Job 38
1 Then Yahweh spoke to Job from inside a great windstorm. He said to him,
Potem PAN odpowiedział Hiobowi spośród wichru:
2 “(Who are you to question what I plan to do?/You have no right/authority to question what I plan to do.) [RHQ] You are speaking ignorantly!
Kim jest ten, co zaciemnia radę słowami bez poznania?
3 I want to ask you [some] questions, so, just like men prepare themselves for a difficult task [MET], prepare to answer my questions.
Przepasz teraz swe biodra jak mężczyzna, będę cię pytał, a ty mi odpowiadaj.
4 (“Where were you/Were you there with me) [long ago] when I (laid the foundations of/created) the earth? Since you know so much, tell me [where you were at that time].
Gdzie byłeś, kiedy zakładałem fundamenty ziemi? Powiedz, jeśli masz [tę] wiedzę.
5 Do you know how I decided how large the earth would be? Do you know who stretched a measuring tape around the earth? Surely [since you think that you know so much, ] you should know that!
Kto określił jej rozmiary? Czy wiesz? Kto rozciągnął nad nią sznur?
6 What supports the pillars on which the earth rests? When the stars [that shine early] in the morning sang together, and someone put in place the stone that causes the earth to stay in its place, and all the angels shouted joyfully [when they saw that happening], who laid that cornerstone? [Did you?]
Na czym są oparte jej podstawy? Kto położył jej kamień węgielny;
Gdy gwiazdy poranne razem śpiewały i radowali się wszyscy synowie Boży?
8 “When the seas poured forth from inside the earth, who prevented the water from flooding over the land?
Kto zamknął bramą morze, gdy się wyrywało [jakby] wychodzące z łona?
9 It was I, [not you, ] who caused clouds to come over the seas and caused it to become very dark [under those clouds].
Gdy chmurę uczyniłem jego szatą, a ciemność jego pieluszkami;
10 I set limits for the seas, and I put barriers [so that the water would not come over the land].
Gdy ustanowiłem o nim swój dekret i poustawiałem rygle i bramy;
11 [I pointed to the shore] and said to the water, ‘I permit you to come up to here, but I do not permit you to come any farther. Your powerful waves must stop there!’
I powiedziałem: Dotąd dojdziesz, a nie dalej; tu położysz swe nadęte fale.
12 “Job, have you [ever] commanded the morning [to begin]? Have you [ever] told the dawn to start a new day?
Czy kiedykolwiek w swoim życiu rozkazywałeś rankowi i wskazałeś zorzy jej miejsce;
13 Have you [ever] told the dawn to spread out over the whole earth, with the result that wicked people run away from the light?
Aby ogarnęła krańce ziemi i aby niegodziwi zostali z niej strząśnięci?
14 When it becomes light after the dawn, the hills and the valleys become clear like the folds in a cloth.
Ona zmienia się jak glina pod pieczęcią, [a wszystko] stoi jak szata.
15 When it becomes daylight, the wicked do not have the darkness [that they like]; [in the daylight] they no longer are able to raise up their arms, ready to hurt people.
Niegodziwym jest odebrana ich światłość, a wyniosłe ramię będzie złamane.
16 “[Job, ] have you traveled to the springs [in the bottom of the ocean] from which the water in the seas comes? Have you investigated/explored the very bottom of the oceans?
Czy dotarłeś aż do źródeł morza? Czy przechadzałeś się po dnie głębin?
17 Has someone shown you the gates to the place where dead people are, the gates to the place where it is very dark?
Czy bramy śmierci zostały przed tobą odkryte? Czy widziałeś bramy cienia śmierci?
18 Do you know how big the earth is? Tell me, if you know all these things!
Czy pojąłeś szerokość ziemi? Powiedz mi, jeśli to wszystko wiesz.
19 “Where is the road to the place where light comes from? And [can you tell me] where darkness lives?
Gdzie jest droga do miejsca przebywania światłości? Gdzie swoje miejsce [ma] ciemność;
20 Can take me to its home? Do you know where the road is that goes there?
Abyś ją zaprowadził do jej granic i mógł poznać ścieżki do jej domu?
21 I am sure that you know these things, because you [talk as though you] were born before the time when all things were created; you [must] be very old!
Czy wiesz to, bo wtedy się urodziłeś i liczba twoich dni [jest] wielka?
22 “Have you entered the place where I store the snow and the place where I keep the hail?
Czy dotarłeś do skarbnic śniegu? Czy widziałeś skarbnice gradu;
23 I store the snow and the hail [in order that I can use them to help my people] when [they have] troubles, in times when [they are fighting] wars [DOU].
Który zachowuję na czas ucisku, na dzień bitwy i wojny?
24 And where is the road to the place from which I cause the lightning to flash? Where is the place from where the east wind begins to blow over all the earth?
Jaką drogą dzieli się światłość, która rozpędza wiatr wschodni po ziemi?
25 Who created the channels in which the rain comes down from the sky? Who makes the roads for the thunder/lightning?
Kto podzielił kanał dla ulewy i drogę dla błyskawicy grzmotu;
26 Who causes rain to fall in the desert, in places where no one lives?
Aby padał deszcz na ziemię, w której nikt nie mieszka, i na pustynię, gdzie nie ma człowieka;
27 Who sends the rain that gives moisture/water to areas where nothing has grown, with the result that grass begins to grow again?
Aby nasycił [miejsce] puste i jałowe oraz zasilił rosnącą [tam] trawę?
28 Does the rain have a father? Does the dew [also] have a father?
Czy deszcz ma ojca? A kto spłodził krople rosy?
29 And from whose womb does ice come [in the (winter/cold season)]? Who gives birth to the frost that comes down from the sky?
Z czyjego łona wychodzi lód? A kto spłodził szron niebieski?
30 [In the winter, ] the water [freezes and] becomes hard, like a rock, and the surface of lakes becomes frozen.
Wody zostają przykryte niczym kamieniem, gdy powierzchnia głębiny zamarza.
31 “[Job], can you fasten the chains that hold the stars together in clusters/groups in the sky?
Czy możesz związać jasne gwiazdy Plejad albo rozluźnić więzy Oriona?
32 Can you tell the stars when they should shine? Can you guide [the stars in the groups in the northern sky whose names are] the Big Bear and the Little Bear?
Czy wyprowadzisz w swym czasie gwiazdy południowe? Czy poprowadzisz Niedźwiedzicę z jej synami?
33 Do you know the laws that the stars must obey? Can you cause those same laws to rule [everything here] on the earth?
Czy znasz porządek nieba? Czy możesz ustanowić jego panowanie na ziemi?
34 “Can you shout to the clouds and cause rain to pour down on you?
Czy podniesiesz swój głos ku chmurom, aby cię ulewa przykryła?
35 Can you cause flashes of lightning to come down and strike where you want it to strike? Do those flashes say to you, ‘Where do you want us to strike next?’
Czy możesz wypuścić błyskawice, aby przyszły i mówiły: Oto jesteśmy?
36 Who enables the clouds to know when they should cause rain to fall?
Kto włożył we wnętrze [ludzkie] mądrość? Kto dał sercu rozum?
37 And who is skilled/wise enough to be able to count the clouds? Who can tilt the jugs of water in the sky [to cause the rain to fall],
Kto zdoła policzyć chmury [swoją] mądrością? Kto uspokoi, kiedy leje z nieba;
38 with the result that the dry ground becomes hard as the dry (clods/lumps of soil) [become wet and] stick together?
Gdy proch twardnieje, a bryły przylegają do siebie?
39 “When a lioness and her cubs crouch in their dens or hide in a thicket, [waiting for some animal to pass by that they can kill, ] can you find animals for a lioness to kill so that [she and] her cubs can [eat the meat and] not be hungry any more?
Czy lwu zdobyczy nałowisz, czy zaspokoisz głód lwiątek;
Gdy tulą się w swoich jaskiniach i czyhają w cieniu swoich jam?
41 Who provides dead animals for crows, when the baby crows are calling out to me [for food], [when they are so weak] because of their lack of food [that] they (stagger around/can hardly stand up) [in their nests]?”
Kto dostarcza krukowi pokarmu, gdy jego młode wołają do Boga [i] tułają się bez pożywienia?
