Acts 19
1 While Apollos was at Corinth, Paul [left the places in Phrygia and Galatia] provinces where he had been visiting, and traveled through [Asia province] back to Ephesus. He met some people [who said that they] were believers.
၁ကောရိန္သုမြို့တွင်အာပေါလုရှိနေစဉ်ပေါလု သည် အထက်ပါဒေသတစ်လျှောက်သို့လှည့်လည် ပြီးနောက် ဧဖက်မြို့သို့ရောက်ရှိလာ၏။ ထိုမြို့တွင် တပည့်တော်အချို့တို့ကိုတွေ့၍၊-
2 He asked them, “Did you receive the Holy Spirit when you believed [God’s message]?” They answered, “No, we [(exc) did not]. We have not even heard that there is a Holy Spirit.”
၂``သင်တို့သည်ယုံကြည်သူများဖြစ်လာကြ သောအခါ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ကိုခံ ယူရကြပါ၏လော'' ဟုမေး၏။ ထိုသူတို့က ``သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်ရှိ တော်မူကြောင်းကိုပင် ကျွန်ုပ်တို့မကြားဘူး ပါ'' ဟုဆိုကြ၏။
3 So Paul asked, “So when you were baptized, what [were you showing]?” They replied, “[We were showing] that we [(exc)] believed what John [the Baptizer] taught.”
၃ပေါလုက ``ဤသို့ဖြစ်ပါမူသင်တို့သည် အဘယ်မည်သောဗတ္တိဇံမင်္ဂလာကိုခံခဲ့ ကြပါသနည်း'' ဟုမေး၏။ သူတို့က ``ယောဟန်၏ဗတ္တိဇံမင်္ဂလာကို ခံခဲ့ပါသည်'' ဟုဆိုကြ၏။
4 Paul said, “John baptized people who turned away from their sinful behavior. He [also] told the people to believe in the one who would come after he [had come], and that was Jesus.”
၄ပေါလုက ``ယောဟန်၏ဗတ္တိဇံမင်္ဂလာသည် နောင်တရသူတို့အဖို့ဖြစ်၏။ ယောဟန်သည် မိမိ၏နောက်တွင်ကြွလာတော်မူမည့်အရှင် ကိုယုံကြည်ရမည်ဟု ဣသရေလအမျိုးသား တို့အားဟောပြောခဲ့၏။ ထိုအရှင်ကားသခင် ယေရှုပေတည်း'' ဟုဆို၏။
5 So, when those men heard that, they were baptized [to affirm that they believed] [MTY] in the Lord Jesus.
၅ထိုစကားကိုကြားလျှင်သူတို့သည် သခင် ယေရှု၏နာမတော်ကိုအမှီပြု၍ဗတ္တိဇံ မင်္ဂလာခံကြ၏။-
6 After that, Paul placed his hands on their heads [one by one], and the [power of the] Holy Spirit came upon [each of] them. The [Holy Spirit] enabled them to speak in various languages [MTY] [that they had not learned], and they also spoke messages [that the Holy Spirit] revealed to them.
၆ပေါလုသည်သူတို့၏ဦးခေါင်းအပေါ်မှာ လက်ကိုတင်လိုက်သောအခါ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ် တော်သည်သူတို့၏အပေါ်သို့သက်ရောက်တော် မူ၏။ ထိုအခါသူတို့သည်ထူးဆန်းသောဘာ သာစကားများကိုပြောကြ၏။ ဘုရားသခင် ၏တရားတော်ကိုလည်းဟောပြောကြေညာ ကြ၏။-
7 There were about twelve men [whom Paul baptized and who received the power of the Holy Spirit].
၇သူတို့အရေအတွက်မှာတစ်ဆယ့်နှစ်ယောက် မျှရှိသတည်း။-
8 For three months after that, Paul entered the Jewish meeting place [in Ephesus on each] Sabbath/Jewish day of rest, and he spoke boldly. He convincingly taught [the people] about how God wanted to rule [MET] [their lives].
၈ပေါလုသည်သုံးလတိုင်တိုင်တရားဇရပ်တွင် အချေအတင်ဆွေးနွေးကာဘုရားသခင်၏ နိုင်ငံတော်အကြောင်း လူတို့နားလည်သဘော ပေါက်လာစေရန်မကြောက်မရွံ့ဘဲဟော ပြော၏။-
9 [A few of the people in the meeting house believed the message about Jesus]. But some of the people would not believe that message and did not want to [continue to] hear it. While many people were listening, they said many bad things about the way [for people to receive eternal life about which Paul was preaching]. So Paul left them and took the believers with him [to meet in another place]. He taught every day in a lecture hall [that a man whose name was] Tyrannus [lectured in/owned].
၉သို့ရာတွင်လူအချို့တို့သည်ခေါင်းမာ၍မယုံ ကြည်သဖြင့် လူအပေါင်းတို့ရှေ့တွင်သခင်ဘုရား ၏လမ်းစဉ်တော်ကိုရှုတ်ချပြောဆိုကြ၏။ သို့ ဖြစ်၍ပေါလုသည်တပည့်တော်တို့ကိုခေါ် ၍ ထိုသူတို့ထံမှထွက်ခွာပြီးလျှင် တုရန္နု ၏စာသင်ခန်းမဆောင်တွင်နေ့စဉ်နေ့တိုင်း ဆွေးနွေးပွဲများကိုကျင်းပ၏။-
10 For two years Paul continued to teach people in that building. In this way, most of [HYP] the Jews and non-Jews who lived in Asia [province] heard the message about the Lord [Jesus].
၁၀ဤသို့နှစ်နှစ်တိုင်တိုင်ကျင်းပရာအာရှပြည် တွင် နေထိုင်သူယုဒအမျိုးသားများနှင့်ဂရိ အမျိုးသားအပေါင်းတို့သည် သခင်ဘုရား ၏နှုတ်ကပတ်တရားတော်ကိုကြားနာရ ကြ၏။
11 Also, God gave Paul the power [MTY] to do amazing miracles.
၁၁ဘုရားသခင်သည်ပေါလုအားဖြင့် အလွန် ထူးကဲသောနိမိတ်လက္ခဏာများကိုပြလျက် နေတော်မူ၏။-
12 [If those who were sick could not come to Paul, handkerchiefs or aprons that Paul had touched would be taken and] placed on the sick people {[others] would take [and place on] the sick people handkerchiefs or aprons that Paul had touched}. As a result, those sick people would become well, and evil spirits that troubled people would leave.
၁၂လူတို့သည်ပေါလုကိုင်တွယ်အသုံးပြုသည့် ပဝါ၊ အဝတ်အထည်စသည်တို့ကိုပင်သူနာ များနှင့်နတ်မိစ္ဆာပူးဝင်သူများထံဆောင်ယူ သွားသဖြင့် သူနာတို့သည်ရောဂါများပျောက် ကင်း၍နတ်မိစ္ဆာတို့သည် မိမိတို့ပူးဝင်သူထံ မှထွက်ခွာသွားကြ၏။-
13 There were also some Jews who traveled around [to] various places, [and] they commanded the evil spirits in those places to depart [from people. Certain ones of those Jews once] tried to command the evil spirits to come out of people by saying “I command you by the authority [MTY] of the Lord Jesus, the man about whom Paul preaches, to come out!”
၁၃ယုဒအမျိုးသားနယ်လှည့်ပယောဂဆရာ အချို့တို့သည် သခင်ယေရှု၏နာမတော်အား ဖြင့်နတ်မိစ္ဆာများကိုနှင်ထုတ်ရန်ကြိုးစားကြ ၏။ သူတို့က ``ပေါလုဟောပြောသောယေရှု၏ နာမကိုတိုင်တည်၍သင့်ကိုငါနှင်ထုတ်၏'' ဟုလူကိုပူးဝင်နေသောနတ်မိစ္ဆာအားဆို ကြ၏။-
14 There were seven men who were doing that. They were sons of a man named Sceva, a Jew, [who called himself] a chief priest.
၁၄ဤပယောဂဆရာတို့ကားယဇ်ပုရောဟိတ် ကြီးသကေဝ၏သားခုနစ်ယောက်ဖြစ်သတည်း။
15 But [one day as they were doing that], the evil spirit [refused to come out of that person. Instead, he] said to them, “I know Jesus, and I know [that he has authorized] Paul [to expel demons]. (But no one has authorized you [to do anything to me!]/who authorized you [to do anything to me]?) [RHQ]”
၁၅သို့ရာတွင်နတ်မိစ္ဆာက ``ယေရှုကိုငါသိ၏။ ပေါလုကိုလည်းငါသိ၏။ သို့သော်သင်တို့ကား မည်သူများနည်း'' ဟုသူတို့အားမေးလေ၏။
16 [After saying that, suddenly] the man who was controlled by the evil spirit jumped on the seven Jewish men, [one after another], knocked all of them down, and beat each of them severely. He tore off their clothes and wounded them, causing them to bleed. So, [greatly frightened, they all] ran out of the house.
၁၆ထိုနောက်နတ်မိစ္ဆာပူးဝင်နေသူသည် သူတို့ အားအပြင်းအထန်သတ်ပုတ်တိုက်ခိုက်ရာ သူတို့သည်အရေးရှုံးနိမ့်လျက်အနာတရ ဖြစ်ပြီးလျှင်အဝတ်များစုတ်ပြဲ၍ ထိုအိမ် မှထွက်ပြေးရကြလေသည်။-
17 All the people who lived in Ephesus, both Jews and non-Jews, heard what had happened. So they were afraid [MTY]. They honored the Lord Jesus [MTY] [because they realized that he was very powerful].
၁၇ထိုအဖြစ်အပျက်အကြောင်းကိုဧဖက်မြို့ တွင်နေထိုင်သူ ယုဒအမျိုးသားများနှင့် ဂရိအမျိုးသားအပေါင်းတို့ကြားသိကြ ၏။ သူတို့သည်ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်လျက် သခင် ယေရှု၏ဂုဏ်တော်ကိုချီးကူးကြကုန်၏။-
18 [At that time], while other believers were listening, many believers confessed the evil things that they had been doing.
၁၈ယုံကြည်သူအများပင်လာရောက်၍ မိမိ တို့သည်မှော်အတတ်ကိုအသုံးပြုမိခဲ့ ကြောင်း ပွင့်လင်းစွာဖော်ပြဝန်ခံကြ၏။-
19 Several of those who had [previously] practiced sorcery gathered up their scrolls [that told how to work] magic and burned them in a public place. When people added up how much those scrolls had cost, they realized that altogether the amount was 50,000 valuable silver coins.
၁၉မှော်အတတ်ကိုအသုံးပြုခဲ့သူအများပင် မိမိတို့၏ကျမ်းစောင်များကိုစုသိမ်းယူဆောင် လာ၍ လူပုံအလယ်တွင်မီးရှို့ကြ၏။ ထိုစာအုပ် များ၏တန်ဖိုးကိုတွက်ချက်ကြည့်သောအခါ ငွေအသပြာငါးသောင်းမျှရှိကြောင်းတွေ့ ရှိကြ၏။-
20 As a result, many more people heard [MTY] the message about the Lord [Jesus], and the message powerfully [changed their lives].
၂၀သို့ဖြစ်၍သခင်ဘုရား၏တန်ခိုးတော်အား ဖြင့် သာသနာတော်သည်ကြီးပွားတိုးတက် လျက်နေ၏။
21 After those things had happened, Paul decided that he wanted to go to Jerusalem, but he decided that [first] he would visit [the believers in] Macedonia and Achaia [provinces again]. Paul said, “After I have been to Jerusalem, I must also go to Rome.”
၂၁ဤအမှုအရာများဖြစ်ပျက်ပြီးနောက် ပေါလု သည်မာကေဒေါနိပြည်နှင့်အခါယပြည်မှ တစ်ဆင့် ယေရုရှလင်မြို့သို့သွားရန်စိတ်ပိုင်း ဖြတ်၏။ သူက ``ထိုမြို့သို့ငါသွားပြီးနောက် ရောမမြို့သို့လည်းသွားရမည်'' ဟုဆို၏။-
22 He sent two of his helpers, Timothy and Erastus, ahead to Macedonia. But Paul stayed a little longer [in Ephesus city], in Asia [province].
၂၂သူသည်မိမိ၏လက်ထောက်နှစ်ယောက်ဖြစ် သည့်တိမောသေနှင့်ဧရတ္တုတို့ကိုမာကေ ဒေါနိပြည်သို့စေလွှတ်လိုက်၏။ မိမိမူကား အာရှပြည်တွင်ကာလအနည်းငယ်နေ၏။
23 [Soon after that], some of the people there tried to make a lot of [LIT] trouble for the people who believed the way [God revealed for us(inc) to receive eternal life].
၂၃ထိုအချိန်၌သခင်ဘုရားလမ်းစဉ်တော်၏ အတွက်ကြောင့် ဧဖက်မြို့တွင်ဆူပူလှုပ်ရှား မှုကြီးတစ်ရပ်ဖြစ်ပေါ်လာ၏။-
24 There was a man there whose name was Demetrius who made little images out of silver. [They were models] of the temple of [a goddess whose name was] Artemis. Demetrius and the other men [who made those little images] earned a lot of [LIT] money [from selling those images].
၂၄ဒေမေတရိနာမည်ရှိသောငွေပန်းထိမ်ဆရာ သည် အာတေမိနတ်သမီး၏ငွေနတ်ကွန်းပုံတူ ကလေးများကိုပြုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် လက်မှု ပညာသည်များအားများစွာငွေဝင်လမ်းဖြောင့် စေခဲ့၏။-
25 Demetrius called a meeting of his workmen and also of others who made the little silver images. He said to them, “Men, you know that we [(inc)] earn a lot of money doing our kind of work.
၂၅သူသည်ထိုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာအလုပ်သမားများ နှင့်အလားတူ လုပ်ငန်းဆိုင်ရာအခြားအလုပ် သမားများကိုစုရုံးစေပြီးလျှင် ``အချင်းလူ တို့၊ ဤလုပ်ငန်းဖြင့် ငါတို့စီးပွားလမ်းဖြောင့်ခဲ့ ကြောင်းကိုသင်တို့သိကြ၏။-
26 Also, you know that [this fellow] Paul has persuaded many people who live in Ephesus [to no longer buy the images that we make. Now even the people from] many other towns in our province [no longer want to buy what we make]. This fellow tells people that the gods that we have made [and worship] are not gods [and that we should not worship them].
၂၆ဤပေါလုဆိုသူသည်ဧဖက်မြို့တွင်သာမက အာရှပြည်တစ်ခုလုံးလိုလို၌ပင် `လူ့လက်ဖြင့် ပြုလုပ်သည့်ဘုရားများသည်ဘုရားလုံးဝ မဟုတ်' ဟုဆို၍လူအမြောက်အမြားကို ဖြားယောင်းသွေးဆောင်ကာ မှောက်မှားလမ်းလွဲ စေသည်ကိုသင်တို့ကိုယ်တိုင်ကြားနိုင်မြင် နိုင်ကြ၏။-
27 [If people continue to listen to him], soon they will ruin our business. Besides, they will no longer think that they should [come to] the temple of Artemis [to worship her. People] all over our Asia [province] and everywhere [HYP] else worship [our great] goddess [Artemis. Soon people] may no longer consider that Artemis is great!”
၂၇လူတို့သည်ငါတို့၏အတတ်ကိုကဲ့ရဲ့ပြောဆို မည်သာမကအာရှပြည်နှင့်တကွ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း လုံးကိုးကွယ်သည့်အာတေမိနတ်သမီးကြီး၏ ဂုဏ်အသရေညှိုးနွမ်းလျက် သူ၏နတ်ကွန်းသည် လည်းမရေမရာဖြစ်ရတော့မည့်ဘေးနှင့်ရင် ဆိုင်နေရ၏'' ဟုပြော၏။
28 All the men there were very angry [at Paul] when they heard what Demetrius said. They began to shout, “The goddess Artemis of us Ephesians is very great!”
၂၈ထိုစကားကိုကြားလျှင်လက်မှုပညာသည် တို့သည် ဒေါသအမျက်ထွက်ကာ ``ဧဖက်မြို့၏ အာတေမိနတ်သမီးသည်ကြီးမြတ်ပေ၏'' ဟုကြွေးကြော်ကြ၏။-
29 Many of the other people in the city heard the shouting and went [and joined the crowd. They also became angry at Paul] and began shouting. [Several of] the people seized Gaius and Aristarchus, two men [from Macedonia] who had been traveling with Paul. [Then the whole crowd of people ran, dragging those men along with them], to the city stadium.
၂၉တစ်မြို့လုံးဆူဆူညံညံဖြစ်လျက်လူတို့ သည် ပေါလု၏ခရီးသွားဖော်များဖြစ်သည့် မာကေဒေါနိပြည်သားဂါယုနှင့်အာရိတ္တာခု တို့ကိုဖမ်းဆီး၍ မြို့တော်ခန်းမကြီးသို့ အလျင်အမြန်ခေါ်ဆောင်သွားကြ၏။-
30 Paul also wanted to go [to the stadium and speak to] the people, but the other believers would not let him go there.
၃၀ပေါလုသည်မိမိကိုယ်တိုင်ထိုလူပရိသတ် နှင့်ရင်ဆိုင်လို၏။ သို့သော်တပည့်တော်တို့က ထိုသို့မပြုရန်ဆီးတားကြ၏။-
31 Also, some government officials of that province who were friends of Paul [heard what was happening]. So they sent someone to tell him [urgently] not to go into the stadium.
၃၁ပေါလု၏အဆွေဖြစ်သောနယ်အာဏာပိုင် အချို့တို့ကလည်း မြို့တော်ခန်းမကြီးထဲ သို့မဝင်ရန်လူလွှတ်၍တောင်းပန်ကြ၏။-
32 The crowd of people [in the stadium] continued shouting. Some shouted one thing, and some shouted something else. But most of them did not even know what the meeting was about!
၃၂ဤအတောအတွင်း၌လူတို့သည် အမျိုးမျိုး ဟစ်အော်ကြလျက်အုတ်အုတ်သဲသဲဖြစ်၍ နေ၏။-
33 One of the [Jews there was named Alexander. Some of] the Jews pushed him to the front of the stadium, [so that he could speak to the crowd of people]. So Alexander motioned with his hands to the crowd, [wanting them to be quiet]. He wanted to tell them that [the Jews] were not responsible [for the riot].
၃၃လူများစုသည်မိမိတို့အဘယ်ကြောင့်စုဝေး လျက်နေကြသည်ကိုမသိကြ။ ယုဒအမျိုး သားတို့သည်အာလေဇန္ဒြုကိုလူပရိသတ်ရှေ့ သို့သွားစေသဖြင့် လူထုအထဲမှလူအချို့ တို့ကထိုသူသည်ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည့်အရေး အခင်းနှင့်ပတ်သက်သူဖြစ်မည်ဟုယူဆ ကြ၏။ အာလေဇန္ဒြုသည်ပရိသတ်အား ဆိတ်ငြိမ်ရန်လက်ရိပ်ပြ၏။ ချေပပြောဆို ရန်ကြိုးစား၏။-
34 But [many of the non-Jewish people] knew that Alexander was a Jew. [They also knew that the Jews did not worship the goddess Artemis. So the non-Jews there] unitedly [and] repeatedly shouted for about two hours, “Great is [the goddess] Artemis [whom we(inc)] Ephesians [worship]!”
၃၄သို့ရာတွင်သူသည်ယုဒအမျိုးသားဖြစ်သည် ကို လူတို့သိကြသောအခါ ``ဧဖက်မြို့၏ အာတေမိနတ်သမီးသည်ကြီးမြတ်ပေ၏'' ဟု နှစ်နာရီကြာမျှသံပြိုင်ကြွေးကြော်ကြ၏။
35 Then the city secretary made the crowd stop shouting, and he said to them, “My fellow-citizens, everyone in the world knows [RHQ] that [we(inc) people who live in] Ephesus [city] guard the temple [where we worship] the great [goddess] Artemis. Also, [everyone knows that we(inc) watch over] the [sacred] image [of our goddess] that fell down from heaven!
၃၅နောက်ဆုံး၌မြို့စာရေးသည်လူပရိသတ်တို့ အား ဆိတ်ဆိတ်နေစေပြီးလျှင် ``ဧဖက်မြို့သား တို့၊ ဧဖက်မြို့တော်သည်ကြီးမြတ်သည့်အာ တေမိနတ်သမီး၏နတ်ကွန်းနှင့် ကောင်းကင် ဘုံမှကျလာသည့်ရုပ်တုတော်တည်ရှိရာ ဌာနတော်ဖြစ်ကြောင်းကိုလူတိုင်းသိ၏။-
36 Of course everyone knows that, and no one can say that these things are not true. So you should be quiet now. Do not suddenly do anything (foolish/that will cause us trouble).
၃၆ဤအချက်ကိုအဘယ်သူမျှမငြင်းဆိုနိုင်။ သို့ဖြစ်၍သင်တို့သည်ဆိတ်ဆိတ်နေသင့်ကြ၏။ မဆင်ခြင်ဘဲအဘယ်အမှုကိုမျှမပြုသင့်။-
37 You [should not] have brought these [two] men [here, because they have not done anything evil]. They have not gone into our temples and taken things [from there]. And they have not spoken evil of our goddess.
၃၇သင်တို့သည်ထိုသူတို့ကို ဤနေရာသို့ခေါ်ဆောင် ခဲ့ကြ၏။ သူတို့သည်ငါတို့၏ဗိမာန်တော်ထဲဝင် ၍လုယက်ခြင်းမပြု။ ငါတို့၏နတ်သမီးကို စော်ကားသောစကားကိုလည်းမပြော။-
38 Therefore, if Demetrius and his fellow-workmen want to accuse anyone [about anything bad, they should do it in the right way]. There are courts [that you can go to when you want to accuse someone], and there are judges [there who have been appointed by the government] {[whom the government has appointed]}. You can accuse [anyone there].
၃၈သို့ဖြစ်၍ဒေမေတရိနှင့်အပေါင်းပါလက်မှု ပညာသည်များသည် လူတစ်စုံတစ်ယောက်အား တရားစွဲဆိုလိုလျှင် တရားရုံးဖွင့်ရက်များ နှင့်အာဏာပိုင်များရှိသဖြင့် ရုံးတော်တွင် တရားစွဲဆိုနိုင်ပါ၏။-
39 But if you want to ask about something else, [you should ask] for [other officials to] resolve it when [those] officials legally assemble.
၃၉သို့ရာတွင်သင်တို့မှာအခြားအမှုကိစ္စရှိ ပါက တရားဝင်အစည်းအဝေး၌စီရင် ဆုံးဖြတ်ရမည်။-
40 [And this is certainly not a legal meeting! Resolve this legally] because, if [we(inc) do] not, I am afraid [that the governor] will hear about all this noise [that you have made] and will say that we [(inc)] were trying to rebel [against the government]. If he would ask me what you were all shouting about, I would not be able to give him an answer.”
၄၀ယနေ့ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ခြင်းသည် ငါတို့ ကြောင့်ဖြစ်ရသည်ဟုအစွပ်အစွဲခံရစရာ ရှိ၏။ ဤသို့ရုတ်ရုတ်သဲသဲဖြစ်စရာအကြောင်း မရှိ။ ရုတ်ရုတ်သဲသဲဖြစ်ရသည်ကို ငါတို့ခိုင် လုံသည့်အကြောင်းပြချက်ပေးနိုင်ကြမည် မဟုတ်'' ဟုဆို၏။-
41 That is what the city secretary said [to the crowd]. Then he told them all to go [home. So they left].
၄၁ဤသို့ဆိုပြီးလျှင်မြို့စာရေးသည်လူပရိ သတ်တို့အား ထိုနေရာမှထွက်ခွာသွားစေ လေသည်။
