Acts 2
1 On the day when [the Jews were celebrating the] Pentecost [festival], the [believers] were all together in one place [in Jerusalem].
പെന്തക്കൊസ്തുനാൾ വന്നെത്തിയപ്പോൾ അവരെല്ലാവരും ഒരു സ്ഥലത്ത് ഒരുമിച്ച് ഇരിക്കുകയായിരുന്നു.
2 Suddenly [they heard] a noise [coming] from the sky [that sounded] like a strong wind. Everyone in the entire house where they were sitting heard the noise.
പെട്ടെന്ന്, കൊടുങ്കാറ്റ് വീശിയടിക്കുന്നതുപോലെ സ്വർഗത്തിൽനിന്ന് ഒരു ശബ്ദം ഉണ്ടായി, അത് അവർ ഇരുന്ന വീടാകെ നിറഞ്ഞു.
3 Then they saw [what looked] like flames of fire. These flames separated [from one another], and [one of them] came down on [the head of] each of the believers.
തീജ്വാലപോലെ പിളർന്ന നാവുകൾ അവർക്കു ദൃശ്യമായി; അവ അവരിൽ ഓരോരുത്തരുടെമേൽ ആവസിക്കുകയും ചെയ്തു.
4 Then all of the believers were (completely controlled/empowered) by the Holy Spirit {the Holy Spirit (completely controlled/empowered) all of the believers}, and he enabled them to begin speaking other languages [MTY] [that they had not learned].
എല്ലാവരും പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായി, ആത്മാവ് കഴിവു നൽകിയതുപോലെ അവർക്ക് അന്യമായിരുന്ന ഭാഷകളിൽ സംസാരിക്കാൻ തുടങ്ങി.
5 At that time [many] Jews were staying in Jerusalem [to celebrate the Pentecost festival. They were people who] always tried to obey [the Jewish] laws. [They had come] from many different [HYP] countries.
എല്ലാ രാജ്യങ്ങളിൽനിന്നുമുള്ള ഭക്തരായ യെഹൂദർ അപ്പോൾ ജെറുശലേമിൽ വന്നു താമസിക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു.
6 When they heard that [loud] noise [like a wind], a crowd came together [to the place where the believers were]. The crowd (was amazed/did not know what to think), because each of them was hearing [one of] the believers speaking in that person’s own language.
ഈ ശബ്ദംകേട്ട് ജനങ്ങൾ വന്നുകൂടി; വന്നുകൂടിയ ഓരോരുത്തരുടെയും മാതൃഭാഷയിലുള്ള സംസാരം കേട്ട് അവർ സംഭ്രാന്തരായി.
7 They were completely amazed, and they said [to each other], “All these men who are speaking have [RHQ] [always] resided in Galilee [district, so they would not know our languages].
അത്ഭുതപരതന്ത്രരായ അവർ ആശ്ചര്യത്തോടെ ഇങ്ങനെ പരസ്പരം പറഞ്ഞു: “നോക്കൂ, ഈ സംസാരിക്കുന്നവർ എല്ലാവരും ഗലീലക്കാർ അല്ലേ?
8 ([We(inc) do not understand] how these men can speak our own native languages!/How can these men speak our own native languages?) [RHQ] [But] all of us hear them [doing that]
പിന്നെ നാം ഓരോരുത്തരും ജനിച്ച നമ്മുടെ സ്വന്തംഭാഷയിൽ ഇവർ സംസാരിച്ചുകേൾക്കുന്നതെങ്ങനെ?
9 [Some of us are from the regions of] Parthia and Media and Elam, and [others of us] reside [in the regions of] Mesopotamia, Judea, Cappadocia, Pontus and Asia.
പാർഥ്യരും മേദ്യരും ഏലാമ്യരും; മെസൊപ്പൊത്താമിയ, യെഹൂദ്യാ, കപ്പദോക്യ,
10 There are some from Phrygia and Pamphylia, Egypt, and the regions in Libya [that are] near Cyrene [city]. [There are others of us] who are [here] visiting [Jerusalem] from Rome.
പൊന്തൊസ്, ഏഷ്യാപ്രവിശ്യ, ഫ്രുഗ്യ, പംഫുല്യ, ഈജിപ്റ്റ്, കുറേനയ്ക്കു സമീപമുള്ള ലിബ്യാപ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ജീവിക്കുന്നവരും; റോമിൽനിന്ന് വന്ന സന്ദർശകരായ യെഹൂദരും യെഹൂദാമതം സ്വീകരിച്ചവരും ക്രേത്തരും അറബികളും ആയ നാം
11 [They include native] Jews as well as non-Jews who have accepted what we Jews believe. And others of us are from Crete [Island] and from [the region of] Arabia. [So how is it that these people] are speaking our languages [MTY], telling us [about] (the great/the mighty things) [that] God has done?”
നമ്മുടെ ഭാഷകളിൽ ദൈവത്തിന്റെ അത്ഭുതകാര്യങ്ങൾ, ഇവർ പ്രസ്താവിക്കുന്നതു കേൾക്കുന്നു!”
12 All [those people] were amazed, and did not know what to think [about what was happening]. So they asked one another, “What does this mean?”
എല്ലാവരും അത്ഭുതവും പരിഭ്രാന്തിയും നിറഞ്ഞവരായി “ഇത് എന്തായിരിക്കുമോ?” എന്നു പരസ്പരം ചോദിച്ചു.
13 But [some] of them (made fun of/laughed at) [those who believed in Jesus]. They said, “[These people are talking like this because] they are drunk!”
എന്നാൽ മറ്റുചിലർ, “പുതുവീഞ്ഞിനാൽ ഇവർ ഉന്മത്തരായിരിക്കുന്നു” എന്നു പറഞ്ഞ് പരിഹസിച്ചു.
14 So Peter stood up with the [other] eleven [apostles] and spoke loudly to the [crowd of] people, saying, “[My] fellow Jews and you [others] who are staying in Jerusalem, listen to me, all of you, and I will explain to you what is happening!
അപ്പോൾ പത്രോസ് മറ്റു പതിനൊന്നുപേരോടുമൊപ്പം എഴുന്നേറ്റുനിന്ന് ശബ്ദമുയർത്തി ജനത്തെ അഭിസംബോധനചെയ്ത് ഇങ്ങനെ വിശദീകരിച്ചു: “യെഹൂദാജനമേ, ജെറുശലേംനിവാസികൾ എല്ലാവരുമേ, എന്റെ വാക്കുകൾ ശ്രദ്ധിച്ചുകേൾക്കുക, ഞാൻ വിശദീകരിക്കാം.
15 [Some of] you think that [we(exc) are drunk], but we are not drunk. It is [only] nine o’clock in the morning, [and people here never get drunk this early] in the day!
നിങ്ങൾ ചിന്തിക്കുന്നതുപോലെ ഇവർ ലഹരിപിടിച്ചവരല്ല; കാരണം, ഇപ്പോൾ രാവിലെ ഒൻപതുമണിമാത്രമല്ലേ ആയിട്ടുള്ളൂ?
16 Instead, [what has happened to us is] the [miraculous] thing that the prophet Joel wrote about [long ago]. [Joel wrote]: God says,
യോവേൽ പ്രവാചകനിലൂടെ ദൈവം അരുളിച്ചെയ്തിട്ടുള്ളതാണിത്:
17 ‘During the last/final days [before I judge all people], I will give my Spirit abundantly/generously to people [SYN] everywhere. [As a result], your sons and daughters will tell [people] messages from me, the young men among you will see visions [from me], and the old men among you will have dreams [that I will give them].
“‘അന്തിമനാളുകളിൽ, ഞാൻ എന്റെ ആത്മാവിനെ സകലമനുഷ്യരുടെമേലും പകരും; നിങ്ങളുടെ പുത്രന്മാരും പുത്രിമാരും പ്രവചിക്കും, നിങ്ങളുടെ യുവാക്കൾക്കു ദർശനങ്ങളുണ്ടാകും; നിങ്ങളുടെ വൃദ്ധന്മാർ സ്വപ്നങ്ങൾ കാണും.
18 During those days I will abundantly/generously give my Spirit [even] to men and women believers [who are] my slaves/servants, so they can tell [people] messages from me.
എന്റെ ദാസന്മാരുടെയും ദാസിമാരുടെയുംമേലും ആ നാളുകളിൽ ഞാൻ എന്റെ ആത്മാവിനെ പകരും, അതിനാൽ അവരും പ്രവചിക്കും.
19 I will cause amazing things to happen in the sky, and I will do miracles on the earth that will show [that I am powerful]. [Here] on the earth [CHI] I [will cause wars with] blood, fire and thick/dark smoke [everywhere].
ഞാൻ ഉയരെ ആകാശത്തിൽ അത്ഭുതങ്ങളും താഴേ ഭൂമിയിൽ ചിഹ്നങ്ങളും നൽകും— രക്തവും തീയും പുകച്ചുരുളുംതന്നെ.
20 [In the sky] the sun will [appear] dark [to people] and the moon [will appear] red [to them. Those things will happen] before the important and splendid/amazing day [MTY] [when I], the Lord [God, will come to judge everyone].
കർത്താവിന്റെ ശ്രേഷ്ഠവും തേജോമയവുമായ ദിവസം വരുന്നതിനുമുമ്പേ സൂര്യൻ ഇരുളായി മാറുകയും ചന്ദ്രൻ രക്തമായിത്തീരുകയും ചെയ്യും.
21 [Before that time], all those who ask [me] [MTY] [to save them from the guilt of their sins] will be saved {[I], the Lord, will save all those who ask [me] [MTY] [to save them from the guilt of their sins].}’”
കർത്താവിന്റെ നാമം വിളിച്ചപേക്ഷിക്കുന്ന ഏതൊരുവനും രക്ഷിക്കപ്പെടും,’ എന്നു ദൈവം അരുളിച്ചെയ്യുന്നു.
22 [Peter continued], “[My fellow] Israelites, listen to me! [When] Jesus from Nazareth [town lived] among you, God proved to you [that he had sent him] by enabling him to do many amazing miracles. You yourselves know [that this is true].
“ഇസ്രായേൽജനമേ, ഈ വാക്കുകൾ കേട്ടാലും: നസറെത്തുകാരനായ യേശു, ദൈവം അദ്ദേഹത്തിലൂടെ നിങ്ങളുടെ മധ്യത്തിൽ ചെയ്ത വീര്യപ്രവൃത്തികളും അത്ഭുതങ്ങളും ചിഹ്നങ്ങളുംമുഖേന ദൈവംതന്നെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയ വ്യക്തി ആയിരുന്നുവെന്ന് നിങ്ങൾക്കറിയാമല്ലോ.
23 [Even though you knew that], you turned this man [Jesus] over to his enemies. [However], God had already planned for that, and he knew all about it. Then you urged men [SYN] who do not obey [God’s] law to kill Jesus. They did that by nailing him to a cross.
ദൈവം തന്റെ നിശ്ചിതപദ്ധതിയാലും പൂർവജ്ഞാനത്താലും അദ്ദേഹത്തെ നിങ്ങൾക്ക് ഏൽപ്പിച്ചുതന്നു. എന്നാൽ യെഹൂദേതരരുടെ സഹായത്തോടെ നിങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തെ ക്രൂശിന്മേൽ തറച്ചുകൊന്നു.
24 He suffered terribly [when he died, but God caused him to become alive again]. God did not let him continue to be dead, because it was not possible for him [PRS] to remain dead.”
എന്നാൽ, മരണത്തിന്റെ അതിതീവ്രവേദനയിൽ അടക്കിവെക്കാതെ അതിന്റെ ബന്ധനങ്ങളഴിച്ച് ദൈവം അദ്ദേഹത്തെ ഉയിർപ്പിച്ചു; മരണത്തിന് അദ്ദേഹത്തെ ബന്ധിതനാക്കിവെക്കുന്നത് അസാധ്യമായിരുന്നു.
25 “[Long ago King] David wrote [what] the Messiah [said], “knew [that] you, Lord [God, would always] be near me. You are right beside [MTY] me, so I will not be afraid of [those who want to harm me].
ക്രിസ്തുവിനെക്കുറിച്ച് ദാവീദ് പറയുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ്: “‘ഞാൻ കർത്താവിനെ എന്റെമുമ്പിൽ എപ്പോഴും പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നു; അവിടന്ന് എന്റെ വലതുഭാഗത്തുള്ളതുകൊണ്ട് ഞാൻ കുലുങ്ങിപ്പോകുകയില്ല.
26 Because of that I [SYN] joyfully praise [you, O God]. And I am completely confident that [you(sg) will] ([cause my body] to become alive [again]/[raise me from the dead]).
അതുകൊണ്ട് എന്റെ ഹൃദയം ആനന്ദിക്കുന്നു, എന്റെ നാവ് ആഹ്ലാദിക്കുന്നു; എന്റെ ശരീരവും പ്രത്യാശയിൽ നിവസിക്കും.
27 You will not allow my spirit to remain in the place where the dead are. You will not [even] let my body decay, [because] I am devoted to you and always obey [you]. (Hadēs g86)
എന്റെ പ്രാണനെ അവിടന്ന് പാതാളത്തിൽ ഉപേക്ഷിക്കുകയില്ല; അവിടത്തെ പരിശുദ്ധനെ ജീർണത കാണാൻ അങ്ങ് അനുവദിക്കുകയുമില്ല. (Hadēs g86)
28 You have told me [that you will cause my body] to become alive [again]. You will make me very happy [because] you will be with me [forever].”
ജീവന്റെ വഴികൾ അവിടന്ന് എന്നെ അറിയിച്ചു; തിരുസന്നിധിയിൽ അവിടന്ന് എന്നെ ആനന്ദത്താൽ നിറയ്ക്കും.’
29 [Peter] continued, “My fellow Jews, I can tell you confidently that [our royal] ancestor, [King] David, died, and that his [body] was buried {that [people] buried his [body]}. And the place [where they] buried his body is [still] here today.
“സഹോദരങ്ങളേ, പൂർവപിതാവായ ദാവീദിനെക്കുറിച്ച്, അദ്ദേഹം മരിച്ചുവെന്നും അടക്കപ്പെട്ടുവെന്നും എനിക്ക് നിങ്ങളോട് ഉറപ്പായി പറയാൻകഴിയും; അദ്ദേഹത്തിന്റെ കല്ലറ ഇന്നുവരെ നമ്മുടെ മധ്യേ ഇവിടെ ഉണ്ടല്ലോ.
30 So [we(inc) know that David was not speaking those words about himself. But] because he was a prophet, [he spoke about the Messiah]. David knew that God had strongly promised him that he would cause one of his descendants to become king [MTY] like David was king. (OR, to [be the Messiah who would] rule [God’s people] like David had ruled [them].)
ദാവീദ് ഒരു പ്രവാചകൻ ആയിരുന്നു: തന്റെ സിംഹാസനത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിൻഗാമികളിൽ ഒരുവനെ ഇരുത്തുമെന്ന് ദൈവം അദ്ദേഹത്തോട് ആണയിട്ട് ശപഥംചെയ്ത കാര്യം ദാവീദിന് അറിയാമായിരുന്നു.
31 David knew beforehand [what God would do], so he [was able to] say that God would cause the Messiah to live again [after he died]. He said that God would not let the Messiah remain in the place of the dead, nor let his body decay.” (Hadēs g86)
‘അദ്ദേഹത്തെ പാതാളത്തിൽ വിട്ടുകളഞ്ഞില്ല; അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശരീരം ജീർണത കണ്ടതുമില്ല’ എന്നു ദാവീദ് ക്രിസ്തുവിന്റെ പുനരുത്ഥാനം മുൻകൂട്ടിക്കണ്ട് പ്രവചിച്ചു. (Hadēs g86)
32 “[After] this [man] Jesus [had died], God caused him to become alive [again]. All of us(exc), [his followers], have seen [and tell people] that Jesus has become alive again.
ഈ യേശുവിനെ ദൈവം ഉയിർപ്പിച്ചു; അതിനു ഞങ്ങളെല്ലാവരും സാക്ഷികളാകുന്നു.
33 God has greatly honored Jesus [by causing him to rule] right beside him [MTY] [in heaven]. Jesus has received the Holy Spirit from [God] his Father, [just like] God promised. [So] Jesus has generously/abundantly given us the Holy Spirit, [and he has shown that by] what you are seeing and hearing.
അദ്ദേഹം ദൈവത്തിന്റെ വലതുഭാഗത്തേക്ക് ഉയർത്തപ്പെട്ടിട്ട്, പരിശുദ്ധാത്മാവ് എന്ന വാഗ്ദാനം പിതാവിൽനിന്ന് സ്വീകരിച്ച്, സമൃദ്ധമായി നൽകിയതാണ് നിങ്ങൾ ഈ കാണുകയും കേൾക്കുകയുംചെയ്യുന്നത്.
34 [We(inc) know that David was not speaking about himself] because David did not go up into heaven [as Jesus did]. [Besides that], David himself said [this about the Messiah]: The Lord [God] said to my Lord [the Messiah], ‘Reign here beside me,
ദാവീദ് സ്വർഗാരോഹണം ചെയ്തില്ലല്ലോ! എങ്കിലും അദ്ദേഹം പറയുന്നതിങ്ങനെയാണ്: “‘കർത്താവ് എന്റെ കർത്താവിനോട് അരുളിച്ചെയ്യുന്നു: “ഞാൻ നിന്റെ ശത്രുക്കളെ നിന്റെ ചവിട്ടടിയിലാക്കുംവരെ,
35 while I completely defeat [MTY] your enemies.’”
നീ എന്റെ വലതുഭാഗത്ത് ഉപവിഷ്ടനാകുക.”’
36 [Peter concluded], “So I [want you and] all [other] Israelites [MTY] to acknowledge that God has caused this Jesus to be both [our] Lord/Ruler and the Messiah. [But God considers that] you are the ones who nailed Jesus to a cross.”
“അതുകൊണ്ട്, നിങ്ങൾ ക്രൂശിച്ച ഈ യേശുവിനെത്തന്നെ ദൈവം കർത്താവും ക്രിസ്തുവുമാക്കിവെച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന് ഇസ്രായേൽജനം മുഴുവനും നിസ്സന്ദേഹം അറിഞ്ഞുകൊള്ളട്ടെ.”
37 When the people heard what [Peter said], they felt very guilty [IDM]. So they asked him and the other apostles, “Fellow-countrymen, what should we [(exc)] do [so that God will forgive us]?”
ഇതു കേട്ട ജനം ഹൃദയത്തിൽ മുറിവേറ്റവരായി പത്രോസിനോടും മറ്റ് അപ്പൊസ്തലന്മാരോടും, “സഹോദരന്മാരേ, ഞങ്ങൾ എന്താണ് ചെയ്യേണ്ടത്?” എന്നു ചോദിച്ചു.
38 Peter [answered] them, “Each of you should turn away from your sinful behavior. Then [we(exc)] will baptize you, if [you now believe] in Jesus Christ. Then [God] will give you the Holy Spirit.
പത്രോസ് അവരോടു പറഞ്ഞു: “നിങ്ങൾ ഓരോരുത്തരും പാപങ്ങൾ ഉപേക്ഷിച്ച് ദൈവത്തിലേക്കു മടങ്ങുകയും യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ നാമത്തിൽ സ്നാനം സ്വീകരിക്കുകയുംചെയ്യുക; അപ്പോൾ നിങ്ങളുടെ പാപങ്ങൾ മോചിക്കപ്പെടും, പരിശുദ്ധാത്മാവ് എന്ന ദാനം നിങ്ങൾക്കു ലഭിക്കും.
39 [God] has promised [to do that] [MTY] for you and your descendants, and for all [others who believe in him], even those who [live] far away [from here]. The Lord our God [will give his Spirit] to everyone whom he invites [to become his people]!”
നമ്മുടെ ദൈവമായ കർത്താവ് തന്റെ അടുത്തേക്കു വിളിക്കുന്ന എല്ലാവർക്കുംവേണ്ടി ഉള്ളതാണ് ഈ വാഗ്ദാനം—നിങ്ങൾക്കും നിങ്ങളുടെ മക്കൾക്കുംമാത്രമല്ല, വിദൂരസ്ഥരായ എല്ലാവർക്കുംകൂടിയാണ്.”
40 Peter spoke much more [and] spoke strongly/forcefully to them. He pleaded with them, “[Ask God] to save you [so that he will not punish you when he punishes] these evil people [who have rejected Jesus]!”
ഇതുമാത്രമല്ല, മറ്റനേകം വാക്കുകളിലൂടെ പത്രോസ് അവർക്കു സാക്ഷ്യം നൽകുകയും “വക്രതയുള്ള ഈ തലമുറയിൽനിന്നു രക്ഷിക്കപ്പെടുക,” എന്നു പ്രബോധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
41 So the people who believed Peter’s message were baptized. There were about 3,000 [SYN] [who] joined the group [of believers] that day.
അദ്ദേഹത്തിന്റെ സന്ദേശം അംഗീകരിച്ചവർ സ്നാനം സ്വീകരിച്ചു. അന്നു മൂവായിരത്തോളംപേർ അവരോടു ചേർന്നു.
42 They continually obeyed what the apostles taught, and they very frequently met together [with the other believers]. And they continually ate [together and celebrated the Lord’s Supper], and continually prayed [together].
അവർ അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ ഉപദേശത്തിലും കൂട്ടായ്മയിലും കർത്തൃമേശാചരണത്തിലും പ്രാർഥനയിലും അർപ്പണബോധത്തോടെ തുടർന്നുവന്നു.
43 All the people [SYN] [who were in Jerusalem] were greatly revering [God because] the apostles were frequently doing many kinds of miraculous things.
അപ്പൊസ്തലന്മാർമുഖേന സംഭവിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന അനവധി അത്ഭുതങ്ങളും ചിഹ്നങ്ങളുംനിമിത്തം എല്ലാവരുടെയും മനസ്സിൽ ഭക്ത്യാദരങ്ങൾ നിറഞ്ഞു.
44 All of those who believed [in Jesus] were united [and regularly met] together. They were also sharing everything that they had with one another.
വിശ്വാസികൾ എല്ലാവരും ഏകഹൃദയത്തോടെ ഒരിടത്തു കൂടിവരികയും വസ്തുവകകൾ എല്ലാം എല്ലാവരുടേതും എന്നപോലെ കരുതുകയും ചെയ്തു.
45 [From time to time some of] them sold [some of] their land and [some of the other] things that they owned, and they would give [some of] the money [from what they sold] to others [among them], according to what they needed.
തങ്ങളുടെ വസ്തുവകകളും മറ്റു സമ്പാദ്യങ്ങളും വിറ്റ് ഓരോരുത്തരുടെയും ആവശ്യാനുസരണം അവർ എല്ലാവർക്കുമായി പങ്കിട്ടു.
46 Every day they continued meeting together in the temple [area]. And every day they gladly and generously shared their food [SYN] [with each other], as they ate together [and celebrated the Lord’s Supper] in their houses.
അവർ നാൾതോറും നിരന്തരമായി ദൈവാലയാങ്കണത്തിൽ ഏകഹൃദയത്തോടെ കൂടിവരികയും വീടുകൾതോറും അപ്പംനുറുക്കുകയും ആനന്ദത്തോടെയും ആത്മാർഥതയോടെയും ഭക്ഷണം കഴിക്കുകയും
47 [As they did so], they were praising God, and all the [other] people [in Jerusalem] were [thinking] favorably about them. [As those things were happening], every day the Lord [Jesus] increased the number of people who were being saved {whom he was saving} [from the guilt of their sins].
ദൈവത്തെ സ്തുതിക്കുകയും ചെയ്തു. അവർ സകലരുടെയും പ്രീതിക്കു പാത്രമായിത്തീർന്നു. ഓരോ ദിവസവും രക്ഷിക്കപ്പെടുന്നവരെ കർത്താവ് ആ കൂട്ടത്തോട് ചേർത്തുകൊണ്ടിരുന്നു.
