Esther 8
1 [Later] on that same day, King Xerxes declared that everything that Haman, the enemy of the Jews, owned, would now belong to Queen Esther. Esther told the king that Mordecai was her cousin. [When] the king [heard that, he sent a message to tell] Mordecai to come in.
Niadtong adlawa gihatag ni Haring Ahasuerus kang Rayna Ester ang kabtangan ni Haman, ang kaaway sa mga Judio, ug nagsugod sa pag-alagad si Mordecai atubangan sa hari, kay gisultihan man ni Ester ang hari nga paryenti sila ni Mordecai.
2 When Mordecai came in, the king took off the ring that had his official seal on it, the ring that he had [previously] given to Haman, and gave it to Mordecai, [to indicate that Mordecai was now his most important official]. And Esther appointed Mordecai to be in charge of everything that had belonged to Haman.
Gihubo sa hari ang iyang pangselyo nga singsing, nga iyang gikuha pagbalik gikan kang Haman, ug gihatag kini kang Mordecai. Gitagana ni Ester si Mordecai aron mahimong tigdumala sa mga kabtangan ni Haman.
3 Esther again [came to] talk to the king. She prostrated herself at his feet, crying. She [wanted to] plead for him to stop what Haman had planned, to kill all the Jews.
Unya nakigsulti pag-usab si Ester sa Hari. Mihapa siya sa yuta ug mihilak samtang nagpakitabang kaniya nga tapuson na ang daotang laraw ni Haman nga Agagnon, kadtong mga laraw nga iyang gihimo batok sa mga Judio.
4 The king held out his gold scepter/staff toward Esther, so Esther arose and stood in front of him.
Unya gitunol sa hari ngadto kang Ester ang bulawan nga setro, mibangon ug mitindog siya atubangan sa hari.
5 She said, “Your majesty, if you are pleased with me, and if you think that it is the right thing to do, make a new law to cancel what Haman decreed, that all the Jews in all the provinces in your empire should be killed.
Miingon siya, “Kung makapahimuot kini sa hari, ug kung nakakaplag ako ug pabor sa imong panan-aw, kung kining butanga daw matarong atubangan sa hari, ug kung nakapahimuot ako sa imong mga mata, tugoti nga mahisulat ang usa ka sugo sa pagbakwi sa mga sulat nga gisulat ni Haman nga anak nga lalaki ni Hamedata nga Agagnon, ang mga sulat nga iyang gisulat aron sa paglaglag sa mga Judio nga anaa sa tanang mga probinsya sa hari.
6 I cannot bear seeing all my family and [all the rest of] my people killed.”
Kay unsaon ko man pagsugakod sa paglantaw sa katalagman nga modangat sa akong katawhan? Unsaon ko man paglahutay nga maglantaw sa kalaglagan sa akong kaparyentihan?”
7 King Xerxes replied to Queen Esther and Mordecai, “Because Haman tried to get rid of all the Jews, I have given to Esther everything that belonged to Haman, and I have ordered [my soldiers] to hang Haman.
Miingon si Haring Ahasuerus kang Rayna Ester ug kang Mordecai nga Judio, “Tan-awa, gihatag ko na kang Ester ang balay ni Haman, ug gibitay nila siya sa bitayanan, tungod kay iyang sulongon ang mga Judio.
8 So now I am also permitting you to write other letters, to [save] your people. You may put my name [on the letters], and use my ring to seal them because no letter that has my name on it and which is sealed with my ring can ever be changed.”
Pagsulat ug laing kasugoan alang sa mga Judio pinaagi sa ngalan sa hari ug selyohi kini pinaagi sa singsing sa hari. Kay ang kasugoan nga nahisulat na sa ngalan sa hari ug naselyohan na sa singsing sa hari dili na mahimong bawion pa.”
9 Then the king summoned his secretaries, on June 25th, and [Mordecai told them to] write letters to the Jews and to all the governors and other officials in all of the 127 provinces, which extended from India [in the east] to Ethiopia [in the west]. They wrote these letters in all the languages that the people in each area spoke. They also wrote letters to the Jewish people, in their language.
Unya niadtong higayona gipatawag ang mga escriba sa hari, sa ikatulong bulan, nga mao ang bulan sa Sivan, sa ika-23 nga adlaw sa bulan. Gisulat ang kasugoan nga naglangkob sa tanan nga gimando ni Mordecai mahitungod sa mga Judio. Gisulat kini ngadto sa mga gobernador sa probinsya, mga gobernador ug mga opisyal sa mga probinsya nga nahimutang gikan sa India paingon sa Etiopia, 127 ka mga probinsya, ngadto sa matag probinsya nga gisulat sa ilang kaugalingong sinulatan, ug ngadto sa matag katawhan sa ilang pinulongan, ug ngadto sa mga Judio sa ilang sinulatan ug pinulongan.
10 They wrote in those letters that the Jews in every city were permitted by the king to gather together to protect themselves. They also were permitted to kill any group of soldiers who attacked them. They were also permitted to kill the women and children of those who attacked them, and to take the possessions of the people whom they killed.
Nagsulat si Mordecai pinaagi sa ngalan ni Haring Ahasuerus ug giselyohan kini sa singsing nga pangselyo sa hari. Gipadala niya ang mga kasulatan pinaagi sa mga tigdala ug mensahe nga nagsakay sa paspas kaayo nga mga kabayo nga ginagamit sa pag-alagad sa hari, kaliwat gikan sa harianong kabayo.
Tugotan sa hari ang mga Judio nga anaa sa matag siyudad nga magtigom ug mobarog aron sa pagpanalipod sa ilang mga kinabuhi: sa pagpuo, sa pagpatay, ug sa paglaglag ni bisan kinsa gikan sa bisan unsang katawhan o probinsya nga mosulong kanila, lakip ang mga bata ug kababayen-an, o sa pag-ilog sa ilang mga kabtangan.
12 [All this was to be done] on March 7th of the following year. Mordecai signed the king’s name on the letters, and sealed them with the seal that was on the king’s ring. Then he gave them to messengers, who rode on fast horses that had been raised especially for the king.
Ipatuman kini sa tanang mga probinsya ni Haring Ahasuerus, sa ikanapulog tulo ka adlaw sa ikanapulog duha nga bulan, nga mao ang bulan sa Adar.
13 Copies of this law were to be nailed to posts in every province and read to all the people, in order that the Jews would be ready to (get revenge on/fight against) their enemies on March 7th.
Gihatag ang kopya sa kasugoan ingon nga usa ka balaod ug gipakita sa tanang katawhan. Nag-andam na ang mga Judio nianang adlawa aron sa pagpanimalos sa ilang mga kaaway.
14 The king commanded the men who took these letters [to all the provinces] to ride quickly on the king’s horses. And copies of the letter were also posted and read to the people in [the capital city, ] Susa.
Busa nagsakay ang mga tigdala sa mensahe sa harianong mga kabayo nga gigamit sa pag-alagad sa hari. Milakaw sila sa walay paglangan. Gimantala usab ang kasugoan sa hari gikan sa palasyo sa Susa.
15 Before Mordecai left the palace, he put on the blue and white robe and a large gold crown that the king had given him. He also put on a coat made of fine purple cloth. When the people in Susa heard the new law, they all shouted and cheered.
Unya mibiya si Mordecai sa presensya sa hari nga nagsul-ob sa asul ug puti nga harianong mga bisti, uban sa dakong korona nga bulawan ug tapul nga kupo sa pinong lino, ug naninggit ug nagmaya ang siyudad sa Susa.
16 The Jews in Susa were very happy, and [other people] honored [them].
Adunay kahayag ug kalipay, ug kasadya ug kadungganan ang mga Judio.
17 And when the new law arrived in every city and province, the Jews there celebrated and prepared feasts and were very joyful. And many men throughout the empire [were circumcised and] became Jews, because they were now afraid of [what] the Jews [would do to them if they were not Jews].
Sa matag probinsya ug sa matag siyudad, sa bisan asa nga naabot ang kasugoan sa hari, adunay kalipay ug kasadya sa mga Judio, usa ka kombira ug kasaulogan. Daghan ang nahimong Judio gikan sa nagkalain-laing katawhan sa yuta, tungod kay miabot kanila ang pagkahadlok ngadto sa mga Judio.
