Jeremiah 2
1 Yahweh gave me another message
Miabot kanako ang pulong ni Yahweh, nga nag-ingon,
2 [to proclaim to everyone in Jerusalem. He said that I should tell them this] [MET]: “I, Yahweh, remember that you very much wanted to please me [long ago]. [You tried to please me like] a bride [tries to please her husband]; You loved me, and you followed me through the desert [DOU].
“Lakaw ug pagmantala ngadto sa igdulongog sa Jerusalem. Isulti kini, 'miingon si Yahweh niini: nahinumdoman ko alang kanimo ang matinud-anong kasabotan sa imong pagkabatan-on, ang imong gugma sa panahon nga minyoonon na kita, sa dihang misunod ka kanako didto sa kamingawan, ang yuta nga wala gitamnan.
3 [At that time you] Israelis (were set apart/belonged only) to me; [you belonged to me like] the first part of the harvests belong to me [MET]. I promised to punish all those who harmed you, my people, and truly I did send disasters on them. [That happened because I], Yahweh, said [that it would happen].”
Gilain ang Israel ngadto kang Yahweh, ang unang mga bunga sa iyang ani! Ang tanang mikaon gikan sa unang mga bunga giila nga sad-an; miabot kanila ang katalagman—mao kini ang pahayag ni Yahweh.'”
4 So, you [descendants of] [MTY] Jacob, all you people of [MTY] Israel,
Paminawa ang pulong ni Yahweh, balay ni Jacob ug ang matag pamilya sa balay sa Israel.
5 listen to what Yahweh says: “(What sin did I commit [RHQ] that caused your ancestors to turn far away from me?/Though your ancestors found no fault in me, they turned far away from me.) They worshiped worthless idols, and they themselves became worthless.
Miingon si Yahweh niini, “Unsa man ang nakita nga sayop sa inyong mga amahan nganhi kanako, nga mipalayo man sila gikan sa pagsunod kanako? Nga misunod sila sa mga walay pulos nga mga diosdios ug nahimo silang walay pulos?
6 They did not say, ‘Yahweh brought us [safely] out of Egypt, and he led us through a desert where there were a lot of pits; he led us where there was no water and where it was very dangerous, through a land where no one lives, and no one even travels. (So where is Yahweh now?/So he should be helping us now!) [RHQ]’
Wala sila miingon, 'Asa man si Yahweh, nga maoy nagpagawas kanato gikan sa yuta sa Ehipto? Asa man si Yahweh, nga nangulo kanato ngadto sa kamingawan, ngadto sa yuta sa Araba ug sa mga bung-aw, ug sa yuta nga uga ug sa hilabihan nga kangitngit, usa ka yuta nga walay nagaagi ug walay nagpuyo?'
7 And when I brought you into a very fertile land, in order that you could enjoy [all] the fruit and [other] good things that you would harvest, you caused the land that I promised to give to you to be unfit for me and to become disgusting/detestable to me.
Apan gidala ko kamo sa yuta sa Carmel, sa pagkaon sa bunga niini ug sa ubang maayong mga butang! Apan sa dihang miabot kamo, gihugawan ninyo ang akong yuta, gihimo ninyong dulomtanan ang akong panulondon!
8 [Your] priests also did not say, ‘(Where is Yahweh now?/Yahweh should be helping us now!)’ [RHQ] Those who teach/explain my laws do not [want to] know me, and [your] leaders have rebelled against me. [Your] prophets gave you messages from [their god] Baal, and they worship worthless idols.”
Wala miingon ang mga pari, 'Asa man si Yahweh?' ug wala nagtagad kanako ang mga hanas sa balaod! Nagpakasala ang mga magbalantay batok kanako. Nanagna ang mga propeta alang kang Baal ug naglakaw sunod sa walay pulos nga mga butang.
9 “So, I will accuse you in court. [In future years], I will say what your children and your grandchildren have done that is wrong. [That will happen because I], Yahweh, have said [that it will happen].
Busa pakasad-on ko gihapon kamo—mao kini ang pahayag ni Yahweh—pakasad-on ko ang mga anak sa inyong mga anak nga lalaki.
10 If you go [west] to the island of Cyprus, or if you go [east] to Kedar [land, ] and if you ask people in those places, they will tell you that no people [from their countries] have ever done the wicked things that you people have done!
Kay tabok sa mga baybayon sa Kitim ug tan-awa. Pagpadala ug mga mensahero ngadto sa Kedar ug sutaa ug tan-awa kung aduna bay sama niini kaniadto.
11 The people of no other nation have ever [RHQ] abandoned their gods that they thought were glorious and started to worship gods that are not really gods, but you people have abandoned me, your glorious God, and are worshiping gods that are useless.
Nagbaylo ba ang nasod sa ilang mga dios, bisan tuod dili sila mga dios? Apan gibaylo sa akong katawhan ang ilang himaya alang sa mga butang nga dili makatabang kanila.
12 [It is as though everything in] the sky is surprised and dismayed/appalled [about what you have done]; [it is as though] they tremble because they are very horrified.
Pagkurog, kalangitan, tungod niini! Katingala ug kalisang—mao kini ang pahayag ni Yahweh.
13 [You], my people, have done two evil things: You have rejected me, the one who is [like] [MET] a fountain [where you can obtain] fresh water, and you [are worshiping gods that are like] [MET] pits in the ground that are cracked and which are not able to hold any water.
Kay nakabuhat ug duha ka daotan ang akong katawhan batok kanako: Gibiyaan nila ang mga tuboran sa buhing katubigan, ug nagkalot sila ug mga atabay alang sa mga ilang kaugalingon, guba nga mga atabay nga dili makapundo ug tubig.
14 You Israeli people, you were certainly not [RHQ] slaves when you were born; you were captured [by your enemies].
Ulipon ba ang Israel? Natawo ba siya sa panimalay sa iyang agalon? Busa nganong nahimo man siyang inilog?
15 [Your enemies] [MET] roared [like] lions, and they destroyed your land. [Now] your towns have been burned, and no one lives in them.
Nagngulob ang batan-ong mga liyon batok kaniya. Nagsabasaba sila pag-ayo ug gihimong kahadlokan ang iyang yuta. Naguba ang iyang mga siyudad nga walay mga lumolupyo.
16 Soldiers from Memphis and Tahpenes, [cities in Egypt], have [defeated you] [and] shaved your heads [to show that you are their slaves].
Ug kiskisan usab sa katawhan sa Memfis ug sa Tapanhes ang imong bagolbagol.
17 But it is [RHQ] because you abandoned [me], Yahweh, that these disasters have happened to you.
Wala ba ninyo kini buhata sa inyong kaugalingon sa dihang gisalikway ninyo si Yahweh nga inyong Dios, samtang gipangulohan niya kamo diha sa dalan?
18 So (why are you trying to make an alliance with [MET] the rulers of Egypt?/it certainly will not help you to make an alliance with the rulers of Egypt) [RHQ]. Why are you trying to make an alliance with [MET] the rulers of Assyria who live near the [Euphrates] River?
Busa karon, nganong moagi man kamo sa dalan sa Ehipto ug moinom sa katubigan sa Shihor? Nganong moagi man sa dalan sa Asiria ug moinom sa katubigan sa Suba sa Eufrates?
19 [It is because] you have been [very] wicked that I [PRS] will punish you. It is because you have turned away from me that I [PRS] will condemn you. [When I do that], you will realize that painful and evil [DOU] things will happen to you because you have forsaken [me], Yahweh, your God, and you no [longer] revere me. [That will certainly happen because] I, Yahweh, the Commander of the armies of angels in heaven, have said it.
Ang inyong pagkadaotan maoy mibadlong kaninyo, ug ang inyong pagkawalay pagtuo maoy misilot kaninyo. Busa hunahunaa kini ug sabta nga daotan ug pait gayod kaayo kini sa dihang gisalikway ninyo si Yahweh nga inyong Dios, ug walay kahadlok kanako—mao kini ang pahayag sa Ginoo nga si Yahweh ang labaw nga makagagahom.
20 Long ago, you stopped obeying [me] [MET], and you would not allow [me] to lead you [MET]; you refused to worship [me]. Instead, you worship idols that are under trees on the top of every hill, and your young women have sex with [EUP] [men at those places].
Kay gibali ko ang yugo nga gipas-an ninyo kaniadto; gibugto ko ang nakagapos kaninyo. Miingon gihapon kamo, 'Dili ako moalagad!' sanglit miyukbo kamo sa matag tag-as nga bungtod ug ilalom sa lunhaw nga kahoy, ikaw nga mananapaw.
21 [It is as though] [MET] you were a grapevine that I planted when it was a cutting from a very good vine. So now it is disgusting that [RHQ] you have become [like] a rotten worthless vine.
Gitanom ko kamo ingon nga piniling paras, hingpit gayod nga gikan sa maayong binhi. Giunsa man pagkahitabo nga giusab ninyo ang inyong kaugalingon ngadto sa dunot ug walay pulos nga paras?
22 Your guilt from your sins is like [MET] very bad stains on a cloth, and you cannot get rid of those stains even by using very strong soap. [This is true because I], Yahweh, have said it.
Kay bisan ug hinloan ninyo ang inyong kaugalingon sa sapa o maghugas gamit ang sabon nga makalimpyo, ang inyong pagkadaotan usa ka lama sa akong atubangan—mao kini ang pahayag sa Ginoo nga si Yahweh.
23 You say that you have not sinned. You say ‘We have not become unacceptable to God; we have not worshiped Baal.’ But think about [the disgusting things that you do very eagerly] in [Hinnom] Valley [outside Jerusalem]. You are like desperate female camels, running here and there [to find male camels to have sex with].
Giunsa man ninyo pag-ingon, 'Wala ako mahugawi! Wala kami misunod sa mga Baal'? Tan-awa kung unsa ang inyong gibuhat didto sa kawalogan! Hunahunaa kung unsa ang inyong gibuhat—mga abtik kamo nga bayeng kamelyo nga nagdagan dinhi ug didto,
24 You are [like] wild female donkeys in the desert. They sniff the air to find where the male donkeys are, and no one can [RHQ] restrain them. The male donkeys that want them do not become tired searching for them, because at mating time they find them [easily].
usa ka ihalas nga asno nga anad sa kamingawan, sa iyang kainit nagahanggap sa hangin! Kinsa man ang makapugong sa iyang kaulag? Wala nay mga lalaki nga kapoyon sa paggukod kaniya; makita nila siya panahon sa tingpangulag.
25 You constantly run here and there [to find idols to worship], with the result that your sandals are worn out, and your throats have become dry. [I told you to stop doing that], but you said, ‘We cannot stop, because we love foreign gods, and we must worship them.’”
Kinahanglan dili ninyo tugotan nga magtiniil kamo ug uhawon ang inyong tutonlan! Apan miingon kamo, 'Wala nay paglaom! Dili, gihigugma ko ang mga langyaw ug mosunod kanila!'
26 [Yahweh says this]: “A robber is disgraced when he is caught. And all of you, including your kings and priests and prophets, are similarly disgraced.
Sama sa kaulaw sa usa ka kawatan sa dihang makit-an siya, busa maulawan usab ang panimalay sa Israel—sila, ilang mga hari, ilang mga prinsipe, ilang mga pari ug mga propeta!
27 You say to [a piece of] wood [that is carved to become a sacred idol], ‘You are our father!’ And you say to a stone [that you have set up], ‘You are our mother!’ You have rejected [IDM] me, but when you experience troubles, you cry out to me to rescue you.
Mao kini ang miingon ngadto sa kahoy, 'Ikaw ang akong amahan,' ug ngadto sa bato, 'Ikaw ang naghatag kanakog kinabuhi.' Kay ang ilang likod maoy nag-atubang kanako ug dili ang ilang mga dagway. Bisan pa niana, moingon sila sa panahon sa kagubot, 'Barog ug luwasa kami!'
28 Why do you not [RHQ] cry out to the gods that you made? You have as many gods as you have cities [and towns] in Judah. So why do you not plead with them to rescue you when you experience disasters?
Apan asa naman ang mga dios nga gihimo ninyo alang sa inyong kaugalingon? Pabaroga sila kung buot nila nga luwason kamo panahon sa mga kalisdanan, kay ang inyong mga diosdios sama kadaghan sa inyong mga siyudad, Juda!
29 You complain that it was wrong for me [not to have rescued you], but you have all rebelled against me.
Busa nganong pasanginlan man ninyo ako sa pagbuhat ug sayop! Nakasala kamong tanan batok kanako—mao kini ang pahayag ni Yahweh.
30 I punished some of you, but you did not learn anything from my doing that. You have killed many of the prophets that I [sent to you], like [SIM] fierce lions kill [other animals].
Gisilotan ko ang inyong katawhan sa walay kapuslanan. Dili sila modawat ug pagpanton. Gilamoy sa inyong espada ang inyong mga propeta sama sa usa ka mangtas nga liyon!
31 You people of Israel, pay attention to what I say. I have certainly [RHQ] never [abandoned you] in a desert; I have never [left you] in a land full of darkness. So, why do you, my people, say ‘We are free from God’s control; we will not return to [worship] God any more’?
Kamo nga nahisakop niini nga kaliwatan! Hatagi ug pagtagad ang akong pulong, ang pulong ni Yahweh! Nahimo ba akong kamingawan sa Israel? O usa ka yuta nga hilabihan kangitngit? Nganong moingon man ang akong katawhan, 'Maglatagaw kita, dili na kami moanha pa kanimo'?
32 A young woman would certainly never [RHQ] forget [to wear] her jewelry, and a bride would never [RHQ] forget to wear her wedding dress, but you my people have forgotten me for many years.
Malimtan ba sa ulay ang iyang alahas, ug sa pangasaw-onon ang iyang mga belo? Apan nalimtan ako sa akong katawhan sulod sa daghang mga adlaw!
33 You know how to easily find [gods from other countries] whom you can love. You can find them as easily as a prostitute [can find men to sleep with].
Pagkamaayo gayod nimo mobuhat ug paagi aron mangita ug gugma. Gitudlo pa gani nimo ang imong mga paagi sa daotang mga babaye.
34 Although you have on your clothes the blood of poor people whom you have murdered, people who (were innocent/had not done things that are wrong),
Nakaplagan diha sa imong bisti ang dugo nga mao ang kinabuhi sa mga walay sala, ang mga kabos nga mga tawo. Wala nakaplagan kining mga tawhana sa mga buhat sa pagpangawat.
35 you say ‘We have not done anything that is wrong; so surely [Yahweh] is not angry with us.’ But I will punish [MTY] you [severely] for saying ‘We have not sinned.’
Apan miingon ka, 'Wala akoy sala; sigurado nga mipahilayo na ang iyang kasuko kanako.' Apan tan-awa! Magpahamtang ako ug paghukom diha kanimo tungod kay miingon ka, 'Wala ako nakasala.'
36 Previously you requested [the army of] Assyria to help you, but they were not able to help you. Now you have requested [the army of] Egypt to help you, but they will not be able to help you, either.
Nganong taphaw lamang kaayo ang inyong pagtagad niining kabag-ohan diha sa imong mga paagi?
37 They will capture you, and you will be [their prisoners] [MTY], led to Egypt, [very ashamed] with your hands on your heads. That will happen because I, Yahweh, have rejected those [nations] that you are relying on, and they will not be able to help you at all.”
Mahiubos usab kamo sa Ehipto, sama lamang sa nahitabo kaninyo sa Asiria. Mogawas usab kamo didto nga magsubo, inubanan sa inyong mga kamot ibabaw sa inyong ulo, kay gisalikway ni Yahweh kadtong inyong gisaligan, busa dili ka nila matabangan.”
