Matthew 10
1 He told [us] twelve disciples to come to him. Then he gave us the power/authority to expel evil spirits [that controlled people]. He also enabled [us] to heal all people who had diseases or who were sick.
Kaj li alvokis al si la dek du disĉiplojn, kaj donis al ili aŭtoritaton super malpuraj spiritoj, por elpeli ilin, kaj por sanigi ĉian malsanon kaj ĉian malfortaĵon.
2 [Here is a list of us] twelve [disciples whom he called] apostles ([which means ‘messengers’]): Simon, [to whom he gave the new name] Peter; Andrew, Peter’s [younger] brother; James, the son of Zebedee; John, the [younger] brother of James;
Kaj la nomoj de la dek du apostoloj estas jenaj: la unua, Simon, kiu estis nomata Petro, kaj lia frato Andreo, Jakobo, filo de Zebedeo, kaj lia frato Johano,
3 Philip; Bartholomew; Thomas; me, Matthew, the tax collector; James, the [son] of Alpheus; Thaddeus;
Filipo kaj Bartolomeo, Tomaso, kaj Mateo, impostisto, Jakobo, filo de Alfeo, kaj Tadeo,
4 Simon, a member of the party [that wanted to overthrow the Roman government; ] and Judas Iscariot (OR, Judas, the man from Kerioth [Town]), who [later] enabled [the Jewish leaders] to seize Jesus.
Simon, la Fervorulo, kaj Judas Iskariota, kiu ankaŭ perfidis lin.
5 When Jesus was [about to] send [us] twelve [apostles to tell his message to people in various places], he gave [us] these instructions: “Do not go where the non-Jews live [MTY] or into the towns [where the] Samaritans live, [because they hate you].
Ĉi tiujn dek du Jesuo forsendis, kaj ordonis al ili, dirante: Ne iru sur vojon de nacianoj, kaj ne eniru en urbon de Samarianoj;
6 Instead, go to the people of Israel [SYN] who have [gone away from God like] sheep that have gotten lost [MET].
sed iru prefere al la perditaj ŝafoj de la domo de Izrael.
7 When you go [to them], proclaim to them that God [EUP/MTY] will soon begin to rule over people.
Kaj dum vi iros, prediku, dirante: La regno de la ĉielo alproksimiĝis.
8 Heal sick people, cause dead people to become alive, heal people who have leprosy, and cause demons to leave people [who are controlled by them] {[whom demons control]}. Do not charge money [for helping people, because God] did not charge you anything [for helping you].
Malsanulojn sanigu, mortintojn levu, leprulojn purigu, demonojn elpelu: donace vi ricevis, donace donu.
9 Do not take any money with you [MTY], nor a knapsack. Do not take an extra shirt, nor sandals [in addition to what you are wearing], nor a walking stick. Every worker deserves to get pay [from the people for whom he works], [so you deserve to receive food and a place to stay from the people to whom you go].
Ne provizu oron nek arĝenton nek kupron en viajn zonojn,
nek saketon por vojaĝo, nek du tunikojn, nek ŝuojn, nek bastonon; ĉar la laboranto meritas sian nutraĵon.
11 In whatever town or village you enter, find out which person is worthy [that you should stay in his home]. And as you go into that house, [ask God to] bless the people [who live there] [MTY]. Stay in that home until you leave [that town or village].
Kaj en iu ajn urbo aŭ vilaĝo, en kiun vi eniros, demandu, kiu tie estas inda; kaj loĝu tie, ĝis vi foriros.
Kaj venante en la domon, salutu ĝin.
13 If the people who live in [MTY] that house are worthy [of being blessed] {[God blessing them]}, [God] will bless them. If the people who live in that house are not worthy [of being blessed] {[of God blessing them]}, [God] will bless you [instead of blessing them].
Kaj se la domo estas inda, via paco venu sur ĝin; sed se ĝi ne estas inda, via paco revenu al vi.
14 If the people [who live in any house or town] do not welcome you [to their home or town], nor listen to your message, leave that house or town. And as you leave, shake off the dust from your feet. [By doing that, you will warn them that God will punish them for rejecting your message].
Kaj se iu ne akceptos vin, nek aŭskultos viajn vortojn, tiam forirante el tiu domo aŭ tiu urbo, deskuu la polvon de viaj piedoj.
15 Note this carefully: [At the time when God] judges [all people, he] will punish [the people who lived in] Sodom and Gomorrah [MTY], [the ancient cities which God destroyed because their people were extremely wicked]. But in any town where the people [MTY] refuse to hear your message, God will punish them even more severely.”
Vere mi diras al vi: Pli elporteble estos por la lando de Sodom kaj Gomora en la tago de juĝado, ol por tiu urbo.
16 “Take note: After I send you out, [you will be as defenseless] as sheep [MET] in the midst of [people who are as dangerous as] wolves. So you should wisely [stay away from such people, like you stay away from poisonous] snakes [SIM]. You should be as harmless as doves are [SIM].
Jen mi forsendas vin kiel ŝafojn meze de lupoj; estu do prudentaj kiel serpentoj, kaj simplaj kiel kolomboj.
17 Also, be on guard against [our religious leaders]. They will arrest you and take you to the members of the religious councils [to put you on trial and punish you because you are my disciples]. You will be whipped {The local leaders will whip you} [in] their meeting places.
Sed gardu vin kontraŭ la homoj; ĉar ili transdonos vin al sinedrioj, kaj en siaj sinagogoj ili vin skurĝos;
18 [And] because [you teach] about me, you will be taken {[the religious leaders] will take you} to governors and kings [in order that they may put you on trial and punish you]. As a result, you will testify to those rulers and to [other] non-Jews [about what I have done].
kaj antaŭ provincestrojn kaj reĝojn vi estos kondukitaj pro mi, por atesto al ili kaj al la nacianoj.
19 When [the religious leaders] arrest you, do not be worried about what you will say [to them], because at that very time [the] Holy Spirit will tell you the words that you should say.
Sed kiam ili transdonos vin, ne zorgu, kiel aŭ kion vi parolos; ĉar estos donita al vi en tiu horo tio, kion vi parolos.
20 It is not that you [will decide what to] say. Instead, you will say what the Spirit of your [heavenly] Father tells [you to say].
Ĉar parolas ne vi, sed la Spirito de via Patro parolas en vi.
21 [You will be taken] {[People who do not believe in me will] take you} to the authorities to be killed [because you believe in me. For example], people will betray their brothers, and fathers will betray their children. Children will rebel against their parents and cause [them] to be killed.
Kaj frato transdonos fraton al morto, kaj patro filon; kaj infanoj ribelos kontraŭ gepatroj kaj mortigos ilin.
22 Many people will hate you [because you believe in me]. Nevertheless, [many people] will keep on believing in me until they die. They are the people whom [God] will take to live with him.
Kaj vi estos malamataj de ĉiuj pro mia nomo; sed kiu persistos ĝis la fino, tiu estos savita.
23 When people in one town cause you to suffer, escape to another town [and tell the people there about me]. Note this: [I], the one who came down from heaven, will certainly return [to earth] before you have finished going from one town to another town throughout Israel [and telling people about me].
Kaj kiam oni vin persekutos en unu urbo, forkuru en alian; ĉar vere mi diras al vi: Vi ne trairos la urbojn de Izrael, antaŭ ol venos la Filo de homo.
24 A disciple should not [expect to be] greater than his teacher, and servants [are not] superior to their master.
Disĉiplo ne estas super sia instruanto, nek sklavo super sia sinjoro.
25 You do not [expect that] people will [treat] a disciple better than [they treat] his teacher, or that [they will treat] a servant [better than they treat] his master. [Similarly, because I am your teacher and master, you can expect that people will mistreat you, because they have mistreated me]. The most you can expect is that people [will treat you like they treat me. I am like] the ruler of a household [MET]. But people [have insulted me by] calling [me] Beelzebub, [the ruler of the demons]. So they [will] certainly [insult you more, you who are only like] members of my household [MET]!”
Sufiĉas por la disĉiplo, ke li estu kiel lia instruanto, kaj la sklavo, kiel lia sinjoro. Se oni nomis la dommastron Baal-Zebub, kiom pli ankaŭ liajn domanojn!
26 “Do not be afraid of [people who insult you and do evil things to you. God wants] everything that is unknown now to be revealed {[God wants you to] reveal everything [that is unknown now]}. [He does] not [want his truth] to remain hidden [MET] and kept secret [DOU].
Tial ne timu ilin, ĉar nenio estas kovrita, kio ne estos elmontrita, kaj nenio kaŝita, kio ne estos konigita.
27 [So, instead of being afraid], what I say to you [secretly as people do] at night [MTY], tell [publicly as people do] during the daytime [MTY]. What I [say to you privately as people do when they] whisper to you [MTY], proclaim publicly [MTY, DOU].
Kion mi diras al vi en la mallumo, tion parolu en la lumo; kaj kion vi aŭdas en la orelon, tion proklamu sur la tegmentoj.
28 Do not be afraid of people who [are able to] kill your body [SYN] but are not able to destroy your soul. Instead, fear [God because] he is able to destroy both a [person’s] body and a [person’s] soul in hell. (Geenna g1067)
Kaj ne timu tiujn, kiuj mortigas la korpon, sed ne povas mortigi la animon; sed prefere timu Tiun, kiu povas pereigi kaj animon kaj korpon en Gehena. (Geenna g1067)
29 [Think about the] sparrows. [They have so little value] that [you] can buy cares two of them for [only] one small coin [RHQ]. But when [any] sparrow falls to the ground [and dies] [LIT], [God], your [heavenly] Father, knows it, [because he cares about everything].
Ĉu oni ne vendas du paserojn por asaro? tamen unu el ili ne falos teren sen via Patro;
30 [He cares about you, too]. He even knows how many hairs you have on your head!
sed eĉ la haroj de via kapo estas ĉiuj kalkulitaj.
31 [God] values you much more than he values sparrows [LIT]. So, do not be afraid [of people who threaten to kill you]
Tial ne timu; vi valoras pli, ol multaj paseroj.
32 If people, [without being afraid, are willing to] tell others [that they are my disciples], I will acknowledge before my Father who is in heaven [that they are my disciples].
Ĉiun do, kiu konfesos min antaŭ homoj, mi ankaŭ konfesos antaŭ mia Patro, kiu estas en la ĉielo.
33 But if they are afraid to say in front of others that they are my [disciples], I will tell my Father, who is in heaven, [that] they are not [my disciples].”
Sed kiu malkonfesos min antaŭ homoj, tiun mi ankaŭ malkonfesos antaŭ mia Patro, kiu estas en la ĉielo.
34 “Do not think that I came to earth to cause [people] to live together harmoniously. The result of my coming is that [some of those who follow me] [MTY] will be killed.
Ne supozu, ke mi venis, por enkonduki pacon sur la teron; mi venis, por enkonduki ne pacon, sed glavon.
35 Because I came [to earth, people who do not believe in me] will oppose [those who do believe in me. For example], some sons will oppose their fathers, some daughters will oppose their mothers, and some daughters-in-law will oppose their mothers-in-law.
Ĉar mi venis, por kontraŭmeti viron kontraŭ lian patron, kaj filinon kontraŭ ŝian patrinon, kaj bofilinon kontraŭ ŝian bopatrinon;
36 [This shows that sometimes] a person’s enemies will be members of his own household.
kaj la domanoj de homo estos liaj malamikoj.
37 People who love their fathers or mothers more than [they love] me are not worthy to [have a relationship with me]. And people who love their sons or daughters more than [they love] me are not worthy [to belong to] me.
Kiu amas patron aŭ patrinon pli ol min, tiu ne estas inda je mi; kaj kiu amas filon aŭ filinon pli ol min, tiu ne estas inda je mi.
38 [People who are ready to execute a prisoner force him to] carry a cross [to the place where they will nail him to it] [MET]. Those who are not [willing to allow other people to hurt and disgrace them like that because of being my disciples] are not worthy to belong to me.
Kaj kiu ne prenas sian krucon kaj sekvas post mi, tiu ne estas inda je mi.
39 People who [deny that they believe in me in order to escape being killed] will not live [with God eternally] [MET], but people who [confess that they believe in] me and, [as a result are] killed, will live [with God eternally] [MET].”
Kiu trovas sian vivon, tiu ĝin perdos; kaj kiu perdas sian vivon pro mi, tiu ĝin trovos.
40 “[God considers that] everyone who welcomes you, welcomes me [SIM], and [he considers that] everyone who welcomes me welcomes [him], the one who sent me [SIM].
Kiu vin akceptas, tiu min akceptas; kaj kiu min akceptas, tiu akceptas Tiun, kiu min sendis.
41 Those who welcome [someone because] [MTY] [they know] that person is a prophet they will receive the [same] reward that prophets [receive from God. Likewise], those who welcome a person [because] [MTY] [they know] that person is righteous will receive the reward righteous people [receive from God].
Kiu akceptas profeton en la nomo de profeto, tiu ricevos rekompencon de profeto; kaj kiu akceptas justulon en la nomo de justulo, tiu ricevos rekompencon de justulo.
42 [Note this: ] people [see that you are thirsty] [MTY] [and] give you a drink of cold water because they know that [MTY] you are one of my disciples. [God] will certainly reward people who do that. [They might consider that what they did] is insignificant, [but God will consider it very significant]” [LIT].
Kaj kiu trinkigos nur tason da malvarma akvo al unu el ĉi tiuj malgranduloj en la nomo de disĉiplo, vere mi diras al vi, tiu neniel perdos sian rekompencon.
