Job 34
1 Then Elihu continued:
Елиху йәнә җававән мундақ деди: —
2 “You [three] men who [think that you] [SAR] are very wise, hear me; listen to what I am saying, you men who [say that you] know so much.
«И данишмәнләр, сөзлиримни аңлаңлар, И тәҗрибә-савақлиқ адәмләр, маңа қулақ селиңлар.
3 When we [SYN] hear what other people [like you] say, we [RHQ] think carefully about what they say [to determine what is good and what is bad], like we [SYN] taste food [to determine what is good].
Еғиз таам тетип баққандәк, Қулақ сөзниң тәмини синап бақиду.
4 We need to decide [who is saying] what is right and to determine among ourselves what is good/best.
Өзимиз үчүн неминиң тоғра болидиғанлиғини байқап таллайли; Аримизда неминиң яхши болидиғанлиғини биләйли!
5 Job has said, ‘I am innocent, but God has refused to judge me fairly/justly.
Чүнки Аюп: «Мән һәққанийдурмән», Вә: «Тәңри мениң һәққимни булап кәткән» — дәйду.
6 Even though I have always done what is right, he is lying about me. Even though I have not done what is wrong, he has caused me to suffer, and I will certainly die.’
Йәнә у: «Һәққимгә зиян йәткүзидиған, ялған гәпни қилишим тоғриму? Һеч асийлиғим болмиғини билән, маңа санҗилған оқ зәхмигә дава йоқ» — дәйду,
7 (Is there any person like Job, who insults others as easily as people accept a drink of water?/There is no person like Job, who insults others as easily as people accept a drink of water.) [RHQ]
Қени, Аюпқа охшайдиған ким бар?! Униңға нисбәтән башқиларни һақарәтләш су ичкәндәк аддий иштур.
8 He habitually associates with people who do what is evil and spends time with wicked people.
У қәбиһлик қилғучиларға һәмраһ болуп жүриду, У рәзилләр билән биллә маңиду.
9 He has said, ‘It is useless for people to try to please God.’
Чүнки у: «Адәм Худадин сөйүнсә, Бу униңға һеч қандақ пайдиси йоқ» деди.
10 “So, you men who [claim that you] understand everything, listen to me! Almighty God would never consider doing anything that is wicked or wrong [DOU]!
Шуңа, и данишмәнләр, маңа қулақ селиңлар; Рәзиллик Тәңридин жирақта турсун! Яманлиқ Һәммигә Қадирдин нери болсун!
11 He (pays back/punishes) people for what they have done; he gives them what they deserve for the way that they have conducted their lives.
Чүнки У адәмниң қилғанлирини өзигә қайтуриду, Һәр бир адәмгә өз йоли бойичә тегишлик несивә тапқузиду.
12 Truly, Almighty God never does what is wicked; he always [LIT] does what is fair/just.
Дәрһәқиқәт, Тәңри һеч әскилик қилмайду, Һәммигә Қадир һөкүмни һәргиз бурмилимайду.
13 The authority that he has to rule everything on the earth, no one [RHQ] gave it to him; no one [RHQ] put him in control of the whole world. [He has always had that authority].
Ким Униңға йәр-зиминни аманәт қилған? Ким Уни пүткүл җаһанни башқурушқа тайинлиди?
14 If he would take his spirit back to himself,
У пәқәт көңлидә шу нийәтни қилсила, Өзиниң Роһини һәм нәпәсини Өзигә қайтурувалсила,
15 everyone would die [immediately], and their corpses would soon become dirt again.
Шуан барлиқ әт егилири биргә нәпәстин қалиду, Адәмләр топа-чаңға қайтиду.
16 “So, [Job], if [you say that you] understand everything, listen to what I am saying.
Сән данишмән болсаң, буни аңла! Сөзлиримниң садасиға қулақ сал!
17 God could certainly not [RHQ] govern the world if he hated doing what is fair/just. So, will you condemn God, who is righteous and powerful, [saying that what he has done is wrong]?
Адаләткә өч болғучи һөкүм сүрәләмду? Сән «Һәммидин Адил Болғучи»ни гунакар бекитәмсән?!
18 He tells [some] kings that they are worthless, and he says to [some] officials that they are wicked.
У болса падишани: «Яримас!», Мөтивәрләрни: «Рәзилләр» дегүчидур.
19 He does not favor rulers [more than he favors others]; he does not favor rich people more than poor people, because he created all of them.
У нә әмирләргә һеч йүз-хатирә қилмайду, Нә байларни кәмбәғәлләрдин жуқури көрмәйду; Чүнки уларниң һәммисини У Өз қоли билән яратқандур.
20 People [often] die suddenly; he strikes them at midnight and they die; he even gets rid of mighty people without the help of any humans [SYN].
Көзни жумуп ачқичә улар өтүп кетиду, Түн йеримида хәлиқләрму тәвринип дуниядин кетиду; Адәмниң қолисиз улуқлар елип кетилиду.
21 “He sees [MTY] everything that people do; [when we walk, ] he watches every step that we take.
Чүнки Униң нәзәри адәмниң йоллириниң үстидә туриду; У инсанниң бар қәдәмлирини көрүп жүриду.
22 There is no gloom or darkness [DOU] that is so dark that sinners can hide [from him] in that darkness.
Шуңа қәбиһлик қилғучиларға йошурунғидәк һеч қараңғулуқ йоқтур, Һәтта өлүмниң сайисидиму улар йошуруналмайду.
23 God does not [need to] set a time when we will stand in front of him in order that he may judge us. [He can judge us whenever he wants to].
Чүнки Тәңри адәмләрни алдиға һөкүм қилишқа кәлтүрүш үчүн, Уларни узунғичә күзитип жүрүшиниң һаҗити йоқтур.
24 He destroys mighty people without [needing to] investigate [what they have done], and he appoints others to take their places.
У күчлүкләрни тәкшүрүп олтармайла парә-парә қиливетиду, Һәм башқиларни уларниң орниға қойиду;
25 Because he [already] knows what they have done, he removes them at night and gets rid of them.
Чүнки уларниң қилғанлири униңға ениқ туриду; У уларни кечидә өриветиду, шуниң билән улар янҗилиду.
26 Where [many] people can see it, he strikes/punishes them because of the wicked things that they have done;
У яманларни халайиқ алдида качатлиғандәк уларни уриду,
27 he strikes them because they turned away from doing what he wanted them to do and did not pay attention to any of his commands.
Чүнки улар униңға әгишиштин баш тартқан, Униң йоллиридин һеч бирини һеч әтиварлимиған.
28 They [mistreated] the poor people, with the result that those poor people cried out to God [for help], and he heard those afflicted people when they cried out [to him].
Улар шундақ қилип мискинләрниң налә-пәрядини Униң алдиға киргүзиду, Шуниң билән У езилгүчиләрниң ялвурушини аңлайду.
29 But if God decides to do nothing [to punish wicked people], no one can criticize/condemn him. If a godless/wicked man rules a nation, a man who tricks/deceives the people,
У сүкүттә турса, ким ағринип қақшисун. Мәйли әлдин, мәйли шәхстин болсун, Әгәр У [шәпқитини көрсәтмәй] йүзини йошурувалса, ким Уни көрәлисун?
30 and if [God] hides his face [with the result that he does not see that ruler or punish him], no one will be able to prevent that ruler [from doing those things].
Униң мәхсити ипласлар һөкүмранлиқ қилмисун, Улар әл-әһлини дамиға чүшүрмисун дегәнликтур.
31 “Job, have you or anyone else ever said to God, ‘I have been punished [for my sins], and I will not sin any more;
Чүнки буниң билән улардин бириси Тәңригә: «Мән тәкәббурлуқ қилғанмән; Мән тоғрини йәнә бурмилимаймән;
32 so teach/show me what [sins I have committed]; if I have done anything that is evil, I will not do it any more’?
Өзүм билмигинимни маңа үгитип қойғайсән; Мән яманлиқ қилған болсам, мән қайта қилмаймән» — десә,
33 [Job, ] you object to what God has done to you, but do you think that he will do what you want him to do? It is you who must choose [what you say to God], not I; so tell me what you are thinking about this.
Сән Униң бекиткинини рәт қилғанлиғиң үчүн, У пәқәт сениң пикриң бойичила инсанниң қилғанлирини Өзигә қайтуруши керәкму. Мән әмәс, сән қарар қилишиң керәктур; Әнди билгәнлириңни баян қилсаңчу!
34 “People who have good sense, those who are wise and who listen to what I say, will say to me,
Әқли бар адәмләр болса, Гепимни аңлиған дана киши болса: —
35 ‘Job is speaking ignorantly; what he says is nonsense.’
«Аюп саватсиздәк гәп қилди; Униң сөзлиридә әқил-парасәттин әсәр йоқ» — дәйду.
36 I think that Job should be taken to a court and (put on trial/judged), because he answers [us his friends] like wicked men would answer.
Аюп рәзил адәмләрдәк җавап бәргәнлигидин, Ахирғичә синалсун!
37 To add to the [other] sins that he has committed, he is rebelling [against God]; he shows us that he does not respect God [IDM], making long speeches [saying that God has punished him unjustly].”
Чүнки у өз гунайиниң үстигә йәнә асийлиқни қошиду; У аримизда [аһанәт билән] чавак челип, Тәңригә қарши сөзләрни көпәйтмәктә».
