Mark 6
1 Jesus left [Capernaum city and went to his hometown, Nazareth]. His disciples went with him.
Đức Chúa Jêsus đi khỏi đó, đến quê hương mình, có các môn đồ cùng đi theo.
2 (On the Sabbath/On the Jewish rest day), [he entered] the Jewish worship house and taught [the people]. Many who were listening to him were astonished. [But some] were saying, “[This man is just an ordinary person like we are! So (we cannot believe that] this man [is able to teach us] about these things and that he has been made very wise {that [God] has made him very wise} and that he is performing such miracles![/how is it that] [RHQ] this man [is able to teach us] about these things and that he has been made very wise {that [God] has made him very wise} and that he is performing such miracles?) [RHQ]
Đến ngày Sa-bát, Ngài bắt đầu dạy dỗ trong nhà hội; thiên hạ nghe Ngài, lấy làm lạ mà nói rằng: Người bởi đâu được những điều nầy? Sự khôn sáng mà người được ban cho là gì, và thể nào tay người làm được những phép lạ dường ấy?
3 ([We know that] he is [just an ordinary] carpenter!/Isn’t he [just an ordinary] carpenter [RHQ]?) [We know him and his family! We know] Mary his mother! ([We know] his [younger] brothers James, Joses, Judas and Simon!/Are not his [younger] brothers James, Joses, Judas and Simon?) [RHQ] And (his [younger] sisters also live here in this town!/do not his [younger] sisters also live here in this town?) [RHQ]” So they despised him.
Có phải người là thợ mộc, con trai Ma-ri, anh em với Gia-cơ, Giô-sê, Giu-đê, và Si-môn chăng? Chị em người há chẳng phải ở giữa chúng ta đây ư? Chúng bèn vấp phạm vì cớ Ngài.
4 Jesus [knew that they refused to believe in him]. So he said to them, “[It is certainly true that] people honor [me and other] prophets [in other places, but] not in our hometowns! Even our relatives and the people who live in our own houses do not honor us!”
Song Đức Chúa Jêsus phán cùng họ rằng: Đấng tiên tri chỉ bị quê hương mình, bà con mình và trong nhà mình khinh dể mà thôi.
5 [So], although he healed a few sick people there by touching them, he [decided] not to perform many [other] miracles [in Nazareth] because the people there did not believe that he was the Messiah.
ỳ đó, Ngài không làm phép lạ nào được, chỉ đặt tay chữa lành một vài người đau ốm;
6 He was amazed that they did not believe [in him]. Mark 6:6b-13 Jesus [and his disciples] went from town to town [in that region] teaching [the people].
và Ngài lấy làm lạ vì chúng chẳng tin. Rồi Ngài đi khắp các làng gần đó mà giảng dạy.
7 [One day] he summoned the twelve [disciples], and then he [told them that] he was going to send them out two-by-two [to teach people in various towns]. He gave them power [to expel] evil spirits [from people].
Ngài bèn kêu mười hai sứ đồ, bắt đầu sai đi từng đôi, ban quyền phép trừ tà ma.
8 He also instructed them to wear sandals and to take along a walking stick when they were traveling. He told them not to take food, nor a bag [in which travelers carry supplies], nor any money for their journey. He also did not allow them to take extra clothing. [He wanted the people who heard their message to give them what they needed].
Ngài truyền cho sứ đồ đi đường đừng đem chi theo hết, hoặc bánh, hoặc bao, hoặc tiền bạc trong dây lưng, chỉ đem một cây gậy mà thôi;
chỉ mang dép, đừng mặc hai áo.
10 He also instructed them, “After you enter a town, [if someone invites you to stay in his house], go into his house. Eat and sleep in that same home until you leave that town.
Ngài phán cùng sứ đồ rằng: Hễ nhà nào các ngươi sẽ vào, hãy cứ ở đó, cho đến khi đi.
11 Wherever the people do not welcome you and wherever the people do not listen to you, shake off the dust from your feet as you leave [that place]. By doing that, you will warn them [that God will punish them for rejecting your message].”
Nếu có chỗ nào, người ta không chịu tiếp các ngươi, và cũng không nghe các ngươi nữa, thì hãy đi khỏi đó, và phủi bụi đã dính chân mình, để làm chứng cho họ.
12 [So] after the disciples went out [to various towns], they were preaching that people should stop their sinful behavior.
Vậy, các sứ đồ đi ra, giảng cho người ta phải ăn năn;
13 They were also expelling many evil spirits [from people], and they were anointing many sick people with [olive] oil and healing them.
đuổi nhiều ma quỉ, xức dầu cho nhiều kẻ bịnh và chữa cho được lành.
14 [King] Herod [Antipas] heard about [what] Jesus [was doing], because many people were talking [about it. Some] people were saying [about Jesus], “[He must be] John the Baptizer! He has come back to life! That is why he [has God’s] power to perform these miracles!”
Vả, vua Hê-rốt nghe nói về Đức Chúa Jêsus (vì danh tiếng Ngài đã trở nên lừng lẫy), thì nói rằng: Giăng, là người làm phép báp-tem, đã từ kẻ chết sống lại; cho nên tự người làm ra các phép lạ.
15 Others were saying [about Jesus], “He is [the former prophet] Elijah, [whom God promised to send back again].” Others were saying [about Jesus], “[No], he is a [different] prophet, like one of the [other] prophets [who lived long ago].”
Người thì nói: Aáy là Ê-li; kẻ thì nói: Aáy là đấng tiên tri, như một trong các đấng tiên tri đời xưa.
16 Having heard [what the people were saying, King] Herod [Antipas] himself repeatedly said, “The man [performing those miracles] must be John! I [commanded my soldiers to] cut off his head, but he has come back to life again [to get revenge for my killing him]!”
Nhưng Hê-rốt nghe vậy, thì nói rằng: Aáy là Giăng mà ta đã truyền chém, người đã sống lại.
17 The reason [King Herod concluded that John wanted revenge is as follows: Some time before this], Herod married Herodias, while she was [still] the wife of his [younger] brother, Philip.
Số là, Hê-rốt đã sai người bắt Giăng, và truyền xiềng lại cầm trong ngục, bởi cớ Hê-rô-đia, vợ Phi-líp em vua, vì vua đã cưới nàng,
18 John kept telling Herod, “[God’s] law does not permit you to marry the wife of your brother [while he is still alive].” Then, because Herodias [urged him to put John in prison], Herod himself sent [soldiers to John]. They seized John and put him in prison.
và Giăng có can vua rằng: Vua không nên lấy vợ em mình.
19 But because Herodias wanted to get [further] revenge on John, she wanted [someone] to execute him. But she could not do that because [while John was in prison], Herod kept John safe [from her].
Nhân đó, Hê-rô-đia căm Giăng, muốn giết đi.
20 Herod did this because he respected/feared John, because he knew that he was a righteous and holy man. The king did not know what he should do, but he liked to listen to him.
Nhưng không thể giết, vì Hê-rốt sợ Giăng, biết là một người công bình và thánh. Vua vẫn gìn giữ người, khi nghe lời người rồi, lòng hằng bối rối, mà vua bằng lòng nghe.
21 But [Herodias was able to have someone execute John when they honored/celebrated] the day when Herod was born. On that day, he invited the [most important] government officials, the [most important] army leaders, and the most important men in Galilee [district] in order that they might eat [and celebrate with him].
Nhưng, vừa gặp dịp tiện, là ngày sanh nhựt Hê-rốt, vua đãi tiệc các quan lớn trong triều, các quan võ, cùng các người tôn trưởng trong xứ Ga-li-lê.
22 [While they were eating], Herodias’ daughter came into the room and danced, and that pleased [King] Herod and his guests. So the king said to her, “Ask me for whatever you desire and I will give it to you!”
Chính con gái Hê-rô-đia vào, nhảy múa, đẹp lòng Hê-rốt và các ngươi dự tiệc nữa. Vua nói cùng người con gái ấy rằng: Hãy xin ta điều chi ngươi muốn, ta sẽ cho.
23 He said to her, “Whatever you ask, I will give it to you! I will give you up to half of what I own and rule, if you ask for it. May God punish me [if I do not do what I have promised]!”
Vua lại thề cùng nàng rằng: Bất k” ngươi xin điều chi, ta cũng sẽ cho, dầu xin phân nửa nước ta cũng vậy.
24 The girl immediately left the room and went to her mother. She [told her what the king had said, and] asked her, “What shall I ask for?” Her mother replied, “[Ask the king to give you] the head of John the Baptizer!”
Nàng ra khỏi đó, nói với mẹ rằng: Tôi nên xin điều chi? Mẹ rằng: Cái đầu của Giăng Báp-tít.
25 The girl quickly entered the room again. She went to the king and she requested, “I want you to command someone to [cut off] the head of John the Baptizer [and] give it to me at once on a platter, [so that my mother can know he is dead]!”
Tức thì nàng vội trở vào nơi vua mà xin rằng: Tôi muốn vua lập tức cho tôi cái đầu Giăng Báp-tít để trên mâm.
26 The king became very distressed [when he heard what she asked for], because he knew John was a very righteous man (OR, because he now knew that he should not have made that promise to her). But he could not refuse [what she requested because] he had promised [that he would give her anything she asked for], and because his guests [had heard him promise that].
Vua lấy làm buồn rầu lắm; nhưng vì cớ lời thề mình và khách dự yến, thì không muốn từ chối nàng.
27 So the king at once ordered the man who executes prisoners to go and [cut off] John’s head and bring it [to the girl]. That man went to the prison and cut off John’s head.
Vua liền sai một người lính thị vệ truyền đem đầu Giăng đến.
28 He [put it on] a platter, brought it back, and gave it to the girl. The girl took it to her mother.
Người ấy đi chém Giăng trong ngục; rồi để đầu trên mâm đem cho người con gái, và người con gái đem cho mẹ mình.
29 After John’s disciples heard [what happened], they went [to the prison] and took John’s body and then they buried [it in a burial cave].
Môn đồ Giăng nghe tin, đến lấy xác người chôn trong mả.
30 The [twelve] apostles returned to Jesus [from the places to which they had gone]. They reported to him what they had done and what they had taught [to people].
Các sứ đồ nhóm lại cùng Đức Chúa Jêsus, thuật cho Ngài mọi điều mình đã làm và dạy.
31 He said to them, “Come [with me] to a place where no people are living, in order that we can be alone and rest a little while!” [He said this] because many people were continually coming to them and going [away again], with the result that [Jesus and] his disciples did not have time to eat [or do anything else].
Ngài phán cùng sứ đồ rằng: Hãy đi tẻ ra trong nơi vắng vẻ, nghỉ ngơi một chút. Vì có kẻ đi người lại đông lắm, đến nỗi Ngài và sứ đồ không có thì giờ mà ăn.
32 So they went away by themselves in a boat to a place where no people were living.
Vậy, Ngài và sứ đồ xuống thuyền đặng đi tẻ ra trong nơi vắng vẻ.
33 [But many] people saw them leaving. They also recognized [that they were Jesus and the disciples, and they saw where they were going]. So they ran [ahead on land] from all the [nearby] towns to the place [where Jesus and his disciples were going]. They [actually] arrived there before [Jesus and the disciples].
Nhưng nhiều người thấy đi, thì nhìn biết; dân chúng từ khắp các thành đều chạy bộ đến nơi Chúa cùng sứ đồ vừa đi, và đã tới đó trước.
34 As Jesus [and his disciples] got out of the boat, Jesus saw this large crowd. He felt sorry for them because they were [confused], like sheep that do not have a shepherd. So he taught them many things.
Bấy giờ Đức Chúa Jêsus ở thuyền bước ra, thấy đoàn dân đông lắm, thì Ngài động lòng thương xót đến, vì như chiên không có người chăn; Ngài bèn khởi sự dạy dỗ họ nhiều điều.
35 Late [in the afternoon], the disciples came to him and said, “This is a place where no people live and it is very late.
Trời đã chiều, môn đồ tới gần Ngài mà thưa rằng: Chỗ nầy là vắng vẻ, và trời đã chiều rồi;
36 [So] send the people away in order that they may go to the surrounding farms and villages in order that they can buy for themselves something to eat!”
xin cho dân chúng về, để họ đi các nơi nhà quê và các làng gần đây đặng mua đồ ăn.
37 But he replied, “[No], you [yourselves] give them something to eat!” They replied, “(We could not buy enough bread to feed [this crowd], even if we had as much money as a man earns by working 200 days!/How could we buy enough bread to feed [this mob], even if we had as much money as a man earns by working 200 days?)” [RHQ]
Ngài đáp rằng: Chính các ngươi phải cho họ ăn. Môn đồ thưa rằng: chúng tôi sẽ đi mua đến hai trăm đơ-ni-ê bánh để cho họ ăn hay sao?
38 But he replied to them, “How many loaves of bread do you have? Go and find out!” They [went and] found out and then they told him, “We have [only] five flat loaves and two [cooked] fish!”
Ngài hỏi rằng: Các ngươi có bao nhiêu bánh? Hãy đi xem thử. Môn đồ xem xét rồi, thưa rằng: Năm cái bánh và hai con cá.
39 He instructed [the disciples to tell] all the people to sit down on the green grass.
Ngài bèn truyền cho môn đồ biểu chúng ngồi xuống hết thảy từng chòm trên cỏ xanh.
40 So the people sat in groups. There were 50 people in some groups and 100 people in other groups.
Chúng ngồi xuống từng hàng, hàng thì một trăm, hàng thì năm chục.
41 Jesus took the five flat loaves and the two fish. He looked up towards heaven and thanked [God] for them. Then he broke the loaves and fish into pieces and kept giving them to the disciples in order that they would distribute them to the people.
Đức Chúa Jêsus lấy năm cái bánh và hai con cá, ngước mắt lên trời, tạ ơn, rồi bẻ bánh ra mà trao cho môn đồ, đặng phát cho đoàn dân; lại cũng chia hai con cá cho họ nữa.
42 Everyone ate [this food] until they all had enough to eat!
Ai nấy ăn no nê rồi;
43 The disciples then collected twelve baskets full of pieces [of bread] and of the fish [that were left over].
người ta lượm được mười hai giỏ đầy những miếng bánh và cá còn thừa lại.
44 There were approximately 5,000 men who ate the bread [and fish. They did not even count the women and children].
Vả, số những kẻ đã ăn chừng năm ngàn người.
45 Right away Jesus told his disciples to get into the boat and then go ahead of him to Bethsaida [town, which was] further around [Lake Galilee. He stayed and] dismissed the many people who were there.
Rồi Ngài liền giục môn đồ vào thuyền, qua bờ bên kia trước mình, hướng đến thành Bết-sai-đa, trong khi Ngài cho dân chúng về.
46 After he said goodbye to the people, he went up into the hills in order to pray.
Ngài lìa khỏi chúng rồi, thì lên núi mà cầu nguyện.
47 When it was evening, the [disciples’] boat was in the middle of the lake and Jesus was by himself on the land.
Đến tối, chiếc thuyền đang ở giữa biển, còn Ngài thì ở một mình trên đất.
48 He saw that the wind was [blowing] against them as they rowed. As a result, they were having great difficulty. He approached them early in the morning, when it was still dark, by walking on the water. He intended to walk by them.
Ngài thấy môn đồ chèo khó nhọc lắm, vì gió ngược. Lối canh tư đêm ấy, Ngài đi bộ trên biển mà đến cùng môn đồ; và muốn đi trước.
49 They saw him walking on the water, but they thought that he was a ghost. They screamed
Môn đồ thấy Ngài đi bộ trên mặt biển ngỡ là ma, nên la lên;
50 because they all were terrified when they saw him. But he talked to them. He said to them, “Be calm! Do not be afraid, [because] it is I!”
vì ai nấy đều thấy Ngài và sợ hoảng. nhưng Ngài liền nói chuyện với môn đồ và phán rằng: Hãy yên lòng, ta đây đừng sợ chi.
51 He got into the boat [and sat down] with them and the wind [immediately] blowing. They were completely amazed [about what he had done].
Ngài bèn bước lên thuyền với môn đồ, thì gió lặng. Môn đồ càng lấy làm lạ hơn nữa;
52 [Although they had seen Jesus multiply] the [bread and the fish], they did not understand [from that how powerful he was, as they should have]. They did not think clearly about it.
vì chẳng hiểu phép lạ về mấy cái bánh, bởi lòng cứng cỏi.
53 After they went further around [Lake Galilee in a boat, they came to the shore at Gennesaret town]. Then they tied up the boat there.
Khi Ngài và môn đồ đã qua khỏi biển, đến xứ Ghê-nê-xa-rết, thì ghé thuyền vào bờ.
54 As soon as they got out of the boat, [the people there] recognized Jesus.
Vừa ở trong thuyền bước ra, có dân chúng nhận biết Ngài,
55 So they ran throughout the whole district [in order to tell others that Jesus was there]. Then the people [placed] those who were sick on stretchers and carried them to any place where they heard [people say] that Jesus was.
chạy khắp cả miền đó, khiêng những người đau nằm trên giường, hễ nghe Ngài ở đâu thì đem đến đó.
56 In whatever village, town or other place where he entered, they would bring to the marketplaces those who were sick. Then the [sick people] would beg Jesus to let them touch [him or] even the edge of his clothes [in order that Jesus might heal them]. All those who touched [him or his robe] were healed.
Ngài đến nơi nào, hoặc làng, thành, hay chốn nhà quê, người ta đem người đau để tại các chợ, và xin Ngài cho phép mình ít nữa được rờ đến trôn áo Ngài; những kẻ đã rờ đều được lành bịnh cả.
