Job 34
1 Then Elihu continued:
Nadto mówił Elihu, i rzekł:
2 “You [three] men who [think that you] [SAR] are very wise, hear me; listen to what I am saying, you men who [say that you] know so much.
Słuchajcież, mądrzy! mów moich, a nauczeni posłuchajcie mię.
3 When we [SYN] hear what other people [like you] say, we [RHQ] think carefully about what they say [to determine what is good and what is bad], like we [SYN] taste food [to determine what is good].
Bo ucho słów doświadcza, jako podniebienie smakuje pokarmu.
4 We need to decide [who is saying] what is right and to determine among ourselves what is good/best.
Obierzmy sobie sąd, a rozeznajmy między sobą, co jest dobrego.
5 Job has said, ‘I am innocent, but God has refused to judge me fairly/justly.
Ponieważ Ijob rzekł: Jestem sprawiedliwym, a Bóg odrzucił sprawę moję:
6 Even though I have always done what is right, he is lying about me. Even though I have not done what is wrong, he has caused me to suffer, and I will certainly die.’
I mamże kłamać, mając sprawiedliwą? Bolesny jest postrzał mój bez przewinienia.
7 (Is there any person like Job, who insults others as easily as people accept a drink of water?/There is no person like Job, who insults others as easily as people accept a drink of water.) [RHQ]
Któryż jest mąż taki, jako Ijob, coby pił pośmiewisko jako wodę?
8 He habitually associates with people who do what is evil and spends time with wicked people.
A coby chodził w towarzystwie czyniących nieprawość; i przestawałby z ludźmi niepobożnymi?
9 He has said, ‘It is useless for people to try to please God.’
Bo powiedział: Nie pomoże człowiekowi, choćby się podobał Bogu.
10 “So, you men who [claim that you] understand everything, listen to me! Almighty God would never consider doing anything that is wicked or wrong [DOU]!
Przetoż mię słuchajcie, mężowie rozumni! Niech będzie daleka niepobożność od Boga, i nieprawość od Wszechmocnego.
11 He (pays back/punishes) people for what they have done; he gives them what they deserve for the way that they have conducted their lives.
Bo on według uczynku płaci człowiekowi, a według drogi jego każdemu nagradza.
12 Truly, Almighty God never does what is wicked; he always [LIT] does what is fair/just.
A zgoła Bóg przewrotnie nie czyni, a Wszechmocny nie podwraca sądu.
13 The authority that he has to rule everything on the earth, no one [RHQ] gave it to him; no one [RHQ] put him in control of the whole world. [He has always had that authority].
Któż go przełożył nad ziemią? a kto wystawił cały okrąg świata?
14 If he would take his spirit back to himself,
Jeźliby obrócił przeciwko niemu serce swoje, a ducha jego, i dech jego do siebie wziął:
15 everyone would die [immediately], and their corpses would soon become dirt again.
Zginęłoby wszelkie ciało społu, a człowiekby się do prochu nawrócił.
16 “So, [Job], if [you say that you] understand everything, listen to what I am saying.
Maszli tedy rozum, słuchaj tego, a przyjmuj w uszy swe głos mowy mojej.
17 God could certainly not [RHQ] govern the world if he hated doing what is fair/just. So, will you condemn God, who is righteous and powerful, [saying that what he has done is wrong]?
Azaż ten, który ma w nienawiści sąd, panować może? azaż tego, który jest wielce sprawiedliwy, niepobożnym uczynisz?
18 He tells [some] kings that they are worthless, and he says to [some] officials that they are wicked.
Zaż potępisz tego, który może rzec królowi: O bezecny! a książętom: O niepobożny!
19 He does not favor rulers [more than he favors others]; he does not favor rich people more than poor people, because he created all of them.
Który nie ma względu na osoby książąt, i nie waży sobie więcej bogacza nad ubogiego; bo oni wszyscy są czynem rąk jego.
20 People [often] die suddenly; he strikes them at midnight and they die; he even gets rid of mighty people without the help of any humans [SYN].
Nagle umierają; a o północy wzruszony bywa naród, i przemija, a mocarz zniesiony bywa bez ręki ludzkiej.
21 “He sees [MTY] everything that people do; [when we walk, ] he watches every step that we take.
Oczy bowiem jego nad drogami człowieczemi, a on widzi wszystkie kroki jego.
22 There is no gloom or darkness [DOU] that is so dark that sinners can hide [from him] in that darkness.
Niemasz ciemności, ani cienia śmierci, kędyby się skryli ci, którzy czynią nieprawość.
23 God does not [need to] set a time when we will stand in front of him in order that he may judge us. [He can judge us whenever he wants to].
Bo na nikogo nie wkłada więcej, tak, żeby miał wchodzić w sąd z Bogiem.
24 He destroys mighty people without [needing to] investigate [what they have done], and he appoints others to take their places.
Pociera bardzo wiele mocarzów, a inszych miasto nich wystawia.
25 Because he [already] knows what they have done, he removes them at night and gets rid of them.
Przeto, iż zna sprawy ich, obraca im dzień w noc, aby byli potarci.
26 Where [many] people can see it, he strikes/punishes them because of the wicked things that they have done;
Poraża ich jako niepobożnych na miejscu jawnem.
27 he strikes them because they turned away from doing what he wanted them to do and did not pay attention to any of his commands.
Przeto, iż odstąpili od niego, a żadnych dróg jego zrozumieć nie chcieli:
28 They [mistreated] the poor people, with the result that those poor people cried out to God [for help], and he heard those afflicted people when they cried out [to him].
Aby przywiódł na nich wołanie znędzniałych, a pokazał, że wysłuchuje wołanie ubogich.
29 But if God decides to do nothing [to punish wicked people], no one can criticize/condemn him. If a godless/wicked man rules a nation, a man who tricks/deceives the people,
Gdy on sprawi pokój, któż go wzruszy? także, gdy skryje oblicze, któż go ujrzy? A to czyni tak całemu narodowi, jako każdemu człowiekowi,
30 and if [God] hides his face [with the result that he does not see that ruler or punish him], no one will be able to prevent that ruler [from doing those things].
Aby dalej nie panował człowiek obłudny na upadek ludzki.
31 “Job, have you or anyone else ever said to God, ‘I have been punished [for my sins], and I will not sin any more;
Zaprawdę miałbyś mówić do Boga: Przepuść; poniosę, a nie będę się wzbraniał.
32 so teach/show me what [sins I have committed]; if I have done anything that is evil, I will not do it any more’?
Nadto jeźlibym czego nie baczył, ty mię naucz; jeźlim nieprawość popełnił, nie uczynię tego więcej.
33 [Job, ] you object to what God has done to you, but do you think that he will do what you want him to do? It is you who must choose [what you say to God], not I; so tell me what you are thinking about this.
Izali według zdania twego będziesz płacił, żeć się to nie podoba, a żeś ty owo obrał, a nie on? Ale wieszli co lepszego, powiedz.
34 “People who have good sense, those who are wise and who listen to what I say, will say to me,
Mężowie rozumni toż rzeką ze mną, a człowiek mądry przypadnie na to,
35 ‘Job is speaking ignorantly; what he says is nonsense.’
Że Ijob nie mówi mądrze, a słowa jego nie są roztropne.
36 I think that Job should be taken to a court and (put on trial/judged), because he answers [us his friends] like wicked men would answer.
Boże, Ojcze mój! niech będzie Ijob doskonale doświadczony, przeto, iż nam odpowiada, jako ludziom złym.
37 To add to the [other] sins that he has committed, he is rebelling [against God]; he shows us that he does not respect God [IDM], making long speeches [saying that God has punished him unjustly].”
Bo przestępstwa przyczynia do grzechu swego; chlubi się między nami, i mówi bardzo wiele przeciwko Bogu.
