Acts 28
1 After we [(exc)] had arrived safely [on the shore], we learned that it was an island called Malta.
Kaj kiam ni saviĝis, tiam ni sciiĝis, ke la insulo estas nomata Melita.
2 The people who lived there received us kindly. They lit a fire and invited us to come and warm ourselves, because it was raining and it was cold.
Kaj la barbaroj montris al ni neordinaran bonecon; ĉar ili ekbruligis fajron kaj akceptis nin ĉiujn pro la tiama pluvo kaj pro la malvarmeco.
3 Paul gathered some sticks and put them on the fire. But [among those sticks was] a snake that had come out [from the fire to escape] from the heat, and it fastened itself on Paul’s hand.
Sed kiam Paŭlo kolektis faskon da vergoj kaj metis ĝin sur la fajron, vipuro, elveninte de la varmo, alkroĉiĝis al lia mano.
4 [The islanders knew that the snake was poisonous, so] when they saw it hanging from Paul’s hand, they said to each other, “Probably this man has murdered someone. Although he has escaped from being drowned, [the god] ([who] pays [people back/who punishes people]) for their [MTY] sins will cause him to die.”
Kaj kiam la barbaroj vidis la beston pendantan de lia mano, ili diris unu al alia: Sendube ĉi tiu viro estas mortiginto, al kiu, kvankam li saviĝis de la maro, tamen Justeco ne permesas vivi.
5 But Paul simply shook the snake off into the fire, and nothing happened to him.
Sed li forskuis la beston en la fajron, kaj ne suferis malbonon.
6 The people were expecting that Paul’s body would soon swell up or that he would suddenly fall down and die. But after they had waited a long time, they saw [that the snake] had not harmed him [at all]. So then the people changed their minds and said [to one another], “This man is not a murderer! Probably he is a god!”
Sed ili atendis, ke li ŝvelos aŭ falos subite mortinta; sed longe atendinte, kaj vidinte, ke nenia malbono okazas al li, ili ŝanĝis sian opinion, kaj diris, ke li estas dio.
7 Near where the people had made the fire, there were some fields that belonged to a man whose name was Publius. He was the chief official on the island. He invited us to [come and stay in] his home. He took care of us for three days.
Proksime de tiu loko estis bieno, apartenanta al la estro de la insulo; lia nomo estis Publio; li akceptis nin kaj amike gastigis nin tri tagojn.
8 [At that time] Publius’ father had a fever and dysentery, and he was lying [in bed]. So Paul visited him and prayed [for him. Then] Paul placed his hands on him and healed him.
Kaj la patro de Publio kuŝis malsana de febro kaj disenterio; al li Paŭlo eniris, kaj preĝis, kaj, metinte la manojn sur lin, sanigis lin.
9 After Paul had done that, the other people on the island who were sick came [to him] and [he] healed them, too.
Kaj post tiu faro, ankaŭ ceteraj insulanoj, kiuj havis malsanojn, venis kaj estis sanigitaj;
10 They brought us gifts and [showed in other ways that] they greatly respected us. When we were [ready] to leave [three months later], they brought us food and other things that we would need [for the trip].
ĉi tiuj ankaŭ honoris nin per multaj honoroj; kaj kiam ni ekveturis, ili surŝipigis ĉion, kion ni bezonis.
11 After [we had stayed there] three months, we [got on] a ship [that was going to Italy and] sailed away. The ship had been in [a harbor on] the island during the months when there are many storms. It had come from Alexandria [city]. On the front of the ship there were carved images of the twin gods [whose names were Castor and Pollux].
Kaj post tri monatoj ni ekveturis en ŝipo Aleksandria, kiu travintris ĉe la insulo; kaj ĝia insigno estis la Ĝemeloj.
12 We [sailed from the island and] arrived at Syracuse [city on Sicily island] and stayed there three days.
Kaj albordiĝinte ĉe Sirakuso, ni restis tie tri tagojn.
13 Then we traveled on by ship and arrived at Rhegium [port in Italy]. The next day, the wind was blowing from behind us, [so we sailed along fast]. The day after that, we reached Puteoli [town, where we left the ship].
Kaj de tie ni ĉirkaŭiris kaj alvenis en Region; kaj post unu tago ekblovis suda vento, kaj la duan tagon ni venis al Puteoli,
14 In Puteoli we met some believers who invited us to stay with them for a week. [After visiting them], we [left there and started to travel by land] to Rome.
kie ni trovis fratojn kaj estis petataj resti ĉe ili sep tagojn, kaj tiel poste ni vojaĝis al Romo.
15 [A group of] believers [who lived in Rome] had heard that we [(exc) were coming]. So they came out [from Rome] to meet us. [Some of] them met us at [the town called] ‘The Market on Appian [Road’, ] and others met us at [the town called] ‘The Three Inns’. When Paul saw those believers, he thanked God and was encouraged.
Kaj de tie la fratoj, aŭdinte pri ni, venis al ni renkonte ĝis la Vendejo de Apio kaj la Tri Gastejoj; kaj vidante ilin, Paŭlo dankis Dion, kaj kuraĝiĝis.
16 After we [(exc)] arrived in Rome, Paul was permitted {[a Roman official who was responsible for guarding Paul] permitted Paul} to live [in a house] by himself. But [there was always] a soldier there to guard him.
Kaj kiam ni eniris en Romon, al Paŭlo estis permesate loĝi sola kun la soldato, kiu lin gardis.
17 After [Paul had been there] three days, he sent a message to the Jewish leaders [to come and talk with him. So] they came, and Paul said to them, “My fellow Jews, although I have not opposed our people nor spoken against the customs of our ancestors, [our leaders] in Jerusalem [seized] [MTY] [me. But before they could kill me, a Roman commander rescued me and later sent me] to Caesarea for Roman [authorities/officials to put me on trial].
Kaj post tri tagoj, li kunvokis tiujn, kiuj estis eminentuloj inter la Judoj; kaj kiam ili kunvenis, li diris al ili: Fratoj, kvankam mi faris nenion kontraŭ la popolo nek kontraŭ la moroj de niaj patroj, tamen mi estis transdonita kiel malliberulo el Jerusalem en la manojn de la Romanoj,
18 The Roman authorities/officials questioned me and wanted to release me, because I had not done any [bad] thing for which I should be executed {they should kill me}.
kiuj, ekzameninte min, volis liberigi min, ĉar en mi estis nenio meritanta morton.
19 But when the Jewish [leaders] [SYN] there opposed [what the Roman authorities wanted to do], I had to formally request that the Emperor [judge me here in Rome]. But my reason for doing that was not that I wanted to accuse our leaders about anything.
Sed kiam la Judoj kontraŭparolis, tiam mi estis devigata apelacii al Cezaro; ne kvazaŭ mi havis ion, pri kio akuzi mian nacion.
20 So I have requested you [to come] here so that I can tell you why I am a prisoner. It is because I believe in [MTY] our Messiah, the one [God long ago promised to send] to us [(inc)] Jews.”
Pro tio do mi petis vin viziti min kaj kunparoli, ĉar pro la espero de Izrael mi portas ĉi tiun katenon.
21 Then [the Jewish leaders] said, “We [(exc)] have not received any letters from [our fellow Jews] in Judea about you. Also, none of our fellow Jews who have arrived [here from Judea] has said anything bad about you.
Kaj ili diris al li: Ni ne ricevis el Judujo leterojn pri vi, kaj neniu el la fratoj, alveninte, raportis aŭ parolis pri vi ion malbonan.
22 But we [(exc)] want to hear what you [(sg)] think about this [Christian] sect/group, because we know that in many places [HYP] bad things are being said {people are saying bad things} about it.”
Sed ni deziras aŭdi de vi, kion vi opinias; ĉar pri tiu sekto ni scias, ke ĉie oni kontraŭparolas al ĝi.
23 So they [talked with Paul and decided that they would come back on another day to hear him. When that day arrived], those Jews came back to the place where Paul was staying, and they brought more Jews with them. Paul talked to them from morning until evening. He talked to them about how God wants to rule [people’s lives] [MET]. He tried to convince them that Jesus [is the Messiah] by reminding them what Moses and the other prophets had written [MTY].
Kaj difininte tagon por li, ili grandnombre venis al li en lian loĝejon; kaj li faris al ili klarigon, atestante la regnon de Dio, kaj penante konvinki ilin pri Jesuo, el la leĝo de Moseo kaj el la profetoj, de mateno ĝis vespero.
24 Some of those Jews believed that what was said [by Paul] {what [Paul] said} about Jesus [was true], but others did not believe [that it was true].
Kaj unuj kredis la parolitaĵojn, kaj aliaj ne kredis.
25 So they began to argue with one another. [Paul realized that some of them did not want to listen to him, so] when they were about to leave, he said, “The Holy Spirit said something to your/our(incl) ancestors. He spoke these words to Isaiah the prophet, [and what he said is also true about you]:
Kaj ne konsentante inter si, ili foriris, post kiam Paŭlo parolis unu vorton: Bone parolis la Sankta Spirito per la profeto Jesaja al viaj patroj,
26 Go to your fellow Israelites and tell them, ‘You repeatedly listen [to the message of God], but you never understand [what God is saying]. You repeatedly look at and see [the things that God is doing], but you never understand [what they mean].
dirante: Iru al tiu popolo, kaj diru: Aŭdante, vi aŭdos, sed ne komprenos; Kaj vidante, vi vidos, sed ne rimarkos;
27 God also said to the prophet, These people do not understand, because they have become stubborn. They have ears, but they do not understand what they hear, and they have closed their eyes [because they do not want to see]. If they wanted to obey what I say to them, they might understand what they see [me doing] and what they hear [me saying]. Then they might turn from their sinful behavior and I would save them.’
Ĉar la koro de tiu popolo grasiĝis, Kaj iliaj oreloj aŭdas malklare, Kaj siajn okulojn ili fermis, Por ke ili ne vidu per siaj okuloj, Kaj por ke ili ne aŭdu per siaj oreloj, Kaj por ke ili ne komprenu per sia koro, Kaj por ke ili ne konvertiĝu, Kaj por ke Mi ne sanigu ilin.
28 [That is what God said to the prophet Isaiah about our ancestors. But you Jews today do not want to believe God’s message]. Therefore, I am telling you that [God] has sent to the non-Jews this message about how he saves people, and they will listen [and accept it]!”
Certiĝu do al vi, ke ĉi tiu savado de Dio estas sendata al la nacianoj, kaj ili aŭskultos.
Kaj kiam li diris tion, la Judoj foriris, havante inter si multe da disputado.
30 For two whole years Paul stayed [there] in a house that he rented. Many people came to see him, and he received them all gladly [and talked with them].
Kaj li loĝadis tutajn du jarojn en sia propra loĝejo, kaj li akceptis ĉiujn, kiuj eniris al li,
31 He preached [and taught people] about how God could rule [their lives] [MET] and taught them about the Lord Jesus Christ. He did that without being afraid, and no one tried to stop him.
predikante la regnon de Dio, kaj instruante la aferojn pri la Sinjoro Jesuo Kristo kun plena maltimo, malhelpate de neniu.
