Genesis 2
1 That is the way God created the heavens and the earth.
Unya ang mga langit ug ang yuta nahuman na, ug ang tanang buhing binuhat nga nipuno niini.
2 By the time it was the seventh day, God had finished the work of creating everything, so he did not work any more on that day.
Sa ikapito nga adlaw nahuman sa Dios ang iyang buluhaton, ug busa mipahulay siya sa ikapito nga adlaw gikan sa tanan nga iyang gibuhat.
3 God blessed each seventh day, and he set those days apart to be special days, because on the seventh day God did not work any more, after finishing all his work of creating everything.
Gipanalanginan sa Dios ang ikapito nga adlaw ug gibalaan kini, tungod kay mipahulay siya niini gikan sa tanan nga iyang gibuhat sa iyang mga binuhat.
4 That is how God created the heavens and the earth. God, whose name is Yahweh, made the heavens and the earth.
Mao kini ang mga panghitabo mahitungod sa mga langit ug sa yuta, sa dihang gibuhat sila, sa adlaw nga gibuhat ni Yahweh nga Dios ang yuta ug ang kalangitan.
5 At first there were no plants growing, because Yahweh God had not yet caused rain to fall on the ground. Furthermore, there was no one to till the ground for planting crops.
Wala pay sagbot sa uma nga anaa sa kayutaan, ug wala pay tanom nga miturok sa uma, tungod kay wala pa man gipaulanan ni Yahweh nga Dios ang kalibotan, ug wala pay tawo nga mag-uma sa yuta.
6 Instead, mist rose up from the ground, so that it watered the surface of the ground.
Apan adunay yamog nga migawas gikan sa kalibotan ug nagpatubig sa tibuok kayutaan.
7 Then Yahweh God took some soil and formed a man. He breathed into the man’s nostrils his own breath that gives life, and as a result the man became a living person.
Gihimo ni Yahweh nga Dios ang tawo gikan sa abog sa yuta, ug gihuypan ang bangag sa iyang ilong sa gininhawa sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong buhing binuhat.
8 Yahweh God made a park/garden in a place named Eden, which was east of the land of Canaan, and he put there the man that he had created.
Nagbutang si Yahweh nga Dios ug usa ka tanaman sa sidlakang bahin sa Eden, ug didto gibutang niya ang tawo nga iyang hinimo.
9 Yahweh God also put there every kind of tree that is beautiful to see and that produced fruit that was good to eat. He also placed in the middle of the park/garden a tree [whose fruit would enable those who ate it] to live forever. He also placed there another tree whose fruit would enable those who ate it to know what actions were good [to do] and what actions were evil [to do].
Gikan sa yuta gipatubo ni Yahweh nga Dios ang matag kahoy nga nindot tan-awon ug maayong kaonon. Lakip na niini ang kahoy sa kinabuhi nga anaa sa taliwala sa tanaman, ug ang kahoy sa kahibalo sa maayo ug sa daotan.
10 A river flowed from Eden to provide water for the park/garden. Outside of Eden, the river divided into four rivers.
Usa ka suba ang midagayday gikan sa Eden aron patubigan ang tanaman. Gikan didto kini nabahin ug nahimong upat ka mga suba.
11 The name of the first river is Pishon. That river flows through all the land of Havilah, where there is gold.
Ang ngalan sa una nga suba mao ang Pishon. Mao kini ang midagayday sa tibuok yuta sa Habila, diin adunay bulawan.
12 That gold (is very pure/has no impurities in it). There is [also a sweet-smelling gum called] bdellium, and valuable stones called onyx.
Ang bulawan nianang yutaa maayo. Didto adunay bedelyom usab ug bato nga onise.
13 The name of the second river is Gihon. That river flows through all the land of Cain.
Ang ngalan sa ikaduhang suba mao ang Gihon. Kini midagayday paingon sa tibuok yuta sa Cus.
14 The name of the third river is Tigris. It flows east of [the city of] Asshur. The name of the fourth river is Euphrates.
Ang ngalan sa ikatulo nga suba mao ang Tigris, nga midagayday sa sidlakang bahin sa Asur. Ang ika-upat nga suba mao ang Eufrates.
15 Yahweh God took the man and put him in Eden park/garden to till/cultivate it and take care of it.
Gikuha ni Yahweh nga Dios ang lalaki ug gibutang niya didto sa tanaman sa Eden aron magtrabaho niini ug aron mag-atiman niini.
16 But Yahweh said to him, “You must not eat the fruit of the tree that will enable you to know what actions are good to do and what actions are evil to do. If you eat any fruit from that tree, on that day your relationship with me will end. But I will permit you to eat the fruit of any of the other trees in the park/garden.”
Si Yahweh nga Dios nagmando sa lalaki, nga nag-ingon, “Gawasnon ka nga mokaon gikan sa matag kahoy sa tanaman.
Apan dili ka angay nga mokaon gikan sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug sa daotan, kay sa adlawa nga mokaon ka gikan niini, sigurado gayod nga mamatay ka.”
18 Then Yahweh God said, “It is not good for this man to be alone. So I will make someone who will be a suitable partner for him.”
Unya si Yahweh nga Dios miingon, “Dili maayo alang sa lalaki nga mag-inusara. Himoan ko siya ug katabang nga angay kaniya.”
19 Yahweh God had taken some soil and had formed from it all kinds of animals and birds, and he brought them to the man to hear what names he would give them.
Gikan sa yuta giumol ni Yahweh nga Dios ang tanang hayop sa kaumahan ug mga langgam sa kawanangan. Unya gidala niya sila ngadto sa lalaki aron makita kung unsa ang iyang itawag sa ila. Kung unsay itawag sa lalaki sa mga buhing binuhat, kana mao ang ilang ngalan.
20 Then the man gave names to all the kinds of livestock and birds and wild animals, but none of these creatures was a partner that was suitable for the man.
Gihatagan ug ngalan sa lalaki ang tanang kahayopan, ang tanang langgam sa kawanangan, ug ang tanang mapintas nga mananap sa kaumahan. Apan alang sa lalaki wala siyay nakita nga katabang nga angay kaniya.
21 So Yahweh God caused the man to fall into a deep sleep. While the man was sleeping, Yahweh took out one of the man’s ribs. Then he immediately closed the opening in his body [and healed it].
Gipakatulog ug maayo ni Yahweh nga Dios ang lalaki, busa nakatulog ang lalaki. Nikuha si Yahweh nga Dios ug usa ka gusok ug gisirado niya ang unod kung asa niya gikuha ang gusok.
22 Yahweh then made a woman from the rib that he had taken from the man’s body, and he brought her to the man.
Gamit ang gusok nga gikuha ni Yahweh nga Dios gikan sa lalaki, gihimo niya kini ang babaye ug gidala siya ngadto sa lalaki.
23 The man exclaimed, “[Wow]! This is truly (someone like me/what I was looking for!) She is truly from my bones and from my flesh. So I will call her woman, because she was taken from me, a man.”
Ang lalaki miingon, “Karon, kini mao ang bukog sa akong bukog, ug unod sa akong unod. Pagatawgon siya nga 'babaye,' kay gikuha man siya gikan sa lalaki.”
24 [The first woman was taken from the man’s body, ] so that is why when a man and a woman marry, they must leave their parents. The man will join very closely to his wife, so that the two of them will be as though they are one person.
Tungod niini ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan, ug siya mahiusa sa iyang asawa, ug mahimo silang usa ka unod.
25 Although the man and his wife were naked, they were not ashamed about that.
Hubo silang duha, ang lalaki ug ang iyang asawa, apan wala sila naulaw.
