Mark 7
1 [One day some] Pharisees and some men who teach the [Jewish] laws gathered around Jesus. They had come from Jerusalem [to investigate him].
Kaj kolektiĝis al li la Fariseoj kaj iuj el la skribistoj, kiuj venis el Jerusalem,
2 The Pharisees and all of the [other] Jews [strictly] observe the traditions that their ancestors [taught. For example, they refuse to] eat until they first wash their hands [with a special ritual], especially after they [return] from [buying things in] the marketplace. [They think that God will be angry with them if they do not do that, because some person or thing unacceptable to God might have touched] ([them/the things they bought]). There are many other such [traditions] that they accept and try to obey. Specifically, they wash [in a special way] their cups, pots, kettles, containers, and beds [in order that using these things will not make God reject them].
kaj jam vidis, ke kelkaj el liaj disĉiploj manĝas panon kun manoj profanaj, tio estas nelavitaj.
Kaj la Fariseoj kaj ĉiuj Judoj, se ili ne lavis zorge la manojn, ne manĝas, tenante la tradicion de la antaŭuloj;
kaj veninte el komercejo, ili ne manĝas, ne sin lavinte; kaj estas multaj aliaj aferoj, kiujn ili ricevis por observi, trempon de pokaloj kaj mezurpotoj kaj kupraj vazoj.
5 That day, those Pharisees and men who taught the [Jewish] laws saw that some of his disciples were eating food with hands that they had not washed [using the special ritual]. So they questioned Jesus, saying, “[Your] disciples disobey the traditions of our ancestors! (You should not [let them] eat food if they have not washed their hands [using our special ritual]!/Why do you [let them] eat food if they have not washed their hands [using our special ritual]?) [RHQ]”
Kaj lin demandis la Fariseoj kaj la skribistoj: Kial ne faras viaj disĉiploj laŭ la tradicio de la antaŭuloj, sed manĝas panon kun manoj profanaj?
6 Jesus said to them, “Isaiah [rebuked your ancestors], and his words describe very well you people who only pretend to be good! He wrote these words [that God said]: These people speak [as if they] honor me, but they [SYN] really do not think about honoring me at all.
Kaj li diris al ili: Bone profetis Jesaja pri vi hipokrituloj, kiel estas skribite: Ĉi tiu popolo honoras Min per siaj lipoj, Sed ilia koro estas malproksime de Mi.
7 It is useless for them to worship me, because they teach only what people have commanded [as if I myself had commanded them].
Sed vane ili Min adoras, Instruante kiel doktrinojn ordonojn de homoj.
8 You, [like your ancestors], refuse [to do] what God has commanded. Instead, you follow only the traditions that (others/your ancestors) have [taught].”
Ĉar, forlasinte la ordonon de Dio, vi tenas la tradicion de homoj.
9 Jesus also said to them, “[You think] [IRO] that you are clever in refusing to do what God commanded just so that you can obey your own traditions!
Kaj li diris al ili: Efektive vi forrifuzas la ordonon de Dio, por observi vian tradicion.
10 [For example, our ancestor] Moses [wrote God’s] command, ‘Honor your fathers and your mothers’. He also wrote, ‘[The authorities must] execute a person who speaks evil about his father or mother.’
Ĉar Moseo diris: Respektu vian patron kaj vian patrinon; kaj: Kiu malbenas sian patron aŭ sian patrinon, tiu nepre mortu.
11 But you [teach people that it is all right that people no longer must help their parents. You teach people that it is all right if people] give their things to God [instead of giving them to their parents]. You allow them to say to their parents, ‘What I was going to give to you [to provide for you, I have now promised to] give to God. So I [cannot any longer help you]!’ As a result, you are [actually telling people] that they no longer have to help their parents!
Sed vi diras: Se iu diros al sia patro aŭ sia patrino: Korban, tio estas Oferdono, estu tio, per kio vi povus profiti de mi,
vi jam ne permesas al li fari ion por sia patro aŭ sia patrino;
13 And, by doing that, you disregard what God commanded! You teach your own traditions to others [and tell them strongly that they should obey them] And you do many other things like that.”
vantigante la vorton de Dio per via tradicio, kiun vi transdonis; kaj multajn tiajn aferojn vi faras.
14 Then Jesus again summoned the crowd [to come closer. Then] he said to them [figuratively], “All of you people listen to me! [Try to] understand [DOU] [what I am about to tell you].
Kaj denove alvokinte la homamason, li diris al ili: Ĉiuj min aŭskultu kaj komprenu:
15 Nothing that people eat causes [God to] consider them to be unacceptable. On the contrary, it is that which comes from people’s (inner beings/hearts) that causes God to reject them.”
ekzistas nenio, kio, enirante en homon de ekstere, povas lin profani; sed kio eliras el homo, tio profanas la homon.
Kiu havas orelojn por aŭdi, tiu aŭdu.
17 After Jesus had left the crowd and then entered a house with the disciples, they asked him about the parable [that he had just spoken].
Kaj kiam li eniris en domon for de la homamaso, liaj disĉiploj demandis lin pri la parabolo.
18 He replied, “([I am disappointed that] you also do not understand [what it means]!/Why can you not understand [what it means]?) [RHQ] (You ought to understand that nothing that [enters us from] outside can cause [God to] consider us unacceptable to him./Can you not understand that nothing that [enters us from] outside of us can cause [God to] consider us unacceptable to him?) [RHQ]
Kaj li diris al ili: Ĉu vi ankaŭ estas tiel sen kompreno? Ĉu vi ne konscias, ke ĉio, eniranta de ekstere en homon, ne povas profani lin;
19 Instead of entering [and ruining] our minds/souls, it goes into our stomachs, and afterwards the refuse passes out [of our bodies].” By saying this, Jesus was declaring that people [can eat] any food without causing [God] to reject them.
ĉar ĝi eniras ne en lian koron, sed en la ventron, kaj eliras en apartan lokon? Tion li diris, indigante ĉiajn manĝaĵojn.
20 He also said, “It is the [thoughts and actions] that come from within people that cause [God] to consider them unacceptable to him.
Kaj li diris: Kio elvenas el homo, tio profanas la homon.
21 Specifically, it is people’s innermost being [that causes them to] think things that are evil; they act immorally, they steal [things], they commit murder.
Ĉar de interne, el la koro de homoj, eliras malvirtaj pensoj, malĉastaĵoj,
22 They [commit] adultery, they are greedy, they [act] maliciously, they deceive [people]. They [act] indecently, they envy [people], they speak evil about others, they are proud, and they [act] foolishly.
ŝteloj, mortigoj, adultoj, avideco, malindaĵoj, ruzeco, voluptoj, malica okulo, blasfemo, aroganteco, malsaĝeco;
23 People think [these thoughts] and then they do these evil actions, and that is what causes [God to] consider them unacceptable to him.”
ĉiuj tiuj malbonoj elvenas de interne kaj profanas la homon.
24 After Jesus [and his disciples] left [Galilee district], they went to the region around Tyre. While he stayed at a certain house, he desired that no one know [it], but people soon found out [that he was there].
Kaj irinte de tie, li venis en la limojn de Tiro kaj Cidon. Kaj enirinte en domon, li volis, ke neniu sciu; sed li ne povis esti kaŝita.
25 A certain woman, whose daughter had an evil spirit [within her], heard about Jesus. At once she came to him and prostrated herself at his feet.
Sed aŭdinte pri li, iu virino, kies filineto havis malpuran spiriton, venis kaj falis antaŭ liaj piedoj.
26 This woman [was not a Jew. Her ancestors came] from Greece [country], but she was born in [the region around] Phoenicia [town] in Syria district. She pleaded with Jesus that he expel the evil spirit from her daughter.
Kaj la virino estis Grekino, rase Sirofenika. Kaj ŝi petis lin, ke li elpelu la demonon el ŝia filino.
27 But he [wanted to see how strongly she believed in him. So, suggesting that he should help the Jews first and not the non-Jews whom some Jews called dogs] [MET], [he] spoke to her saying, “First let the children eat all they want, because it is not good for someone to take the food [the mother has prepared] for the children and then throw it to the [little] dogs.”
Kaj li diris al ŝi: Lasu unue satigi la infanojn, ĉar ne decas preni la panon de la infanoj kaj ĵeti ĝin al la hundetoj.
28 But [to show that she believed that non-Jews could also receive help from God] [MET], she replied to him, “Sir, [what you say is] correct, but even the [little] dogs, which lie under the table, eat the crumbs that the children [drop].”
Sed ŝi respondis kaj diris al li: Jes, Sinjoro; ĉar eĉ la hundetoj sub la tablo manĝas el la panpecetoj de la infanoj.
29 [Jesus] said to her, “Because of what you have said, [you have shown me that you believe in what I can do for you]. So I will help you. Now you may go [home, because I have caused] the evil spirit to leave your daughter.”
Kaj li diris al ŝi: Pro ĉi tiu vorto iru vian vojon; la demono eliris el via filino.
30 The woman returned to her house and saw that her child was lying [quietly] on the bed and that the evil spirit had left.
Kaj kiam ŝi iris en sian domon, ŝi trovis la infaninon kuŝigita sur la lito, kaj la demonon foririnta.
31 Jesus [and his disciples] left the region around Tyre [city] and went [north] through Sidon [city], then [toward the east] through the district of the Ten Towns, and then [south] to [the towns near] Lake Galilee.
Kaj denove foririnte el la limoj de Tiro, li venis tra Cidon al la Galilea Maro, tra la mezo de la limoj de Dekapolis.
32 [There], people brought to him a man who was deaf and who could hardly talk. They begged [Jesus] to lay his hands on him [in order to heal him].
Kaj oni kondukis al li viron surdan kaj apenaŭ parolkapablan, kaj petis lin, ke li metu sian manon sur lin.
33 [So Jesus] took him away from the crowd [in order that the two of them could be] alone. Then he put [one of] his fingers into [each of] the man’s ears. After he spat [on his fingers], he touched the man’s tongue [with his fingers].
Kaj kondukinte lin el la homamaso en apartan lokon, li metis siajn fingrojn en liajn orelojn, kaj kraĉinte, li tuŝis lian langon;
34 Then he looked up toward heaven, he sighed [because he was concerned for the man], and then [in his own language] he said to the man’s [ears], “Ephphatha”, which means, “Be opened {Open up}!”.
kaj suprenrigardinte al la ĉielo, li ĝemis, kaj diris al li: Efata, tio estas: Malfermiĝu.
35 At once the man could hear plainly [MTY]. He also began to speak clearly because [what was causing him to be unable to speak] was healed {Jesus healed [what was causing him to be unable to speak]}.
Kaj liaj oreloj malfermiĝis, kaj la ligilo de lia lango malstreĉiĝis, kaj li parolis klare.
36 Jesus told ([the people/his friends]) not to tell anyone [what he had done]. But, although he ordered them [and others] repeatedly [not to tell anyone about it], they kept talking about it very much.
Kaj li admonis ilin, ke oni diru tion al neniu; sed ju pli li malpermesis, des pli multe ili ĉie sciigis ĝin.
37 [People who heard about it] were utterly amazed and were saying [enthusiastically], “Everything he has done is wonderful! [Besides doing other amazing things], he enables deaf people to hear! And he enables those who cannot speak to speak!”
Kaj supermezure ili miregis, dirante: Li faris ĉion bone; li igas la surdulojn aŭdi, kaj la mutulojn paroli.
