Isaiah 51
1 [Yahweh says], “You people who desire to act righteously/justly, who want to do what I want you to do, listen to me! Think about Abraham! [It is as though] [MET] he was a huge rock cliff; and when you [people of Israel became a nation], [it was as though] [MET] you were cut from that rock [DOU].
| «ئى ھەققانىيلىققا ئىنتىلگۈچىلەر، پەرۋەردىگارنى ئىزدىگۈچىلەر، ماڭا قۇلاق سېلىڭلار: ــ سىلەرنى يونۇپ چىقارغان تاشقا، سىلەرنى كولاپ چىقارغان ئورەككە نەزەر سېلىڭلار؛ |
2 Think about your ancestor Abraham and [his wife] Sarah, of whom [all of] you are descendants. When I first spoke to Abraham, he had no children. But after I blessed him, he had a huge number of descendants.
| ئاتاڭلار ئىبراھىمغا، سىلەرنى تۇغۇپ بەرگەن ساراھقا نەزەر سېلىڭلار؛ چۈنكى مەن ئۇنى يالغۇز چېغىدا چاقىردىم، ئۇنىڭغا بەخت ئاتا قىلدىم، ھەم ئۇنى ئاۋۇندۇردۇم. |
3 [Some day I], Yahweh, will encourage his descendants [again], and I will comfort all [the people who live in] the ruins [of Jerusalem]. The desert in that area will become like Eden, like the garden that I, Yahweh, [made/planted]. All the people there will be joyful and happy; they will thank me and sing.
| چۈنكى پەرۋەردىگار زىئونغا تەسەللى بەرمەي قويمايدۇ؛ ئۇنىڭ بارلىق خارابە يەرلىرىگە چوقۇم تەسەللى بېرىدۇ؛ ئۇ چوقۇم ئۇنىڭ جاڭگاللىرىنى ئېرەن باغچىسىدەك، ئۇنىڭ چۆل-باياۋانلىرىنى پەرۋەردىگارنىڭ بېغىدەك قىلىدۇ؛ ئۇنىڭدىن خۇشاللىق ھەم شاد-خۇراملىق، رەھمەتلەر ھەم ناخشا ئاۋازلىرى تېپىلىدۇ. |
4 My people of Judah, listen carefully [DOU] to me, because [I want you to] proclaim my laws; the just/right things that I do will be [like] [MET] a light for the people of the nations.
| مېنىڭ خەلقىم، گېپىمنى ئاڭلاڭلار، ئۆز ئېلىم، ماڭا قۇلاق سېلىڭلار؛ چۈنكى مەندىن بىر قانۇن-تەلىم كېلىدۇ، ۋە مەن ھۆكۈم-ھەقىقىتىمنى ئەل-يۇرتلار ئۈچۈن بىر نۇر قىلىپ تىكلەيمەن. |
5 I will soon/quickly rescue you [DOU]; by my power [MTY] I will bring you back [from being exiled in Babylonia] [DOU]. The people who live on islands in the ocean will wait for me [to help them], confidently expecting for me to use my power [MTY].
| مېنىڭ ھەققانىيلىقىم سىلەرگە يېقىن، مېنىڭ نىجاتىم يولغا چىقتى؛ مېنىڭ بىلەكلىرىم ئەل-يۇرتلارغا ھۆكۈم-ھەقىقەتنى ئېلىپ كېلىدۇ؛ ئاراللار مېنى كۈتۈپ ئۇمىد باغلايدۇ، ئۇلار مېنىڭ بىلىكىمگە تايىنىدۇ. |
6 Look up at the sky, and look at the earth, [and see what they are like now], because [some day] the sky will disappear like [SIM] smoke, and the earth will wear out like [SIM] old clothes wear out, and people on the earth will die like gnats/flies. But I will rescue/save you, and you will remain free forever, and I will rule you righteously/fairly forever.
| بېشىڭلارنى كۆتۈرۈپ ئاسمانلارغا، ئاستىڭلاردا تۇرغان يەر-زېمىنغىمۇ قاراپ بېقىڭلار؛ چۈنكى ئاسمانلار ئىس-تۈتەكتەك غايىب بولىدۇ، يەر-زېمىن بولسا بىر تال كىيىمدەك كونىراپ كېتىدۇ؛ ئۇنىڭدا تۇرۇۋاتقانلارمۇ ئوخشاشلا ئۆلىدۇ؛ بىراق نىجاتىم بولسا ئەبەدىلئەبەدگىچىدۇر، مېنىڭ ھەققانىيلىقىم ھەرگىز يانجىلمايدۇ. |
7 You people who know what things are right to do, and who know in your inner beings [what is written in] my laws, listen to me! Do not be afraid of people who taunt/insult you; do not be disturbed/upset when people revile you,
| ئى ھەققانىيلىقىمنى بىلگەنلەر، كۆڭلىگە قانۇن-تەلىمىمنى پۈككەن خەلق، ماڭا قۇلاق سېلىڭلار؛ ئىنسانلارنىڭ ھاقارەتلىرىدىن قورقماڭلار، ئۇلاردىكى كۇپۇرلۇق ۋە غالجىرلاشلاردىن پاتىپاراق بولۇپ كەتمەڭلار؛ |
8 because [some day they will be destroyed] like [MET] clothing that is eaten by ([larvae of] moths/cockroaches), like wool garments that have been eaten by worms. I will save you people, and you will be saved forever.”
| چۈنكى كۈيە ئۇلارنى كىيىمنى يەۋالغاندەك يەۋالىدۇ، قۇرت يۇڭ يەۋالغاندەك يەۋالىدۇ؛ بىراق ھەققانىيلىقىم ئەبەدىلئەبەدگىچىدۇر، مېنىڭ نىجاتىم دەۋردىن-دەۋرگىچىدۇر. |
9 Yahweh, wake up [and do something for us]! Show your power! Do mighty things like you did long ago, when you stabbed [RHQ] that sea monster/dragon Rahab and cut it into pieces.
| ئويغان، ئويغان، كۈچنى ئۆزۈڭگە كىيىم قىلىپ كىيگەيسەن، ئى پەرۋەردىگارنىڭ بىلىكى! قەدىمكى ۋاقىتلاردا، ئۆتكەن زامانلاردىكى دەۋرلەردە ئويغانغىنىڭدەك ئويغان! راھابنى قىيما-چىيما قىلىپ چېپىۋەتكەن، ئەجدىھانى سانجىپ زەخىملەندۈرگەن ئەسلى سەن ئەمەسمۇ؟ |
10 Surely you are [RHQ] the one who caused the [Red] Sea to become dry and made a path through that deep water in order that your people could cross it!
| دېڭىزنى، دەھشەتلىك ھاڭلاردىكى سۇلارنى قۇرۇتىۋېتىپ، دېڭىزنىڭ تېگىلىرىنى سەن ھەمجەمەتلىك قىلىپ قۇتقۇزغانلارنىڭ ئۆتۈش يولى قىلغان ئۆزۈڭ ئەمەسمۇ؟ |
11 And those whom Yahweh will rescue [from being exiled in Babylonia] will [similarly] return to Jerusalem, singing. Their being joyful forever will be [like] [MET] a crown on their heads. They will not be sad or mourn any more; they will be [completely] joyful and happy.
| شۇڭا پەرۋەردىگار بەدەل تۆلەپ قۇتقۇزغانلار قايتىپ كېلىدۇ، ئۇلار ناخشىلارنى ئېيتىپ زىئونغا يېتىپ كېلىدۇ؛ ئۇلارنىڭ باشلىرىغا مەڭگۈلۈك شاد-خۇراملىق قونىدۇ؛ ئۇلار خۇشاللىق ۋە شادلىققا ئېرىشىدۇ؛ قايغۇ-ھەسرەت ھەم ئۇھ-نادامەتلەر بەدەر قاچىدۇ. |
12 [Yahweh says], “I am the one who encourages you. So (why are you/you should not be) [RHQ] afraid of humans who will [wither and disappear like] [MET] grass.
| سىلەرگە تەسەللى بەرگۈچى ئۆزۈم، ئۆزۈمدۇرمەن؛ ئۆلۈش ئالدىدا تۇرغان بىر ئىنساندىن، تېنى ئوت-چۆپلەرگە ئايلىنىپ كېتىدىغان ئىنسان بالىسىدىن قورقۇپ كەتكىنىڭ نېمىسى؟ |
13 (Why have you/You should not have) [RHQ] forgotten [me], Yahweh, the one who created your nation, the one who stretched out the sky and laid the foundations of the earth. (Why are you/You should not be) [RHQ] continually afraid of those who are angry with you and (oppress you/treat you cruelly) and want to get rid of you. [You should not be afraid of them now], because those angry people have now disappeared!
| ئاسمانلارنى كەرگەن، يەر-زېمىننىڭ ئۇلىنى سالغان ياسىغۇچىڭ پەرۋەردىگارنى ئۇنتۇپ يۈرىسەن، شۇنداقلا كۈن بويى ھالاكەت يۈرگۈزمەكچى بولغان زالىمنىڭ قەھرىدىن توختاۋسىز قورقۇپ يۈرىسەن؛ ئەمدى زالىمنىڭ قەھرى قېنى؟ |
14 Soon you people who have been caused to be slaves [in Babylonia] will be freed! You will not remain in prison, and you will not die of hunger,
| باش ئەگكەن ئەسىر بولسا تېزدىن بوشىتىلىدۇ؛ ئۇ ھاڭغا چۈشمەيدۇ، شۇنىڭ بىلەن ئۆلمەيدۇ، ئۇنىڭ رىسقىمۇ تۈگەپ قالمايدۇ. |
15 because I am Yahweh, your God, the one who stirs up the sea and causes the waves to roar; I am the Commander of the armies of angels!
| مەن بولسام دېڭىزنى قوزغاپ، دولقۇنلارنى ھۆركىرەتكۈچى پەرۋەردىگار خۇدايىڭدۇرمەن؛ «ساماۋى قوشۇنلارنىڭ سەردارى بولغان پەرۋەردىگار» مېنىڭ نامىمدۇر؛ |
16 I have given you my message [MTY] to proclaim, and I have protected you with my hand [MTY]. I stretched out the sky and laid the foundation of the earth. And I am the one who says to you Israeli people, ‘You are my people!’”
| ۋە ئاسمانلارنى تىكلەشكە، يەر-زېمىننىڭ ئۇلىنى سېلىشقا، ۋە زىئونغا: «سەن مېنىڭ خەلقىمدۇر» دېيىشكە، مەن سۆزۈمنى ئاغزىڭغا قۇيغانمەن، سەن [قۇلۇمنى] قولۇمنىڭ سايىسى بىلەن ياپقانمەن. |
17 [You people of] [APO] Jerusalem, wake up [DOU]! You have experienced Yahweh severely punishing [MTY] you. Yahweh has caused you to suffer much, all that he wanted you to suffer, like [MET] someone who causes another person to suffer by forcing him to drink every drop of [MTY] a cupful of bitter liquid.
| ئى پەرۋەردىگارنىڭ قولىدىكى قەھرلىك قەدەھنى ئىچىۋەتكەن يېرۇسالېم، ئويغان، ئويغان، ئورنۇڭدىن تۇر؛ ئادەمنى ۋەھىمىگە سالغۇچى جام-قەدەھنى سەن ئىچتىڭ، بىراقلا كۆتۈرىۋەتتىڭ؛ |
18 [Now] you do not have any children who are alive [DOU] and able to take your hand and guide you.
| ئۇنىڭ تۇغۇپ بەرگەن بارلىق بالىلىرى ئارىسىدا ئۇنى يېتەكلىگۈدەك ھېچكىم يوق، ئۇنىڭ بېقىپ چوڭ قىلغان بارلىق بالىلىرىدىن ئۇنىڭ قولىنى تۇتۇپ يۆلىگۈدەك ھېچبىرىمۇ يوق. |
19 You have experienced several disasters: Your country has become desolate/deserted; [your cities have been] destroyed; [many people have] died from hunger; [many people have been] killed by your enemies’ swords. Now, there is no one [RHQ] left to console/comfort you and sympathize with you.
| بۇ ئىككى ئىش بېشىڭغا چۈشتى ــ (كىم سەن ئۈچۈن ئىچ ئاغرىتىپ يىغلار؟!) ــ بۇلاڭچىلىق ھەم ۋەيرانچىلىق، ئاچارچىلىق ھەم قىلىچ؛ مەنمۇ ساڭا تەسەللى بېرەلەيمەنمىكىن؟ |
20 Your children have fainted and lie in the streets; they are [as helpless as] [SIM] an antelope [that has been caught] in a net. What has happened to them is because Yahweh has been very angry with them; he has rebuked them severely.
| سېنىڭ بالىلىرىڭ ھالسىزلىنىپ ھوشىدىن كەتتى، تورغا چۈشكەن جەرەندەك ھەربىر كوچىنىڭ دوقمۇشىدا ياتىدۇ؛ ئۇلار پەرۋەردىگارنىڭ قەھرى بىلەن، خۇدايىڭنىڭ تەنبىھى بىلەن تولدۇرۇلدى؛ |
21 So now, you people who have suffered much, [you act as though] you are drunk, but it is not because you have drunk a lot of wine.
| شۇڭا ھازىر بۇنى ئاڭلاپ قوي، ئى خار بولغان، ــ مەست بولغان، بىراق شاراب بىلەن ئەمەس: ــ |
22 Yahweh, your Lord and your God, the one who argues/pleads your case, says this: “Note this: [It is as though] [MET] I have taken that cup of bitter liquid from your hands; I will not be angry with you and cause you to suffer any more.
| ئۆز خەلقىنىڭ دەۋاسىنى يۈرگۈزگۈچى رەببىڭ پەرۋەردىگار، يەنى سېنىڭ خۇدايىڭ مۇنداق دەيدۇ: ــ «مانا، مەن قولۇڭدىن ئادەمنى ۋەھىمىگە سالىدىغان جام-قەدەھنى، يەنى قەھرىمگە تولغان قەدەھنى ئېلىۋالدىم؛ سەن ئىككىنچى ئۇنىڭدىن ھېچ ئىچمەيسەن؛ |
23 Instead, I will cause those who have tormented you to suffer; [I will severely punish] those who said to you, ‘Prostrate yourselves in order that we may walk on you; [lie down on your stomachs] in order that your backs will be like [SIM] streets that we can walk on.’”
| مەن ئۇنى سېنى خارلىۋاتقانلارنىڭ قولىغا تۇتقۇزىمەن؛ ئۇلار ساڭا: «بىز ئۈستۈڭدىن دەسسەپ ئۆتىمىز، ئېگىلىپ تۇر» دېدى؛ شۇنىڭ بىلەن سەن تېنىڭنى يەر بىلەن تەڭ قىلىپ، ئۈستۈڭدىن ئۆتكۈچىلەر ئۈچۈن ئۆزۈڭنى كوچىدىكى يول قىلدىڭ». |
