Job 31
1 “I solemnly promised myself that I would not look at a young woman with a desire [to have sex with her].
Nagbuhat ako ug kasabotan sa akong mga mata; nganong motan-aw man ako nga adunay kaibog sa usa ka ulay?
2 [If I did not do what I promised, ] what would God who is in heaven [MTY] do to me [RHQ]? Almighty [God] would certainly not [RHQ] give me any reward!
Kay unsa man ang bahin gikan sa Dios sa kahitas-an, ang panulondon gikan sa Gamhanan sa kahitas-an?
3 [Previously I thought that] surely [RHQ] it was unrighteous people who would experience calamities, and that it was those who do what is wrong who would experience disasters.
Nagtuo ako kaniadto nga ang kalamidad alang lamang sa mga tawong dili matarong, ug ang katalagman alang lamang sa magbubuhat ug daotan.
4 God certainly sees [RHQ] everything that I do, [so why is he causing me to suffer?] [It is as though] he counts every step that I take.
Wala ba nakita sa Dios ang akong mga dalan ug giihap ang akong mga lakang?
5 [“I solemnly declare that] I have never acted wickedly and have never tried to deceive people.
Kung wala ako naglakaw sa kamatuoran, kung ang akong tiil nagdali ug lakaw padulong sa pagpanglimbong,
6 I request only that God judge me fairly [MET], and if he does that, he will know that I (am innocent/have not done what is wrong).
timbanga ako sa sakto aron nga mahibaw-an sa Dios ang akong baroganan.
7 If [it were true that] I have stopped living righteously, or [that] I [SYN] have desired the things that I look at [MTY], or [that] I am guilty of any other sin,
Kung ang akong lakang misimang palayo sa husto nga dalan, kung ang akong kasingkasing milakaw sunod sa akong mga mata, kung adunay kahugawan nga mitapot sa akong kamot,
8 then I hope/wish that when I plant [seeds], someone else will [harvest the crops and] eat [them] and that others will uproot the [fruit trees] that I planted.
patamna ako ug ipakaon kini sa uban; sa pagkatinuod, tugoti nga ibton ang ani gikan sa akong uma.
9 “If [it were true that] I [SYN] have been attracted by some other man’s wife, or [that] I have hidden myself and waited outside [the] door [to] her [house],
Kung nadani ang akong kasingkasing sa ubang babaye, kung naghulat ako sa pultahan sa akong silingan alang sa iyang asawa,
10 I hope/desire that my wife will become the servant/slave of another man and have sex [EUP] with him.
tugoti nga mogaling ug trigo ang akong asawa alang sa ubang lalaki, ug tugoti nga ang ubang mga lalaki modulog uban kaniya.
11 [For me to do] that would be a terrible sin, and the judges would decide that I should be punished.
Tungod kay daotan kaayo kana nga salaod; sa pagkatinuod, mao kini nga salaod ang pahamtangan sa mga maghuhukom.
12 My [committing adultery] would [produce in me a fire like] [MET] the fire that burns people in hell, and it would burn up everything that I own. (questioned)
Tungod kay mao kana ang kalayo nga maglamoy sa tanan alang sa Sheol ug magsunog sa tanan nakong ani.
13 “And, if [it were true that] I have ever refused to listen to one of my male or female servants when they complained to me about something,
Kung wala nako panumbalinga ang hangyo alang sa hustisya gikan sa akong mga lalaki ug babaye nga sulugoon sa dihang nakiglalis sila kanako,
14 God would arise [and declare that he would punish me]; and when he would do that, what would I do? If he would ask me [about what I have done], (what would I answer?/I would not be able to answer.) [RHQ]
unsa man ang akong buhaton sa dihang makigbatok ang Dios kanako aron pasanginlan ako? Kon moabot siya aron sa paghukom kanako, unsaon ko man siya pagtubag?
15 God, who created me, certainly also created my servants [RHQ]; surely he is the one who formed them and me in our mothers’ wombs [RHQ]; [so we all should behave toward each other equally].
Dili ba ang usa nga nagbuhat kanako sa tagoangkan nagbuhat man usab kanila? Dili ba usa lang man siya nga naghulma kanato sulod sa tagoangkan?
16 “I have guided orphans from the time that they were born; I have taken care of them since they were young. So, if [it were true that] I ate all my food myself and did not share some of it with orphans, or [that] I refused to give poor people the things that they wanted, or [that] I caused widows to live (in despair/without hope [that they would receive any help from anyone]),
Kung akong gipugngan ang mga tawong kabos sa ilang tinguha, o kung ako ang hinungdan nga magdulom ang panan-aw sa biyuda gikan sa mga paghilak,
o kung nagkaon ako ug gamay unya wala nako gitugotan ang mga walay amahan sa pagkaon usab niini—
tungod kay sukad sa akong pagkabatan-on siya nga walay ginikanan nagdako uban kanako ingon nga adunay amahan, ug gigiyahan ko ang iyang inahan, nga usa ka biyuda, gikan sa tagoangkan sa akong kaugalingong inahan.
19 or [that] I had seen people die [from cold] because they had no clothes, or [that] I had seen poor people who did not have clothes [to keep them warm],
Kung aduna akoy bisan kinsa nga nakita nga namatay tungod sa kakulangon ug bisti, o kung akong nakita nga walay bisti ang nanginahanglan nga tawo,
20 and they were not able to become warm [from clothes made] from the wool of my sheep with the result that they thanked me for [giving them clothes, ]
kung ang iyang kasingkasing wala nakapanalangin kanako tungod kay wala siya nasul-oban sa balhibo sa akong mga karnero,
21 or if [it were true that] I threatened to strike any orphan because I knew that the elders at the city gates would (decide in my favor);
kung akong gialsa ang akong kamot batok sa mga tawong walay amahan tungod kay akong nakita ang akong pagtabang sa ganghaan sa siyudad, hukmi gayod ako!
22 [if those things were true about me], I hope/desire that my shoulder blade would be torn out and my arm be torn from my shoulder.
Unya tugoti ang akong bukton nga matanggal gikan sa abaga, ug tugoti nga mabali ang akong bukton gikan sa buko-buko niini.
23 I always feared that God would cause me to experience a great disaster [if I did any of those evil things], and I would not have been able to endure the powerful [things that he would do to punish me].
Kay gikahadlokan ko ang kalaglagan gikan sa Dios; tungod sa paghunahuna sa iyang kahalangdon, nabuhat ko unta kadtong mga butanga.
24 “If [it were true that] I trusted in my gold/money [DOU],
Kung gihimo nako nga paglaom ang bulawan, ug kung nag-ingon ako sa lunsayng bulawan nga, 'Ikaw ang akong gisaligan',
25 or that I rejoiced because I had acquired many things and had become very rich,
kung nagmaya ako tungod sa kadako sa akong bahandi, kay nakakuha ang akong kamot ug daghang mga kabtangan, hukmi ako!
26 or that I looked at the sun when it was shining or looked at the beautiful moon
Kung akong nakita ang adlaw nga nagsidlak, o ang bulan nga naglakaw sa iyang kahayag,
27 and I [SYN] had been tempted [to worship them] by kissing my hand to revere them,
ug kung ang akong kasingkasing nadani sa tago, unya gihalokan nako ang akong kamot sa pagsimba kanila—
28 those things also would be sins for which the judges would say that I must be punished, because I would have been rejecting God [by doing those things].
usa usab kini ka sala nga silotan sa mga maghuhukom, tungod kay ako untang isalikway ang Dios sa kahitas-an.
29 “[It is not true that] I [SYN] sinned by requesting God to curse people who hated me with the result that God would cause them to die. It is also not true that I was glad when they were ruined or that I rejoiced when they experienced disasters [DOU].
Kung nagmaya ako sa pagkalaglag ni bisan kinsa nga nasilag kanako o akong gipasidunggan ang akong kaugalingon sa dihang naabtan siya sa katalagman, hukmi ako!
Sa pagkatinuod, wala man gani nako gitugotan ang akong baba sa pagpakasala pinaagi sa pagpangayo sa iyang kinabuhi uban ang tunglo.
31 [It is also not true that] I never welcomed travelers to stay in my tent or that I did not open my doors to them, but [forced them to] sleep in the streets. [All] the men who work for me certainly know that [RHQ]!
Kung ang mga kalalakin-an sa akong tolda wala nakaingon, 'Kinsa man ang makakaplag ug si bisan kinsa nga wala nabusog sa pagkaon ni Job?'
(bisan ang mga langyaw wala nakapuyo sa plasa sa siyudad tungod kay kanunay nakong ginaablihan ang pultahan alang sa mga magpapanaw), ug kung wala gayod, hukmi ako!
33 Some people try to hide their sins, but I have never done that;
Kung, sama sa katawhan, gitagoan ko ang akong mga sala, pinaagi sa pagbutang sa akong pagkasad-an sulod sa akong kupo
34 and I never remained silent and refused to go outside of my home because I was very (afraid of/worried about) what people would say [about me], and that they would hate/scorn me.
— tungod kay nahadlok ako sa kadaghanan, kay ang kalagot sa mga pamilya nakapalisang kanako, ug hinungdan nga nagpakahilom ako ug wala nagaadto sa gawas, hukmi ako!
35 “I wish/desire that there was someone who would hear what I am saying! I solemnly declare [that all that I have said is true]. I wish that those who oppose me would write down [on a scroll] the evil things that they say that I did.
O, kung aduna untay maminaw kanako! Tan-awa, ania ang akong pirma; tugoti nga motubag kanako ang Labing Gamhanan! Kung anaa unta kanako ang silot nga gisulat sa akong kaaway!
36 [If they did that, ] I would wear that scroll on my shoulder, or wear it on top of my head, [in order that everyone could see it].
Sigurado nga dayag nako kining pas-anon; sul-obon ko kini ingon nga korona.
37 I would tell [God] everything that I have done, and I would approach him [confidently], like a ruler would.
Ibutyag ko kaniya ang gidaghanon sa akong mga lakang; mosaka ako ingon nga prinsipe nga walay kahadlok.
38 If [it were true that] I have stolen land, with the result that [it was as though] its furrows cried out to accuse me of stealing;
Kung mohilak ang akong yuta batok kanako, ug modanguyngoy,
39 or [if it were true that] I have eaten the crops that grew in someone else’s fields without paying [for those crops], with the result that those farmers who grew those crops died [from hunger];
kung kaonon ko ang abot niini ug dili kini bayran o ako ang hinungdan nga mawad-an sa kinabuhi ang tag-iya niini,
40 then I wish/desire that thorns would grow [in my fields] instead of wheat. May bad weeds grow instead of barley!” That is the end of what Job said [to his three friends].
tugoti nga motubo ang tunok kaysa trigo ug sagbot kaysa sebada.” Nahuman na ang mga pulong ni Job.
