Luke 4
1 As Jesus left the Jordan [River valley], the Holy Spirit was completely controlling him.
Chúa Giê-xu đầy dẫy Chúa Thánh Linh, từ bờ sông Giô-đan trở về, liền được Chúa Thánh Linh đưa vào hoang mạc,
2 For 40 days the Spirit led him around in the desolate area. During that time Jesus was being tempted by the devil {the devil was tempting him}, and Jesus did not eat anything. When that time ended, he was [very] hungry.
nơi ma quỷ cám dỗ trong bốn mươi ngày. Chúa nhịn ăn suốt thời gian ấy, nên Ngài đói.
3 Then the devil said to Jesus, “Because you [claim that you] ([have a relationship with] God as a son [has with his father] [MET]/are the man who is both God and man), [prove it by] telling these stones to become bread [so that you can eat them]!”
Sau đó ma quỷ đến cám dỗ: “Thầy cứ hóa đá thành bánh mà ăn! Có thế mới chứng tỏ Thầy là Con Đức Chúa Trời!”
4 Jesus replied, “[No, I will not change stones into bread, because it is written] {[Moses] wrote} [in the Scriptures] that [eating] food sustains people physically, but it does not [sustain them spiritually. They also need food for their spirits].”
Nhưng Chúa Giê-xu đáp: “Thánh Kinh chép: ‘Người ta sống không phải chỉ nhờ bánh.’”
5 Then the devil took him on top of [a high mountain] and showed him in an instant all the nations in the world.
Sau đó, Sa-tan đem Chúa lên cao, chỉ cho Ngài xem tất cả các nước trên thế giới trong giây phút.
6 Then he said to [Jesus], “I will give you the authority [to rule] all these areas and will make you famous. [I can do this] because [God] has permitted me [to control these areas], and I can allow anyone I desire to rule them!
Và hứa: “Tôi sẽ cho Thầy tất cả uy quyền và vinh quang của các nước đó. Vì tất cả đã giao cho tôi, tôi muốn cho ai tùy ý.
7 So if you worship me, I will [let] you [rule] them all!”
Tôi sẽ cho Thầy tất cả, nếu Thầy thờ lạy tôi.”
8 But Jesus replied, “[No, I] will not [worship you, because] it is written {[the Psalmist] wrote} [in the Scriptures], ‘It is the Lord, your God, whom you must worship, and you must serve only him!’”
Chúa Giê-xu đáp: “Thánh Kinh dạy: ‘Ngươi chỉ thờ lạy Chúa Hằng Hữu là Đức Chúa Trời ngươi, và chỉ phụng sự Ngài mà thôi.’”
9 Then the devil took [Jesus] to Jerusalem. He set him on the highest part of the Temple and said to him, “Because you [claim that you] ([have a relationship with God as a son has with his father] [MET]/are the man who is both God and man), [prove it by] jumping down from here.
Sa-tan đưa Ngài đến Giê-ru-sa-lem, đặt Ngài trên nóc Đền Thờ mà xúi giục: “Nếu Thầy là Con Đức Chúa Trời, Thầy cứ lao mình xuống đi!
10 [You will not be hurt], because it is written {the [Psalmist] wrote} [in the Scriptures], ‘God will command his angels to protect you [(sg)].
Vì Thánh Kinh chép: ‘Đức Chúa Trời sẽ sai thiên sứ bảo vệ Con.
11 They will lift you up with their hands [when you are falling], so that [you will not get hurt]. You will not [even] strike your foot on a stone.’”
Và đưa tay nâng đỡ Con, cho chân Con khỏi vấp vào đá.’”
12 But Jesus replied, “[No, I] will not [do that, because] it is written {[Moses] wrote} [in the Scriptures]: ‘Do not try to test the Lord your God [to see if he will prevent something bad from happening to you when you do something foolish]’.”
Chúa Giê-xu đáp: “Thánh Kinh cũng dạy: ‘Ngươi đừng thách thức Chúa Hằng Hữu là Đức Chúa Trời ngươi!’”
13 Then, after the devil had finished trying to tempt [Jesus] in many ways, he left him. He wanted to try to tempt him later at an appropriate time.
Sau khi ma quỷ cám dỗ Chúa Giê-xu đủ cách, nó tạm lìa Ngài.
14 As the Spirit empowered him, Jesus returned to Galilee [district. People] throughout all that region heard about what he [was doing].
Chúa Giê-xu trở về xứ Ga-li-lê, đầy quyền năng Chúa Thánh Linh. Danh tiếng Ngài đồn ra khắp vùng.
15 He taught [people] in their (synagogues/meeting places). [As a result], he was praised by everyone {everyone praised him}.
Ngài giảng dạy trong các hội đường, được mọi người ca ngợi.
16 Then [Jesus] went to Nazareth, [the town] where he grew up. (On the Sabbath/On the Jewish rest day) he went (to the synagogue/to the Jewish meeting place), as he usually did. He stood up [to indicate that he wanted] to read [Scriptures] to them.
Chúa Giê-xu về Na-xa-rét, nơi Ngài sống từ thuở bé, Chúa thường vào hội đường vào ngày Sa-bát và đứng dậy đọc Thánh Kinh.
17 A scroll containing [the words] that the prophet Isaiah [had written] was given to him {[Someone] gave to him a scroll containing [the words] that the prophet Isaiah [had written]}. He opened the scroll and found the place from which he [wanted to] read. [He read these words]:
Người ta trao sách tiên tri Y-sai, Ngài mở ra đọc:
18 The Spirit (of the Lord/of God) is upon me. He has appointed [MTY] me to declare God’s good news to the poor. He has sent me [here] to proclaim that God will deliver those whom [Satan] has captured, and he will [enable me to] enable those who are blind to see. He will enable me to free people who have been oppressed {whom [others] have oppressed}.
“Thánh Linh Chúa ngự trên tôi, Chúa ủy nhiệm tôi truyền giảng Phúc Âm cho người nghèo. Ngài sai tôi loan tin tù nhân được giải thoát, người khiếm thị được sáng, người bị áp bức được tự do,
19 And he sent me to declare that now is the time when (the Lord/God) will [act] favorably [toward people].
và Chúa Hằng Hữu sẵn sàng ban ân lành cho người tin nhận Ngài.”
20 Then he rolled up the scroll and gave it back to the attendant, and sat down [to teach the people]. Everyone in the synagogue was looking intently [MTY] at him.
Chúa gấp sách trả cho người giúp việc hội đường và ngồi xuống. Mọi người chăm chú nhìn Ngài.
21 He said to them, “Today as you have been hearing [MTY] [me speak], [I am beginning] to fulfill this Scripture passage.”
Chúa mở lời: “Hôm nay lời Thánh Kinh mà các người vừa nghe đó đã được ứng nghiệm!”
22 [At first] everyone there spoke well about him, and they were amazed at the charming words that he spoke. [But then some of] them said, “(He is [only] Joseph’s son!/Isn’t he [only] Joseph’s son?) [RHQ] [So] ([it is useless for us(exc) to listen to what he says!/why should we(exc) listen to what he says]?) [RHQ]”
Cả hội đường đều tán thưởng và ngạc nhiên về những lời dạy cao sâu của Chúa. Họ hỏi nhau: “Ông ấy có phải con Giô-sép không?”
23 He said to them, “Surely [some of] you will quote to me the proverb that says, ‘Doctor, heal yourself!’ [What you will mean is], ‘People told us that you did miracles in Capernaum [town, but we(exc) do not know if those reports are true. So] do miracles here in your own hometown, too!’”
Chúa đáp: “Hẳn các ông muốn áp dụng tục ngữ này cho tôi: ‘Y sĩ, hãy chữa lành cho mình đi!’ Ý các ông là ‘Hãy làm phép lạ tại quê nhà như đã thực hiện tại Ca-bê-na-um.’
24 Then he said, “It is certainly true that [people] do not accept [the message of] a prophet when he speaks in his hometown, [just like you(pl) are not accepting my message now].
Nhưng tôi cho các ông biết, chẳng có tiên tri nào được quê hương mình hoan nghênh cả.
25 But think about this: There were many widows in Israel during the time when [the prophet] Elijah [lived. During that time], because of there being no rain [MTY] for three years and six months, there was a great famine throughout the country.
Thật thế, ngày xưa khi người Ít-ra-ên bị hạn hán ba năm rưỡi và nạn đói lớn, dù trong nước có rất nhiều quả phụ,
26 But [God] did not send Elijah to [help] any of those [Jewish] widows. [God sent him] to Zarepath [town] near Sidon [city], to [help] a [non-Jewish] widow.
nhưng tiên tri Ê-li được Đức Chúa Trời sai đến nhà một quả phụ nước ngoài tại Sa-rép-ta, xứ Si-đôn.
27 There were also many [Jewish] lepers in Israel during the time when the prophet Elisha [lived]. But [Elisha] did not heal any of them. He healed only Naaman, a [non-Jewish] man from Syria.”
Cũng vậy, vào đời tiên tri Ê-li-sê, nhiều người Ít-ra-ên mắc bệnh phong hủi, nhưng chỉ có Na-a-man, người Sy-ri được chữa lành.”
28 When all the people in the synagogue heard him say that, they were very angry, [because they realized that he was inferring that he similarly would help non-Jewish people instead of helping Jews] (OR, [that they also were not worthy of receiving God’s help]).
Nghe Chúa dạy, mọi người trong hội đường đều giận dữ,
29 So they all got up and shoved him out of the town. They took him to the top of the hill outside their town in order to throw him off the cliff [and kill him].
xông lại kéo Ngài ra ngoài thành, đẩy Ngài lên sườn núi, định xô Ngài xuống vực thẳm.
30 But he [simply] walked through their midst and went away.
Nhưng Chúa lách qua đám đông, đi nơi khác.
31 [One day] Jesus went [with his disciples] down to Capernaum, a town in Galilee [district]. On the next (Sabbath/Jewish day of rest) (OR, Each (Sabbath/Jewish day of rest)), he taught the people ([in the synagogue/in the Jewish meeting place]).
Chúa trở lại thành Ca-bê-na-um, xứ Ga-li-lê, và Ngài vào hội đường giảng dạy nhằm ngày Sa-bát.
32 They were continually amazed at what he was teaching, because [he spoke] ([with authority/as people speak who have] the right to command others what to do).
Dân chúng rất ngạc nhiên, vì lời Chúa đầy uy quyền.
33 [That day], (OR, On one of those Jewish days of rest, ) there was a man in the synagogue who was controlled by an evil spirit. That man shouted very loudly,
Trong hội đường, một người bị quỷ ám kêu lên:
34 “Hey! Jesus, from Nazareth! [We(exc) evil spirits] have nothing in common with you, so ([do not interfere with us now!/why should you interfere with us now]?) [RHQ] (Do not destroy us [now!]/Have you come to destroy us [now]?) [RHQ] I know who you are. You are the Holy One [who has come] from God!”
“Giê-xu người Na-xa-rét! Ngài định làm gì chúng tôi? Có phải Ngài đến tiêu diệt chúng tôi không? Tôi biết Ngài là Đấng Thánh của Đức Chúa Trời!”
35 Jesus rebuked [the evil spirit], saying, “Be quiet! And come out [of the man]!” The demon threw the man down on the ground in the midst of the people. But without harming the man, the demon left him.
Chúa Giê-xu quở trách quỷ. Ngài phán: “Im đi! Hãy ra khỏi người này.” Quỷ vật nhào anh ấy trước mặt mọi người, rồi ra khỏi, không làm thiệt hại gì.
36 The people were all amazed. They said to each other, “(What he says to the demons [has great power!/] [kind of] teaching is this?) [RHQ] He speaks to them like he knows that they must obey him, and as a result they leave people!”
Ai nấy kinh ngạc bảo nhau: “Lời Ngài đầy uy quyền đến nỗi quỷ cũng phải tuân lệnh.”
37 The people were telling everyone in [every village] in the surrounding region what Jesus [had done].
Việc Chúa đuổi quỷ được đồn ra khắp xứ.
38 Jesus [and his disciples] left (the synagogue/the Jewish meeting place) and entered Simon’s house. Simon’s mother-in-law was sick and had a high fever. So [others in Simon’s family] (OR, [the disciples]) asked Jesus to [heal] her.
Rời hội đường, Chúa Giê-xu đến nhà Si-môn. Bà gia Si-môn đang sốt nặng, mọi người xin Ngài chữa cho bà.
39 So he bent over her and commanded the fever to leave her. At once she became well! She got up and served them [some food].
Chúa đến bên giường quở cơn sốt; lập tức bà hết sốt, đứng dậy tiếp đãi mọi người.
40 When the sun was setting [that day, and the restriction about not traveling] (on [the Sabbath/on the Jewish rest day]) [was ended], many people [HYP] whose [friends or relatives] were sick or who had various diseases brought them to Jesus. He put his hands on them and healed [all of] them.
Lúc mặt trời lặn, người ta đem tất cả người bệnh tật đến gần Chúa Giê-xu. Ngài đặt tay chữa lành từng người.
41 He also was [expelling demons] from many people. As the demons left those people, they shouted to Jesus, “You are (the Son of God/the one who is God and man)!” But he rebuked those demons and would not allow them to tell [people about him], because they knew that he was the Messiah, and [for various reasons he did not want everyone to know that yet].
Chúa cũng đuổi quỷ cho nhiều người. Các quỷ bị trục xuất thường kêu lớn: “Ngài là Con Đức Chúa Trời!” Nhưng Chúa quở trách, không cho chúng lên tiếng, vì chúng biết Ngài là Đấng Mết-si-a.
42 [Early] the next morning [Jesus] left that house and went to an uninhabited place [to pray]. Many people searched for him, and when they found him they kept urging him not to leave them.
Sáng hôm sau, Chúa Giê-xu đến nơi vắng vẻ. Dân chúng đi tìm Ngài khắp nơi. Tìm gặp Chúa, họ nài xin Ngài ở lại, đừng rời khỏi xứ họ.
43 But he said to them, “I must tell [people] in other towns also the good message about how God wants to rule [MET] their lives, because that is what I was sent {[God] sent me} to do.”
Nhưng Chúa đáp: “Ta còn phải truyền giảng Phúc Âm Nước của Đức Chúa Trời tại nhiều nơi khác nữa. Đó là lý do Ta được sai đến trần gian.”
44 So he kept preaching in (the synagogues/Jewish worship places) [in various towns] in Judea [province].
Vậy Ngài tiếp tục đi khắp xứ Giu-đê, giảng dạy trong các hội đường.
