James 1
1 [I], James, am a servant of God and the Lord Jesus Christ. [I am writing this letter] to [all] the Jewish people [who trust in Christ] (OR, to all God’s people) who are scattered throughout the world. [I send my] greetings to [you all].
Si Santiago, usa ka sulugoon sa Dios ug kang Ginoong Jesu-Cristo, ngadto sa 12 ka mga tribo nga Nagkatibulaag, mga pangamusta.
2 My fellow believers, rejoice greatly, [even] when you experience various kinds of difficulties/troubles.
Isipa kining tanan nga kalipay, akong mga igsoon, sa dihang kamo makasinati sa daghang mga kasamok,
3 [God sometimes allows you to experience difficulties in order to] test whether or not you will continue to trust [him. Whenever that happens, you need to] realize more and more that [if you continue to trust him], you will be able to bravely/patiently endure difficulties.
nasayod kamo nga ang pagsulay sa inyong pagtuo mosangpot sa paglahutay.
4 Keep on enduring difficulties [bravely/patiently by trusting God more and more firmly] [PRS], in order that you may become all that he intends you to be [DOU] (OR, [spiritually] mature and complete), not lacking (any [good quality/anything you need to conduct your lives as God wants you to]).
Tugoti nga ang paglahutay nga hingpit mabuhat, aron nga kamo mamahimong mahingpit ug hingkod, ug walay makulang.
5 If anyone of you does not know how to act wisely [in order to endure difficulties/trials well], he should ask God [to show him what he should do, because] God wholeheartedly/gladly helps all people [who ask] and does not scold [anyone for asking. Those who ask], God will give them wisdom to know [what they should do].
Apan kung adunay usa kaninyo nga nanginahanglan ug kaalam, pangayo niini gikan sa Dios, ang usa nga mohatag nga madagayaon ug walay pagbadlong sa tanan nga mangayo, ug siya mohatag niini.
6 But [when you] ask [God], you should firmly trust him. You should not doubt [that he wants to help you always], because people who keep doubting God are [unstable/changeable] [SIM] like a wave of the sea that is blown back and forth by the wind {that goes back and forth when the wind blows} [DOU, SIM].
Apan pangayo uban sa pagtuo, nga walay pagduhaduha, kay ang usa nga nagduhaduha sama sa balod sa dagat, dad-on pinaagi sa hangin ug dalahon bisan asa.
7 Indeed, people [who doubt] should not think that the Lord [God] will do anything [that they request him to do],
Tungod kay ang usa ka tawo kinahanglan dili maghunahuna nga siya makadawat sa iyang gihangyo sa Ginoo;
8 [because they are] people who cannot decide [whether they will commit themselves to God, and they are] unstable/undecided in everything that they do.
kanang tawhana nagduhaduha, mabalhinbalhinon sa tanan niya nga mga pamaagi.
9 Believers who are poor should be happy [that God] considers them very valuable (OR, has exalted them [spiritually]) [MTY].
Ang kabos nga igsoon kinahanglan nga magmaya sa iyang pagkahalangdon,
10 And [believers] who are rich should be happy [that] they have humbled themselves [in order to trust in Jesus Christ] (OR, but rich people [can only] take pride [in the fact that God] will humble them [when he judges everyone] [IRO]), because they [and their riches] [MTY] will pass away, just like wild flowers [wither] [SIM].
samtang ang dato nga igsoon diha sa iyang pagpaubos, tungod kay siya molabay lamang sama sa usa ka bulak sa uma nga malaya.
11 When the sun rises, the scorching hot wind dries plants, and their flowers fall and are no longer beautiful. Similarly, rich people will die [MET] while they are busy working, [leaving behind their riches].
Ang adlaw mosubang uban sa makasunog nga kainit ug makapauga sa mga tanom, ug ang mga bulak mangatagak ug ang iyang kaanyag mamatay. Sa samang paagi ang dato nga tawo mangawala lang sa tunga-tunga sa ilang mga buluhaton.
12 [God] is pleased with people who bravely/patiently endure difficulties. And when, [by bravely enduring difficulties], they have proved [that they truly trust him], he will give them [eternal] life. That is the reward [MET] that he has promised to give to those who love him.
Bulahan ang tawo nga molahutay sa pagsulay, kay human siya makalahutay sa pagsulay, siya makadawat ug korona sa kinabuhi, nga gisaad niadtong nahigugma sa Dios.
13 If people are tempted to do something that is evil, they should not think that it is God who is tempting them, because [God is totally/completely good]. He never tempts anyone [to do what is evil], nor can he ever be tempted to [do anything] evil.
Walay usa nga moingon sa dihang siya tintalon, “Kini nga tintasyon gikan sa Dios,” tungod kay ang Dios dili matintal pinaagi sa daotan, ug ang Dios dili motintal ni bisan kinsa.
14 But people strongly desire to do evil [PRS] things, [and as a result] they are tempted by those desires {those desires stimulate them} to do something evil [PRS, DOU].
Ang matag-usa nga tawo matintal pinaagi sa iyang daotang mga tinguha nga nagkabig ug nagguyod kaniya palayo.
15 Then, [because] they have desired [MET] to do evil [PRS] things, they begin to [MET] do [PRS] them. And when they have become ones who [habitually] do what is evil [MET], [if they do not turn away from their sinful behavior], they will be separated from God forever.
Unya human nga ang makasasala nga tinguha manamkon, ang sala matawo, ug pagkahuman nga ang sala dako na, kini mosangpot sa kamatayon.
16 My fellow believers whom I love, stop deceiving yourselves, [thinking that God does evil things].
Ayaw kamo pagpalimbong, akong hinigugmang mga igsoon.
17 [The truth is that God], our heavenly Father [MTY], does only good [DOU] things [for us, in order to help us become] all that he intends us to be. He is not like all the things [in the sky] that he created to give light, [because they] change; [that is, they do not shine the same all the time]. But God never changes. [He is always good].
Ang matag maayo nga gasa ug matag hingpit nga gasa kini gikan sa kahitas-an, nga moabot kanato gikan sa Amahan sa mga kahayag. Siya dili mausab sama sa gabalhinbalhin nga mga anino.
18 [And because] he wanted [to help us], he gave us [spiritual] life as a result of our [trusting in his] true message. So now we have become the first ones of [all the people] [MET] that he created [to] ([be totally dedicated to/completely belong to]) [him].
Gipili sa Dios ang paghatag sa kinabuhi nganhi kanato pinaagi sa pulong sa kamatuoran, aron nga mahisama kita sa unang abot taliwala sa iyang mga binuhat.
19 My fellow believers whom I love, you know (OR, I want you to now) that every one of you should be eager to pay attention to [God’s true message]. Don’t speak [without thinking], nor get angry easily,
Kamo nasayod niini, akong hinigugma nga mga igsoon. Ang matag tawo kinahanglan nga maabtikon sa pagpamati, magmahinay sa pagsulti, ug magmahinay sa pagkasuko,
20 because when any one [of you gets] angry, you will not be doing the righteous things that God [wants] you [to do].
kay ang pagkasuko sa usa ka tawo dili mosangpot sa pagkamatarong sa Dios.
21 So stop doing all kinds of evil [DOU] things, and humbly obey (OR, submit to) the message that [God] put in your (inner beings/hearts), [because] he is able to save you [SYN] [if you accept his message].
Busa biyai ang tanang mahugaw nga sala ug ang daotan nga anaa sa bisan asa, ug diha sa pagkamaubsanon madawat ang natanom nga pulong, nga makahimo sa pagluwas sa inyong mga kalag.
22 Do [what God commands in] his message. Do not only listen [to it, because people who only listen to it and do not obey it] are wrong when they think [that God will save them].
Tumana ang pulong, ayaw lamang kini paminawa, aron dili malimbongan ang inyong kaugalingon.
23 Some people hear God’s message but do not do [what it says] [MET]. They are like someone who looks at his face in a mirror [SIM].
Kay kung ang usa makadungog sa pulong ug dili magbuhat niini, siya sama sa usa ka tawo nga misusi sa iyang naandan nga dagway sa samin.
24 Although he looks at himself, he goes away [from the mirror] and immediately forgets what he looks like.
Siya misusi sa iyang dagway, ug siya milakaw ug sa wala madugay nalimtan na niya kung unsa ang iyang dagway.
25 But other people look closely at [God’s] message, which is perfect and which sets people free [to voluntarily do what God wants them to do]. And if they continue [to examine God’s message] and do not just hear it and then forget it, but do [what God tells them to do], God will bless them because of what they do.
Apan ang tawo nga mitan-aw ug mabinantayon ngadto sa hingpit nga balaod, ang balaod sa kagawasan, ug padayon sa pagtuman niini, dili lamang usa ka tigpaminaw nga makalimot, kini nga tawo mahimong mapanalanginan samtang ginabuhat niya kini.
26 Some people think that they worship God in the right way, but they habitually say evil things [MTY]. Those people are wrong in thinking [SYN] [that they worship God rightly]. The fact is [that they] worship God (in vain/uselessly).
Kung ang adunay usa kaninyo nga naghunahuna sa iyang kaugalingon nga relihiyoso, apan dili niya mapugngan ang iyang dila, iyang gilimbongan ang iyang kasingkasing ug ang iyang relihiyon walay pulos.
27 [One of the things that God has told us to do] is to take care of orphans and widows who suffer hardship. [Those who do that and] who do not think or act immorally like those who do not obey God [MTY] truly [DOU] worship God, [who is our] Father, and God approves of them.
Putli ug walay buling nga relihiyon atubangan sa atong Dios ug Amahan mao kini: ang pagtabang sa wala nay mga amahan ug sa mga balo sa ilang mga pag-antos, ug sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon gikan sa dunot nga kalibotan.
