Acts 2
1 On the day when [the Jews were celebrating the] Pentecost [festival], the [believers] were all together in one place [in Jerusalem].
പെന്തെക്കൊസ്തനാൾ വന്നപ്പോൾ എല്ലാവരും ഒരു സ്ഥലത്തു ഒന്നിച്ചു കൂടിയിരുന്നു.
2 Suddenly [they heard] a noise [coming] from the sky [that sounded] like a strong wind. Everyone in the entire house where they were sitting heard the noise.
പെട്ടെന്നു കൊടിയ കാറ്റടിക്കുന്നതുപോലെ ആകാശത്തനിന്നു ഒരു മുഴക്കം ഉണ്ടായി, അവർ ഇരുന്നിരുന്ന വീടു മുഴുവനും നിറെച്ചു.
3 Then they saw [what looked] like flames of fire. These flames separated [from one another], and [one of them] came down on [the head of] each of the believers.
അഗ്നിജ്വാലപോലെ പിളൎന്നിരിക്കുന്ന നാവുകൾ അവൎക്കു പ്രത്യക്ഷമായി അവരിൽ ഓരോരുത്തന്റെ മേൽ പതിഞ്ഞു.
4 Then all of the believers were (completely controlled/empowered) by the Holy Spirit {the Holy Spirit (completely controlled/empowered) all of the believers}, and he enabled them to begin speaking other languages [MTY] [that they had not learned].
എല്ലാവരും പരിശുദ്ധാത്മാവു നിറഞ്ഞവരായി ആത്മാവു അവൎക്കു ഉച്ചരിപ്പാൻ നല്കിയതുപോലെ അന്യഭാഷകളിൽ സംസാരിച്ചു തുടങ്ങി.
5 At that time [many] Jews were staying in Jerusalem [to celebrate the Pentecost festival. They were people who] always tried to obey [the Jewish] laws. [They had come] from many different [HYP] countries.
അന്നു ആകാശത്തിൻ കീഴുള്ള സകല ജാതികളിൽ നിന്നും യെരൂശലേമിൽ വന്നു പാൎക്കുന്ന യെഹൂദന്മാരായ ഭക്തിയുള്ള പുരുഷന്മാർ ഉണ്ടായിരുന്നു.
6 When they heard that [loud] noise [like a wind], a crowd came together [to the place where the believers were]. The crowd (was amazed/did not know what to think), because each of them was hearing [one of] the believers speaking in that person’s own language.
ഈ മുഴക്കം ഉണ്ടായപ്പോൾ പുരുഷാരം വന്നു കൂടി, ഓരോരുത്തൻ താന്താന്റെ ഭാഷയിൽ അവർ സംസാരിക്കുന്നതു കേട്ടു അമ്പരന്നു പോയി.
7 They were completely amazed, and they said [to each other], “All these men who are speaking have [RHQ] [always] resided in Galilee [district, so they would not know our languages].
എല്ലാവരും ഭ്രമിച്ചു ആശ്ചൎയ്യപ്പെട്ടു: ഈ സംസാരിക്കുന്നവർ എല്ലാം ഗലീലക്കാർ അല്ലയോ?
8 ([We(inc) do not understand] how these men can speak our own native languages!/How can these men speak our own native languages?) [RHQ] [But] all of us hear them [doing that]
പിന്നെ നാം ഓരോരുത്തൻ ജനിച്ച നമ്മുടെ സ്വന്ത ഭാഷയിൽ അവർ സംസാരിച്ചു കേൾക്കുന്നതു എങ്ങനെ?
9 [Some of us are from the regions of] Parthia and Media and Elam, and [others of us] reside [in the regions of] Mesopotamia, Judea, Cappadocia, Pontus and Asia.
പൎത്ഥരും മേദ്യരും ഏലാമ്യരും മെസപ്പൊത്താമ്യയിലും യെഹൂദ്യയിലും കപ്പദോക്യയിലും
10 There are some from Phrygia and Pamphylia, Egypt, and the regions in Libya [that are] near Cyrene [city]. [There are others of us] who are [here] visiting [Jerusalem] from Rome.
പൊന്തൊസിലും ആസ്യയിലും പ്രുഗ്യയിലും പംഫുല്യയിലും മിസ്രയീമിലും കുറേനെക്കു ചേൎന്ന ലിബ്യാപ്രദേശങ്ങളിലും പാൎക്കുന്നവരും റോമയിൽ നിന്നു വന്നു പാൎക്കുന്നവരും യെഹൂദന്മാരും യെഹൂദമതാനുസാരികളും ക്രേത്യരും അറബിക്കാരുമായ നാം
11 [They include native] Jews as well as non-Jews who have accepted what we Jews believe. And others of us are from Crete [Island] and from [the region of] Arabia. [So how is it that these people] are speaking our languages [MTY], telling us [about] (the great/the mighty things) [that] God has done?”
ഈ നമ്മുടെ ഭാഷകളിൽ അവർ ദൈവത്തിന്റെ വൻകാൎയ്യങ്ങളെ പ്രസ്താവിക്കുന്നതു കേൾക്കുന്നുവല്ലോ എന്നു പറഞ്ഞു.
12 All [those people] were amazed, and did not know what to think [about what was happening]. So they asked one another, “What does this mean?”
എല്ലാവരും ഭ്രമിച്ചു ചഞ്ചലിച്ചു; ഇതു എന്തായിരിക്കും എന്നു തമ്മിൽ തമ്മിൽ പറഞ്ഞു.
13 But [some] of them (made fun of/laughed at) [those who believed in Jesus]. They said, “[These people are talking like this because] they are drunk!”
ഇവർ പുതു വീഞ്ഞു കുടിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നു മറ്റു ചിലർ പരിഹസിച്ചു പറഞ്ഞു.
14 So Peter stood up with the [other] eleven [apostles] and spoke loudly to the [crowd of] people, saying, “[My] fellow Jews and you [others] who are staying in Jerusalem, listen to me, all of you, and I will explain to you what is happening!
അപ്പോൾ പത്രൊസ് പതിനൊന്നുപേരോടുകൂടെ നിന്നുകൊണ്ടു ഉറക്കെ അവരോടു പറഞ്ഞതു: യെഹൂദാപുരുഷന്മാരും യെരൂശലേമിൽ പാൎക്കുന്ന എല്ലാവരുമായുള്ളോരേ, ഇതു നിങ്ങൾ അറിഞ്ഞിരിക്കട്ടെ; എന്റെ വാക്കു ശ്രദ്ധിച്ചുകൊൾവിൻ.
15 [Some of] you think that [we(exc) are drunk], but we are not drunk. It is [only] nine o’clock in the morning, [and people here never get drunk this early] in the day!
നിങ്ങൾ ഊഹിക്കുന്നതുപോലെ ഇവർ ലഹരി പിടിച്ചവരല്ല; പകൽ മൂന്നാംമണിനേരമേ ആയിട്ടുള്ളുവല്ലോ.
16 Instead, [what has happened to us is] the [miraculous] thing that the prophet Joel wrote about [long ago]. [Joel wrote]: God says,
ഇതു യോവേൽ പ്രവാചകൻ മുഖാന്തരം അരുളിച്ചെയ്തതത്രേ; അതെന്തെന്നാൽ:
17 ‘During the last/final days [before I judge all people], I will give my Spirit abundantly/generously to people [SYN] everywhere. [As a result], your sons and daughters will tell [people] messages from me, the young men among you will see visions [from me], and the old men among you will have dreams [that I will give them].
“അന്ത്യകാലത്തു ഞാൻ സകല ജഡത്തിന്മേലും എന്റെ ആത്മാവിനെ പകരും; നിങ്ങളുടെ പുത്രന്മാരും പുത്രിമാരും പ്രവചിക്കും; നിങ്ങളുടെ യൌവ്വനക്കാർ ദൎശനങ്ങൾ ദൎശിക്കും; നിങ്ങളുടെ വൃദ്ധന്മാർ സ്വപ്നങ്ങൾ കാണും.
18 During those days I will abundantly/generously give my Spirit [even] to men and women believers [who are] my slaves/servants, so they can tell [people] messages from me.
എന്റെ ദാസന്മാരുടെമേലും ദാസിമാരുടെമേലും കൂടെ ഞാൻ ആ നാളുകളിൽ എന്റെ ആത്മാവിനെ പകരും; അവരും പ്രവചിക്കും.
19 I will cause amazing things to happen in the sky, and I will do miracles on the earth that will show [that I am powerful]. [Here] on the earth [CHI] I [will cause wars with] blood, fire and thick/dark smoke [everywhere].
ഞാൻ മീതെ ആകാശത്തിൽ അത്ഭുതങ്ങളും താഴെ ഭൂമിയിൽ അടയാളങ്ങളും കാണിക്കും; രക്തവും തീയും പുകയാവിയും തന്നേ.
20 [In the sky] the sun will [appear] dark [to people] and the moon [will appear] red [to them. Those things will happen] before the important and splendid/amazing day [MTY] [when I], the Lord [God, will come to judge everyone].
കൎത്താവിന്റെ വലുതും പ്രസിദ്ധവുമായ നാൾ വരുംമുമ്പേ സൂൎയ്യൻ ഇരുളായും ചന്ദ്രൻ രക്തമായും മാറിപ്പോകും.
21 [Before that time], all those who ask [me] [MTY] [to save them from the guilt of their sins] will be saved {[I], the Lord, will save all those who ask [me] [MTY] [to save them from the guilt of their sins].}’”
എന്നാൽ കൎത്താവിന്റെ നാമം വിളിച്ചപേക്ഷിക്കുന്നവൻ ഏവനും രക്ഷിക്കപ്പെടും എന്നു ദൈവം അരുളിച്ചെയ്യുന്നു.”
22 [Peter continued], “[My fellow] Israelites, listen to me! [When] Jesus from Nazareth [town lived] among you, God proved to you [that he had sent him] by enabling him to do many amazing miracles. You yourselves know [that this is true].
യിസ്രായേൽ പുരുഷന്മാരേ, ഈ വചനം കേട്ടു കൊൾവിൻ. നിങ്ങൾ തന്നേ അറിയുംപോലെ ദൈവം അവനെക്കൊണ്ടു നിങ്ങളുടെ നടുവിൽ ചെയ്യിച്ച ശക്തികളും അത്ഭുതങ്ങളും അടയാളങ്ങളും കൊണ്ടു
23 [Even though you knew that], you turned this man [Jesus] over to his enemies. [However], God had already planned for that, and he knew all about it. Then you urged men [SYN] who do not obey [God’s] law to kill Jesus. They did that by nailing him to a cross.
ദൈവം നിങ്ങൾക്കു കാണിച്ചു തന്ന പുരുഷനായി നസറായനായ യേശുവിനെ ദൈവം തന്റെ സ്ഥിര നിൎണ്ണയത്താലും മുന്നറിവിനാലും ഏല്പിച്ചിട്ടു, നിങ്ങൾ അവനെ അധൎമ്മികളുടെ കയ്യാൽ തറെപ്പിച്ചു കൊന്നു;
24 He suffered terribly [when he died, but God caused him to become alive again]. God did not let him continue to be dead, because it was not possible for him [PRS] to remain dead.”
ദൈവമോ മരണപാശങ്ങളെ അഴിച്ചിട്ടു അവനെ ഉയിൎത്തെഴുന്നേല്പിച്ചു. മരണം അവനെ പിടിച്ചു വെക്കുന്നതു അസാദ്ധ്യമായിരുന്നു.
25 “[Long ago King] David wrote [what] the Messiah [said], “knew [that] you, Lord [God, would always] be near me. You are right beside [MTY] me, so I will not be afraid of [those who want to harm me].
“ഞാൻ കൎത്താവിനെ എപ്പോഴും എന്റെ മുമ്പിൽ കണ്ടിരിക്കുന്നു; അവൻ എന്റെ വലഭാഗത്തു ഇരിക്കയാൽ ഞാൻ കുലുങ്ങിപോകയില്ല.
26 Because of that I [SYN] joyfully praise [you, O God]. And I am completely confident that [you(sg) will] ([cause my body] to become alive [again]/[raise me from the dead]).
അതുകൊണ്ട് എന്റെ ഹൃദയം സന്തോഷിച്ചു, എന്റെ നാവു ആനന്ദിച്ചു, എന്റെ ജഡവും പ്രത്യാശയോടെ വസിക്കും.
27 You will not allow my spirit to remain in the place where the dead are. You will not [even] let my body decay, [because] I am devoted to you and always obey [you]. (Hadēs g86)
നീ എന്റെ പ്രാണനെ പാതാളത്തിൽ വിടുകയില്ല; നിന്റെ പരിശുദ്ധനെ ദ്രവത്വം കാണ്മാൻ സമ്മതിക്കയുമില്ല. (Hadēs g86)
28 You have told me [that you will cause my body] to become alive [again]. You will make me very happy [because] you will be with me [forever].”
നീ ജീവമാൎഗ്ഗങ്ങളെ എന്നോടു അറിയിച്ചു; നിന്റെ സന്നിധിയിൽ എന്നെ സന്തോഷ പൂൎണ്ണനാക്കും” എന്നു ദാവീദ് അവനെക്കുറിച്ചു പറയുന്നുവല്ലോ.
29 [Peter] continued, “My fellow Jews, I can tell you confidently that [our royal] ancestor, [King] David, died, and that his [body] was buried {that [people] buried his [body]}. And the place [where they] buried his body is [still] here today.
സഹോദരന്മാരായ പുരുഷന്മാരേ, ഗോത്രപിതാവായ ദാവീദിനെക്കുറിച്ച് അവൻ മരിച്ചു അടക്കപ്പെട്ടു എന്നു എനിക്കു നിങ്ങളോടു ധൈൎയ്യമായി പറയാം; അവന്റെ കല്ലറ ഇന്നുവരെ നമ്മുടെ ഇടയിൽ ഉണ്ടല്ലോ.
30 So [we(inc) know that David was not speaking those words about himself. But] because he was a prophet, [he spoke about the Messiah]. David knew that God had strongly promised him that he would cause one of his descendants to become king [MTY] like David was king. (OR, to [be the Messiah who would] rule [God’s people] like David had ruled [them].)
എന്നാൽ അവൻ പ്രവാചകൻ ആകയാൽ ദൈവം അവന്റെ കടിപ്രദേശത്തിന്റെ ഫലത്തിൽ നിന്നു ഒരുത്തനെ അവന്റെ സിംഹാസനത്തിൽ ഇരുത്തും എന്നു തന്നോടു സത്യം ചെയ്തു ഉറപ്പിച്ചു എന്നു അറിഞ്ഞിട്ടു:
31 David knew beforehand [what God would do], so he [was able to] say that God would cause the Messiah to live again [after he died]. He said that God would not let the Messiah remain in the place of the dead, nor let his body decay.” (Hadēs g86)
അവനെ പാതാളത്തിൽ വിട്ടുകളഞ്ഞില്ല: അവന്റെ ജഡം ദ്രവത്വം കണ്ടതുമില്ല എന്നു ക്രിസ്തുവിന്റെ പുനരുത്ഥാനം മുമ്പുകൂട്ടി കണ്ടു പ്രസ്താവിച്ചു. ഈ യേശുവിനെ ദൈവം ഉയിൎത്തെഴുന്നേല്പിച്ചു; (Hadēs g86)
32 “[After] this [man] Jesus [had died], God caused him to become alive [again]. All of us(exc), [his followers], have seen [and tell people] that Jesus has become alive again.
അതിന്നു ഞങ്ങൾ എല്ലാവരും സാക്ഷികൾ ആകുന്നു.
33 God has greatly honored Jesus [by causing him to rule] right beside him [MTY] [in heaven]. Jesus has received the Holy Spirit from [God] his Father, [just like] God promised. [So] Jesus has generously/abundantly given us the Holy Spirit, [and he has shown that by] what you are seeing and hearing.
അവൻ ദൈവത്തിന്റെ വല ഭാഗത്തേക്കു ആരോഹണം ചെയ്തു പരിശുദ്ധാത്മാവു എന്ന വാഗ്ദത്തം പിതാവിനോടു വാങ്ങി, നിങ്ങൾ ഈ കാണുകയും കേൾക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് പകൎന്നുതന്നു.
34 [We(inc) know that David was not speaking about himself] because David did not go up into heaven [as Jesus did]. [Besides that], David himself said [this about the Messiah]: The Lord [God] said to my Lord [the Messiah], ‘Reign here beside me,
ദാവീദ് സ്വൎഗ്ഗാരോഹണം ചെയ്തില്ലല്ലോ. എന്നാൽ അവൻ: “ഞാൻ നിന്റെ ശത്രുക്കളെ നിന്റെ പാദപീഠം ആക്കുവോളം
35 while I completely defeat [MTY] your enemies.’”
നീ എന്റെ വലത്തുഭാഗത്തു ഇരിക്ക എന്നു കൎത്താവു എന്റെ കൎത്താവിനോടു അരുളിച്ചെയ്തു” എന്നു പറയുന്നു.
36 [Peter concluded], “So I [want you and] all [other] Israelites [MTY] to acknowledge that God has caused this Jesus to be both [our] Lord/Ruler and the Messiah. [But God considers that] you are the ones who nailed Jesus to a cross.”
ആകയാൽ നിങ്ങൾ ക്രൂശിച്ച ഈ യേശുവിനെ തന്നേ ദൈവം കൎത്താവും ക്രിസ്തുവുമാക്കിവെച്ചു എന്നു യിസ്രായേൽ ഗൃഹം ഒക്കെയും നിശ്ചയമായി അറിഞ്ഞുകൊള്ളട്ടെ.
37 When the people heard what [Peter said], they felt very guilty [IDM]. So they asked him and the other apostles, “Fellow-countrymen, what should we [(exc)] do [so that God will forgive us]?”
ഇതു കേട്ടിട്ടു അവർ ഹൃദയത്തിൽ കുത്തുകൊണ്ടു പത്രൊസിനോടും ശേഷം അപ്പൊസ്തലന്മാരോടും: സഹോദരന്മാരായ പുരുഷന്മാരേ, ഞങ്ങൾ എന്തു ചെയ്യേണ്ടു എന്നു ചോദിച്ചു.
38 Peter [answered] them, “Each of you should turn away from your sinful behavior. Then [we(exc)] will baptize you, if [you now believe] in Jesus Christ. Then [God] will give you the Holy Spirit.
പത്രൊസ് അവരോടു: നിങ്ങൾ മാനസാന്തരപ്പെട്ടു നിങ്ങളുടെ പാപങ്ങളുടെ മോചനത്തിന്നായി ഓരോരുത്തൻ യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ നാമത്തിൽ സ്നാനം ഏല്പിൻ; എന്നാൽ പരിശുദ്ധാത്മാവു എന്ന ദാനം ലഭിക്കും.
39 [God] has promised [to do that] [MTY] for you and your descendants, and for all [others who believe in him], even those who [live] far away [from here]. The Lord our God [will give his Spirit] to everyone whom he invites [to become his people]!”
വാഗ്ദത്തം നിങ്ങൾക്കും നിങ്ങളുടെ മക്കൾക്കും നമ്മുടെ ദൈവമായ കൎത്താവു വിളിച്ചു വരുത്തുന്ന ദൂരസ്ഥന്മാരായ ഏവൎക്കും ഉള്ളതല്ലോ എന്നു പറഞ്ഞു.
40 Peter spoke much more [and] spoke strongly/forcefully to them. He pleaded with them, “[Ask God] to save you [so that he will not punish you when he punishes] these evil people [who have rejected Jesus]!”
മറ്റു പല വാക്കുകളാലും അവൻ സാക്ഷ്യം പറഞ്ഞു അവരെ പ്രബോധിപ്പിച്ചു; ഈ വക്രതയുള്ള തലമുറയിൽനിന്നു രക്ഷിക്കപ്പെടുവിൻ എന്നു പറഞ്ഞു.
41 So the people who believed Peter’s message were baptized. There were about 3,000 [SYN] [who] joined the group [of believers] that day.
അവന്റെ വാക്കു കൈക്കൊണ്ടവർ സ്നാനം ഏറ്റു; അന്നു മുവായിരത്തോളം പേർ അവരോടു ചേൎന്നു.
42 They continually obeyed what the apostles taught, and they very frequently met together [with the other believers]. And they continually ate [together and celebrated the Lord’s Supper], and continually prayed [together].
അവർ അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ ഉപദേശം കേട്ടും കൂട്ടായ്മ ആചരിച്ചും അപ്പം നുറക്കിയും പ്രാൎത്ഥന കഴിച്ചും പോന്നു.
43 All the people [SYN] [who were in Jerusalem] were greatly revering [God because] the apostles were frequently doing many kinds of miraculous things.
എല്ലാവൎക്കും ഭയമായി; അപ്പൊസ്തലന്മാരാൽ ഏറിയ അത്ഭുതങ്ങളും അടയാളങ്ങളും നടന്നു.
44 All of those who believed [in Jesus] were united [and regularly met] together. They were also sharing everything that they had with one another.
വിശ്വസിച്ചവർ എല്ലാവരും ഒരുമിച്ചിരുന്നു സകലവും പൊതുവക എന്നു എണ്ണുകയും
45 [From time to time some of] them sold [some of] their land and [some of the other] things that they owned, and they would give [some of] the money [from what they sold] to others [among them], according to what they needed.
ജന്മഭൂമികളും വസ്തുക്കളും വിറ്റു അവനവന്നു ആവശ്യം ഉള്ളതുപോലെ എല്ലാവൎക്കും പങ്കിടുകയും,
46 Every day they continued meeting together in the temple [area]. And every day they gladly and generously shared their food [SYN] [with each other], as they ate together [and celebrated the Lord’s Supper] in their houses.
ഒരുമനപ്പെട്ടു ദിനംപ്രതി ദൈവാലയത്തിൽ കൂടിവരികയും വീട്ടിൽ അപ്പം നുറുക്കിക്കൊണ്ടു ഉല്ലാസവും ഹൃദയപരമാൎത്ഥതയും പൂണ്ടു ഭക്ഷണം കഴിക്കയും
47 [As they did so], they were praising God, and all the [other] people [in Jerusalem] were [thinking] favorably about them. [As those things were happening], every day the Lord [Jesus] increased the number of people who were being saved {whom he was saving} [from the guilt of their sins].
ദൈവത്തെ സ്തുതിക്കയും സകല ജനത്തിന്റെയും കൃപ അനുഭവിക്കയും ചെയ്തു. കൎത്താവു രക്ഷിക്കപ്പെടുന്നവരെ ദിനംപ്രതി സഭയോടു ചേൎത്തുകൊണ്ടിരുന്നു.
