape being killed] will not live [with God eternally] [MET], but people who [confess that they believe in] me and, [as a result are] killed, will live [with God eternally] [MET].”
౩౯తన ప్రాణం దక్కించుకొనేవాడు దాన్ని పోగొట్టుకొంటాడు. నా కోసం తన ప్రాణం పోగొట్టుకొనేవాడు దాన్ని దక్కించుకుంటాడు.
40 “[God considers that] everyone who welcomes you, welcomes me [SIM], and [he considers that] everyone who welcomes me welcomes [him], the one who sent me [SIM].
౪౦మిమ్మల్ని చేర్చుకొనేవాడు నన్ను చేర్చుకొంటాడు. నన్ను చేర్చుకొనేవాడు నన్ను పంపిన ఆయనను చేర్చుకొంటాడు.
41 Those who welcome [someone because] [MTY] [they know] that person is a prophet they will receive the [same] reward that prophets [receive from God. Likewise], those who welcome a person [because] [MTY] [they know] that person is righteous will receive the reward righteous people [receive from God].
౪౧ప్రవక్త అని ఒక ప్రవక్తను చేర్చుకొనేవాడు ప్రవక్తకు దక్కే ప్రతిఫలం పొందుతాడు. నీతిమంతుడని ఒక నీతిమంతుణ్ణి చేర్చుకొనేవాడు నీతిమంతుని ప్రతిఫలం పొందుతాడు.
42 [Note this: ] people [see that you are thirsty] [MTY] [and] give you a drink of cold water because they know that [MTY] you are one of my disciples. [God] will certainly reward people who do that. [They might consider that what they did] is insignificant, [but God will consider it very significant]” [LIT].
౪౨శిష్యుడని గౌరవించి ఎవరైతే ఈ సాధారణ వ్యక్తుల్లో ఎవరికైనా గిన్నెడు చన్నీళ్ళు తాగడానికి ఇస్తాడో అతడు తన ప్రతిఫలం పోగొట్టుకోడని కచ్చితంగా చెబుతున్నాను.”
