Genesis 49
1 Jacob summoned all his sons, and said to them,
Gia-cốp gọi các con trai mình lại và nói rằng: Hãy hội lại đây, cha sẽ nói những điều phải xảy đến cho các con ngày sau.
2 “Gather around me in order that I can tell you what will happen in the future. My sons, come and listen to me. I am your father, [Jacob, whom God named] Israel.
Hỡi các con trai Gia-cốp, hãy hội lại mà nghe; Nghe lời Y-sơ-ra-ên, cha của các con.
3 Reuben, you are my oldest son. You were born when I was young and energetic/strong. You are prouder and stronger than all the rest of my sons.
Hỡi Ru-bên! con là trưởng nam của cha, Sức lực cha, và đầu tiên sự mạnh mẽ cha; Vốn có sự tôn trọng và quyền năng tót chúng.
4 But you were as uncontrollable as a flood [SIM]. So now you will not be my most important son, because you climbed up onto my bed, and had sex with [MTY] my (concubine/slave who had become one of my wives). Your doing that caused me, your father, to have great shame.
Con sôi trào như nước, nên sẽ chẳng phần hơn ai! Vì con đã lên giường cha. Con lên giường cha bèn làm ô làm dơ đó!
5 Simeon and Levi, you have both acted like criminals. You use your swords to act violently.
Si-mê-ôn và Lê-vi là anh em ruột. Thanh gươm chúng nó thật khí giới hung tàn.
6 I do not want to be with you when you make evil plans [DOU]. I do not want to join you in your meetings, because you killed people when you became very angry, and you (hamstrung/cut the tendons in the legs of) oxen just to (have fun/see them suffer).
Cầu cho tâm hồn cha chớ có đồng mưu, Vinh hiển cha chớ hiệp cùng hội họ; Vì họ đã giết người trong cơn giận dữ, Cắt nhượng bò đực vì ý riêng mình.
7 God says, ‘I will (curse/cause bad things to happen to) them for being very angry, for acting very cruelly when they were very furious. I will scatter their descendants [MTY] throughout Israel land.’
Ðáng rủa sả thay cơn giận dữ họ, vì thật là hung mạnh! Ðáng rủa sả thay khí giận họ, vì dữ dằn thay! Ta sẽ phân chia họ ra trong nhà Gia-cốp, Tan lạc họ trong dân Y-sơ-ra-ên.
8 Judah, your [older and younger] brothers will praise you. They will bow down before you, because you will thoroughly defeat [MTY] your enemies.
Hỡi Giu-đa! các anh em sẽ khen ngợi con, Tay con chận cổ quân nghịch, Các con trai cha sẽ quì lạy trước mặt con.
9 Judah is like a young lion [SIM] that has returned to its den satisfied after eating the animals that it has killed. He is like a lion that lies down and stretches out after eating; no one would dare to disturb it [RHQ].
Giu-đa là một sư tử tơ; Hỡi con! Con bắt được mồi rồi tha về. Nó sụm gối, nằm khác nào sư tử đực, Như sư tử cái; há ai dám khiến ngồi lên?
10 There will always be a ruler [MTY] from the descendants of Judah [MTY]. Each one will hold a scepter/staff to show that he has authority as a king. He will do that until the one to whom the scepter belongs comes, the one to whom the nations will bring tribute and show that they will obey him.
Cây phủ việt chẳng hề dời khỏi Giu-đa, Kẻ lập pháp không dứt khỏi giữa chơn nó, Cho đến chừng Ðấng Si-lô hiện tới, Và các dân vâng phục Ðấng đó.
11 The grapevines of Judah’s descendants will produce grapes very abundantly. As a result, they will not object to tying their young donkeys to the grapevines in order that the donkeys can eat the leaves of the grapevines. [Wine will be very plentiful, with the result that] they could wash their cloaks in wine that is as red as blood [MET].
Người buộc lừa tơ mình vào gốc nho, Lừa con mình vào nhành nho tốt nhứt. Người giặt áo xống mình vào rượu nho, Cùng lấy huyết nho lau áo tơi mình.
12 Their eyes will be red because of [drinking too much] wine, but their teeth will be very white because of drinking much milk [from the cows].
Mắt người đỏ vì cớ rượu, Răng nhiều trắng vì cớ sữa.
13 Zebulun, your descendants will live by the seashore where there will be a safe harbor for ships. Their land will extend north as far as Sidon [city].
Sa-bu-lôn sẽ ở nơi gành biển, Tức là nơi có tàu đậu; Bờ cõi người chạy về hướng Si-đôn.
14 Issachar, your descendants will be like strong donkeys that are lying down on the ground between their loads, [so tired that they cannot get up]!
Y-sa-ca là một con lừa mạnh mẽ, Nằm nghỉ giữa chuồng;
15 They will see that their resting place is good, and that the land pleases them very much. But they will bend their backs to carry heavy loads and be forced to work for others.
Thấy rằng sự yên ổn là tốt lành, Và đất-đai đẹp lắm thay. Người đã rùn vai vác gánh nặng, Phải vâng phục những điều sưu-dịch.
16 Dan, although your tribe will be small, their leaders will rule their people just like the leaders of other tribes of Israel will rule their people.
Ðan sẽ xử đoán dân chúng mình, Như một trong các chi phái Y-sơ-ra-ên.
17 Your descendants will be like snakes at the side of a road, like poisonous snakes lying beside a path. They will strike the heels of horses that pass by, causing the riders to fall backwards [as the horses rear up on their hind legs].”
Ðan sẽ là một con rắn trên đường, Một con rắn lục trong chốn nẻo cùng, Cắn vó ngựa, Làm cho kẻ cỡi phải té nhào.
18 Then Jacob prayed, “Yahweh, I am waiting for you to rescue me [from my enemies].”
Hỡi Giê-hô-va! tôi trông ơn chửng-cứu của Ngài!
19 [Then Jacob continued telling his sons what would happen in the future. He said], “Gad, your tribe/descendants will be attacked by a group of bandits, but your tribe/descendants will pursue and attack them [MTY].
Còn Gát sẽ bị một đạo binh xông đánh, Nhưng người xông đánh lại và đuổi theo.
20 Asher, your descendants will eat good-tasting food; they will produce food that is delicious enough for kings to eat.
Do nơi A-se có thực vật ngon, Người sẽ cung cấp mỹ vị cho các vua.
21 Naphtali, your descendants will be like deer [MET] that are (free to/not tied down and can) run wherever they wish. They will give birth to children who are good-looking like (fawns/baby deer) [MET].
Nép-ta-li là nai cái thả chuồng Nói bày nhiều lời văn hoa.
22 Joseph, you will have many descendants [MET]. Their children will be as many as the fruit on a vine near a spring of water, whose branches extend over a wall.
Giô-sép là chồi của cây tươi tốt, Mọc gần bên suối nước; Nhành nhánh phủ bao trên ngọn tường.
23 Their enemies will attack them fiercely, and shoot at them with bows and arrows and pursue them.
Kẻ cầm cung đã ghẹo-chọc người, Bắn tên vào, và hãm đánh;
24 But they will hold their bows steady and their arms will remain strong, because of the power [MTY] of my mighty God, because of Yahweh who guides and provides for me [MET] like a shepherd guides and provides for his sheep. The people of Israel will [ask Yahweh to protect them], [like people hide under] a huge [overhanging] to be protected.
Nhờ tay Ðấng toàn năng của Gia-cốp, Nên cung người vẫn bền-chắc; Nhờ Ðấng Chăn chiên, là Ðá của Y-sơ-ra-ên, Nên hai tay người thêm mạnh.
25 God, the one whom I worship, will help your descendants. God Almighty will bless them by sending them rain from the sky and by giving them water from deep/far below the ground. He will give them many cattle and children [MET] (OR, and their cattle will have many offspring).
Ðức Chúa Trời của Cha sẽ giúp đỡ con; Ðấng toàn năng sẽ ban phước cho con, Tức là phước lành ở chốn trời cao xuống, Cùng phước lành ở nơi vực rộng thẳm lên, Phước lành của vú, và của lòng mẹ.
26 The blessings that I want God to give you are great ones. They are greater than the blessings that come from the eternal mountains, greater than the ones that come from the everlasting hills. Joseph, I pray that these blessings will (be given to you/come upon your head), because you are the leader of your [older] brothers [and younger brother].
Phước lành cha chúc cho con vượt lần lên Cao hơn các phước lành của tổ phụ cha, Cho đến các chót núi đời đời: Các phước nầy sẽ ở nơi đầu Giô-sép, Nơi trán của chúa các anh em mình.
27 Benjamin, your descendants will be like [MET] vicious/fierce wolves: In the morning they will kill their enemies like a wolf devours (its prey/the animals that it has killed), and in the evening they will divide among their warriors the spoils that they seized from their enemies.”
Bên-gia-min là một con chó sói hay cấu-xé; Ban mai đi đánh chết mồi, Chiều phân chia mồi đã được.
28 Those twelve sons are the ancestors of the twelve tribes of Israel. That is what their father said to them as he blessed them, telling to each one words that were appropriate for him.
Các người đó là đầu trưởng của mười hai chi phái Y-sơ-ra-ên; và đó là lời của cha họ nói đương khi chúc phước cho, chúc một lời phước riêng cho mỗi người vậy.
29 Then Jacob said to his sons, “I will soon die. Bury my body where some of my ancestors are buried, in the cave that is in the field that was bought from Ephron, who belonged to the Heth people-group.
Ðoạn, người ra lịnh cho các con trai mà rằng: Cha sẽ về nơi tổ tông, các con hãy chôn cha chung cùng tổ phụ, nơi hang đá tại đồng ruộng Ép-rôn, người Hê-tít,
30 That field is in the Machpelah area, east of Mamre [town], in Canaan. My grandfather Abraham bought it from Ephron to use as a burial place.
tức là hang đá ở trong đồng Mặc-bê-la, ngang Mam-rê, thuộc về xứ Ca-na-an, mà Áp-ra-ham đã mua làm mộ địa luôn với đồng ruộng của Ép-rôn
31 That is where they buried him and his wife Sarah. That is where they buried my father Isaac and his wife Rebekah. And that is where I buried my wife Leah.
Ấy nơi đó, người ta đã chôn Áp-ra-ham và Sa-ra, vợ người; Y-sác và Rê-be-ca, vợ người; mà lại nơi đó cha cũng đã chôn Lê-a nữa.
32 That field and the cave in it were bought from the Heth people-group; so that is where I want you to bury me.”
Cái đồng ruộng cùng hang đá ở tại đó đã mua của dân họ Hếch vậy.
33 When Jacob finished giving those instructions to his sons, he lay down on his bed again. Then he died [IDM].
Khi trối mấy lời nầy cho các con mình xong, thì Gia-cốp để chơn vào giường lại, rồi tắt hơi, được về cùng tổ tông mình.
