Daniel 11
1 “As for me, during the first year that Darius was king, I helped and encouraged Michael.”
Mən Midiyalı Daranın padşahlığının birinci ilində ona dayaq olmaq və onu qorumaq üçün yanında qaldım.
2 [The angel also said], “And what I am going to reveal to you now will truly [happen]. There will be three more kings to rule Persia, [one after the other]. Then there will be a fourth king, who will be much richer than the others. As a result of [his giving] a lot of money [to people, they will enable him to] become very powerful. Then he will incite/persuade many nations [HYP] [to fight] against the kingdom of Greece.
İndi həqiqəti sənə bildirirəm: Fars ölkəsində daha üç padşah olacaq. Dördüncüsünün isə hamısından çox var-dövləti olacaq və bunun hesabına qüvvətlənəndə hamını Yunan padşahlığına qarşı qaldıracaq.
3 Then a very powerful king will appear [in Greece]. He will rule over a very large empire, and he will do whatever he wants to do.
Sonra igid bir padşah gələcək, çox qüdrətli hökmdar olacaq və öz istədiyini edəcək.
4 But when he has become very powerful, [he will die]. Then his kingdom will be divided into four parts. Kings who are not his descendants will rule, but they will not be as powerful as he was.
Ancaq onun gəldiyi vaxt padşahlığı dağılıb göylərin dörd küləyinin səmtinə bölünəcək, onun nəslinə keçməyəcək və hökmranlığı kimi güclü olmayacaq. Çünki onun padşahlığı dağılacaq və nəslindən olmayan adamlara qalacaq.
5 Then the King of Egypt [MTY] will become very powerful. But one of his army generals will become more powerful than he is, and he will rule a bigger area.
Cənub padşahı güclənəcək, ancaq sərkərdələrindən biri ondan daha güclü olacaq, hökmranlıq edəcək və qüdrətli hökmdar olacaq.
6 Several years later, the King of Egypt and the King of Syria will make an (alliance/agreement to help each other) [MTY]. The King of Syria will give his daughter to the King of Egypt to become his wife. But she will not be able to influence him [MTY] very long, and that woman, her husband, her child, and her servants will all be killed/assassinated.
Ancaq bir neçə ildən sonra onlar razılığa gələcək. Cənub padşahının qızı şimal padşahının yanına gedəcək ki, sülh sazişi bağlasın. Amma bu qadın öz mövqeyini saxlaya bilməyəcək. Şimal padşahının ömrü də, hakimiyyəti də uzun sürməyəcək. Qadın, onu müşayiət edənlər, atası və o vaxt ona dayaq duranlar təslim ediləcək.
7 Soon after that, one of her relatives [MET] will become King [of Egypt]. His army will attack the army of Syria. They will enter the fortress of the soldiers of Syria and defeat them.
Lakin o qadının nəslindən biri cənub padşahının yerinə keçəcək. O, şimal padşahının ordusuna hücum edib onun qalasına girəcək. Onlarla vuruşub üstün gələcək.
8 They will return to Egypt, taking the statues of the gods [of the people of Syria] and many items made of silver and gold that had been dedicated to those gods. Then for several years his army will not attack [the army of] the King of Syria.
Hətta onların allahlarını, tökmə bütlərini qiymətli qızıl və gümüş qabları ilə birlikdə Misirə çəkib aparacaq. Bir neçə il ərzində şimal padşahını rahat buraxacaq.
9 Then the army of the King of Syria will invade Egypt, but they will soon return to Syria.
Hərçənd o da cənub padşahının ölkəsinə hücum edəcək, ancaq öz torpağına qayıdacaq.
10 However, the sons of the King of Syria will prepare to start a war, and they will gather a large army. That army will march [south] and spread all over [Israel] like a huge flood. They will attack a strong fortress [in the south of Israel].
Sonra şimal padşahının oğulları silahlanıb çoxlu qoşun toplayacaq. Qoşun sel kimi gəlib keçəcək və irəliləyərək cənub padşahının qalasına hücum edəcək.
11 Then the King of Egypt, having become very angry, will march [with his army north] from Egypt and fight against the army of Syria. The King [of Syria] will gather together a very large army, but [the army of the King of Egypt] will defeat them.
Cənub padşahı qəzəblənib çıxacaq və onunla – şimal padşahı ilə vuruşacaq. O da böyük bir qoşun çıxaracaq, lakin bu qoşun cənub padşahına təslim ediləcək.
12 The King of Egypt will become very proud because of [his army] having killed a very large number of soldiers [from Syria], but his army will not continue to win battles.
Qoşun məğlub olanda cənub padşahı ürəyi qürrələnərək on minlərlə adamı həlak edəcək, ancaq qələbəsi uzun sürməyəcək.
13 The King of Syria will again gather together an army that will be bigger than the one that he had before. After a few years, he will again march [south on their way to Egypt] with a large army and a lot of equipment [for fighting battles].
Çünki şimal padşahı qayıdıb əvvəlkindən daha böyük qoşun çıxaracaq və bir neçə ildən sonra tam silahlanmış böyük bir ordu ilə gələcək.
14 At that time, many people in Egypt will rebel against their king. In order to fulfill a vision that [one of their leaders had seen], some violent/lawless people from your country [of Israel] will also rebel [in order to not be controlled by Egypt any more], but they will be defeated.
O zaman bir çoxu cənub padşahına qarşı çıxacaq. Görüntü yerinə yetsin deyə sənin xalqından qoluzorlular da ayağa qalxacaq, ancaq uğur qazanmayacaq.
15 Then the King of Syria will come [south with his army] and pile up dirt against the walls of a city that is well protected, and they will [break through those walls and] they will capture the city. The soldiers from Egypt [who have come to defend that city], even the best troops, will not be strong enough to continue to fight.
Şimal padşahı gəlib hasarlara torpaq yığaraq istehkamlı şəhəri alacaq. Cənubun qüvvələri onun qarşısında tab gətirməyəcək, seçmə qoşunu da müqavimət göstərə bilməyəcək.
16 So the King of Syria will do whatever he wants to, and no one will be able to oppose him. [His army] will occupy the glorious land [of Israel] and completely control/subdue it.
İstilaçı şimal padşahı istədiyini edəcək və heç kəs onun qarşısında dura bilməyəcək. Gözəl ölkədə bir müddət qalacaq və oranı viran etməyə qadir olacaq.
17 Then he will decide to march [south] with all the soldiers from his kingdom. He will make an alliance with the King [of Egypt] and in order that his own daughter will [help him to] destroy the kingdom of Egypt, he will give her to the King of Egypt to become his wife. But that plan will fail.
Şimal padşahı ölkəsinin bütün qüvvələri ilə birgə gəlməyi qərara alacaq. Sülh sazişinin şərtlərini təklif edib yerinə yetirəcək və cənub padşahlığını məhv etmək üçün ona gənc bir arvad verəcək, ancaq hiyləsi baş tutmayacaq və ona kömək olmayacaq.
18 After that, the [army of] the King of Syria will attack the regions that are close to the [Mediterranean] Sea, and his [army] will conquer many of them. But [the army of] a leader from another country will defeat the army of Syria and will stop their king from continuing to be proud. He will do to the King of Syria what he deserved for being very insolent.
Sonra nəzərini sahil ölkələrinə çevirəcək və onların çoxunu alacaq. Ancaq bir sərkərdə onun etdiyi təhqirə son qoyacaq, hətta təhqirini öz başına gətirəcək.
19 Then the King of Syria will return to the fortresses in his own land. But he will be defeated, and he will (die/be assassinated) [EUP] there.
Sonra nəzərini öz ölkəsinin qalalarına tərəf çevirəcək. Ancaq büdrəyib yıxılacaq və ondan bir əsər qalmayacaq.
20 Then another man will (succeed him/become king). That king will send one of his officers to oppress the people [in Jerusalem] by forcing them to pay big taxes, in order to get more money for his kingdom. But after a few years [HYP] that king will die, but he will not die as a result of people being angry with him or in a battle.
Onun yerinə keçən padşah padşahlıq izzəti üçün öz vergiyığanını göndərəcək, ancaq az müddət sonra o da həlak olacaq. Amma bu, üsyan yaxud müharibə zamanı olmayacaq.
21 The next King of Syria will be an evil man who, [because he will not be the son of the previous king, ] will not have the right to become king. But he will come when people do not expect it, and he will become king by tricking the people.
Onun yerinə padşahlıq izzətinə layiq olmayan namərd bir adam keçəcək. O gözlənilmədən gəlib yaltaqlıqla hakimiyyəti qəsb edəcək.
22 When his army advances, they will attack any armies that oppose him and destroy those armies. They will also kill God’s Supreme Priest.
Sel kimi istilaçı qoşunlar onun önündən silinib-süpürüləcək, onlar da, əhdin başçısı da məhv olacaq.
23 By making treaties/alliances with [the rulers of] other nations, he will deceive them, and he will become very powerful, even though he rules a nation that does not have a lot of people.
Onunla ittifaq bağlandıqdan sonra o hiylə işlədəcək və gəlib kiçik bir millətlə güc qazanacaq.
24 Suddenly his [army] will invade a province that is very wealthy, and they will do things that none of his ancestors did: they will capture in battles all kinds of possessions from the people whom they defeat. Then the king will divide those possessions among his friends. He will also plan [for his army] to attack fortresses [in Egypt], but only for a short time.
O gözlənilmədən ən münbit torpaqları istila edəcək, atalarının və babalarının görmədiyi işləri görəcək. Talan və qarət olunmuş mal-dövləti adamlarına paylayacaq və qalalara hücum etmək niyyətində olacaq, amma bu uzun sürməyəcək.
25 He will courageously/boldly conscript/gather a large and powerful army to attack [the army of] the king of Egypt. But the King of Egypt will prepare to fight against them with a huge and powerful army. However, someone will deceive him, with the result that his plan will not be successful.
Sonra güc və cəsarət toplayıb böyük bir qoşunla cənub padşahına qarşı çıxacaq. Cənub padşahı da böyük və çox güclü bir ordu ilə döyüşə girəcək, ancaq müqavimət göstərə bilməyəcək, çünki ona qarşı qəsd quracaqlar.
26 Even his most trusted advisors will plan to get rid of him. His army will be defeated and many of his soldiers will be killed.
Onunla bir süfrədə oturanlar onu məhv edəcək. Ordusu silinib-süpürüləcək və çoxlu tələfat olacaq.
27 Then the two [kings who both want to rule that area] will sit down at the same table and eat together, but they will both lie to each other. Neither of them will get what he wants, because it will not be the time [that God] has determined/set [for them to rule Egypt].
Bu padşahların hər ikisinin ürəyində pislik olacaq və bir süfrə arxasında yalan danışacaqlar. Ancaq heç bir şey baş tutmayacaq, çünki onların sonu müəyyən vaxtda olacaq.
28 [The army of] the King [of Syria] will return to Syria, taking with them all the valuable things [that they had captured]. The king will be determined to get rid of the Supreme Priest of the Jewish people. He will do what he wants to [in Israel], and then return to his own country.
Şimal padşahı böyük sərvətlə öz ölkəsinə qayıdacaq. Onun müqəddəs əhdə qarşı pis niyyəti olacaq və hərəkətə gəlib öz ölkəsinə dönəcək.
29 When it is the time that God has decided, the King of Syria [and his army] will invade Egypt again. But this time he will not be successful like he was before.
Müəyyən bir vaxt yenə cənubu istila edəcək, ancaq nəticə əvvəlki kimi olmayacaq.
30 The army of Rome will come in ships and oppose his army and cause him to be afraid. So he will be very angry, and [with his army] he will return [to Israel] and try to get rid of the Supreme Priest. The King of Syria will do what those who have abandoned the Jewish religion advise/want him to do for them.
Kittim gəmiləri ona qarşı gələcək və o, ruhdan düşüb geri dönəcək. Qəzəblənib müqəddəs əhdə qarşı çıxacaq və yenə müqəddəs əhdə xəyanət edənlərlə yaxşı davranacaq.
31 Some of his soldiers will do things to (defile the temple/cause the temple to become unholy for them). They will prevent the priests from offering sacrifices each day, and they will put [in the temple] something that is disgusting/abominable.
Onun göndərdiyi qoşunlar qalxıb qalanı – Müqəddəs məkanı murdarlayacaq, daimi yandırma qurbanını dayandıracaq və viranəlik gətirən iyrənc şeyi orada qoyacaqlar.
32 By deceiving those who have abandoned the Jewish religion, he will persuade them to (become his supporters/help him to do what he wants to do). But those who are devoted to their God will firmly oppose them.
O, əhdə xəyanət edənləri yaltaqlıqla yoldan azdıracaq, lakin öz Allahını tanıyan xalq qüvvətlənib hərəkətə gələcək.
33 And wise [Israeli] leaders will teach others also. But for a while, some of those wise leaders will be killed in battles, and some will be burned to death, and some will be robbed, and some will be put in prison.
Xalqın ağıllı adamları çoxunu öyrədəcək, ancaq bir müddət qılıncla öldürüləcək, yandırılacaq, əsir düşəcək və qarət ediləcəklər.
34 While God’s people are being persecuted, some people will help them a little bit, although some of those who help them will not do it sincerely.
Onlar məğlub olanda bir qədər kömək alacaqlar, ancaq çox adam riyakarcasına onlara qoşulacaq.
35 Some of those wise leaders will be killed [EUP], but as a result the others will be purified [DOU]. This suffering will continue until it is the time [that God] has appointed [for it to] end.
Ağıllı adamlardan bəzisi həlak olacaq ki, qalanları axır zamana qədər paklanıb təmizlənsin və ləkəsiz olsun. Çünki axır zaman yenə də müəyyən vaxtda olacaq.
36 The King [of Syria] will do what he wants to. He will boast and say that he is greater than any god. He will even revile the Supreme God. He will be able to do what he wants until the time that [God] punishes [MTY] him. [God] will accomplish what he has planned.
Bu padşah istədiyini edəcək, qürurlanaraq özünü bütün allahlardan üstün sayacaq, allahlar Allahına qarşı eşidilməmiş küfr söyləyəcək və Allahın qəzəbi icra olunana qədər uğur qazanacaq, çünki müəyyən edilən şey yerinə yetməlidir.
37 The [King of Syria] will ignore the god that his ancestors worshiped and the god that many women love. He will ignore every god, because he will think that he is greater than all of them.
Heç bir allaha – nə öz atalarının allahlarına, nə də qadınların sevdiyi ilahəyə ehtiram göstərməyəcək, çünki özünü bütün allahlardan üstün sayacaq.
38 But he will honor the god who [people think] protects fortresses. That is a god whom his ancestors did not honor. And he will give gold, silver, (jewels/very valuable stones) and other expensive gifts to that god.
Ancaq onun əvəzinə qalalar allahını izzətləndirəcək, atalarının tanımadığı bir allahı qızıl, gümüş, qiymətli daşlar və gözəl əşyalarla izzətləndirəcək.
39 He will ask that god (OR, people who worship a god) from another country to help him to defend his fortresses. He will greatly honor those who allow him [to be their ruler]. He will appoint [some of] them to important positions in the government; and to reward them, he will give them some land.
O, yad allaha ümid etməklə ən güclü qalalara hücum edəcək. Onu qəbul edənləri həddindən artıq izzətləndirəcək, çoxlu adama başçı qoyacaq və mükafat olaraq torpağı bölüşdürəcək.
40 But when his time [to rule] is almost ended, [the army of] the King of Egypt will attack his [army]. The [army of the] King of Syria will fight against them furiously [SIM]. [His soldiers will be driving] chariots and [riding on] horses and [traveling in] many ships. His army will invade many countries and [spread all over those countries] like a flood [MET].
Axır zamanda isə cənub padşahı onunla vuruşacaq. Şimal padşahı öz döyüş arabaları, atlıları və çoxlu gəmiləri ilə qasırğa kimi onun üstünə hücum çəkəcək, müxtəlif ölkələri istila edəcək və onlardan sel kimi keçəcək.
41 They will invade the glorious land [of Israel] and kill [EUP] tens of thousands of people. But the people of the Edom people-group and the people of the Moab people-group and the people of the Ammon people-group who are still alive will escape.
Gözəl ölkəyə də girəcək. Çoxlu ölkə işğal olunacaq, ancaq Edom, Moav və Ammonluların başçıları onun əlindən qurtaracaq.
42 When the army of Syria invades other countries, even the people of Egypt will be defeated.
O, müxtəlif ölkələrə zərbə vuracaq, Misir ölkəsi də xilas ola bilməyəcək.
43 The army of Syria will take away from Egypt gold, silver, and other valuable items. The people of Libya and Ethiopia will allow [the King of Syria] to rule over them.
Misirin qızıl-gümüş xəzinələrini və bütün sərvətlərini ələ keçirəcək. Liviyalılar və Kuşlular da ona tabe olacaq.
44 But he will become very frightened/alarmed when he hears reports about what is happening in the east and in the north. So he will become very angry, and send his army to fight furiously and kill many [of their enemies].
Ancaq şərqdən və şimaldan gələn xəbərlər onu narahat edəcək. Bir çoxlarını öldürüb məhv etmək üçün böyük qızğınlıqla yola düşəcək.
45 The [King of Syria] will set up his royal tents in the area between the [Mediterranean] Sea and the hill [in Jerusalem] on which the temple (exists/was built). But he will be killed there, because there will be no one to help him.”
Öz padşah çadırlarını dənizlə gözəl müqəddəs dağın arasında quracaq. Ancaq onun aqibəti çatacaq və heç kəs ona kömək edə bilməyəcək.
